Σπίτια

Στα πολύ παλιά τα χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν όλοι μαζί και μιλούσαν όλοι την ίδια γλώσσα. Μουγκοί ακόμα δεν υπήρχαν, μα ούτε και γλωσσολόγοι. Μια μέρα που η ανία τους είχε χτυπήσει κατακούτελα, αποφάσισαν να χτίσουν ένα πύργο που θα έφτανε ως τον ουρανό. Ο Θεός ήθελε να διατηρήσει τον ιδιωτικό του χώρο ανέπαφο, να μπορεί να κάνει ντουζ χωρίς να φοβάται μην τυχόν τον δει γυμνό κανείς εργάτης στα μερεμέτια του ρετιρέ, και γενικά δεν την γούσταρε αυτήν την ιστορία, γιατί αν αρκεί ένα κωλόπαιδο να φωνάξει "ο βασιλιάς είναι γυμνός" για να προκαλέσει πολιτειακό ντόμινο, μπορεί να φανταστεί κανείς το θρησκευτικό ντόμινο που θα προκαλούσε η εργατική κραυγή "ο Κύριος είναι γυμνός". 

Ήταν άλλες εποχές εκείνες κι ο Θεός ήταν ακόμα αναγκαίος. Τιμώρησε λοιπόν τους ανθρώπους κάνοντας ένα κόλπο ώστε να χωριστούν άπαξ δια παντός. Οι Γραφές λένε πως το κόλπο είχε να κάνει με τη γλώσσα, πως οι άνθρωποι άρχισαν να μιλούν διαφορετικές γλώσσες αντί για μία και πως επικράτησε έτσι σύγχυση και ασυνεννοησία. Αλλά οι Γραφές ήταν κάτι σαν τον καθεστωτικό τύπο της εποχής: με την αλήθεια είχαν ελαστικές σχέσεις, προκειμένου οι αφηγήσεις τους να κερδίζουν το στοίχημα της ανταγωνιστικότητας. 

Εκείνο που συνέβη είναι ότι οι άνθρωποι δεν χωρίστηκαν παύοντας να μιλούν την ίδια γλώσσα, αλλά παύοντας να ζουν όλοι μαζί. Το κόλπο του Θεού -ένα κόλπο που και ο ίδιος θα χαρακτήριζε σατανικό αν δεν είχε ταμπού με αυτά τα θέματα- ήταν να πείσει τους ανθρώπους να χωριστούν αυτοβούλως. Ήταν ένας χωρισμός ριζικός, διαχρονικός και ακαταμάχητος. "Τι νόημα έχει να χτίζετε αυτό το τερατούργημα;" τους έπιασε και τους είπε. "Η αλαζονεία δεν είναι καλός σύμβουλος. Γκρεμίστε το τώρα και στη θέση του αρχίστε να χτίζετε τα δικά σας σπίτια". Τους το πάσαρε με μια σειρά από επιχειρήματα: από το ότι έτσι θα γνωρίσει έκρηξη ο κλάδος της οικοδομής, που μπορεί να εξελιχθεί σε ατμομηχανή της οικονομίας τους, ως το ότι το να έχει ο κάθε άνθρωπος το σπίτι του είναι το  βασικότερο θεμέλιο του πολιτισμού και της προόδου.  

Και πράγματι οι άνθρωποι άρχισαν να αναπροσαρμόζουν τον πολιτισμό τους με κέντρο το σπίτι τους. Ατομική ιδιοκτησία, οικογένεια, μονογαμικότητα, ιδιωτικότητα: με το πέρασμα των δεκαετιών και των αιώνων άρχισαν να τα κάνουν ένα πολτό στο κεφάλι τους και να θεωρούν πως είναι ό,τι πιο αυτονόητο σε κοινωνική οργάνωση, ό,τι πιο θεμελιώδες σε αξία, ό,τι πιο σύμφυτο με την έννοια άνθρωπος. Και ίσως για μπορέσουν να φτιάξουν αυτόν τον πολτό, να είναι όντως σύμφυτα. Ξέχασαν έτσι πως ό,τι έχουν ιερό είναι και ότι πρώτο πρώτο τους χώρισε. Ξέχασαν πως αφού χωρίστηκαν σε σπίτια ήταν που άρχισε σιγά σιγά να επικρατεί μεταξύ τους η σύγχυση και η ασυνεννοησία, μέχρι που κάποτε διαπίστωσαν ότι όντως μιλούσαν άλλη γλώσσα. Ξέχασαν πως όλοι οι υπόλοιποι διαχωρισμοί, σε τάξεις, έθνη, φυλές έπονται, πως ο πρωταρχικότερος διαχωρισμός είναι να έχεις τον απολύτως δικό σου χώρο, μέσα στον οποίο κλείνεις την πόρτα και απ' έξω ας γίνεται ό,τι θέλει να γίνεται, εσένα δεν σε αφορά, εσύ βρίσκεσαι σπίτι σου. Εκεί μέσα δικαιούσαι να ζεις και έξω από την πόρτα σου δικαιούνται να πεθαίνουν. Φωνάζουν "πεθαίνω" και μπορείς να διαφωνείς με την κραυγή τους, βρίσκοντάς την υπερβολική, υστερική ή λαϊκίστικη, αλλά θα υπερασπιστείς μέχρι θανάτου το δικαίωμά τους στη συγκεκριμένη κραυγή. Φωνάξτε λοιπόν "πεθαίνω", είστε τυχεροί να ζείτε σε μια κοινωνία που δεν σας το απαγορεύει, φωνάξτε το όσο πιο δυνατά μπορείτε, η άποψή σας θα καταγραφεί και θα γίνει απόλυτα σεβαστή, όπως και ο τυχόν θανατός σας.

Οι άνθρωποι χωρίζονται σε σπίτια, μα πριν και πέρα από τα σπίτια χωρίζονται σε εαυτούς. Αυτή είναι και η πιο απόρθητη εστία, αυτή είναι και η πόρτα που δεν λέει με τίποτα να ανοίξει για να υποδεχτεί τους άλλους. Ο καθένας μας είναι ένα κλειδαμπαρωμένο εγώ. Ή εν πάση περιπτώσει έτσι είμαι εγώ.