Τετάρτη, Νοεμβρίου 30, 2005

Στείρος

Δηλαδή τι θα είχε γίνει αν ο "Γέρος της Δημοκρατίας" ήταν στείρος; Yπήρχε εναλλακτικό σενάριο για τη χώρα;

Τέσσερις Χυδαιότητες

ΟΚ, δεχόμαστε όλοι ότι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από κάποιον χυδαίο που πουλάει ηθική. Στην περίπτωση όμως που κάποιος διακηρύσσει δημοσίως τη χυδαιότητά του, τι κάνουμε; Μας λέει χθες ο Κακαουνάκης, ότι στις εκπομπές του η δική του χυδαιότητα συναντά τη χυδαιότητα του τηλεθεατή. Να χειροκροτήσουμε τον άνδρα για την ειλικρίνειά του; Να του πούμε να πάει να γαμηθεί πατώκορφα κι αυτός κι η χυδαιότητά του; Φαίνεται καταβεβλημένος κι άρρωστος όμως. Είναι σωστό να μπινελικώνεται; Ή μήπως είναι χυδαίο;
Η δική μου χυδαιότητα συναντά τη χυδαιότητα της πιθανής (και μακάρι νικημένης) νόσου και του λέω να πάει να γαμηθεί πατώκορφα κι αυτός κι η χυδαιότητά του.

Τρίτη, Νοεμβρίου 29, 2005

Πάσχα

«Μην αμφιβάλλεις μια στιγμή,
μέσα σου υπάρχει μια ευθεία γραμμή
που αν δεν την πάρεις
γίνεσαι ακόμα ένα τροχαίο το Πάσχα»
τραγουδά σε μουσική Μπομπ Ντίλαν ο Φοίβος Δεληβοριάς.
Κατ'αρχήν αμφιβάλλω· γιατί να μην αμφιβάλλω; Αμφιβάλλω άρα υπάρχω.
Κατά δεύτερον, ας υποθέσουμε ότι καλά τα λέει το τραγούδι και ότι την παίρνουμε αυτήν την ευθεία γραμμή. Μέχρι να σταθεροποιήσουμε την πορεία μας πάνω της όμως, οι συνεχείς παρακάμψεις δεξιά κι αριστερά είναι αναγκαστικές· αναγκαστικές εφόσον μιλάμε με όρους πραγματικότητας. Αν μιλάμε με όρους χόλιγουντ, καμία αντίρρηση· παίρνουμε μια ωραία πρωία την ευθεία γραμμή και η διαδρομή είναι ανεμπόδιστη και η άσφαλτος μη ελληνική.
Θέλω να πω λοιπόν, ότι αφενός σε αυτές τις παρακάμψεις οι πιθανότητες τροχαίου δεν είναι καθόλου αμελητέες και ότι αφετέρου το τροχαίο στην συμβατική γραμμή των πολλών δεν είναι και τόσο εύκολο· συγκοινωνιολόγοι έχουν προβλέψει τους χρόνους και τις κατευθύνσεις των οδηγών και η γραμμή είναι γεμάτη φανάρια, τροχονόμους, κάμερες, ευταξία, υποταγή, σύνεση, κατεβασμένα κεφάλια, βλέμματα στο πουθενά και πάνω απ' όλα ζώνες ασφαλείας.
Κατόπιν των ανωτέρω διαπιστώσεων, αποφασίζω και διατάζω την τροποποίηση των στίχων ως εξής:
"Μην αμφιβάλλεις μια στιγμή,
μέσα σου υπάρχει μια ευθεία γραμμή
που αν δεν την πάρεις
γίνεσαι ακόμα ένας καταθλιπτικός το Πάσχα.
Γι΄αυτό μην αμφιβάλλεις μια στιγμή,
μέσα σου υπάρχει μια ευθεία γραμμή
που πρέπει να την πάρεις,
με το ρίσκο να γίνεις ακόμα ένα τροχαίο το Πάσχα".

Δευτέρα, Νοεμβρίου 28, 2005

Ποιός Ευθύνεται;

Δημοσιογράφος λέγεται ο κύριος εκείνος που όταν συμβεί κάτι κακό αρχίζει και ρωτάει επίμονα σαν κακομαθημένο μούλικο: "Ποιός ευθύνεται; Ποιός ευθύνεται;". Ποιός ευθύνεται για τα επεισόδια στη Λιβαδειά, για την πτώση ενός αεροπλάνου, για τους πλημμυρισμένους δρόμους; Ο δημοσιογράφος πιστεύει στις απλές απαντήσεις και γι' αυτό υποβάλλει συνεχώς το πιο απλό ερώτημα. Ψάχνει τον ένοχο που προξένησε από δόλο ή από σούπερ ντούπερ αμέλεια την εκάστοτε καταστροφή. Για τον δημοσιογράφο η ζωή δεν είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που για τα επεισόδια ή για το ατύχημα μπορεί να έχουν συντελέσει είκοσι παράγοντες ταυτόχρονα.
Κι όταν συλλαμβάνεται ένας πατέρας που βίαζε το 2,5 χρονών παιδί του;
Ποιός δεν έκανε καλά τη δουλειά του; Ποιός ευθύνεται; Ποιός φταίει;
Εδώ τα πράγματα είναι ακόμη πιο απλά. Βαφτίζουμε τον πατέρα τέρας και καθαρίζουμε.

Μπαίνουμε μωρό μου, μπαίνουμε, μέσα στο τούνελ

O ψυχαναλυτής του Μιτεράν Αλί Μαγκουντί βγάζει βιβλίο, στο οποίο -υποτίθεται- περιέχονται όσα του εκμυστηρευόταν ο ασθενής του. Από το σχετικό άρθρο του χθεσινού "Βήματος", αντιγράφω ένα απόσπασμα που αφορά τη διαμάχη του Μιτεράν με τη Θάτσερ για το θέμα των Φόκλαντ:
«Πώς αντιδράτε απέναντι σε μια τόσο αδιάλλακτη γυναίκα;» ρώτησε ο Μαγκουντί. «Δεν μπορείς να κερδίσεις έναν αγώνα εναντίον του αντικοινωνικού συνδρόμου μιας αχαλίνωτης Αγγλίδας. Να προκαλέσει πυρηνικό πόλεμο για λίγα νησάκια! Ευτυχώς, υπέκυψα. Διαφορετικά, σας διαβεβαιώ, ο μεταλλικός δείκτης της θα είχε πατήσει το κουμπί».
Ο Μαγκουντί ήθελε να μάθει πώς αισθανόταν ο ασθενής του για το ότι τον «ευνούχισε συμβολικά» η Θάτσερ. «Μπροστά σε τέτοια επιθετικότητα παραμείνατε αδρανής;» τον ρώτησε.
Από εδώ και πέρα είναι δικά μου:
Ο Μαγκουντί κοίταξε επιτιμητικά τον ασθενή του και του είπε "Φρανσουά, αν υποκύψετε στον συμβολικό αυτό ευνουχισμό θα σας καταλάβουν εξαιρετικά αρνητικά συναισθήματα. Θα αρχίσετε να κατηγορείτε τον εαυτό σας, θα αρχίσετε να νιώθετε ανάξιος, θα μελαγχολήσετε. Όχι, Φρανσουά, πρέπει να υψώσετε το ανάστημά σας και να αντισταθείτε στην επιθετικότητα αυτής της γυναίκας. Κατανοώ ότι ο πυρηνικός όλεθρος είναι κάτι δυσάρεστο. Αλλά κάθε επιλογή στη ζωή έχει το κόστος της, έτσι δεν είναι; Αυτό δεν σημαίνει άλλωστε ενηλικίωση, Φρανσουά;".
Συνεχίζω με το αληθινό άρθρο:
«Εγώ θα έχω τον τελευταίο λόγο» του απάντησε ο γάλλος πρόεδρος. «Εγώ θα καταστρέψω το νησί της. Θα πάρω σύντομα την εκδίκησή μου. Θα συνδέσω την Αγγλία με την Ευρώπη, παρά τη φυσική της τάση για απομόνωση. Πώς; Θα κατασκευάσω ένα τούνελ κάτω από τη Μάγχη. Ναι, θα καταφέρω αυτό στο οποίο απέτυχε ο Ναπολέων Γ΄».
Και κλείνω καταθέτοντάς την έκπληξή μου για το γεγονός ότι ο ψυχαναλυτής δεν σχολίασε πως το τούνελ που θέλησε να κατασκευάσει -και όντως κατασκεύασε- ως εκδίκηση ο ασθενής του, δεν ήταν τίποτα παραπάνω παρά ένα συμβολικό αιδοίο στο οποίο μπαίνουν με ιλιγγιώδη ορμή τραίνα· τραίνα αν όχι γαλλικά, πάντως σίγουρα φαλλικά.

Ο Θανάσης με το σώβρακο

http://s20.yousendit.com/d.aspx?id=28XSRN10XXVBY0VG8OTU6C3KR1

"Να κυκλοφορώ πρωτόλειες ηχογραφήσεις -τα ονομαζόμενα και demo (ίσως από το δαίμων)- είναι σαν να βγαίνω στην πλατεία με το σώβρακο".
Θανάσης Παπακωνσταντίνου (απ΄το cd του τελευταίου "Διφώνου¨).

Κυριακή, Νοεμβρίου 27, 2005

Θολά παράθυρα

Κάθε που χειμωνιάζει και τα παράθυρα των αυτοκινήτων θολώνουν, όλα τα παιδιά στα πίσω καθίσματα συνεννοούνται στη μυστική τους παγκόσμια άρρητη συχνότητα και επιτίθενται κατά της άμορφης θολούρας, σχηματίζοντας μορφές με τα δάχτυλά τους.
Κάτι τραβάει τα παιδιά, κάτι τους εμποδίζει να δουν έξω καθαρά, κι αυτό είναι ένα μυστήριο, δεν είναι απλά ένα φαινόμενο που εξηγεί η φυσική, είναι κάτι που δεν μπορούν να προσπεράσουν όπως εμείς, γιατί τα παιδιά καταλαβαίνουν, γιατί μπορούν ακόμα και διακρίνουν τα σημαντικά από τα ασήμαντα, γιατί πάνω σε ένα παράθυρο θέλουν να καταχωρήσουν τις βασικές αρχικές συντεταγμένες ενός εαυτού και μιας μοναδικότητας. Ο κόσμος ακόμη μυστηριώδης κι η ανάγκη νοήματος, το τζάμι ως καμβάς, η έκπληξη από τις αλλαγές του χώρου, η μάγευση, ο δικός τους κόσμος ένα θολό τζάμι, ένας θολός καθρέφτης που αντικρύζουν την ατομικότητά τους και αντιστέκονται γράφοντας όχι, εγώ υπάρχω, εγώ είμαι κάτι διαφορετικό από όλους τους άλλους, εγώ είμαι οι σκέψεις μου, στις σκέψεις μου είμαι μόνος, ό,τι κι αν συζητάνε οι γονείς μου μπροστά κι ό,τι κι αν λέει το ραδιόφωνο ανήκουν σ' άλλους παραλλήλους, είμαι μόνος με το θολό παράθυρο και τον κρυμμένο έξω κόσμο, μόνος μου με τον εαυτό μου.
Ονειροπολώ; Χαζεύω; Το να ονειρεύομαι με κάνει χαζό; Όχι, αρκεί να είμαι παιδί;
Γράφω στο τζάμι τ΄όνομά μου και μέσα από το όνομά μου ξαναεμφανίζεται ο κόσμος που μου είχε κρυφτεί. Μέσα από το Κ ξεπροβάλλει στο απέναντι πεζοδρόμιο ένας κύριος με κόκκινη ομπρέλα, μέσα από το Α ξεπροβάλλει στο διπλανό αυτοκίνητο ένα παιδάκι που με κοιτάζει στα μάτια μέσα απ' το δικό του Δ.

