Τετάρτη, Οκτωβρίου 14, 2009

Γενικά

Υπήρξε ένα σύντομο, μεταβατικό διάστημα, κατά το οποίο όλοι νόμιζαν πως μπορούν να μιλάνε για όλα. Ένα διάστημα που ο λόγος διαχύθηκε δίχως καμία τάξη, κανένα μπούσουλα, καμία τελικά ασφάλεια για το ποιός δικαιούται να πει τι και για το αν είναι αρμόδιος να μιλήσει για αυτά που μιλάει. Το διάστημα αυτό έληξε μόλις έγινε αντιληπτό πως το να έχεις γνώμη επί παντός του επιστητού είναι αναπόφευκτα ισοδύναμο του να αερολογείς. Η τάση της εποχής που απαιτούσε ειδίκευση, ολοένα και μεγαλύτερη ειδίκευση, ειδίκευση επί της ειδίκευσης, ήταν άλλωστε μακροχρόνια, οπότε το διάστημα που φάνηκαν γοητευτικοί όσοι επιδίδονταν σε γενικεύσεις επί γενικεύσεων έμεινε στη μνήμη ως ανεύθυνη παρένθεση. Κοινωνία που πηγαίνει μπροστά είναι η υπεύθυνη κοινωνία, εκείνη που ο καθένας έχει μελετήσει σε βάθος τον τομέα του, μιλά μόνο για αυτόν, συνομιλεί για αυτόν μόνο με αντίστοιχους ειδικούς και δεν μπορεί να μιλήσει -αν δεν θέλει να γίνει καταγέλαστος- για τομείς άλλων. Βέβαια, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις -στις περιπτώσεις συνομιλιών ειδικών- ερχόταν η στιγμή που η συζήτηση θα έφτανε στον ειδικότατο εκείνο τομέα, που ο ένας από τους δύο θα ήταν πιο αρμόδιος, πιο εξειδικευμένος, έχοντας εννοείται το αντίστοιχο πιστοποιητικό εξειδικευμένης ειδικεύσεως να αποδείξει του λόγου το αληθές και κυρίως του λόγου του το έγκυρο. Του λόγου του το αυθεντικό. Εννοείται επειδή δημοκρατία εξακολουθούσαμε να έχουμε και επειδή κανείς είναι ελεύθερος να λέει τη γνώμη του, μπορούσες να αντικρούσεις ελεύθερα τις αυθεντικές κουβέντες του άλλου, αρκεί να έχεις επίγνωση της αυταπόδεικτης γελοιότητάς σου, μιας γελοιότητας εκ των προτέρων δεδομένης βάσει τίτλων και χαρτιών. Όταν με το πέρασμα των χρόνων -και στην περίπτωση μας ο χρόνος μετριέται σε πολλές δεκαετίες- οι κοινωνίες κατόρθωσαν να εξορθολογιστούν πλήρως, μην αφήνοντας επαγγελματικό τομέα ακάλυπτο από πλευράς εξειδίκευσης, προέκυψαν αγωνιώδη ερωτήματα του στυλ: «Καλά, έχουμε επιτέλους οργανώσει τα δευτερεύοντα ζητήματα της κοινωνίας αναθέτοντας το καθένα στον κατεξοχήν αρμόδιο, τι θα κάνουμε με τα πρωτεύοντα;». Τα παιδιά π.χ., παρόλη την ως τότε πρόοδο, εξακολουθούσαν και τα μεγάλωναν οι γονείς τους εμπειρικά, δίχως όχι διδακτορικά, δίχως ούτε καν πτυχία, δίχως να έχουν παρακολουθήσει ούτε καν σχετικά σεμινάρια. Στις εκλογές π.χ. εξακολουθούσαν και ψήφιζαν όλοι, κουτσοί, στραβοί, άσχετοι με την πολιτική, άσχετοι με τα θέματα της οικονομίας, άσχετοι με τα θέματα των διεθνών σχέσεων. Το σεξ π.