Ευφημισμοί

Ό,τι κι αν συμβεί κι όπου κι αν οδηγηθούν τα πράγματα, ένα είναι το αναμφισβήτητο: η ελληνική κυβέρνηση παράγει πολιτική, ακολουθώντας τη σχετική εντολή των πολιτών που την ψήφισαν. 

Ακόμη κι αν στο τέλος του δρόμου αποδειχθεί πως δεν υπάρχει τίποτα άλλο απο το There Is No Alternative, ήδη, ήδη αυτό που συμβαίνει είναι μια εναλλακτική οπτική, μια διαφορετική προσέγγιση, μια δοκιμασία των ορίων του Δεν Υπάρχει Εναλλακτική.

Ό,τι κι αν συμβεί κι όπου κι αν οδηγηθούν τα πράγματα, έχει επιστρέψει η πολιτική στο σκηνικό, έχει αμφισβητηθεί στην πράξη πως η μόνη επιλογή που υπάρχει είναι να σκύβεις το κεφάλι ως υποτελής, να προσπαθείς να εξευμενίσεις τους δυνατούς, να επιδιώκεις να στηριχθείς στο έλεός τους.

Ό,τι κι αν συμβεί κι όπου κι αν οδηγηθούν τα πράγματα, στην Ελλάδα πια παράγεται πολιτική και ανεξάρτητα από την τελική έκβαση των πραγμάτων αυτές τις μέρες εμφανίστηκε στο προσκήνιο κάτι που λέγεται αξιοπρέπεια, η οποία δεν είναι ευφημισμός της αποκοτιάς και αν μη τι άλλο δεν είναι περισσότερο ευφημισμός της, από όσο ο πραγματισμός ήταν ευφημισμός της δουλικότητας.

Ζωή Κασιδιάρη

Ας ξαναθυμηθούμε μια παλιά αγαπημένη επιτυχία, όχι και τόσο παλιά δηλαδή, ούτε δυο χρόνια πριν δεν γράφτηκε. Η σε λίγες μέρες πρόεδρος της βουλής και το στο μεταξύ προφυλακισμένο και υπόδικο πρωτοπαλίκαρο του ναζισμού σχημάτιζαν κατά τον Γιάννη Πρετεντέρη ένα κοινό πρόσωπο αποτρόπαιου τέρατος:

 ~~~

Στην ελληνική πολιτική ζωή κυκλοφορεί εσχάτως ένα αποτρόπαιο τέρας. Ούτε άνδρας ούτε γυναίκα. Ούτε δεξιό ούτε αριστερό. Ούτε καινούργιο ούτε παλιό.

Κάτι παράξενο, απροσδιόριστο, ετερόκλητο και ταυτοχρόνως υποδόρια επικίνδυνο.

Είναι επικίνδυνο επειδή, σε αντίθεση με τα ερμαφρόδιτα πολιτικά χαρακτηριστικά του, διαθέτει μια συγκροτημένη μέθοδο και μια διαμορφωμένη αντίληψη που το καθιστούν ελκυστικό.

Ορισμένοι ίσως ισχυριστούν ότι τόσο η μέθοδος όσο και η αντίληψη κινούνται στα όρια της ψύχωσης και εμπίπτουν ενδεχομένως στην αρμοδιότητα της ψυχιατρικής επιστήμης. Αυτό όμως δεν τις καθιστά λιγότερο επικίνδυνες.

Διότι σε μια ήδη διαταραγμένη κοινωνία η διαταραχή δεν αποτελεί εμπόδιο. Ισα-ίσα. Λειτουργεί ενίοτε ως μηχανισμός ταύτισης και ως άσκηση γοητείας.

Η μέθοδος που ακολουθεί το ιδιόμορφο αυτό τέρας είναι ένα μείγμα ελέγχου και καταγγελίας. Μόνο που το τέρας υποδύεται ταυτοχρόνως και τον μηνυτή και τον δικαστή.

Κατά κανόνα έχει εκδώσει ετυμηγορία (κατά του «συστήματος» ή κατά συγκεκριμένων προσώπων…) συνοπτικά, απλουστευτικά και ισοπεδωτικά, χωρίς να ακούει την άλλη πλευρά.

Διότι το τέρας ακούει μόνο τον εαυτό του.

Η αντίληψη είναι ο κυνισμός. Μπορεί, ας πούμε, να υπερασπίζεσαι βιαστές ή να δέρνεις Πακιστανούς αλλά ταυτοχρόνως να ελέγχεις τη διαφθορά και τη διαπλοκή.

Στον εαυτό σου τα επιτρέπεις όλα. Στους άλλους υποψιάζεσαι τα πάντα. Για το τέρας «η Κόλαση είναι ο Αλλος».

Διότι το τέρας πιστεύει μόνο στον εαυτό του.

Θα αδικούσα την απήχησή του αν αναφερόμουν μόνο στη μέθοδο ή στην αντίληψη και αποσιωπούσα το στυλ.

Το στυλ είναι θρασύ, επιθετικό, αυστηρό, αγενές, άτεγκτο, μυώδες. Κατήγορος και μπράβος ταυτοχρόνως.

Δεν σηκώνει δεύτερη κουβέντα. Δεν κατανοεί τα εμπόδια που ορθώνουν μπροστά του όσοι δεν συμμερίζονται τις επιδιώξεις του.

Δεν αποδέχεται πλαίσια και κανόνες, πέρα απ' όσους υπηρετούν τους στόχους του.

Δεν ανέχεται τον αντίλογο. Δεν πιστεύει στον διάλογο. Δεν έχει όρια. Το ενδιαφέρει μόνο η καταδίκη (των άλλων). Και τελικά η επιβολή (η δική του).

Νομίζω ότι κάνουν μεγάλο λάθος όσοι το υποτιμούν. Οσοι το θεωρούν γραφικό, ανώδυνο, ακόμη και διασκεδαστικό.

Διότι η ωμή αλήθεια είναι ότι κανένα τέτοιο τέρας δεν θα υπήρχε αν δεν εξέφραζε πολλά μικρά τερατάκια που κυκλοφορούν ανάμεσά μας.

Είναι τα δημιουργήματα του παθολογικού προσχήματος κάποιων «έξω» εναντίον κάποιων «μέσα» και κάποιων «κάτω» εναντίον κάποιων «επάνω».  

Κι από τη Ζωή ή τον Κασιδιάρη όλο και κάποιος γιατρός ή ψηφοφόρος μπορεί κάποια στιγμή να σε γλιτώσει.

Αλλά με τη Ζωή Κασιδιάρη τα πράγματα είναι πολύ πιο μπερδεμένα.   