Παρασκευή, Νοεμβρίου 25, 2005

Τα Μαύρα Σκυλιά του Έρωτα


Όπως στο "Χαμένοι στη Μετάφραση" πραγματικός πρωταγωνιστής είναι το Τόκιο, έτσι και στον "Επίμονο Κηπουρό" πραγματικός πρωταγωνιστής είναι η Αφρική. Μια αλλαγή στον αρχικό σκηνοθέτη και πιθανότατα μια εντελώς διαφορετική ταινία. Ένας Βραζιλιάνος χρησιμοποιεί ανερυθρίαστα ένα κατασκοπικό μυθιστόρημα ως πρόσχημα για να φυσήξει καθαρός αέρας στα μυαλά μας, βγάζοντας την ταινία από τα στούντιο και τις λογικές τους και ρίχνοντας την σχεδόν απροστάτευτη κι ολόγυμνη στις παραγκουπόλεις της Κένυας, όπως ακριβώς έριξε το προηγούμενο έργο του στις φαβέλες του Ρίο. Η μαύρη ήπειρος δεν κατοικείται από ανθρώπους αλλά από μαύρα σκυλιά. Δεν πενθεί γι' αυτά ο Ρέιφ Φάινς· κανείς δεν πενθεί γι΄αυτά. Πενθεί για την αγάπη του, για έναν κανονικό άνθρωπο, για μια λευκή Eυρωπαία. Κι όμως το πένθος του είναι ιερό. Είναι ιερό επειδή -ό,τι κι αν λένε- δεν είναι τα πάντα πολιτική, επειδή η πολιτική είναι τμήμα της ζωής και όχι όλον, επειδή ο έρωτας και η αγάπη ποτέ δεν είναι κατακριτέοι, ποτέ δεν είναι βλάσφημοι, ποτέ δεν είναι αταίριαστοι με το οποιοδήποτε περιβάλλον και μπορούν να ανθήσουν παντού· ακόμα και στο Άουσβιτς ή τη Σρεμπρένιτσα. 2005, κι άλλο ένα έργο τέχνης δεν βολεύεται να αφηγηθεί την ιστορία του γραμμικά και ορθόδοξα, όλα γυρίζουν, όλα αναμιγνύονται, πριν, μετά, τώρα και ξανά πριν, οι ιστορίες σπασμένες στα εξ' ων συνετέθησαν και επανασυναρμολογημένες, οι ιστορίες προσπαθούν να βρουν στο ανακάτεμα της φόρμας κάτι σύγχρονο και συναρπαστικό. Αυτά όμως καθόλου δεν αφορούν τον πενθούντα κηπουρό που κάθεται στο πρεβάζι και πονά, αυτά καθόλου δεν αφορούν τα μαύρα σκυλιά που πεθαίνουν κοπαδηδόν στην ήπειρο ντροπή· ντροπή φυσικά για τις υπόλοιπες, αλλά -όσο άσχημο κι αν ηχεί- ντροπή κυρίως για την ίδια.
Ο πολιτισμός ντρέπεται, ο κηπουρός πενθεί, ο σκηνοθέτης δημιουργεί, εμείς εισπράττουμε, η Αφρική λιώνει, ο έρωτας και η αγάπη χωρούν παντού, είναι φορές που το πένθος δεν μπορεί να σηκωθεί από μια ψυχή.

Καθόλου

Όταν αποφασίζεται το τέλος του Βest, όλοι αγανακτούν, αντιδρούν, διαμαρτύρονται και τελικά η αίτηση αναστολής της ποινής του γίνεται δεκτή.
Όταν αποφασίζεται το τέλος του Best όμως, όλοι μελαγχολούν, συγκινούνται, αναπολούν, αλλά δεν αγανακτούν, δεν αντιδρούν, δεν διαμαρτύρονται και τελικά η αίτηση αναστολής της ποινής του δεν γίνεται δεκτή.
Η λογοκρισία φαντάζει παράταιρη και αταίριαστη στην εποχή μας. Ο θάνατος καθόλου· αυτός ναι, είναι μια Ανεξάρτητη Αρχή με κύρος και οι αποφάσεις του είναι σεβαστές απ' όλους.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 24, 2005

Η αναισθησία κι ο αγαπητικός

Kι ενώ η ιστορία με τα εκτός έδρας του θρύλου στο Champions League έχει πλέον ξεπεράσει τα όρια του δουλέματος και έχει ανέλθει σε μια ανώτερη σφαίρα όπου πρέπει να γίνει αντικείμενο μελέτης για τους επιστήμονες, αφετηρία στοχασμού για τους φιλοσόφους και πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες, εγώ θυμάμαι ότι, όταν παλιότερα παρίστανα τον ερασιτέχνη αθλητή, ήμουν κατεξοχήν λούζερ. Θυμάμαι ακόμη ότι, όταν έχανα επαναληπτικά και επί χρόνια από τους πιο απίθανους αντιπάλους, με έπιανε κατάθλιψη. Έτσι νόμιζα. Γιατί υπήρξε μια φορά όπου δεν ξέρω ποια ραδιενεργή μύγα με είχε τσιμπήσει και άρχισα να παίζω καλύτερα από τις δυνατότητές μου. Κόντραρα στα ίσια έναν καλύτερο από μένα αντίπαλο και έχασα στο τσακ. Τότε πόνεσα, τότε κατάλαβα ότι στις υπόλοιπες ήττες στην πραγματικότητα ήμουν σαν να είχα περάσει από τον αναισθησιολόγο. Έτσι, πιστεύω ότι και στα αποδυτήρια του Ολυμπιακού χθες βράδυ δεν θα υπήρχε κανείς πραγματικός πόνος. Όταν εθίζεσαι στην ήττα, την αποδέχεσαι ως αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής σου και πιάνετε φιλίες. Δεν απομένει τίποτε καινούριο να νιώσεις την 28η φορά. Ό,τι είχες να νιώσεις, το ένιωσες τις πρώτες φορές και μετά συνήθισες και εδώ και τρία - τέσσερα χρόνια δεν σου κάνει πια αίσθηση.
Παραμένω στο θέμα αλλάζοντας θέμα. Μια και πολύ λόγος έγινε τελευταία για τους δημοσιογράφους, την αξιοπιστία τους, τις διαπλοκές και τις εξαρτήσεις τους, ας μην παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι υπάρχουν και πιο αθώες και μικρότερης κλίμακας διαπλοκές. Λ.χ. η διαπλοκή ενός κρινόμενου αθλητή με τους κρίνοντες δημοσιογράφους. Όταν ένας ποδοσφαιριστής είναι σε μόνιμη βάση ο αγαπητικός του Τύπου, μπορεί να μην πλήττεται καμία βασική αρχή της δημοκρατίας και πάλι όμως η δημοσιογραφική αντικειμενικότητα και εγκυρότητα δεν διάγουν τις πιο ευτυχισμένες ώρες τους. Η εφημερίδα "SportDay" έχει τεράστια πρωτοσέλιδη φωτογραφία του Αντώνη Νικοπολίδη μέσα στην οποία γράφει : "Ροζέμποργκ-Ολυμπιακός 1-1. Αντώνη, δεν σου άξιζε". Ο ποδοσφαιριστής Αντώνης Νικοπολίδης είχε καταλυτική συμβολή στον αποκλεισμό της Εθνικής Ελλάδας από το μουντιάλ, βάζοντας σχεδόν μόνος του την μπάλλα στα δίχτυα της ομάδας του ούτε μία, ούτε δύο, ούτε τρεις, ούτε τέσσερις, αλλά πέντε (5) φορές (κατά σειρά με Αλβανία εκτός, Ουκρανία εκτός, Δανία εντός, Γεωργία εκτός και Δανία εκτός). Σε καμία από τις πέντε αυτές φορές δεν μπήκε αντίστοιχη φωτογραφία του αγαπητικού με λεζάντα "Ελλάδα, δεν σου άξιζε". Αλλά, εντάξει, η εθνική ας αποκλειστεί από το μουντιάλ, δεν χάλασε κι ο κόσμος. Τα κωλόπαιδα όμως οι συμπαίκτες του να στερήσουν από τον αγαπητικό τη δόξα της απόκρουσης του πέναλτυ στο 87' και του πρώτου διπλού χάρη σε Εκείνον; Διακόσια χρόνια θα ακούγαμε θρύλους για τον γίγαντα με τους γκρίζους κροτάφους που έμεινε όρθιος στα χιόνια.