χ. εξακολουθούσε κανείς και το έκανε όπως του ερχόταν βολικότερο, όπως του φαινόταν εμπειρικά καλύτερο. Η διαδικασία τακτοποίησης αυτών των ανωμαλιών πήρε αρκετές ακόμη δεκαετίες, γιατί, όπως είναι προφανές, από τη στιγμή που εντοπίζεται η ανάγκη μέχρι τη στιγμή που θα καλυφθεί, μέσω της διαδικασίας οργάνωσης εξειδικευμένων σπουδών για τους αντίστοιχους γνωστικούς τομείς, πρέπει να μεσολαβήσει πολύς χρόνος. Ειδικά αν είναι να γίνει δουλειά σε βάθος, ώστε οι απόφοιτοι να έχουν όντως όλα τα απαραίτητα εφόδια για να ανταποκριθούν σε αυτές τις ανάγκες. Έτσι, οι απόφοιτοι της Πανεπιστημιακής Σχολής Γονέων αναλάμβαναν την ανατροφή των παιδιών, εγκαθιστάμενοι στο σπίτι των γονέων και ορίζοντας αυστηρά τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει ο κάθε γονέας ανάλογα με την εκάστοτε αντίδραση του παιδιού, οι απόφοιτοι της Πανεπιστημιακής Σχολής Εκλογέων διοργάνωναν σεμινάρια όπου ενημέρωναν αναλυτικά όλους τους ψηφοφόρους σχετικά με τους (δημοσιονομικούς, διπλωματικούς, περιβαλλοντικούς κλπ) λόγους για τους οποίους είχαν επιλέξει να ψηφίσουν το ένα ή το άλλο κόμμα (και ο αριθμός των ψηφοφόρων που θα έπειθαν ήταν και ο αριθμός των ψήφων που αντιστοιχούσαν στις εκλογές σε κάθε Εκλογέα), ενώ οι απόφοιτοι της Πανεπιστημιακής Σχολής Εραστών στέκονταν δίπλα σε κάθε συνουσία και εξηγούσαν πώς πρέπει να τοποθετείται ο φαλλός ή πώς πρέπει να γίνεται η μεταχείριση της κλειτορίδας, προς το σκοπό της επίτευξης του μέγιστου δυνατού βαθμού αμοιβαίας ηδονής. Αφού λύθηκαν και αυτά τα ζητήματα, θεωρητικά θα έπρεπε όλοι να είναι πια ευτυχισμένοι και το συνολικό ποσό της ακαθάριστης κοινωνικής προόδου και ευημερίας να αγγίξει τα ύψη. Και πράγματι τα άγγιξε. Μοναδικό μελανό σημείο ήταν οι ελάχιστοι που ένιωθαν πως ασφυκτιούσαν μέσα στον τομέα της δικής τους ειδικότητας, όσοι ένιωθαν πως θα μπορούσαν να δοκιμάσουν να βγουν από αυτόν και να επιχειρήσουν κάτι άλλο. Η περίπτωσή τους δοκιμάστηκε στην αρχή να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπευτές, οι οποίοι προσπάθησαν να ερμηνεύσουν ψυχαναλυτικά την αντίδρασή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις το έργο τους στέφθηκε με επιτυχία. Στις λιγοστές περιπτώσεις εκείνων που εξακολουθούσαν να αντιδρούν, διεκδικώντας το δικαίωμα της γενίκευσης, του τσαλαβουτήματος, της αερολογίας, επικαλούμενοι πονηρά -για να είναι νομότυποι- το γεγονός πως ειδικεύονταν στον εαυτό τους, πως ειδικεύονταν στην ιδιοσυγκρασία τους, πως ειδικεύονταν στην δική τους ματιά, η οποία εξ αντικειμένου ήταν υποκειμενική και δεν μπορούσε να την έχει οποιοσδήποτε άλλος, τη λύση κλήθηκε να δώσει ένα νεοσύστατο σώμα που ονομάστηκε «Σώμα Επαναφοράς Παραπλανηθέντων στην Πραγματικότητα», αν και για ένα σύντομο διάστημα -το διάστημα που έκαναν οι παραπλανηθέντες να συμμορφωθούν- οι παραπλανηθέντες τους αποκαλούσαν «Μπάτσους της Ψευδαίσθησής τους». Τελικά και αυτό το διάστημα της αντίστασης ήταν σύντομο. Έληξε όταν και ο τελευταίος παραπλανηθείς κατάλαβε ότι δεν δικαιούταν να ειδικευθεί στον εαυτό του, αφού η ματιά του καθενός είναι προσωπική του υπόθεση και όχι κοινωνική ώστε να μπορεί να γίνει -μη γραφικό- αντικείμενο δημοσίου λόγου. Η ελευθερία του καθενός τελειώνει εκεί που αρχίζει η ειδίκευση και η αρμοδιότητα του άλλου.