~~~

Έγινε κανένα μεγάλο θέμα κατά του Πρετεντέρη; Ανακάλεσε ο ίδιος ποτέ; Προέβη έστω σε κάποια διορθωτική δήλωση; Όχι, όχι και όχι. Το θέμα που συζητήθηκε κατά κόρον από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ήταν η απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ να μην ξαναστείλει μετά από αυτό το άρθρο εκπρόσωπο στις εκπομπές του. Στηλιτεύθηκε ως αντιδημοκρατική και δείγμα δυσανεξίας στην κριτική. Και ο ίδιος ο Πρετεντέρης παρέμεινε και παραμένει πρώτο τραπέζι πίστα να δίνει πρόσωπο στο Mega, στα Νέα και το Βήμα. Αλλά σωστά και αντιπροσωπευτικά το δίνει το πρόσωπο. Δεν υπάρχει κανένα λάθος εδώ, δεν υπάρχει καμία δυσαρμονία.

Xειραφέτηση

Έχω την αίσθηση ότι σιγά σιγά ξυπνάμε όλοι από ένα σοκ. 

Έχω την αίσθηση ότι πολύ λίγο έχουμε ακόμη συνειδητοποιήσει τί έχει συμβεί.

Έχω την αίσθηση ότι ακόμη και όσοι αντισταθήκαμε στο παραμύθι που τρώγαμε, δεν σημαίνει ότι δεν το τρώγαμε, δεν σημαίνει ότι δεν το εσωτερικεύαμε, δεν σημαίνει ότι δεν το δεχόμασταν ως αληθινό.

Έχω την αίσθηση ότι μαθαίνοντας να ζούμε σε ένα καθεστώς αδιάλειπτης τρομοκράτησης, είμαστε ακόμη καχύποπτοι απέναντι σε οτιδήποτε δεν φαντάζει δυσοίωνο και εσχατολογικό. 

Ψόφο βαθύ και κακό στα κοράκια που γάμησαν τις ψυχές μας αυτή τη πενταετία. 

Και δεν αναφέρομαι εδώ στις πολιτικές που επιβλήθηκαν, οσοδήποτε άθλιες κι αν ήταν, αλλά στους ισοπεδωτικούς προπαγανδιστικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να καταστεί δυνατή η επιβολή των πολιτικών αυτών.

Ψόφο βαθύ και κακό στα κοράκια που γάμησαν τις ψυχές μας αυτή τη πενταετία.

Επιτέλους να ανασάνουμε λίγο σαν άνθρωποι, επιτέλους να σκεφτούμε ότι δικαιούμαστε να αντιμετωπίσουμε τη ζωή μας και το μέλλον μας σαν κάτι διαφορετικό από κολαστήριο.

Οτιδήποτε έρχεται να αντικαταστήσει ένα τέτοιου μεγέθους ψυχολογικό κακό, δεν μπορεί παρά νομοτελειακά να είναι απείρως καλύτερο.

Κουράστηκα να φοβάμαι το ακόμη μεγαλύτερο κακό που μπορεί να καιροφυλακτεί.

Δεν υπάρχει ακόμη μεγαλύτερο κακό, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει μεγαλύτερο κακό από αυτό το ανηλεές τσάκισμα του ηθικού και αυτή την ασταμάτητη εκπαίδευση στην υποτέλεια και την αναξιοπρέπεια, δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό μπροστά.

Μπροστά υπάρχει πια μια κάποια ελπίδα, υπάρχει δειλά δειλά η απεξάρτηση από το σοκ, υπάρχει πια το τέλος ενός εφιάλτη. 

What's the economy, stupid?