Μ' αγώνες κατακτάμε τα δικαιώματά μας

Μολονότι η πλειοψηφία των ελληνικών ιστολογίων πουλάει προοδευτισμό και κοινωνικές ευαισθησίες, οι Έλληνες μπλόγκερς, ποστάρουν σήμερα, ημέρα της απεργίας των εργαζομένων στα ΜΜΕ, κανονικά και σαν να μην τρέχει τίποτα. Βλέπετε καλά τα λόγια και οι θεωρίες, αλλά άντε βρες το ανάστημα να πεις "δεν ποστάρω".
Ποιός έρχεται από τη γωνία; Α, ουδεμία έκπληξη, είναι η γνωστή ένσταση: "Μα, θα αστειεύεσαι προφανώς. Πώς συγκρίνεις ανόμοιες καταστάσεις; Εμείς δεν έχουμε εργοδότες, δεν έχουμε αφεντικά, τα μπλογκ είναι προσωπικά".
Μπα; Να υποθέσω δηλαδή ότι είναι μόνο οι εργαζόμενοι που δεν μπορούν να τα βρουν με τους εργοδότες τους, ενώ, εσείς, αγοράκια και κοριτσάκια, τα έχετε βρει πλήρως με τον εαυτό σας; Να υποθέσω δηλαδή ότι αιτήματα έχουν μόνο οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες και όχι εσείς από τον εαυτό σας; Όλα καλά κι όλα ωραία λοιπόν; Τα έχετε λύσει τα υπαρξιακά σας όλα; Σούπερ ο σελφ; Αψεγάδιαστος;
Δώσε ένα τέλος στην υποκρισία, σύντροφε μπλόγκερ.
Σταμάτα να βαυκαλίζεσαι, σύντροφε μπλόγκερ.
Τα διδάγματα των εργατικών αγώνων ας μας δείξουν, επιτέλους, το δρόμο.
Όπως κανείς εργαζόμενος δεν μπορεί να τα βάλει μόνος του με τον εργοδότη του, έτσι και συ δεν μπορείς να αναμετρηθείς μόνος σου με τον εαυτό σου.
Όπως μόνο συλλογικά και οργανωμένα αποκτούν οι εργαζομένοι δύναμη ικανή να αντιμετωπίσει το θηρίο της εργοδοσίας, έτσι μόνο συλλογικά και οργανωμένα θα αποκτήσουμε κι εμείς οι ιστολόγοι δύναμη ικανή να αντιμετωπίσει το θηρίο του εαυτού μας.
Σύντροφε μπλόγκερ, σε καλώ να οργανωθούμε, να συστήσουμε σωματείο και να απεργήσουμε.
Για να σταματήσει η εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο και εν προκειμένω του ιστολόγου από τον εαυτό του.
Εμπρός των μπλογκς οι κολασμένοι.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 23, 2005

Κι εσύ που ξέρεις όσα η καταιγίδα

Εσύ είσαι στεγνός και ζεστός στο καναπέ σου - Αυτοί είναι μέσα σε ένα γήπεδο που o αέρας λυσσομανάει, η βροχή πέφτει τουλούμι απ' όλες τις κατευθύνσεις και το χορτάρι έχει δέκα κιλά νερό. Πρέπει επί 95 λεπτά να αγωνίζονται όχι μόνον εναντίον των αντιπάλων, αλλά και εναντίον της φύσης. Παρότι τους βλέπεις στην τηλεόραση, πρόκειται για αληθινούς ανθρώπους και αληθινές καιρικές συνθήκες. Από εκεί θα ξεκινήσεις οποιαδήποτε κριτική κάνεις. Ειδάλλως δεν έχεις καταλάβει τίποτα· όχι ότι είναι και πρωτότυπο δηλαδή.
Αν δεν προσπαθούμε να μπούμε στη θέση του άλλου, οι κρίσεις μας αστείες. Όχι να προσπαθήσουμε να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου - κι αυτό λάθος είναι· να προσπαθήσουμε να συναισθανθούμε τον άλλο, να προσπαθήσουμε να φανταστούμε ποιά είναι η θέση του άλλου. Δεν θα βγάλω τον αγύμναστο εαυτό μου από τις εξέδρες του ΟΑΚΑ να τον βάλω στο γήπεδο. Αν εμένα με ξεσκίζει η βροχή κι ο άερας, δεν σημαίνει ότι θα ξεσκίσει και τον γυμνασμένο επαγγελματία ποδοσφαιριστή. Δεν θα τον ξεσκίσει, αλλά πάντως θα τον επηρεάσει και θα τον καταβάλλει.
Έτσι, ας μην προσπαθούμε να μπουμε στη θέση των δημοσιογράφων της Ελευθεροτυπίας. Γιατί εσείς κι εγώ δεν δουλεύουμε στην Ελευθεροτυπία και εκείνο που θα προσπαθήσουμε να βάλουμε στη θέση τους, θα είναι μια θεωρητική - αδέκαστη εκδοχή του εαυτού μας. Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε ότι βάλλεται το αφεντικό μας· ένας άνθρωπος από τον οποίο όχι μόνον έχουμε άμεσα εργασιακά συμφέροντα, αλλά και ένας άνθρωπος που γνωρίζουμε δεκαετίες και τον θαυμάζουμε. Και δεν βάλλεται για κάτι που έκανε ο ίδιος, αλλά για κάτι που έκανε η γυναίκα του. Και βάλλεται από έναν άνθρωπο που εξ' ορισμού αντιπαθούμε. Πόσο εύκολο είναι να παραμείνουμε αντικειμενικοί και πιστοί στη δεοντολογία; Οι ιδεολογίες και οι θεωρίες καταρρέουν, καθώς ο αγώνας μετατρέπεται σε σώμα με σώμα. Εμείς ή αυτοί. Η δικιά μας ή η δική τους φατρία. Οι καλοί εναντίον των κακών. Όπως πολύ εύστοχα είπε η Κανέλλη προχθές, βάση του ναζισμού ήταν η ράτσα, η φυλή, η πεποίθηση ότι εμείς είμαστε ανώτεροι από τους άλλους. Είμαστε ένας από τους καλούς, ένας από τους αγνούς γραφιάδες. Ο λιγδιασμένος τηλεοπτικός αστέρας χτυπάει τον αρχηγό της φυλής μας. Αφού λοιπόν έχουμε μπει σε αυτήν τη θέση, αφού έχουμε συναισθανθεί τον δημοσιογράφο της Ελευθεροτυπίας, ας δούμε πόσο εύκολο είναι να διατηρήσουμε τότε το επίπεδό μας.
Δεν λέω ότι είναι αδύνατο. Δυνατό είναι και ακριβώς γι΄αυτό απογοητευτικό το ότι δεν το είδαμε στην πράξη. Ωστόσο, ας σκεφτούμε πριν κρίνουμε, ότι στο ΟΑΚΑ η κακοκαιρία κάνει πάρτυ, ας σκεφτούμε πριν κρίνουμε, ότι οι κακοί χτυπούν κάτω απ΄τη μέση τον ιερό πατέρα μας.
Ας μην κρίνουμε χωρίς να συνεκτιμούμε τις συνθήκες, ας μην δοκιμάζουμε απλώς να μπούμε στη θέση του άλλου, ας δοκιμάζουμε να γίνουμε ο άλλος.
Στις διαπροσωπικές σχέσεις αυτό σημαίνει να προσπαθούμε να γίνουμε ο γονιός με τον οποίο τσακωνόμαστε ή αν είμαστε γυναίκα να προσπαθούμε να σκεφτούμε ως κάποιος με αρχίδια ή αν είμαστε άντρας να προσπαθούμε να σκεφτούμε ως κάποια με μητρικό ένστικτο.

Δευτέρα, Νοεμβρίου 21, 2005

Ξενοδοχείο


Το κακό είναι ότι κάθε καινούρια ταινία που βλέπουμε δεν την κρίνουμε αυτόνομα, αλλά τη συγκρίνουμε με τις προσδοκίες που μας έχουν δημιουργηθεί προτού τη δούμε. Αυτό είναι εντελώς άδικο, γιατί αν φοβάσαι μήπως δεις μια πατάτα και τελικά βλέπεις ένα συμπαθητικό έργο, φεύγεις από το σινεμά ή κλείνεις το dvd ικανοποιημένος, ενώ, αντίθετα, αν έχεις προετοιμαστεί για αριστούργημα και η ταινία είναι απλώς πολύ καλή, σου μένει ένα αίσθημα ανικανοποίητου και σχετικής απογοήτευσης. Όλα αυτά όμως δεν αντέχουν στο χρόνο· η αρχική σου προσδοκία σύντομα ξεχνιέται κι εκείνο που σου μένει είναι μόνο η πραγματική αξία του έργου. Έτσι, μπορεί να ζητούσα κάτι παραπάνω από τις "Τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα", ωστόσο δεν φταίει η ταινία γι΄αυτό, καθώς είναι πράγματι εξαιρετική. Η ταινία δίνει κι έναν μεγάλο ρόλο στον Μπάρι Πέπερ και σε μένα την αφορμή να ποστάρω μια αγαπημένη μου φωτογραφία από μια αγαπημένη μου ταινία, την "25η Ώρα", εκεί που ο Πέπερ δίνει μια συγκλονιστική και παραγνωρισμένη ερμηνεία. Καλωσήρθες στο μπλογκ μου Μπάρι, μπορείς να κάτσεις στο παγκάκι όσο θέλεις, κι αν με ρωτάς τι είδους μπλογκ θα ήθελα να έχω, αυτό θα σου απαντούσα: ένα μπλογκ - ξενοδοχείο, όπου θα φιλοξενούνται άνθρωποι σαν εσένα, άνθρωποι που χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους, άνθρωποι που φλέγονται ολόκληροι και η φωτιά τούς κοκκινίζει τις κόρες των ματιών, άνθρωποι που σπάνε στο ξύλο αυτούς που αγαπούν, άνθρωποι που γι' αυτούς που αγαπούν είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν τα πάντα, ακόμα και την καταβύθιση στις φωλιές του εγώ τους που κρύβονται οι πιο αποκρουστικοί τους δαίμονες. Ξημέρωσε λοιπόν Μπάρι, κάθησε όσο θέλεις στο παγκάκι μπροστά στο ποτάμι, καλωσόρισες κι εσύ και οι δαίμονές σου που, ελεύθεροι πια, σουλατσάρουν πάνω απ΄το κεφάλι σου, ρωτώντας σε αν το απόλαυσες κι αν έβγαλες τ΄απωθημένα σου λίγη ώρα πριν.

