Τα Μαύρα Σκυλιά του Έρωτα

Όπως στο "Χαμένοι στη Μετάφραση" πραγματικός πρωταγωνιστής είναι το Τόκιο, έτσι και στον "Επίμονο Κηπουρό" πραγματικός πρωταγωνιστής είναι η Αφρική. Μια αλλαγή στον αρχικό σκηνοθέτη και πιθανότατα μια εντελώς διαφορετική ταινία. Ένας Βραζιλιάνος χρησιμοποιεί ανερυθρίαστα ένα κατασκοπικό μυθιστόρημα ως πρόσχημα για να φυσήξει καθαρός αέρας στα μυαλά μας, βγάζοντας την ταινία από τα στούντιο και τις λογικές τους και ρίχνοντας την σχεδόν απροστάτευτη κι ολόγυμνη στις παραγκουπόλεις της Κένυας, όπως ακριβώς έριξε το προηγούμενο έργο του στις φαβέλες του Ρίο. Η μαύρη ήπειρος δεν κατοικείται από ανθρώπους αλλά από μαύρα σκυλιά. Δεν πενθεί γι' αυτά ο Ρέιφ Φάινς· κανείς δεν πενθεί γι΄αυτά. Πενθεί για την αγάπη του, για έναν κανονικό άνθρωπο, για μια λευκή Eυρωπαία. Κι όμως το πένθος του είναι ιερό. Είναι ιερό επειδή -ό,τι κι αν λένε- δεν είναι τα πάντα πολιτική, επειδή η πολιτική είναι τμήμα της ζωής και όχι όλον, επειδή ο έρωτας και η αγάπη ποτέ δεν είναι κατακριτέοι, ποτέ δεν είναι βλάσφημοι, ποτέ δεν είναι αταίριαστοι με το οποιοδήποτε περιβάλλον και μπορούν να ανθήσουν παντού· ακόμα και στο Άουσβιτς ή τη Σρεμπρένιτσα. 2005, κι άλλο ένα έργο τέχνης δεν βολεύεται να αφηγηθεί την ιστορία του γραμμικά και ορθόδοξα, όλα γυρίζουν, όλα αναμιγνύονται, πριν, μετά, τώρα και ξανά πριν, οι ιστορίες σπασμένες στα εξ' ων συνετέθησαν και επανασυναρμολογημένες, οι ιστορίες προσπαθούν να βρουν στο ανακάτεμα της φόρμας κάτι σύγχρονο και συναρπαστικό. Αυτά όμως καθόλου δεν αφορούν τον πενθούντα κηπουρό που κάθεται στο πρεβάζι και πονά, αυτά καθόλου δεν αφορούν τα μαύρα σκυλιά που πεθαίνουν κοπαδηδόν στην ήπειρο ντροπή· ντροπή φυσικά για τις υπόλοιπες, αλλά -όσο άσχημο κι αν ηχεί- ντροπή κυρίως για την ίδια.

Ο πολιτισμός ντρέπεται, ο κηπουρός πενθεί, ο σκηνοθέτης δημιουργεί, εμείς εισπράττουμε, η Αφρική λιώνει, ο έρωτας και η αγάπη χωρούν παντού, είναι φορές που το πένθος δεν μπορεί να σηκωθεί από μια ψυχή.