Yπάρχουν δυο ειδών οικονομίες. Η μία, η δική σου, αυτή βάσει της οποίας μετράς πόσα έχεις, πόσα ξοδεύεις, πότε σου τελειώνουν, τί θα κάνεις μετά, είναι απολύτως αληθινή και τα λεφτά της απολύτως αληθινά. Διόλου άσχετο δεν είναι πως κατά κανόνα αφορά λεφτά δουλεμένα. Η άλλη, η μεγάλη, η των μεγάλων παικτών, η δημόσια, η των αγορών, είναι σε ένα βαθμό αληθινή και σε ένα άλλο τελείως φιξιόν, τελείως να 'χαμε να λέγαμε, τελείως σήμερα κέρδισα κάποια εκατομμύρια ευρώ κι αύριο τα έχασα και τελικά τίποτα από τα δύο δεν είναι ακριβώς έτσι, λογιστικά νούμερα και ψηφία σε υπολογιστή είναι όλα αυτά. Το πώς αναδιατάσσει το κεφάλαιο τα του οίκου του, το πώς προσπαθεί να σκάει λίγο τη φούσκα που το ίδιο δημιουργεί έχει προφανώς ενδιαφέρον, αλλά το ενδιαφέρον του αφορά κυρίως οικονομολόγους, μελετητές αυτών των πραγμάτων, τεχνοκράτες. Το θέμα με την Ελλάδα είναι πως μια εξαιρετικά άσχημη δημοσιονομική εικόνα πρώτον αποφασίστηκε να ονομαστεί χρεοκοπία το 2010, δεύτερον αποφασίστηκε να αντιμετωπιστεί με την ασφυκτικότερη και βαρβαρότερη των αντιμετωπίσεων και τρίτον βρήκε στην Ελλάδα τις ελίτ έτοιμες να μετατραπούν στους πιο διαπρύσιους απολογητές και υποστηρικτές των αντιμετωπίσεων αυτών. Πέντε χρόνια σοϊμπλοτσολιάδων, πέντε χρόνια ιδεολογικής τρομοκρατίας, πέντε χρόνια ζόφου. Τελευταία μέρα αύριο να βγάλουν και να τα πάνε κάπου ασφαλώς τα λεφτά τους όσοι τα έχουν, τελευταία μέρα αύριο να κάνουν μια ακόμη πατριωτική προσφορά, τελευταία μέρα αύριο να βάλουν πλάτη εκεί που πάντα έβαζαν: στα δικά τους συμφέροντα και μόνο, στα συμφέροντα δηλαδή εκείνων που κέρδιζαν προ κρίσης, κέρδιζαν και μετά κρίσης, στα συμφέροντα εκείνων που θεώρησαν και θεωρούν ότι πληρώνουν μόνο τα κορόιδα, η πλέμπα, οι πολλοί, οι μαλάκες. Σώστε λοιπόν τα λεφτά σας, δεν είναι τυχαίο ότι τα έχετε, παίζετε το παιχνίδι με τους κανόνες του και οι κανόνες του είναι υπέρ σας και πιθανότατα θα συνεχίσουν να είναι και μετά τις εκλογές και πιθανότατα όσοι τα έχετε θα συνεχίσετε να τα έχετε και θα συνεχίσετε να είστε οι νικητές, ωστόσο, αν μη τι άλλο, αυτό που θα ψηφιστεί την Κυριακή είναι η ελπίδα πως ακόμη και αν μια άλλη πραγματικότητα δεν είναι εφικτή, η άρνηση της υπάρχουσας και η σύγκρουση μαζί της είναι. Kαι -πού ξέρεις;- καμιά φορά είναι η σύγκρουση με την πραγματικότητα που οδηγεί σε μια νέα, πιο αισιόδοξη. Και πάντως όσα συνέβησαν στη χώρα την τελευταία πενταετία δεν ήταν αποτέλεσμα των φυσικών νόμων της οικονομίας, αλλά πολιτικές αποφάσεις. Και πάντως όσα θα συμβούν εφεξής επίσης πολιτικές αποφάσεις θα αποτελούν. Και πάντως όσοι ιδεολογικοποίησαν την γερμανική χριστιανοδημοκρατία ως το ευρωπαϊκό ιδεώδες και το ΔΝΤ ως το καθαρτήριο πυρ για τα αμαρτήματα της φυλής, ας γίνουν τώρα τα ορφανά ενός προτεσταντικού νεοφιλελευθερισμού που σάρωσε στο πενταετές πέρασμά του μια ολόκληρη κοινωνία. Κι όχι μόνο τη σάρωσε, αλλά την μέμφθηκαν κιόλας που τσίνισε και δεν το απόλαυσε, που δεν εσωτερίκευσε επαρκώς το κρίμα της και το δίκαιο του κολασμού της.

καμία ψυχή σε κανένα στόμα

Αυτό δεν είναι ένα πολιτικό ποστ· τουλάχιστον, δεν είναι μόνο πολιτικό.

Αυτό δεν είναι ένα προεκλογικό ποστ· κι αν σχετίζεται με τις εκλογές, είναι περισσότερο μετεκλογικό.

Αυτό είναι ένα ποστ με αφορμή ένα σύνθημα στο οποίο έπεσε χθες το μάτι μου τυχαία· και που βλέποντάς το συνειδητοποίησα πως θα μπορούσε να είναι το τελικό σημείο αναφοράς, το τελικό πρόταγμα: καμία ψυχή σε κανένα στόμα.

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· αυτό, τί άλλο από αυτό;

Από τις πάσης φύσεως σχέσεις εξουσίας -οικογενειακές, επαγγελματικές, ερωτικές και άλλες- ως το γενικότερο τρόπο και ρυθμό ζωής σε καιρούς κρίσης και σε καιρούς μη κρίσης, 

και από παραμέτρους που δεν εξαρτώνται από τις ανθρώπινες σχέσεις και την οργάνωση των κοινωνιών, όπως υπαρξιακές σταθερές (η φθορά της ηλικίας, η θνητότητα) ή ασταθείς (αιφνίδια προβλήματα υγείας),

ένα σωρό παράγοντες τείνουν να βάζουν τις ψυχές στα στόματα.