Παρασκευή, Νοεμβρίου 18, 2005

Λαουτζικισμός

Ο λαϊκισμός ανήκει στο παρελθόν, στα eighties, στον Μένιο Κουτσόγιωργα, στον Βασίλη Βουγιουκλάκη με το μαρκούτσι στις λαϊκές, άντε και στον Γιώργο Τράγκα να ωρύεται για τους δεινόσαυρους έξι το πρωί στο ραδιόφωνο. Βασικά όμως ανήκε στην Αυριανή. Ο λαϊκισμός περνούσε απ' το τυπογραφείο και μοιραζόταν στα περίπτερα.
Το ανώτατο στάδιο του λαϊκισμού είναι ο λαουτζικισμός, ο οποίος είναι κατεξοχήν τηλεοπτικός και έχει δύο εκφάνσεις, φαινομενικά αντίρροπες, στην πραγματικότητα όμως παράλληλες.
Η πρώτη έκφανση είναι η κολακεία και η αποθέωση του λαουτζίκου με την μέθοδο της ενοχοποίησης εκπροσώπων της ελίτ: Κοίτα εσύ, ανίδεε κι αδιάφθορε λαέ, πόσο διεφθαρμένες είναι οι κεφαλές σου, κοίτα εσύ, ανίδεε κι αδιάφθορε λαέ, σε ποιά κοινωνία ζεις. Τηλεοπτικέ μου λαέ, πριν και μετά τις διαφημίσεις θα σου υπενθυμίσω ότι στην κορυφή του συστήματος επικρατεί η σαπίλα. Ένοχη η κορυφή, άσπιλη η βάση· εσύ δηλαδή τηλεθεατή και φυσικά εγώ ο καταγγέλλων, ο άνθρωπός σου ανάμεσα στους μολυσμένους. Εγώ κι εσύ οι καθαροί. Η θέση που έχει ο μέσος τηλεθεατής για τις εκπομπές του Μάκη είναι αντίστοιχη της θέσης που έπαιρνε για τις δολοφονίες της 17Ν. Ο ρόλος του Μάκη και της 17Ν δεν είναι πολιτικός, είναι τιμωρητικός και εκδικητικός, και βρίσκει απήχηση σε έναν λαό που διψάει για ισχυροφαγία. Αν ο κάθε Έλληνας έχει ανατραφεί με το "γιατί αυτός και όχι εσύ;" και το "τι καλύτερο δηλαδή έχει αυτός από σένα;", η ενοχή του πετυχημένου είναι σε μεγάλο βαθμό αυταπόδεικτη. Φταίει επειδή αυτός, εν αντιθέσει με μένα, έπιασε την καλή. Άλλο το ότι τις περισσότερες φορές φταίει και στην πραγματικότητα, σε μια χώρα-χωριό, με θεσμούς και πρόσωπα πιο διαπεπλεγμένα κι από τα φίδια στο κορμί του Λαοκόοντα.
Η δεύτερη έκφανση του λαουτζικισμού είναι η υποτίμηση και η αφ' υψηλού αντιμετώπιση του λαουτζίκου, είναι η νοοτροπία: "ο φτωχός, ηλίθιος κόσμος που ό,τι του πασάρουν το πιστεύει, που δεν έχει δική του κρίση, που του κάνουν πλύση εγκεφάλου, που αν ρίξουν ένα όνομα στην αρένα θα το κατασπαράξει. Ο αμόρφωτος κόσμος, ο λαός της AGB, που δεν πάει στο Μέγαρο, που βλέπει σκουπίδια". Τον χαιρόμαστε αυτόν τον κόσμο όταν πάει εθελοντής στους ολυμπιακούς, δεν τον λέμε μαλάκα, τον χαιρόμαστε και ως ένα βαθμό μας συγκινεί. Αν τώρα εμείς έχουμε βγάλει φράγκα τρελλά από τους ολυμπιακούς, έτερον εκάτερον· απλώς "είχαμε την προνοητικότητα να εκπροσωπήσουμε μια αλλοδαπή εταιρία". Υπάρχει μια σκηνή στα "Απομεινάρια Μιας Μέρας" που ο Άγγλος ευγενής, προκειμένου να αποδείξει στους φίλους του ότι δεν πρέπει να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου οι λαϊκές τάξεις, αρχίζει και κάνει στον μπάτλερ Άντονι Χόπκινς σύνθετες ερωτήσεις για την οικονομία και την εξωτερική πολιτική. Ο Χόπκινς δεν ξέρει τι να απαντήσει κι ο ευγενής έχει αποδείξει το επιχείρημά του. Η νοοτροπία αυτή ζει και βασιλεύει· αντιβασιλεύει, έστω. Εμείς τις μπίζνες, εμείς τα μέσα, εμείς στα σαλόνια και στα φουαγιέ, γιατί έχουμε την προνοητικότητα, γιατί πετύχαμε, γιατί ξεχωρίσαμε - εσείς τρεχάτε όλη μέρα σαν σκυλιά και το βράδυ πέστε μπροστά στην τηλεόραση να μας βλέπετε στις λάιφστάιλ εκπομπές.
Ο λαουτζίκος είναι ο λαός ως μερίδιο τηλεθέασης και πηγή της δύναμής μου: Παρακολούθησέ με, αθώε μου εξ΄ορισμού λαέ, και σου υπόσχομαι πως κάθε Πέμπτη και Κυριακή θα ντύνομαι συμβολικός Κουφοντίνας και θα γκρεμίζω ένα ακόμη είδωλο από το θρόνο του. Θα το γκρεμίζω για χάρη σου λαέ μου που όταν προσπαθείς να λαδώσεις τον Γιακουμάτο, ο Γιακουμάτος φταίει κι όχι εσύ· ποτέ εσύ.
Ο λαουτζίκος είναι ο λαός ως μερίδιο τηλεθέασης και αποδέκτης της δύναμής μου· τηλεθεατής, υπάλληλος και ψηφοφόρος μου: αυτός που κάθεται και παρακολουθεί το κανάλι που έχω εγώ ή ο άνθρωπος με τον οποίο συνεταιρίζομαι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στην μία ή την άλλη δουλειά, και πάντα -πάντα όμως- μέσω και του κράτους.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 17, 2005

Η καλλιτεχνία σου εκτεθειμένη και ξηρή.
Η δικαιοσύνη σου πουτάνα κοντή, δεν περνά το όριο του δικαστή.
Η δημοσιογραφία σου είτε γίνεται αφεντικό, είτε του αφεντικού της η φωνή.
Η εκκλησία σου τρελλιάρα αδελφή.
Η πολιτική σου βεβαίως και δεν ζει.
Τις ταραχές σου τις αποτρέπει μια βροχή.
Είμαι η πορδή σου και παριστάνω την οργή.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 16, 2005

Η Δικτατορία της Παρερμηνείας

Πολύ καυσαέριο, πολλή βοή. Ας απομακρυνθούμε λίγο από την πόλη κι ας κάνουμε μια ακόμη βόλτα στα γνώριμα - χιλιοπερπατημένα χωράφια μας· στα χωράφια της κοινοτοπίας.
Είχα ακούσει παλιότερα σε μια τηλεοπτική συζήτηση, ότι ο νόμος σε σχέση με το νομοθέτη, είναι σαν τη σφαίρα σε σχέση με το όπλο. Άπαξ και το κείμενο του νόμου ψηφιστεί, ο νομοθέτης παύει να έχει ισχύ επάνω του και δεν μπορεί πλέον να καθορίσει την πορεία του. Η ερμηνεία που θα δοθεί στο νόμο δεν είναι απαραίτητα η ερμηνεία που θα επιθυμούσε εκείνος να δοθεί. Ένας νόμος, μάλιστα, ο οποίος σήμερα ρύθμιζε μια κατάσταση με έναν άλφα τρόπο, μπορεί χωρίς καμία τροποποίησή του να τη ρυθμίζει αύριο με έναν βήτα τρόπο, απλώς επειδή μεταβλήθηκαν οι κοινωνικές συνθήκες, με αποτέλεσμα μια αόριστη έννοια (π.χ. "χρηστά ήθη") που ερμηνευόταν χθες έτσι, σήμερα να ερμηνεύεται αλλιώς.
Όπως έχω ξαναγράψει, ρώτησαν τον Ουμπέρτο Έκο, ποιά η γνώμη του για την αμφισημία στα γραπτά του. Απάντησε ότι αν πρόκειται για δοκίμιο ή για επιστημονικό άρθρο, σπεύδει αμέσως να διορθώσει το αμφίσημο σημείο, γιατί θέλει η θέση του να είναι σαφής και να μην παρερμηνεύεται. Αν όμως πρόκειται για λογοτεχνικό του έργο, τότε χαίρεται όταν υπάρχει αμφισημία, έστω κι αν αυτός δεν την επεδίωξε, γιατί στη λογοτεχνία όλες οι ερμηνείες είναι νόμιμες και τα κείμενα δεν ανήκουν στον συγγραφέα αλλά στους αναγνώστες.
Νομίζω όμως ότι το θέμα είναι ευρύτερο. Όλα σχεδόν τα κείμενα κουβαλούν ένα βαθμό αμφισημίας, σκοπούμενης ή αθέλητης, όλα σχεδόν τα κείμενα διατηρούν με αυτόν που τα γράφει σχέση παρόμοια της σχέσης νόμου-νομοθέτη, όλα σχεδόν τα κείμενα διεκδικούν την ανεξαρτησία τους από αυτό που ήθελε να πει ο συντάκτης τους. Με άλλα λόγια, δεν έχει τόσο σημασία τι ήθελες να πεις εσύ που τα έγραψες, όσο τι θέλουν να πουν εκείνα.
Είναι όμως αυτό ίδιον μόνο των κειμένων; Είναι δηλαδή τα κείμενα -και το γεγονός ότι οι γραμμένες λέξεις μπορούν να επιδέχονται διάφορες ερμηνείες- που κάνουν στ' αλήθεια κουμάντο; Αν είναι τα κείμενα που κάνουν κουμάντο, τότε γιατί είναι ενδεχόμενο το ίδιο κείμενο να πει δέκα διαφορετικά πράγματα σε δέκα διαφορετικούς αποδέκτες;
Αν όμως το παιχνίδι δεν είναι στα χέρια του γράφοντος, δεν είναι και στα χέρια του κειμένου, τότε σε τίνος τα χέρια είναι; Το παιχνίδι είναι φαινομενικά στα χέρια του αναγνώστη: θα καταλάβει ό,τι θέλει εκείνος να καταλάβει.
Και το παιχνίδι αυτό δεν περιορίζεται στα κείμενα. Το παιχνίδι επεκτείνεται και στον προφορικό λόγο. Το παιχνίδι επεκτείνεται και στη σιωπή. Το παιχνίδι επεκτείνεται στην ερμηνεία των συμπεριφορών, των βλεμμάτων, των αγκαλιών, των χαδιών, των τόνων της φωνής. Το παιχνίδι αφορά την ερμηνεία των πάντων. Όχι μόνο την ερμηνεία αυτών που λένε ή κάνουν οι άλλοι. Αλλά και την ερμηνεία του κόσμου, της ζωής, της ζωής μας, των πράξεων μας. Η ιστορία των ανθρώπινων σχέσεων δεν είναι παρά μια ιστορία παρερμηνειών.
Ποιός κάνει τελικά κουμάντο στο παιχνίδι; Ούτε εγώ που λέω, γράφω ή πράττω; Ούτε εσύ που ακούς, διαβάζεις ή ειπράττεις; Ούτε τα λόγια μου, οι γραμμένες μου λέξεις ή οι πράξεις μου; Oύτε. Aπόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού είναι οι παρερμηνείες, οι παρανοήσεις, οι διαφορετικές οπτικές γωνίες του ίδιου γεγονότος, οι διαφορετικές υποκειμενικές θεωρήσεις της ίδιας -και καλά- αντικειμενικής συμπεριφοράς. Καταλαβαίνουμε αυτό που θέλουμε να καταλάβουμε. Καταλαβαίνουμε αυτό που έχουμε ανάγκη να καταλάβουμε. Ερμηνεύουμε και διαθλούμε τα πάντα μέσα από το φίλτρο των προσωπικών μας αναγκών, φόβων, ανασφαλειών, προσδοκιών.
Αναρωτιέμαι αν υπάρχει τα τελευταία χρόνια πιο εύστοχος και επιδραστικός τίτλος απ΄το "Χαμένοι στη Μετάφραση".
Φτάσαμε στο τέλος της αγροτικής μας περιήγησης. Η πόλη μάς καλεί πάλι κοντά της.