20 Comments:

At 10/14/2009 10:11:00 μ.μ., Blogger Μαρία Δριμή said...

Πολύ καλό κείμενο. Σα να διάβαζα Πασκάλ Μπρυκνέρ! Καλό βράδυ.

 
At 10/14/2009 10:17:00 μ.μ., Anonymous Παντελόνι με σύννεφα said...

Με άλλα λόγια θέλεις να πεις ότι ακόμα δεν έχουμε ξεμπερδέψει με τη μεσαιωνική φιλοσοφία και τη σύγκρουση ανάμεσα στο ρεαλισμό, δηλαδή την άποψη ότι οι γενικές έννοιες αντανακλούν κάποια υπέρτερη πραγματική υπόσταση (άρα δεν μπορούμε να αερολογούμε αλλά οφείλουμε ν' αποδεικνύουμε), και το νομιναλισμό, δηλαδή την άποψη ότι οι γενικές έννοιες δεν αντανακλούν καμιά υπέρτερη πραγματική υπόσταση αλλά είναι λεκτικές κατασκευές (άρα επιτρέπεται να "παίζουμε" με τις λέξεις).

Το ενδιαφέρον είναι ότι στον ύστερο μεσαίωνα αυτή η διαμάχη προσδιορίστηκε σαν διαμάχη μεταξύ της παπικής απολυτοκρατίας, που υποστήριζε το ρεαλισμό (γιατί όπως οι γενικές αντιπροσωπεύουν κάποια υπέρτερη πραγματικότητα έτσι κι ο πάπας αντιπροσωπεύει το θεό), και της ανερχόμενης δημοκρατικής αστικής τάξης, που έκλινε προς το νομιναλισμό (laissez-passer...).

Καλά, τίποτα δεν άλλαξε;;;;

 
At 10/14/2009 10:20:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Παντελόνι πολύ επιστημονικά και διαβασμένα τα λες, είπαμε λέμε ''γνώμες'', ''γραφικές γνώμες''...έχουμε ελευθερία γνώμης!

 
At 10/14/2009 11:08:00 μ.μ., Anonymous Παντελόνι με σύννεφα said...

Άρα Ανώνυμε είσαι νομιναλιστής. Τυχερέ! Εγώ τι σκατά είμαι;

 
At 10/15/2009 03:39:00 π.μ., Blogger jean couceau rouceau said...

πως να τελειωσουμε με θεματα που ειναι εξ' ορισμου αχρονα? Η αρμονικη κοινωνια ειναι πλάνη μιας και η κοινωνια ειναι πλανη .Κοινωνικα πλασματα της φαντασιας αποκαλουσε ολα τα δημιουργηματα της κενωνιας ο Πεσοα και παρομοια αποψη εξεφραζε και ο καστοριαδης.