«Σαν το σκυλί» είναι τα τελευταία λόγια του Γιόζεφ Κ και όλη η «Δίκη» η ψυχή του στο στόμα του.

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· σε διαπροσωπικό επίπεδο ας το έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας: αν είμαστε οι ισχυροί της όποιας σχέσης, να μην φέρνουμε τον άλλο εκεί - αν είμαστε οι ανίσχυροι της όποιας σχέσης, να μην καταδεχόμαστε να φτάσουμε ως εκεί. 

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· σε πολιτικό επίπεδο, όχι άλλη ιδεολογία της επικράτησης του ισχυρότερου, όχι άλλος κοινωνικός δαρβινισμός, όχι άλλο οι νικητές τα παίρνουν όλα κι οι χάμενοι τίποτα.

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· σε εκλογικό επίπεδο δεν αναθέτουμε σε κανένα κόμμα να διαχειριστεί με καλύτερους όρους ταπεινώσεις, εξανδραποδισμούς, ασφυξίες, εκβιασμούς, πιστόλια στο μέτωπο· πολύ περισσότερο δεν αναθέτουμε στον ΣΥΡΙΖΑ να αποδειχθεί λίγος, ψεύτης, δειλός, δεν του αναθέτουμε να επισφραγίσει τη ψυχή μας στο στόμα μας.

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· του αναθέτουμε να αποδειχθεί αντάξιος των περιστάσεων, των εκ των πραγμάτων ασφυκτικών και εκβιαστικών περιστάσεων, έτσι ώστε αν δεν κατορθώσει να φέρει το επιθυμητό διαπραγματευτικό αποτέλεσμα, τουλάχιστον να μην υποχωρήσει, καταρρεύσει, και μαζί του κι εμείς.

Καμία ψυχή σε κανένα στόμα· είναι ουτοπικό πρόταγμα, αλλά όταν δεν έχεις ουτοπίες, η ψυχή σου είναι ήδη τοποθετημένη στο στόμα σου και έχεις εσωτερικεύσει τον εξευτελισμό σου ως αναγκαίο κακό, ως δομικό στοιχείο του κόσμου, ως το ήθος με το οποίο θα πορευτείς τα χρόνια της ζωής σου, μέχρι να απαλλαγείς από το βάρος της ανασφάλειάς της και να πέσεις στην πιο ασφαλή αγκαλιά απ' όλες: την αγκαλιά του θανάτου, εκεί που κανείς πια δεν απαιτεί από σένα να είναι γενναίος, ζωντανός, όμορφος, να συγκρούεσαι και να διεκδικείς να ζείτε κι εσύ και όλοι οι άλλοι δίπλα σου σαν άνθρωποι και όχι σαν σκυλιά.

Το κλείσιμο του ματιού

Στη «Νορβηγία» του Γιάννη Βεσλεμέ, ο Βαγγέλης Μουρίκης υποδύεται τον Ζανό, έναν βρικόλακα που έρχεται στην Αθήνα του 1984 και μπλέκει σε περίεργες καταστάσεις. Ο Μουρίκης, μοναδική ίσως περίπτωση Έλληνα ηθοποιού που ασχολείται αποκλειστικά με τον κινηματογράφο, πριν συζητήσουμε λίγο για το έργο, κανονίζει ραντεβού για την προετοιμασία μιας ταινίας μικρού μήκους, προσπαθεί να κατασταλάξει για το πώς προσέγγισε ο Τίμοθι Σπολ τον ρόλο του στο «Mr. Turner» του Μάικ Λι που είχε δει το προηγούμενο βράδυ, το σινεμά δεν είναι απλά η δουλειά του και η τέχνη του, αναπνέει και εκπέμπει σινεμά ολόκληρος.

Γιατί λοιπόν τόσο πολύ με το σινεμά;

«Γουστάρω μέσα σε αυτό το πράγμα, μου αρέσει, πιστεύω οτι κάτι μπορούμε να κάνουμε. Πολλές φορές κάνεις τις ταινίες από περιέργεια. Μπορεί να σου βγει ή να μην σου βγει. Στοιχηματίζεις».

Συμμετέχει σε ταινίες και με το σκεπτικό να βοηθήσει σκηνοθέτες στα πρώτα τους βήματα;

«Όχι, κάτι πρέπει να σε κερδίσει. Τι να βοηθήσεις; Δεν είμαι ο καλός Σαμαρείτης. Κάτι βλέπεις στο σενάριο που το γουστάρεις. Και μετά οι κουβέντες που κάνεις με τον σκηνοθέτη. Πρέπει να ακουμπoύν ένα κομμάτι της δικής σου σκέψης. Της κοινωνικής, πολιτικής σου σκέψης. Και να λες, όπα, κάτι αγγίζει. Κάποια πράγματα που έχεις σκεφτεί, τα σκέφτεται και ένας άλλος. Και προχωράς στην ταινία λέγοντας, για να δούμε, εκτός από εμάς, τα σκέφτονται και κάποιοι άλλοι ακόμα;»

Στη «Νορβηγία» τί τον κέρδισε;

«Κατ’ αρχάς το αυθεντικό της ιστορίας. Ο ήρωας βγαίνει απο τον τάφο κι έρχεται στην Αθήνα της δεκαετίας του 80, δεν είναι καθώς πρέπει, δεν κάνει τα χατίρια κανενός, ενώ θα μπορούσε να τη βγάλει μέλι - γαλα. Εξανθρωπίζεται, βγαίνει απ’ τους κανόνες του είδους και μπαίνει στους κανόνες της πραγματικότητας. Το απελευθερωτικό που έχει.  Δεν καταπιέζει. Το βλέπει σαν παιχνιδι, φέρεται σαν άτακτο, κακομαθημένο παιδί»

Συμφωνεί ότι η ταινία λειτουργεί στον θεατή, αν αυτός την αντιμετωπίσει εξαρχής ως καλτ;

«Άμα τη δεις αλλιώς, πάει η ταινία. Αλλά δεν έχει κάτι κακό αυτό».