Τρίτη, Νοεμβρίου 15, 2005

Γκάλοπ - Διαγωνισμός

Δευτέρα βράδυ και στην ελληνική τηλεόραση τίθενται βαθύτατα υπαρξιακά ερωτήματα: "Δεν κατάλαβα, είναι κακό να έχεις γενέθλια και να τα γιορτάζεις;" αναρωτιέται βγαίνοντας παραπονούμενος ο Σάκης Κεχαγιόγλου. "Σας φαίνομαι ανθρώπος που χρηματίζεται;" αναρωτιέται καπάκι σε άλλο σταθμό υπομειδιώντας ο Χρήστος Ζαμπούνης (απαντώντας έτσι στην ερώτηση αν του δίνει λεφτά η βασιλική οικογένεια για την προβολή της). Επειδή το ερώτημα του Χρήστου μόνο μία απάντηση μπορεί να έχει, απαντήστε στο ερώτημα του Sakis, στέλνοντας sms στο 7070, γράφοντας kehagioglou'sbirthday, αφήνοντας κενό και μετά πληκτρολογώντας NAΙ ή ΟΧΙ. Απαντήσεις τύπου ΙΣΩΣ ή ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ δεν θα θεωρηθούν έγκυρες. Τα αποτελέσματα του γκάλοπ θα κοινοποιηθούν στον ίδιο τον αναρωτηθέντα, προκειμένου να κανονίσει κι αυτός εφεξής την πορεία του. Συμμετέχοντας στο γκάλοπ μπαίνετε απευθείας και στην κλήρωση, μέσω της οποίας τρεις τυχεροί θα κερδίσουν ισάριθμα δώρα: ο τρίτος ένα ζευγάρι αυθεντικά γυάλινα μανικετόκουμπα του Sakis, ο δεύτερος ένα βιβλίο του Κώστα Σημίτη και ο μεγάλος τυχερός επίσης ένα βιβλίο του Κώστα Σημίτη. Η διαφορά έγκειται στο ότι ο μεγάλος τυχερός θα παραλάβει συλλεκτικό αντίτυπο του βιβλίου, ειδικά τυπωμένο για τους αναγνώστες μας, όπου στη φωτογραφία του εξώφυλλου θα εμφανίζονται και οι ελιές του πρώην πρωθυπουργού.

Πρωινός Περίπατος

Στο απέναντι πεζοδρόμιο περπατάει ένας παππούς. Έχει ελαφρά προτεταμένο το δεξί χέρι, σαν να κρατάει λουρί, και κάτι λέει στο σκυλί που φαίνεται να έχει βγάλει βόλτα. Περνάει δίπλα από ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο όμως και δεν μπορώ να δω τον σκύλο. Όταν το οπτικό μου πεδίο καθαρίζει, διαπιστώνω ότι σκυλί δεν υπάρχει κι ότι, αντ' αυτού, ο παππούς έχει βγάλει βόλτα το μυαλό του.

Δευτέρα, Νοεμβρίου 14, 2005

Jingle Jangle

Έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα κι αυτός παρερμήνευσε και τ' άρχισε στα γλωσσόφιλα. Το ένα έφερε τ' άλλο και εγένοντο γενιές ολόκληρες λυκοπροβάτων να αναζητούν κι αυτές τη θέση τους σε μια πολυπολιτισμική Ζούγκλα, όπου ο Δημοσιογράφος ελέγχεται -αν μη τι άλλο- για το γούστο του στις γυναίκες. Να σημειωθεί επίσης, ότι μύθος αρχαίος μαρτυρά, πως σε μακρινή του πλανήτη γωνιά, εγκατεστάθη κάποτε καθεστώς τυρρανικό που κατήργησε την προϋπάρχουσα εκεί γλώσσα και δημιούργησε νέα, όπου κάθε, μα κάθε, λέξη ήταν εντελώς διαφορετική στον ήχο από την άλλη, ώστε να μη δίνεται ευκαιρία για τα επάρατα λογοπαίγνια που δηλώνουν όχι μόνο χαζοβιολισμό, αλλά και μια υπόγεια διάθεση επαναστατικής των πάντων αποδόμησης ή κάτι συναφές - δεν ξέρω, δεν άκουσα καλά. Στον οίνο η βέριτας, αλλά στον μεσημεριανό δευτεριάτικο οίνο ποιά βεριτάτεμ να βρεις, είσαι κεφάτος γυρίζεις απ΄του Βερόπουλου, να νερωθεί το κρασί με τον καφέ, να καφεθεί το κρασί, να έρθουμε στα ίσα μας, να ξαναβάλουμε τα κεφάλια μέσα, να κάνουμε και καμιά δουλειά, αλλά πάλι η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη κι ο αφέντης, προτού κατασπαραχθεί, έχει μισό νου κρασωμένο κι άλλον μισό καφεϊνομένο, κατάσταση μπάσταρδη, μισή, μίζερα όλα και λειψά, γι' αυτό σου λέω, γι' αυτό σου λέω μόνο αυτό, μόνο αυτό, με έξω ακόμη τις κεφαλές: μετά τον Ποντίφηκα για την πρώτη άλωση και τον Πλανητάρχη για τη χούντα, συγγνώμη ζήτησε κι ο Γιώργος Δεληκάρης, συγγνώμη ζήτησε κι ο Γιώργος Δεληκάρης, και τόσο σ' ευγνωμονώ, Μεγαλοδύναμε, που δεν με έκανες ολυμπιακό, γιατί αλήθεια στο φωνάζω και στο ομολογώ, θα έκανα συνέχεια, μα συνέχεια, εμετό.

Κυριακή, Νοεμβρίου 13, 2005

Ουτοπία;

Διαβάζω στον ελληνικό τύπο ότι, εν έτει 1990, ο Φρανσουά Μιτεράν είχε προφητικά αναρωτηθεί: «Τι μπορεί να ελπίζει ένας νέος, που γεννιέται σε μια γειτονιά χωρίς ψυχή, που ζει σ' ένα άσχημο κτίριο, περιτριγυρισμένο από άλλες ασχήμιες, από γκρίζους τοίχους, σ' ένα γκρίζο τοπίο, για μια γκρίζα ζωή, έχοντας ολόγυρά του μια κοινωνία που προτιμά ν' αποστρέψει το βλέμμα και δεν παρεμβαίνει παρά μόνον όταν πρόκειται να θυμώσει, να απαγορεύσει;».
Αν άνθρωποι σαν τον Μιτεράν είχαν την ευκαιρία να κυβερνήσουν, πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή αυτού του νέου !
Σ' αυτό, σ' αυτό λοιπόν να ελπίσει, όσο ουτοπικό κι αν φαντάζει : στην μεταβίβαση της εξουσίας από τους συμβιβασμένους πολιτικούς σε ριζοσπάστες διανοητές, όπως ο Μιτεράν.

Σάββατο, Νοεμβρίου 12, 2005

Ευθυμιασμός

Έβλεπα νωρίτερα μια εκπομπή για το παλιό ελληνικό ροκ. Σε ένα ασπρόμαυρο δρόμο του παρελθόντος ο Νικόλας Άσιμος δηλώνει:
"Εκείνο που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι λέτε μπούρδες.
Κι εμείς μπούρδες λέμε, αλλά τουλάχιστον οι δικές μας περιέχουν και λίγο ευθυμιασμό".
Ό,τι κι αν λέμε, όσο κι αν υποκρινόμαστε, έχουμε ποτέ μας στ' αλήθεια συναίσθηση -αν όχι ότι ντε και καλά λέμε μπούρδες- ότι εν πάση περιπτώσει μπορεί και να λέμε μπούρδες;
Ή πρέπει να είναι κανείς μισότρελλος, όπως ο Άσιμος, για να καταφέρνει να γκρεμίζει τον εαυτό του από το βάθρο της σημαντικότητάς του;
Ή ακόμα και μισότρελλος να είναι, ο εαυτός και πάλι βρίσκει τον τρόπο να αυτομυθοποιείται, όχι δια της σπουδαιοφάνειας, αλλά δια της παράνοιας;
Τώρα και να πω ότι γράφω μπούρδες, θα πιστέψεις ότι το πιστεύω;
Αφού ξέρω (και ξέρεις) πως δεν γράφω μπούρδες. Πως κάθε μου λέξη θα αποκρυπτογραφείται στον αιώνα τον άπαντα. Πως τα ποστάκια αυτά είναι περισσότερο παρακαταθήκη για τις μέλλουσες γενιές, παρά αναγνώσματα για το σήμερα.
Πως, ενώ δεν λέω μπούρδες, και οι δικές μου οι μήμπουρδες περιέχουν μπόλικο ευθυμιασμό.

Παρασκευή, Νοεμβρίου 11, 2005

Σε αναστολή

Αντιγράφω από τη στήλη του Χρήστου Μιχαηλίδη στην Ελευθεροτυπία της 10.11.05: "... το «αγαπημένο προσωπικό αντικείμενο» που επιλέγουν τώρα οι περισσότεροι Ιρλανδοί που χάνουν ένα δικό τους πρόσωπο για να βάλουν μέσα στο φέρετρό του, υποτίθεται για να το 'χει πάντα μαζί στο μακρύ του ταξίδι στο πουθενά, είναι ένα κινητό τηλέφωνο και μάλιστα ενεργοποιημένο! Στην αρχαία Αίγυπτο έθαβαν τους νεκρούς με τα αγαπημένα τους κοσμήματα. Οι Βίκινγκς θάβονταν με τα πολεμικά τους όπλα. Μέχρι πριν από 10 χρόνια στην Ιρλανδία ... το πιο αγαπημένο, ίσως, «πράγμα» που έμπαινε στα φέρετρα των πιο πολλών νεκρών, ήταν μια μπουκάλα από καλό ιρλανδέζικο ουίσκι. ... το κινητό τηλέφωνο είναι το πρώτο πράγμα που βάζουν φίλοι και συγγενείς στο φέρετρο ενός νεαρού αγοριού ή κοριτσιού που φεύγει ... Ακόμα και τη στιγμή που γίνεται η κηδεία και το κινητό είναι μέσα στην κάσα, ενεργοποιημένο, ακούμε το κτύπημά του και βλέπουμε τους φίλους και τις φίλες του παιδιού, που στέκονται εκεί δίπλα, να στέλνουν μηνύματα SMS».
"Συνταρακτικό" όπως το χαρακτηρίζει ο Μιχαηλίδης; Σαχλό; Συνταρακτικό μέσα στη σάχλα του; Ούτε ενώπιον του θανάτου δεν μπορεί να υπάρξει λίγη σιωπή; Ήρθε και η σειρά του θανάτου να χάσει το κύρος του; Μια συσκευή που ανταποκρίνεται κι ένα κορμί που δεν ανταποκρίνεται. Ενεργοποιημένο κινητό και ακίνητο για πάντα σώμα. Και μετά θ' αρχίσει η σήψη· και καθώς η σάρκα θ' αρχίσει να λιώνει και τα χέρια να εξαφανίζονται, το τηλέφωνο θα πέσει μέσα από τα κόκκαλα στον πάτο της κάσας.
Μηνύματα στον νεκρό. Μηνύματα κατόπιν εορτής. Καθυστερημένα "σ' αγαπώ" κι εκπρόθεσμα "συγγνώμη". Όσο ο άλλος ζει η εκδήλωση των συναισθημάτων μας τελεί σε αναστολή. Ο άλλος είναι πάντα απειλή κι η έκφραση της αγάπης ξεγύμνωμα.
Να περνά ο καιρός, να περνά ο καιρός και να ασχολούμαστε με ό,τι μπορεί να συνιστά κρύψιμο απ' την αλήθεια. Να περνά ο καιρός, να 'ρθει η στιγμή που θα πεθάνει ο άλλος, να μην κινδυνεύουμε απ΄ τη δική του ανταπόδοση και τότε να μετανιώσουμε, τότε να κλάψουμε με δάκρυ πικρό για όσα θέλαμε μα δεν προλάβαμε ή δεν καταφέραμε να του πούμε, τότε να του τα συνοψίσουμε όλα με ένα μακροσκελές, απολογητικό και τόσο μα τόσο καθαρτήριο sms.