 
At 10/15/2009 11:50:00 π.μ., Anonymous Σωτήρης said...

Συγχαρητήρια για το κείμενο.
Και μερικές γενικές , σκόρπιες σκέψεις ( άλλων )
-Το καλύτερο προκύπτει από το καινούργιο ( νέο )
-Το καινούργιο ( νέο ) προκύπτει από τον πόλεμο
σε στάσιμες ιδέες , θεωρίες , ερμηνείες , συμπεριφορές ,
που ενώ έχουν αναπτυχθεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο
τοπικό και χρονικό περιβάλλον δεδομένων , έχουν
αυτοαναχθεί σε ιδεολογικό πρόσχημα καταναγκασμού.
-Η απόρριψη της Αυθεντίας είναι η πρώτη κατάφαση και
οργανική προϋπόθεση της ελευθερίας της έρευνας.
-Η γνώση μόνο εμπειρική μπορεί να είναι.

 
At 10/15/2009 12:17:00 μ.μ., Blogger vague said...

Εγώ, ως διπλωματούχος Αερολόγος-Γενικολόγος με διδακτορικό στην Τσαλαβουτολογία, μπορώ να σε διαβεβαιώσω ότι αυτή η επιστήμη (και όχι τέχνη όπως λανθασμένα θεωρείται) είναι εξαιρετικά απαιτητική και χρειάζεται εξειδίκευση μέσω πολυετούς εκπαίδευσης. Κακώς ο οποιοσδήποτε θεωρεί ότι μπορεί να αερολογεί χωρίς να έχει σπουδάσει το αντικείμενο.

(και κανονικά, το να θεωρεί ο οποιοσδήποτε δικαίωμά του να εκφράζει αυτό που σκέφτεται και αισθάνεται, χωρίς πτυχίο, θα έπρεπε να κηρυχθεί παράνομο)

Απολαυστικό!
:)

 
At 10/15/2009 12:21:00 μ.μ., Anonymous Έλλη said...

Σ’ ευχαριστώ, που με το κείμενό σου αυτό, μου δίνεις την ευκαιρία να καταγγείλω επιτέλους την ανεύθυνη, αντικοινωνική και επιθετική συμπεριφορά τεράστιου ποσοστού γυναικών που επιμένουν, παρά τις προειδοποιήσεις, να μαγειρεύουν σχεδόν καθημερινά, χωρίς πτυχίο χημικού μηχανικού.

 
At 10/15/2009 12:29:00 μ.μ., Anonymous Κανέλλη said...

Έλλη,

λες γι' αυτό να πηγαίνει τόσο χάλια η κοινωνία μας; Γιατί από δισεκατομμύρια βαρυστομαχιασμένους και τροφικά δηλητηριασμένους ανθρώπους, πραγματικά τι καλό να περιμένει κανείς;

Αχ, που 'σαι Νίτσε που τα 'λεγεεεεες!

 
At 10/15/2009 12:32:00 μ.μ., Blogger Fade said...

Όταν…

Όταν ακούω να μιλάν για τον καιρό
όταν ακούω να μιλάνε για τον πόλεμο
όταν ακούω σήμερα το Αιγαίο να γίνεται ποίηση
να πλημμυρίζει τα σαλόνια
όταν ακούω να υποψιάζονται τις ιδέες μου
να τις ταχτοποιούν σε μια θυρίδα
όταν ακούω σένα να μιλάς
εγώ πάντα σωπαίνω.

Όταν ακούω κάποτε στα βέβαια αυτιά μου
ήχους παράξενους ψίθυρους μακρινούς
όταν ακούω σάλπιγγες και θούρια
λόγους ατέλειωτους ύμνους και κρότους
όταν ακούω να μιλούν για την ελευθερία
για νόμους ευαγγέλια και μια ζωή με τάξη
όταν ακούω να γελούν
όταν ακούω πάλι να μιλούν
εγώ πάντα σωπαίνω.