Φτιάχτηκε συνειδητά για να είναι καλτ;

«Στο Χόλιγουντ προσπαθούν να στοχεύσουν τις ταινίες όσο πιο καλά μπορούν σε ενα τάργκετ γκρουπ. Τώρα εδώ, δε νομίζω ότι σκεφτήκαμε όταν την κάναμε, ένα κοινό στοχευμένο. Δεν έχει στοχευμένο κοινό, αλλά στοχευμένη ατμόσφαιρα μέσα στην οποία κινουνται οι ήρωες. Ξέραμε ότι είναι μικρή σε μέγεθος ταινία, που πρέπει να τη δεις, να την κριτικάρεις και να την πάρεις στο επίπεδό της. Είναι 70 λεπτά, με μικρό στόρι. Είναι χειροποίητη ταινια. Είναι ταινία σκηνοθέτη. Ο Βεσλεμές ασχολείται και με την μουσική και με τη σκηνογραφία. Και με την εικόνα και με τον ήχο. Αυτό που εμένα ειδικά με απασχόλησε, είναι ότι με έναν τέτοιον ήρωα κάτι μπορείς να πεις, επειδή βγαίνει από τον τάφο κι έχεις άμεσα ελευθερία να τον πας οπου γουστάρεις. Έχεις ελευθερία καλλιτεχνική, παικτική. Και νοηματικά λες, για κάτσε, αυτός εδώ πάει, πάει, πάει και μετά λέει ότι δεν πάω παρακάτω από αυτό, δεν περνάω την κόκκινη γραμμή».

Βρίσκει ομοιότητες ανάμεσα στον Ζανό και στον Στράτο που ερμήνευσε στο «Μικρό Ψάρι»;

«Πάει ένα σκαλί παρακάτω από το «Ψάρι». Με τη διαφορά ότι εδώ ο ήρωας διασκεδάζει Ο Στράτος εσωτερίκευε τα πράγματα. Η τελική επιλογή του Ζανό εμένα προσωπικά με ενδιέφερε. Ο σεναριογράφος τον βάζει να κάνει κάτι, κι εκείνος όχι μόνο δεν το κάνει, αλλά λέει πως με ολα αυτά που μου κάνατε, εγώ παραμένω ζωντανός. Είναι χαρμόσυνο μέσα σε μια σειρά σενάρια που περιγράφουν μιζέρια και καθημερινότητα».

Και η διανομή της ταινίας (προβάλλεται αποκλειστικά σε μεταμεσονύχτιες προβολές, βράδια Σαββάτου στο «Άστυ» - αρχικός προγραμματισμός προβολών για τα βράδια της 3, 10, 17 και 24 Ιανουαρίου) σε αυτό σκόπευε;

«Κάθε βδομάδα βγαίνουν έξι - εφτά ταινίες. Ε, όλες αυτές που βγαίνουν δεν τις προλαβαίνω. Και θέλω να τις δω όλες. Και στο σινεμά. Δεν μπορώ όμως, ούτε οικονομικά ουτε πρακτικά ούτε πραγματολογικά. Η διανομή είναι σαν να λέει δεν έχω απαίτηση απο σένα να δεις την ταινία μαζί με όλες τις άλλες. Δεν είναι μόνο τί σου δίνει η ταινία, είναι και τί της δινει ο κόσμος από κάτω. Όταν έχεις ενα τέτοιο καλτ έργο -που λες κι εσύ- θέλουμε να του κλείσει ο κόσμος το μάτι από κάτω, να πετάει ποπ κορν απο κάτω, να μάθει να λέει τις ατάκες κλπ. Θέλει κι η ταινία να σε ξεκουνήσει ως θεατή από τις ίδιες τις γνωστές σου εικόνες. Έχεις ανάγκη να φτιάξεις έναν τέτοιο κόσμο. Η ταινία σε πολλά σημεία κλείνει το μάτι. Ας το κλείσει κι ο θεατής στην ταινία. Δεν είναι μόνο η εικόνα που στέλνεται, είναι και αυτό που απαιτεί από τον θεατή. Και το τρενάκι - παιχνίδι που βλέπουμε στην αρχή αντί για αληθινό τρένο, την ιδια δουλειά κανει. Στο δείχνω για να σε πάω σε άλλο επίπεδο συνεννόησης μεταξύ μας».