Ωφελιμισμός ή Σαν τα λαχανικά, ένα πράμα.

"Το σεξ κάνει καλό στην υγεία" μας πληροφορεί στην πρώτη σελίδα της η "Απογευματινή" και ο Θάνος Ασκητής.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 10, 2005

Χτενίσου, καλή μου.

Ο κόσμος καίγεται· όχι τα μαλλιά της. Τα μαλλιά της είναι αχτένιστα· όχι ο κόσμος. Πού σου φαίνεται το παράλογο λοιπόν; Άφησέ την να χτενιστεί και μην την κριτικάρεις. Μήπως, πριν σε τρομάξουν οι φωτιές, της έδινες καθόλου σημασία; Μόνη της γερνά, μόνη της θα πεθάνει, μόνη της θα χτενιστεί. Ο κόσμος ούτως ή άλλως δεν την αφορά πια. Ό,τι είχε να πάρει και να δώσει σ' αυτόν, το πήρε και το έδωσε νέα. Τώρα την αφορά μόνο ο κόσμος ο επόμενος και τα γηρατειά της. Το μόνο που της έχει απομείνει είναι θολωμένες αναμνήσεις, κουρασμένα κόκκαλα κι ανάκατες τρίχες. Άσε την να τις τακτοποιήσει, άσε την να έχει τον έλεγχο σε κάτι, άσε την να φροντίζει ό,τι ακόμη διασώζεται και μην την πιάνεις στο στόμα σου. Αν κρατούσε μάνικα αντί τσατσάρας· τότε να την κορόιδευες.

Houston, we have a problem

Αλλά σε καμία -μα καμία- περίπτωση το πρόβλημα αυτό δεν λέγεται "ισονομία".
http://www.enet.gr/online/online_text?c=112&id=47814384
Βάλτε τουρμπίνες στον Γρηγόρη Μιχαλόπουλο και εκτοξεύστε τον στο διάστημα να γίνει ο πρώτος Έλλην αστροναύτης. Εκβιαστροναύτης.
Aς εκβιάσουμε τους γαλαξίες, ας στριμώξουμε τις σουπερνόβες, ας απειλήσουμε τη σελήνη ότι θα βγάλουμε στη φόρα τη σκοτεινή πλευρά της.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 09, 2005

Το αυγό και η κότα

Είναι προτιμότερο να γράψω κάποια στιγμή τα αισθήματά μου για τον Στάθη (Σταυρόπουλο) σε ξεχωριστό ποστ και όχι σ' αυτό, στο οποίο θα εκφράσω μια επιμέρους διαφωνία. Περιορίζομαι προς το παρόν να πω ότι ελάχιστους ανθρώπους σέβομαι και θαυμάζω τόσο. Κάπου εδώ τελειώνει ο πρόλογος και αρχίζει το κυρίως θέμα. Αντιγράφω λοιπόν ένα απόσπασμα από τη χθεσινή του στήλη
"Και πάνε τα κλισέ για «πόλεμο των πολιτισμών» (τώρα στη Γαλλία, αύριο αλλού) σύννεφο. Το ίδιο και οι πολυπολιτισμικές αμερικανιές· τις παπαγαλίζουν οι ελαφρόμυαλοι με την ίδια επιμονή που τις μηρυκάζουν οι πονηροί.Η κρίση στη Γαλλία είναι ταξική. Η εξέγερση (διότι πρόκειται περί εξέγερσης κι όχι περί επανάστασης) έχει τις αιτίες της πρώτα στη φτώχεια, την ανεργία, την υποβάθμιση κι ύστερα σε πολιτισμικούς παράγοντες και διαφορές.Οι παρίες βιώνουν πρωτίστως την εξορία τους από το σύστημα, κι ύστερα αυτός τους ο αποκλεισμός χρωματίζεται από πολιτισμικές συμπεριφορές".
Ωστόσο, νομίζω ότι ισχύει το αντίστροφο: η εξορία από το σύστημα καθόλου ανεξάρτητη δεν είναι από τις πολιτισμικές διαφορές. Η δυνατότητα πρόσβασης των παιδιών των μεταναστών στο σύστημα είναι πολύ πιο περιορισμένη από ότι των παιδιών των απλώς φτωχών Γάλλων. Αν το πρόβλημα ήταν καθαρά ταξικό γιατί δεν είχαμε ως τώρα αντίστοιχες ταξικές εξεγέρσεις κάπου αλλού; Η καθαρά ταξική πάλη δεν φαίνεται τις τελευταίες δεκαετίες να έχει δώσει δείγματα ανοιχτών συγκρούσεων πλούσιων - φτωχών. Γιατί στις δυτικές δημοκρατίες ο φτωχός ξέρει μεν ότι τον χωρίζει άβυσσος με τον πλούσιο, αλλά η άβυσσος αυτή είναι μόνο χρηματική. Αν δεν τους χωρίζει το χρώμα της σάρκας, η εθνική καταγωγή, το θρήσκευμα, η γλώσσα, ο φτωχός δεν βλέπει τον πλούσιο ως κάτι άλλο από τον ίδιο. Εν δυνάμει θα μπορούσε να είναι στη θέση του. Αν εκμεταλλευόταν τις -σαφώς λιγότερες, αλλά πάντως υπαρκτές- δυνατότητες φυγής από την φτώχεια του, άλλα εμπόδια δεν θα έβρισκε. Ο μετανάστης όμως έχει να ξεπεράσει κι άλλα εμπόδια. Ο μετανάστης σκέφτεται με όρους "εμείς" και "αυτοί", γιατί αντιμετωπίζεται ως διαφορετικός στην καθημερινή ζωή του. Και δεν είναι τυχαίο το ότι η Αλ Κάιντα προσεταιρίζεται σχετικά εύπορους μουσουλμάνους που ζουν στη Δύση. Εκεί το πρόβλημα χάνει εντελώς τις ταξικές του διαστάσεις, διατηρεί όμως τις διαστάσεις της αναζήτησης του ανήκειν σε μια ευρύτερη κοινότητα.

Ζητείται Μεταφραστής

Κι εκεί που ολόκληρη η Γαλλία σήμερα (κι ίσως ολόκληρη η Δύση αύριο) φαίνεται να έχει βρεθεί σε σχετικό αδιέξοδο, έρχονται σαν από μηχανής Θεοί η διαυγέστατη σκέψη και ο σαφέστατος λόγος της Μαρίας της Δαμανάκη και δείχνουν την διέξοδο:
"Αλλά η Αριστερά οφείλει να συνθέσει ταχύτατα τη συμμετοχική δημοκρατία, τον διάλογο, την ανοχή με την πρόταση για έναν νέο, ανταγωνιστικό, συγκρουσιακό ριζοσπαστισμό σε ρεαλιστική βάση".
Νέος, ανταγωνιστικός, συγκρουσιακός ριζοσπαστισμός σε ρεαλιστική βάση.
Νέος, ανταγωνιστικός, συγκρουσιακός ριζοσπαστισμός σε ρεαλιστική βάση.
Νέος, ανταγωνιστικός, συγκρουσιακός ριζοσπαστισμός σε ρεαλιστική βάση.
Ήταν τόσο απλό τελικά.
Ολόκληρη η παρέμβαση της Μαρίας είναι στα χθεσινά (8.11.05) "ΝΕΑ".
Κάποιος, ει δυνατόν και αμέσως, ας την μεταφράσει στα γαλλικά και ας τους την στείλει, ώστε να διαδοθεί στα πέρατα της γαλλικής επικράτειας το μήνυμά της. Μόλις ακουστούν τα λόγια της Μαρίας, ο μπάτσος θα βγάλει το κράνος του, ο εξεγερμένος την κουκούλα του, θα κοιταχτούν στα μάτια και θα αρχίσουν επί (κρανίου) τόπου να συνθέτουν τη συμμετοχική δημοκρατία, τον διάλογο και την ανοχή, με την πρόταση για έναν νέο, ανταγωνιστικό, συγκρουσιακό ριζοσπαστισμό σε ρεαλιστική βάση.
Ας μην χασομερούν οι γαλλομαθείς· κινδυνεύουν ζωές.

Τρίτη, Νοεμβρίου 08, 2005

Βeing Τhere

Σε εντυπωσιακά επιστημονικά αποτελέσματα κατέληξε η έρευνα που διενήργησαν υπό την αιγίδα του "Πα.Συ.Π.Ορ." (Παγκοσμίου Συμβουλίου Πολιτικής Ορθότητος) οι κορυφαίοι ανά την υφήλιο σεξολόγοι. Το "ΠαΣυΠΟρ" θεωρώντας -και ορθώς- ότι ο διαχωρισμός των ομοφυλόφιλων σε "ενεργητικούς" και "παθητικούς" συνιστά αθέμιτη διάκριση σε σχέση με τους ετεροφυλόφιλους, ανέθεσε στους ειδικούς να εξακριβώσουν εάν, πέραν των γνωστών κατηγοριών σεξουαλικών συμπεριφορών, υφίσταται μία ακόμη: ο παθητικός ετεροφυλόφιλος. Πράγματι, η σεξολογική μελέτη επαλήθευσε και επικύρωσε την υποψία αυτή. Οι παθητικοί ετεροφυλόφιλοι -οι οποίοι στην αργκό ονομάζονται και "εραστές κοπρόσκυλα"- ζουν ανάμεσά μας. Σύμφωνα με το καταληκτήριο πόρισμα της μελέτης, παθητικός ετεροφυλόφιλος καλείται ο άντρας που κάνει έρωτα με τις γυναίκες με τη λιγότερη δυνατή εκ μέρους του κίνηση και κόπο. Το μόνο δηλαδή που κομίζει ο παθητικός ετεροφυλόφιλος στην ερωτική κονίστρα είναι το σώμα του. Η συμμετοχή του κατά μεγάλο ποσοστό εξαντλείται αφενός στο ότι είναι εκεί και αφετέρου σε μια "στοίστυ" (στοιχειώδη στύση).

