Άοπλοι

Μπορεί εδώ και χρόνια να έχω συνειδητοποιήσει, ότι αν με κάτι συγκρούονται και συγκρίνονται κατ' εξοχήν οι ταινίες είναι με τις προσδοκίες που έχουμε για αυτές,

μπορεί εδώ και χρόνια να έχω συνειδητοποιήσει, ότι η τουλάχιστον αρχική αποτίμηση μιας ταινίας -γιατί η μακροχρόνια επίδραση είναι αυθεντικότερη και αρκετά πιο ανεξάρτητη- εξαρτάται από το αν ξεπερνά τον πήχυ που έχουμε εκ των προτέρων τοποθετήσει, βάσει των συντελεστών της ή της κριτικής αποδοχής της,

μπορεί εδώ και χρόνια να έχω συνειδητοποιήσει ότι ο ιδανικότερος τρόπος θέασης μιας ταινίας είναι αντιστρόφως ανάλογος της ποσότητας των πληροφοριών που ήδη έχουμε για αυτή,

μπορεί δηλαδή εδώ και χρόνια να ξέρω ότι σκοτώνει δε σκοτώνει την μουσική η πειρατεία, πάντως νοθεύει και παρανοθεύει το σινεμά -τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε σινεμά- η πληροφορία,

αλλά επίσης εδώ και χρόνια δεν θα πάω σινεμά απληροφόρητος, απροετοίμαστος, αψύλλιαστος, δεν θα πάω σινεμά παρά μόνο με τον πήχυ τοποθετημένο, οπλισμένο, τελικά ασφυκτικό και για την ταινία και για μένα.

Έτσι, όταν χθες το απόγευμα με παίρνει ένας καλός φίλος και μου λέει να πάμε το βράδυ να δούμε μια τούρκικη ταινία -την οποία μάλιστα δεν είχα καν ακουστά- απάντησα «ναι» με όλη την απροθυμία του κόσμου ως προς την ταινία, απάντησα «ναι», μόνο και μόνο γιατί ήταν ευκαιρία να τον δω.

Και νά που μετά από χρόνια βλέπω στο σινεμά ταινία άοπλος.

Και χωρίς να ξέρω τί και πώς θα γίνει, την ανακαλύπτω πλάνο - πλάνο. Εν αρχή ην το είδος. Φαίνεται να είναι αισθηματική. Και τότε που είναι οι ανατροπές; Είναι δυνατόν να γυρίζεται αισθηματική ιστορία σήμερα χωρίς σεναριακές φιοριτούρες, χωρίς απίθανες περιπλοκές, χωρίς κανένα άλλο καμουφλάζ; Είναι δυνατόν να γυρίζεται αισθηματική ιστορία σήμερα γυμνή; Μα αυτή η ιστορία του άντρα που ερωτεύεται γυναίκα και της γυναίκας που ερωτεύεται άντρα δεν είναι η πιο ειπωμένη όλων των εποχών; Αν θες να την επαναλάβεις σήμερα, δεν είναι απαραίτητο πρώτα να την αποδομήσεις, να την δεις από μια άλλη οπτική γωνία, να δείξεις κάτι που δεν έχουμε δει και ξαναδεί; Φαίνεται πως όχι. Φαίνεται ότι αυτή η ιστορία έχει τον τρόπο της λειτουργώντας αρχετυπικά να σε κάνει αμέσως συμμέτοχο: άντρας συναντάει γυναίκα - άντρας πολιορκεί γυναίκα - γυναίκα αντιστέκεται - άντρας επιμένει - γυναίκα παραδίνεται - τώρα είναι μαζί - και τώρα;

Την ώρα που η ταινία εξελίσσεται ψάχνω να βρω γιατί με κερδίζει. Είναι μόνο επειδή πήγα άοπλος; Με ψαρώνουν τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης (ως τόπος, άραγε, ή ως τοπίο, γαμώ τις βεβαιότητές μου;) και να ΄ναι αυτά που δίνουν την διαφορετική αίσθηση; Πόσο σημασία έχει τελικά το γιατί μου αρέσει; Αν μου αρέσει, μου αρέσει. Ή αυτό ακριβώς έχει σημασία, να προσπαθείς να καταλάβεις δηλαδή γιατί σου αρέσει ό,τι σου αρέσει; Ντου νοτ νόου. Εξαρτάται, φαντάζομαι.

Έρχεται και η μαμά του ήρωα να τον επισκεφτεί από τα βάθη της Ανατολής, κι αν ως τώρα βλέπαμε ένα έργο κινηματογραφημένο με αισθητική ευρωπαϊκής Τουρκίας, ξαφνικά αυτό -συνειδητά ή μη- βαλτώνει σε αισθητική Ανατολίας. Και μετά η μαμά φεύγει και μπροστά σε ένα ταψί ντολμαδάκια η ταινία ξανανιώνει. Και το τέλος είναι πηγμένο στο μελό, όπως και τα τραγούδια σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, αλλά γιατί το μελό να επιτρέπεται μόνο στον Αλμοδόβαρ;

Δεν έγραψα τον τίτλο της ταινίας, όμως. Επίτηδες· μπας και την δεις κάποτε αθώα· μπας και στην γλιτώσω από τις πληροφορίες με τις οποίες την γέμισα, τον πήχυ που ήδη την ανέβασα, την προσδοκίτιδα, αυτή τη μολυσματική -των ταινιών και όχι μόνο- νόσο.

Γιατί αυτό που κάνουμε με τις ταινίες, το κάνουμε και σε κάθε τομέα της ζωής μας: θέλουμε να ξέρουμε εκ των προτέρων όσα περισσότερα γίνεται για το τι περίπου αναμένεται να δούμε τις επόμενες δυο ώρες, μήνες, χρόνια, δεκαετίες, εικοσαετίες.

Ίσως αν μπαίνουμε στο κάθε τι της ζωής μας σαν σε ταινία για την οποία δεν έχουμε προδιατυπωμένη εικόνα, σαν σε ταινία που μπαίνουμε να δούμε άοπλοι, να έχουμε και περισσότερες πιθανότητες με το πέρασμα των χρόνων να θυμόμαστε τη ζωή μας σαν ταινία που άξιζε να την παρακολουθήσει κανείς.

Ή που, εν πάση περιπτώσει, άξιζε να τη ζήσουμε εμείς.