Τι είναι τελικά για εκείνον η Νορβηγία;

«Είναι μια ταινία που κινείται έξω από τα πολύ σοβαροφανή και με έμμεσο τρόπο μπαίνει σε μια πρόταση για αυτό που ζούμε. Ας τα δούμε όλα αυτά με λίγο χιούμορ. Ας ασχοληθούμε λίγο ο καθένας με τη μουσική που έχει στο κεφάλι του. Και ας είναι η μουσική ό,τι ταιριάζει του καθενός. Αλλά συγκινήσου, κινήσου, άφησε ίχνη. Ας το διασκεδάσουμε, λέει η ταινία. Αλλά με την απελευθερωτική έννοια, την ουσιαστική, όχι την φτηνή και την χαχαχα. Αυτά που θελω κάνω και αυτά που δεν θέλω οχι. Δεν με αναγκάζει κανεις. Μπορώ να σταθώ στα πόδια μου. Μπορώ να απολαύσω τη ζωή και με τα όχι. Μιλάει για τη ζωή μια ταινία με βρικόλακα».

Αν είχε τη δύναμη ενός βρικόλακα όπως στην ταινία, ποιόν δεν θα έκανε αθάνατο;

«Όλα αυτά τα τυπάκια που πήραν κάποια στιγμή μιαν απόφαση να οδηγήσουν τη φάση εκεί που την έχουν οδηγήσει».

Τυπάκια; Πολιτικοί, μιντιάρχες, μεγαλοεπιχειρηματίες κλπ;

«Όλοι αυτοι παρέα πάνε. Δε νομίζω ότι είναι φοβερά έξυπνοι άνθρωποι, από την πλευρά του ενδιαφέροντος. Για την πάρτη τους, ναι είναι. Αν η «Νορβηγία» σου κλείνει το μάτι, αυτοί στα κλείνουν και τα δύο. Όπως και στην ταινία, έτσι κι εδώ και ο κόσμος πρέπει να αντιδράσει στο κλείσιμο αυτό. Βρισκόμαστε σε μια διαδραστική ιστορικά στιγμή, κατ' απαίτηση και κατά αναγκαιότητα».

Η καρδιά του σκότους

Είναι Σαρλί.

Όσο κι αν το παρακάνει, 

όσο κι αν ξεφεύγει

-μήπως δεν ξεφεύγει καμιά φορά κι ο Νετανιάχου δηλαδή;-

είναι Σαρλί,

επειδή πολεμά δυτικά,

πολεμά με την τεχνολογική πολεμική υπεροχή,

πολεμά εντός ιεραρχίας κι ελέγχου.

Δεν είναι Σαρλί.

Είναι για την ακρίβεια

τόσο μη Σαρλί,

που για αυτό πρέπει να εξολοθρευθεί,

καθώς αποτελεί το πρότυπο

της αντίστροφης ενσωμάτωσης,

ενσωματώθηκε αυτός στον τρόπο των άλλων,

έστω διαστρεβλώνοντάς τον,

κι αν κάτι μας τρομάζει

δεν είναι η βαρβαρότητά του,

δεν είναι ότι δεν έχει αρχές και όρια,

δεν είναι καν πως δεν τον ελέγχουμε,

είναι ότι διαφοροποιεί τους κανόνες του παιχνιδιού,

είναι ότι αρνείται τον τρόπο μας,

ζει στην ζούγκλα σαν πρωτόγονος

και πρωτόγονα σκοτώνει.

Religion Run

Γράφω που λες κι εγώ, στο προεκλογικό τεύχος του Unfollow, ένα κείμενο με τίτλο «Να διαλέξουμε τίμημα», όπου εστιάζω στις οικονομικές συνέπειες της εκλογής του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς όταν το έγραφα αυτό ήταν υποτίθεται το μεγάλο διακύβευμα, το τί θα συμβεί στη χώρα σε επίπεδο οικονομικό, σε επίπεδο της σχέσης της με τους δανειστές. Αλλά στο μεταξύ φαίνεται πως είτε τα μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό δεν είναι αυτά που προσδοκούσε και αυτά στα οποία στηριζόταν το εγχώριο πολιτικό και μιντιακό προσωπικό, δεν είναι δηλαδή μηνύματα επικείμενου ολέθρου, είτε έχει εξαντληθεί τόσο πολύ οικονομικά και ψυχολογικά ο κόσμος από πέντε χρόνια δραστικής μείωσης εισοδημάτων και πέντε χρόνια τρομολαγνείας, που ακόμη και να υπάρξουν μηνύματα ολέθρου, εκλογικά η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη. 

Και κάπως έτσι, από τα ΑΤΜ περάσαμε στις εικόνες των αγίων και από το Bank Run στο Religion Run. Σε στιγμές σπάνιας γραφικότητας ο Αντώνης Σαμαράς διακηρύσσει ότι δεν θα αφήσει τις εικόνες να κατέβουν, ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης όταν του επισημαίνουν στην χθεσινή Ανατροπή πως Κυριακή πήγε ο Σαμαράς στη Γαλλία να πει πως είναι Σαρλί και Δευτέρα βάζει πλάτη σε εικόνες απαντάει (γύρω στο 31:00): «Δεν κατάλαβα, είπαμε εμείς πώς θα γίνουμε Γαλλία; Να πάτε στη Γαλλία να ζήσετε αν θέλετε».