Δευτέρα, Νοεμβρίου 07, 2005

Αν οησίες

Αν ο Σημίτης βομβάρδιζε τα Ίμια, μπορεί να εθιζόταν και να άρχιζε να λατρεύει την μυρωδιά του ναπάλμ τα πρωινά. Έτσι θα καταλάβαινε ότι η μόνη πραγματική εξουσία είναι η εξουσία ζωής και θανάτου.
Αν ο Καλούσης την άφηνε να σκουπίσει τα μάτια της και να τον κοιτάξει, μπορεί να εθιζόταν και να άρχιζε να κοιτάζει κι αυτός στ' αλήθεια τους ανθρώπους. Έτσι θα καταλάβαινε τι θα έπρεπε να σημαίνει "δικαστής".
Αν στο ματς ΓΑΛΛΙΑ-ΚΟΛΑΣΜΕΝΟΙ, ο στρατός έπαιζε με τους κολασμένους, αυτοί μπορεί να εθίζονταν και να έφερναν έναν κόσμο πολύ χειρότερο του τωρινού. Έτσι θα καταλάβαιναν ότι εκείνο που μας εξοργίζει δεν είναι η αδικία, αλλά το να είμαστε εμείς οι αδικημένοι.
Αν ξεκινούσαμε να γράφουμε ξέροντας τι θέλουμε να πούμε, μπορεί να εθιζόμαστε και να μετατρεπόμαστε σε κατασταλαγμένους. Έτσι θα καταλαβαίναμε ότι το αντίτιμο θα ήταν η απώλεια της αναζήτησης, της αντίφασης, της αβεβαιότητας και των κάθε λογής ρωγμών.

Κυριακή, Νοεμβρίου 06, 2005

Σάουντρακ αποπλανήσεων

Χθες βράδυ σε ένα μπαράκι κάπου στην καρδιά της πόλης, μια ημιερασιτεχνική μπάντα παίζει το "Love is the drug" κι ακούγοντας για πολλοστή φορά την μουσική και τους στίχους ενός τραγουδιού που τριαντάρισε, προσπαθώ να φανταστώ τις πρώτες στιγμές της σύλληψής του μέσα στο μυαλό ενός μουσικού. Με τι συνευρέθηκε ή έμπνευση, με τι γονιμοποιήθηκε; Με ένα γυναικείο χαμόγελο; Με ένα αμφίσημο βλέμμα; Με μια γενικότερη ψυχική κατάσταση του καλλιτέχνη την εποχή εκείνη; Τι ήρθε πρώτα στο νου; Η μελωδία του ρεφρέν; Τα πρώτα ακόρντα; Το τσιτάτο του τίτλου; Σκέφτομαι τις πρόβες του γκρουπ, τις ώρες που το τραγούδι αρχίζει να σχηματοποιείται και να παίρνει την τελική του μορφή. Τις ώρες δηλαδή που το τραγούδι είναι έμβρυο και το συγκρότημα αθώο και σχετικά ανύποπτο της δημιουργίας, αγνοώντας τη δυναμική και το μέλλον του δημιουργήματός του. Όταν ολοκληρώνεται η δισκογράφηση, το τραγούδι αυτονομείται, ελευθερώνεται από τους Roxy Music και ως νεογνό αρχίζει το ταξίδι του απ' τον αέρα των ερτζιανών, στ' αυτιά και στις καρδιές των σημερινών πενηντάρηδων. Και μετά τα χρόνια αρχίζουν -κατά το συνήθως άλλωστε συμβαίνον- να κυλούν. Όλες οι απειράριθμες ακροάσεις του σε ραδιόφωνα, κασετόφωνα, πικ απ, σι ντι, υπολογιστές, γουώκμαν, iPod. Διασκευές του σε μεγάλες συναυλίες από μεγάλους ροκ σταρ, εκτελέσεις του από ημιερασιτεχνικά γκρουπάκια Σάββατο βράδυ σε μπαράκια πρώτου ορόφου, απόπειρες εκτέλεσής του από εντελώς ερασιτεχνικά συγκροτήματα φίλων σε γκαράζ και αποθήκες.
Με την υπόκρουσή του, ζευγάρια νέων να κάνουν έρωτα στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, στη Δράμα και στην Οζάκα, στη Βουδαπέστη και στο Αϊντάχο, το 78 και το 94, στήθη που ψηλαφώνται, λαιμοί που παραδίδονται, σάρκες που αναπνέονται, αντιστάσεις που κάμπτονται, σάουντρακ αποπλανήσεων, το τραγούδι τέμνει τον χρόνο και αιωρεί τον χώρο, μαγικό λεωφορείο με σπασμένες χειρολαβές και χωρίς εισπράκτορα.
1975-1985-1995-2005, οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα η αγάπη μένει.
Ως ναρκωτικό ή ως φάρμακο.
Όλα σχετικά είναι άλλωστε, όλα θέμα δοσολογίας.

Σάββατο, Νοεμβρίου 05, 2005

Ma non una parola chiari' i miei pensieri

"le mie mani come vedi, non tremano piu'
e ho nell'anima in fondo all'anima
cieli immensi e immenso amore
e poi ancora, ancora amore amor per te,
fiumi azzurri e colline e praterie
dove corrono dolcissime le mie malinconie
l'universo trova spazio dentro me,
ma il coraggio di vivere, quello, ancora non c'e'."

Θυρανοίξια


1. Το πασίγνωστο απόσπασμα είναι από τη "Δίκη" του Φραντς Κάφκα :

"Μπροστά στο νόμο στέκει ένας θυρωρός, σ' αυτό το θυρωρό έρχεται ένας χωρικός και ζητά να μπει μέσα. Μα ο θυρωρός λέει πως δεν μπορεί να τον αφήσει τώρα να μπει. Ο άνθρωπος συλλογιέται και ύστερα ρωτά μήπως θα μπορούσε να μπει αργότερα. «Ίσως», λέει ο θυρωρός, «τώρα όμως όχι». Η πόρτα είναι ανοιχτή όπως πάντα και καθώς παραμερίζει ο θυρωρός, σκύβει ο άνθρωπος, για να κοιτάξει μέσα από την πόρτα. Μόλις το αντιλήφθηκε αυτό ο θυρωρός, γελά και λέει: «Αν το τραβά η όρεξή σου, δοκίμασε να μπεις, μ' όλο που σου το απαγόρεψα. Πρόσεξε όμως: είμαι δυνατός. Και δεν είμαι παρά ο πιο κάτω απ' όλους τους θυρωρούς. Από αίθουσα σ' αίθουσα είναι κι άλλοι θυρωροί, ο ένας πιο δυνατός από τον άλλο. Τη θέα του τρίτου μόλις, ούτ' εγώ μπορώ να την αντέξω». Τέτοιες δυσκολίες δεν τις περίμενε ο χωρικός. Ο νόμος ωστόσο πρέπει να 'ναι στον καθένα και πάντα προσιτός, σκέπτεται, και καθώς τώρα κοιτάζει προσεχτικά το θυρωρό, τυλιγμένο στο γούνινο πανωφόρι του, τη μεγάλη σουβλερή του μύτη, τη μακριά, αραιή, μαύρη, τατάρικη γενειάδα, αποφασίζει να περιμένει καλύτερα ίσαμε να πάρει την άδεια να μπει. Ο θυρωρός του δίνει ένα σκαμνί και τον αφήνει να καθίσει πλάι στην πόρτα. Εκεί δα κάθεται μέρες και χρόνια. Κάνει πολλές προσπάθειες να του επιτρέψουν να μπει, και κουράζει το θυρωρό με τα παρακάλια του. Ο θυρωρός τού κάνει συχνά μικρορωτήματα, σαν αυτά που κάνουν οι μεγάλοι κύριοι, και στο τέλος του λέει ολοένα πως δεν μπορεί ακόμα να τον αφήσει να μπει. Ο άνθρωπος, που ήταν καλά εφοδιασμένος για το ταξίδι του, ξόδεψε όλα, ακόμη κι ό,τι πολύτιμο είχε, σε δωροδοκίες για το θυρωρό. Εκείνος τα δέχεται όλα και ύστερα λέει: «Τα δέχομαι μόνο και μόνο για να μη νομίσεις πως παράλειψες τίποτα». Όλα αυτά τα πολλά χρόνια ο άνθρωπος παρατηρεί το θυρωρό σχεδόν αδιάκοπα. Αποξεχνά τους άλλους θυρωρούς, κι αυτός ο πρώτος τού φαίνεται το μοναδικό εμπόδιο για να μπει στο νόμο. Καταριέται την κακή τύχη. Τα πρώτα χρόνια χωρίς συγκρατημό και δυνατά, αργότερα, όσο γεράζει, μουρμουρίζει μόνο. Αρχίζει να παιδιαρίζει και, μια και μελετώντας χρόνια το θυρωρό γνώρισε και τους ψύλλους του γούνινου γιακά του, παρακαλεί και τους ψύλλους να τον βοηθήσουν και ν' αλλάξουν τη γνώμη του θυρωρού. Τέλος, το φως λιγοστεύει και δεν ξέρει αν γύρω του αλήθεια σκοτεινιάζει, ή αν μονάχα τα μάτια του τον απατούν. Ωστόσο, αναγνωρίζει τώρα μια λάμψη μέσα στο σκοτάδι, που ξεχύνεται άσβεστη μέσα από του νόμου την πόρτα. Δεν έχει πια πολλή ζωή. Πριν από το θανατό του σμίγουν οι πείρες όλης του της ζωής σε ένα ρώτημα, που δεν είχε κάνει ως σήμερα στο θυρωρό. Του γνέφει, γιατί δεν μπορεί πια ν' ανασηκώσει το ξυλιασμένο του κορμί. Ο θυρωρός πρέπει να σκύψει πολύ κοντά του, γιατί το ύψος του ανθρώπου έχει πολύ αλλάξει. «Τι θες λοιπόν ακόμα να μάθεις;» ρωτά ο θυρωρός, «είσαι αχόρταγος...» «Όλοι μάχονται για το νόμο», λέει ο άνθρωπος, «πώς τυχαίνει να μη ζητά κανένας άλλος εκτός από μένα να μπει;» Ο θυρωρός νιώθει πως ο άνθρωπος αγγίζει κιόλας στο τέλος και, για να φτάσει την ακοή του που χάνεται, ουρλιάζει: «Κανένας άλλος δε μπορούσε να γίνει δεκτός εδώ, γιατί η είσοδος ήταν για σένα προορισμένη. Πηγαίνω τώρα να την κλείσω».

2. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι από εδώ:

http://www.enet.gr/online/online_issues.jsp?dt=21/10/2005&pid=51&id=90515984

"Για παράδειγμα, στην κεντρικής σημασίας καφκική παραβολή Μπροστά στο Νόμο. Ο Ουλφ Αμπρααμ παλιότερα, και πρόσφατα ο Μικαέλ Λεβί έδειξαν ότι οι πηγές της παραβολής του Κάφκα βρίσκονται σε μια Αγκαδά, στο Μιντράς (ραβινικό ερμηνευτικό σχόλιο-αφήγηση) Πεσικτά Ραμπατί. Μόνο που η αφήγηση του Κάφκα ανατρέπει κι αντιστρέφει εντελώς το Μιντράς. Ωθεί το Ταλμούδ πέρα από το Ταλμούδ. Στο Μιντράς ο ήρωας που έρχεται μπροστά στην πύλη του Νόμου κι αντιμετωπίζει το φύλακά της και την απαγόρευση εισόδου δεν είναι άλλος από τον πρώτο των προφητών και αποδέκτη του Νόμου, τον Μωυσή. Στην αφήγηση του Κάφκα είναι ένας απλός άνθρωπος του χωριού, όπως κατά λέξη μεταγράφει ο συγγραφέας τον γνωστό σ' αυτόν εβραϊκό όρο Αμ Ψα Ψάρετς, ο άνθρωπος της γης, όπως ονομάζεται στην παράδοση ο απαίδευτος στο Ταλμούδ σε αντιπαράθεση προς τον Χαχάμ Ταλμίδ, τον Σοφό ταλμουδιστή.Στο Μιντράς, ο Μωυσής αψηφά τον Φύλακα, παραβιάζει την Πόρτα του Νόμου και το ίδιο κάνει στις επόμενες Πόρτες, με τους επόμενους κάθε φορά και τρομερότερους Φύλακες Αγγέλους, μέχρι να φτάσει στον Θεό. Αντιθέτως, στον Κάφκα ο άνθρωπος της Γης περιμένει παθητικά στην πρώτη Πόρτα και περιμένει μάταια, παρακαλώντας τον Φύλακα να τον αφήσει να περάσει, ενώ ο τελευταίος το αρνείται επίμονα και τον προειδοποιεί ότι στις επόμενες πόρτες υπάρχουν ακόμα φοβερότεροι Φύλακες. Στο τέλος ο άνθρωπος της Γης πεθαίνει εξαθλιωμένος, ενώ ο Φύλακας σκύβει πάνω στον ετοιμοθάνατο και του ουρλιάζει ότι η Πόρτα ήταν προορισμένη μόνο γι' αυτόν τον δύστυχο και τώρα θα την κλείσει. Αντιθέτως στο Μιντράς ο Θεός επιβραβεύει τη νικηφόρα πάλη με τους επικίνδυνους Φύλακες Αγγέλους και την παραβίαση των Πυλών του Νόμου. Στις 6 Νοεμβρίου 1913 ο δυστυχισμένος Φραντς Κάφκα σημείωνε στο Ημερολόγιό του: «Μακάρι να μπορούσα να μπω και να βγω από όλες τις πόρτες σαν ανθρώπινο ον και να σταθώ λίγο-πολύ όρθιος». Ονειρεύεται να ήταν Μωυσής, όπως στο Μιντράς. Μα προσθέτει, σαν άλλος διστακτικός Αμλετ: «Αλλά δεν ξέρω εάν είναι αυτό που θέλω».

Παρασκευή, Νοεμβρίου 04, 2005

Ζήσης

Κι αν δεν μπορείς να ζήσης σαν Νίκος
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: να μην ζήσης σαν Αχιλλέας.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 03, 2005

Ο Γάμμα ο Φονιάς

Από τους υπέροχους "Schooligans", για τους οποίους ήδη έγραψαν κι άλλοι (http://monitor.vrypan.net/search?q=schooligan), είναι κι ο ακόλουθος σχολιασμός του Μάνου Χατζιδάκι για την είδηση της δολοφονίας με μαχαίρι ενός εικοσιεννιάχρονου από έναν δεκατριάχρονο (ο δράστης προσπαθούσε να διαρρήξει μια εκκλησία, το θύμα τον αντιλήφθηκε και ο δράστης τον σκότωσε για να μην τον καταγγείλει και τον κλείσουν φυλακή) :
"Ήξερε καράτε. Ήταν αρχηγός! Για όλα ήταν αποφασισμένος. Τον σκότωσε γιατί τον είδε. Μετά είχε τύψεις και φοβόταν το σκοτάδι. "Ήταν καλό παιδί" φωνάζει κλαίγοντας η μάνα του. Κι όμως θα χαθεί για πάντα στο σκοτάδι. Αν έπαιζε πιάνο θα 'ταν κάτι σαν τον Σγούρο και θα του 'σφιγγε το χέρι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ενώ όλοι εμείς θα τον αντιπαθούσαμε! Ο δεκατριάχρονος αρχηγός σκοτώνει και δεν παίζει πιάνο. Φοβάται το σκοτάδι και θ' αφανιστεί μέσα σ' αυτό. Με τρομάζει, αλλά κάπου τον βλέπω πλάι μου ... Πιο πολύ περιέχω αυτόν παρά τον άλλον, τον ανυποψίαστο πιανίστα!".
Θα περίμενες να διαβάσεις τέτοια λόγια από άλλου τύπου καλλιτέχνες. Με πιο αιρετικό προφίλ, με πιο σκληρή έκφραση. Από τον Χατζιδάκι όμως; Αν περιέχει τον ανήλικο φονιά μέσα του, αυτός πού αντανακλάται άραγε στην μουσική του; Τι είναι αυτό που κάνει τον Μάνο Χατζιδάκι να διακρίνει κάτι οικείο σε ένα τόσο μαύρο πλάσμα; Ίσως το ότι η οξυμμένη ευαισθησία εμπεριέχει και οξύτατη απελπισία, παρόμοια μ' αυτήν ενός παιδιού που το πιάνουν στα πράσα κι αναγκάζεται να τραβήξει μαχαίρι. Ίσως το ότι όλα τα άκρα συνορεύουν μεταξύ τους περισσότερο από ότι το κάθε άκρο συνορεύει με τις νόρμες. Ίσως δηλαδή η απόλυτη ομορφιά και η απόλυτη τερατωδία, το απόλυτο φως και το απόλυτο σκοτάδι, η απόλυτη ευαισθησία και η απόλυτη αναισθησία, η απόλυτη ευτυχία κι η απόλυτη δυστυχία, να βρίσκονται δίπλα δίπλα και μακριά από την μέση κατάσταση.
Είσαι δημιουργός. Είσαι κάτι διαφορετικό. Στην απεγνωσμένη διαφορετικότητα του εκτελεστή - μαχαιροβγάλτη βρίσκεις πιο πολλά κοινά απ' ότι στον ανόητο περφεξιονισμό του εκτελεστή - πιανίστα. Είσαι πιο κοντά στο παιδί - ντροπή απ' όσο στο παιδί - θαύμα. Γιατί το παιδί - θαύμα δεν δημιουργεί. Είναι σαν να έχει μάθει καλύτερα το μάθημά του απ' όλους. Εξ' ου και η ζήλεια. Ζηλεύουμε αυτό που μας ξεπερνά χωρίς βαθύτερη αιτία, αυτόν που, ενώ είναι σαν εμάς, έχει ένα επιπλέον έμφυτο αξεσουάρ το οποίο τον διαφοροποιεί από εμάς, χωρίς όμως να καταφέρει να τον ανυψώνει. Αλλά τον Χατζιδάκι πώς να τον ζηλέψεις; Πώς να ζηλέψεις αυτό που σε ξεπερνά γιατί δεν είναι σαν εσένα; Ο πιανίστας αποκαλείται "ανυποψίαστος". Γιατί η δεξιοτεχνία δεν είναι τέχνη. Ο πιανίστας εκτελεί τις μουσικές άλλων, τις εκτελεί μαγικά, αλλά είναι κατά μία έννοια σαν τον Ντάστιν Χόφμαν στο "Rainman" που μπορεί να κάνει τους πιο δύσκολους μαθηματικούς υπολογισμούς, απλώς επειδή έχει μέσα του το κατάλληλο λογισμικό. Όσες χιλιάδες φορές κι αν παίξει τις μουσικές των μεγάλων, ο πιανίστας θα παραμείνει ανυποψίαστος για το τι μπορεί να οδηγήσει τέτοιους ανθρώπους στη δημιουργία.
Ανυποψίαστος για έναν άλλο κόσμο, πέραν από τον ορατό, πέραν από τα εσκαμμένα, για έναν κόσμο εσωτερικό, που σε οδηγεί από παιδί στο αρχηγιλίκι και στην αναρχία, στο σπάσιμο των κανόνων των άλλων.
Ανυποψίαστος για έναν άλλο κόσμο, πέραν από τον ορατό, πέραν από τα εσκαμμένα, για έναν κόσμο εσωτερικό, που σε οδηγεί στην αληθινή δημιουργία, η οποία δεν είναι τίποτε άλλο παρά το σπάσιμο των κανόνων των άλλων.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 02, 2005

Φροϊντάτσουν

Tον Σίγκμουντ Φρόιντ θα υποδυθεί φέτος στο θέατρο ο Λάκης Λαζόπουλος. Ο μεγάλος μας σατιρικός δεν έχει ακόμη κατασταλάξει αν θα παραστήσει συμβατικά τον μακαρίτη ή, αντίθετα, θα προτιμήσει μια πιο ανατρεπτική προσέγγιση, φορώντας δύο γραβάτες, λουλουδάτο σακάκι, τραγιάσκα και ψυχαναλύοντας με αθιγγάνικη αξάν.

Τρίτη, Νοεμβρίου 01, 2005

Μετάνοια με επιφύλαξη δικαιωμάτων

Πήγε ένας φίλος μου πρώτη φορά στο Άγιο Όρος. Γύρισε προχθές, μιλήσαμε σήμερα και ανάμεσα στις εντυπώσεις μου διηγείται και ότι εξομολογήθηκε, επίσης για πρώτη φορά. Δεν πολυήθελε να το κάνει, τον παρέσυρε ένας άλλος φίλος του που ήταν μαζί του. Τον ρωτάω λοιπόν πώς πήγε το μυστήριο και μου λέει το εξής συγκλονιστικό: "Εγώ το ξεκαθάρισα στον μοναχό πριν αρχίσω, ότι αν είναι να με βάλει να υποσχεθώ πως δεν θα ξανακάνω τίποτα, δεν εξομολογούμαι, γιατί θα ξανακάνω".

Καταγραφή ματαιωμένης επιθυμίας

Θα ήθελα να γράψω κάτι όμορφο σήμερα. Δεν ξέρω τι, αλλά νά, θα το 'θελα. Αφού δεν μπορώ να προσφέρω το αποτέλεσμα, προσφέρω τουλάχιστον την πρόθεση.
Πάρε την στα χέρια σου και φαντάσου την κι εσύ εκπληρωμένη, φαντάσου την κι εσύ μετουσιωμένη σ' ένα δυνατό κείμενο.
Κάνε το και θα μπεις κι εσύ σε έναν άλλο κόσμο, σε έναν κόσμο όπου η συγκίνηση δεν προέρχεται από την επαλήθευση της κάθε επιθυμίας από την πραγματικότητα, αλλά από την ύπαρξη της επιθυμίας καθ'αυτής.