Και κάπως έτσι, περνάμε από το «Όποιου δεν του αρέσει να πάει στην Βόρειο Κορέα» στο «Όποιου δεν του αρέσει να πάει στη Γαλλία». Και κάπως έτσι, αναρωτιέται κανείς όλοι εκείνοι οι πνευματικοί άνθρωποι που μας έλεγαν πριν λίγα χρόνια να τολμήσουμε και να μείνουμε στην Ευρώπη, αν οφείλουν έστω και εκ των υστέρων κάποια συγγνώμη, που τον ευρωπαϊσμό τους και τον αντιλαϊκισμό τους καρπώθηκαν και εκπροσώπησαν ο Σαμαράς και ο Άδωνις, με τη ΝΔ να επιδίδεται τις τελευταίες μέρες σε ένα όργιο λαϊκισμού κι οπισθοδρομικότητας, παρουσιάζοντας το πρόσωπο μιας δεξιάς που ζει πολλές δεκαετίες πίσω, μιας δεξιάς που τερατολογεί και ψεύδεται τόσο ασύστολα, ώστε αντί να τρομάζει προκαλεί πια σκέτη αηδία. 

Όλοι όσοι συγκρότησαν την τελευταία πενταετία το μνημονιακό μπλοκ -μα όλοι τους- ευθύνονται γιατί το μόνο που τους ένοιαξε ήταν να μείνει πάση θυσία η χώρα στο δρόμο που ήθελαν. Έμεινε λοιπόν. Κι αυτός ο δρόμος στο τέρμα του είχε τον Σαμαρά και τον Άδωνη να κραδαίνουν εικόνες. Αυτός ο δρόμος μας τελειώνει σε λίγες μέρες, κι ό,τι κι αν φέρει ο δρόμος μετά τις 25, αρκετά με την αντιδραστικότητα, αρκετά με το πολιτειακό, πολιτικό, ιδεολογικό, οικονομικό, κοινωνικό κι αισθητικό σίχαμα που βιώσαμε για πέντε χρόνια. Αρκετά.

Στην μέση

Φαντάσου λέει, 

αντί στην κεφαλή, 

να βρίσκονταν στην μέση. 

Αναμεμειγμένοι με τον κόσμο. 

Ένα εκατομμύριο κόσμος μπροστά
κι ένα εκατομμύριο κόσμος πίσω. 

Κι αυτοί στην μέση. 

Έστω και κατ' εξαίρεση,

έστω και για ένα μόνο ιστορικό απόγευμα.

 Στην μέση.

Όχι σαν ξεχωριστή κάστα.

Σαν να είναι το ίδιο ακριβώς άνθρωποι

με τους ανθρώπους που τους δίνουν εξουσία.

Όχι σαν βασιλιάδες, όχι σαν αυτοκράτορες.

Στην μέση.

Αυτό θα έπρεπε να σημαίνει δημοκρατία,

αυτό θα έπρεπε να σημαίνει Δύση,

αυτό θα έπρεπε να σημαίνει Σαρλί.

Αλλά στην μέση δεν θα έμπαιναν ποτέ,

όχι από το φόβο ισλαμιστών,

όχι από το φόβο μήπως πάθουν κάτι,

αλλά από το φόβο μήπως δεν εξαντλήσουν

και το τελευταίο νανοσεκόντ 

που βρίσκονται στην εξουσία

σαν αληθινοί εξουσιαστές,

σαν αληθινοί μπροστάρηδες,

να ταϊζονται από κάμερες και φώτα,

να αντλούν οφέλη πολιτικά,

να πετάνε ιδιωτικά,

να μετακινούνται ιδιωτικά,

να κάνουν πορείες ιδιωτικά,

να αποφύγουν κάθε δυνατό συγχρωτισμό

με τον όχλο εκείνο

που τους κάνει βασιλιάδες

για τα 2, 4, 12
ή όσα χρόνια θα αναλογούν στον καθένα,

αυτός ο χρόνος είναι όλος δικός τους,

σε αυτόν τον χρόνο αφιέρωσαν τη ζωή τους,

αυτόν τον χρόνο τώρα που νίκησαν γιορτάζουν

και λίγο πριν πεθάνει ο κάθε ένας από αυτούς

θα έχει σε ξεχωριστή στιγμή 

στο άλμπουμ των αναμνήσεών του

τα ενσταντανέ απ' το Παρίσι,

τότε που ηγήθηκε εκατομμυρίων ανθρώπων

τότε που ήταν εκεί μπροστά

ως ένας απ' τους αρχηγούς των σαρλιστών,

ως ένας από τους ηγέτες του καλού,

ως ένας από εκείνους που καλώς ηγήθηκαν

ενός κόσμου καλώς καμωμένου,

ενός κόσμου που απειλείται απ' το κακό

αλλά στο κακό δεν θα υποκύψει,

όχι όσο ηγούνται αυτοί,

κι όταν τελειώσει η δική τους σκοπιά,

όσο στη θέση τους
 ηγούνται κάποιοι άλλοι,

αρκεί από πίσω να ακολουθεί πάντα

ο λαός

κι αυτοί να τον κυβερνούν

στο όνομά του και για το δικό του καλό. 

Ζε σουί Σαρλί

Για αυτό σε αγαπάμε δυτικέ πολιτισμέ, γιατί όσα κι αν σου καταλογίσει κανείς, όσα λάθη κι αν έχεις κάνει -κι όχι μόνο λάθη δηλαδή, κι εγκλήματα ενδεχομένως καμιά φορά- κανείς δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει την υπεροχή των αξιών σου, κανείς δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει ότι επέτρεψες και συνεχίσεις να επιτρέπεις σε όλους εμάς τους κοινωνούς σου να ζούμε σαν άνθρωποι, την ώρα που περιστοιχιζόμαστε παντού από ζώα και κτήνη, από ζώα και κτήνη που μισούν την ελευθερία μας, την ανεκτικότητά μας, την λαρτζοσύνη μας, από ζώα και κτήνη που δυστυχώς δεν μας περιστοιχίζουν απλά όπως συνέβαινε πάντα, από ζώα και κτήνη που έχουν πια για τα καλά διεισδύσει στις κοινωνίες μας, που ζουν ανάμεσά μας, που εμείς όμως -και αυτό είναι το μεγαλείο σου, αυτό είναι ένα ακόμη από τα πολλά σου μεγαλεία- εξακολουθούμε σαν ανθρώπους να τους βλέπουμε και να τους αντιμετωπίζουμε, εξακολουθούμε να ψάχνουμε ενοχικά να βρούμε μήπως κάναμε κάπου εμείς φάουλ, μήπως τους οδηγήσαμε εμείς με τις πολιτικές μας στην αγκαλιά των κηρύκων του μίσους, μήπως στα εξωτερικά παραϋπήρξαμε ιμπεριαλιστές κι αποικιοκράτες, μήπως στα εσωτερικά το παρακάναμε στους ταξικούς και ρατσιστικούς αποκλεισμούς ή μήπως αντίθετα παραϋπήρξαμε ανεκτικοί σε μια πολυπολιτισμικότητα που αναιρούσε τις ίδιες τις θεμελιώδεις μας αρχές, σε μια πολυπολιτισμικότητα που έβαζε φυτίλι στην ελευθερία μας, την ανεκτικότητά μας, την λαρτζοσύνη μας, τα ατομικά μας δικαιώματα, μήπως και μήπως και μήπως, ενώ αν θέλουμε να μιλήσουμε ανοικτά, αν ήταν οι τύποι από τις άλλες ηπείρους, τα άλλα χρώματα δέρματος και τους άλλους θεούς να είχαν πάει μπροστά, θα είχαν πάει, εμείς όμως πήγαμε και αυτοί όχι, εμείς με τους δικούς μας θεούς που αφήσαμε σιγά σιγά στην άκρη, εμείς που χτίσαμε κοσμικά κράτη τα οποία αδιάκοπα πηγαίνουν μπροστά σε επίπεδο δικαιωμάτων και ελευθεριών, εμείς που στη θέση των απαρχαιωμένων ιερών χτίσαμε σιγά σιγά τα νέα δικά μας, εμείς που διεκδικήσαμε και διεκδικούμε το δικαίωμα ενός κόσμου πλασμένου κατά τα δικά μας αναντίρρητα και οικουμενικά πρότυπα ζωής, εμείς που δεν θα τρομοκρατηθούμε από κανένα σκοταδισμό, εμείς που θα διαφυλάξουμε την υπεροχή μας με κάθε τίμημα αραπάδες, μουλάδες, σκοτειναράδες, εμείς ο ο πολιτισμός του φωτός, του διαρκούς αναστοχασμού πάνω στην ίδια του τη φύση, εμείς που μας επιτρέπουμε να μας ειρωνευτούμε και να μας σαρκάσουμε, εμείς που λύνουμε τις διαφορές μας θεσμικά και δικαστικά στα εσωτερικά και με ανθρωπισμό και πίστη στη δυνατότητα μιας παγκόσμιας δημοκρατίας και μιας παγκόσμιας δύσης στα εξωτερικά, εμείς και μόνο εμείς είμαστε Σαρλί, αλλά όχι μόνο εμείς, κι εσείς μπορείτε να γίνετε, αρκεί να το δηλώσετε ευθέως ότι είστε κι εσείς, γίνετε κι εσείς σαν εμάς, γιατί εμείς είμαστε η ανώτερη δυνατή εξέλιξη του ανθρώπου, εμείς οι ανώτεροι.

Φυγόμαχος όσο κανείς

Σηκώνει πάντως κανείς τα χέρια ψηλά με αυτή την, από εκλογική αναμέτρηση σε εκλογική αναμέτρηση, επαναληπτική άρνηση του Σαμαρά να συμμετέχει σε ντιμπέιτ. Είναι αναξιοπρεπέστατο, θλιβερότατο και ενδεικτικό του τρόπου που αντιλαμβάνεται τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Bαθιά περιφρόνηση για αυτή τη φυγομαχία. Κατά τ' άλλα είναι Πρωθυπουργός ευρωπαϊκού κράτους. Αλλά ένα καλό ερώτημα είναι σε ποιό άλλο ευρωπαϊκό κράτος θα μπορούσε να αντέξει πολιτικός αρχηγός το κόστος μιας τέτοιας φυγομαχίας. Το πιθανότερο είναι πως θα ήταν επικοινωνιακά αδιανόητη. Εδώ όλα είναι επικοινωνιακά δυνατά, αρκεί να είσαι στη σωστή πλευρά. Η απορία όμως είναι αν είναι τελικά ο ίδιος τόσο απόλυτα λίγος, τόσο απόλυτα ανασφαλής, τόσο απόλυτα δειλός, τόσο απόλυτα γυμνός πολιτικά, που καταδέχεται να καταφύγει στο κρύψιμο ξανά, σε μια εκλογική αναμέτρηση μάλιστα στην οποία χάνει. Πολιτικό ανάστημα μηδέν. Προσωπικός πολιτικός εξευτελισμός. Γιούχα, οίκτος και μαζί οργή.