Μα κάποτε που η κρύα σιωπή θα περιβρέχει τη γη
κάποτε που θα στερέψουν οι άσημες φλυαρίες
κι όλοι τους θα προσμένουνε σίγουρα τη φωνή
θ’ ανοίξω το στόμα μου
θα γεμίσουν οι κήποι με καταρράκτες
στις ίδιες βρώμικες αυλές τα οπλοστάσια
οι νέοι έξαλλοι θ’ ακολουθούν με στίχους χωρίς ύμνους
ούτε υποταγή στην τρομερή εξουσία.

Πάλι σας δίνω όραμα.

Μιχάλης Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων (1953)

 
At 10/15/2009 01:08:00 μ.μ., Blogger xasodikis said...

Τώρα εγώ γιατί έχω την αίσθηση ότι αυτό το ποστ είναι αποτέλεσμα σκέψεων που ξεπήδησαν με αφορμή κάτι μεγαθρέντζ του buzz; Κάνω λάθος;
Όπως και νά 'χει, πολύ καλό :)

 
At 10/15/2009 01:25:00 μ.μ., Blogger e-Lawyer said...

Καλέ σωπάτε. Το χειρουργείο ειδικά, καμία σχέση.

 
At 10/15/2009 04:18:00 μ.μ., Anonymous Γιάννης said...

Well fuckin' done, mr. O.

 
At 10/15/2009 05:15:00 μ.μ., Anonymous ιερώνυμος φέτσης said...

e-Lawyer,

εάν είσαι νομιναλιστής, πες το μας επιτέλους, να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα!

 
At 10/15/2009 05:40:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Xασοδίκη, προέκυψε από συνδυασμό δύο σχετικών συζητήσεων. Η μια ήταν πράγματι αυτή του Βuzz, όπου εξετάστηκε το αν μπορεί να γίνει συζήτηση για τον τρόπο συμπεριφοράς της αστυνομίας από οποιονδήποτε μη νομικό. Όπου δηλαδή το θέμα είναι αν μπορεί να μιλά κανείς για το θέμα («έγκυρα», «αρμόδια», «υπεύθυνα»)αν δεν είναι νομικός (αν όχι ποινικολόγος, αν όχι με ειδίκευση στο αστυνομικό δίκαιο). Όπου η αντίληψη δηλαδή είναι πως κάθε κοινωνικό ζήτημα έχει βασικά νομική διάσταση και η κρίση για το αν είναι κατακριτέο ή αξιέπαινο αποτελεί αερολογία, αφού η κάθε συγκεκριμένη αστυνομική συμπεριφορά είναι νόμιμη ή παράνομη και ΑΥΤΗ είναι η μόνη έγκυρη κρίση που μπορεί να γίνει, αυτός είναι ο μοναδικός μας μπούσουλας.
Η άλλη -και κυριότερη- αφορμή για το ποστ είναι μια συζήτηση που έχω και η οποία ξεκίνησε για το αν «νομιμοποιούμαι» να γράφω για σινεμά αφού δεν είμαι κριτικός και συνεχίστηκε στο αν τελικά «νομιμοποιούμαι» να γράφω για πολιτική αφού δεν είμαι πολιτικός αναλυτής, αν «νομιμοποιούμαι» να γράφω μια για το ένα θέμα και μια για το άλλο. Φυσικά, όπως και στη συζήτηση για το Buzz κανείς δεν θα αμφισβητήσει το δικαίωμά σου να πεις αυτό που νομίζεις. Το θέμα είναι πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η άποψή σου. Δικαιούσαι μεν να λες ό,τι θες, αλλά το αν θα σε πάρει ο άλλος σοβαρά δεν θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενο των όσων λες, αλλά από το περιεχόμενο των σπουδών σου.
Σε όλα τα πράγματα όμως υπάρχουν διακρίσεις. Έτσι, όπως τουλάχιστον τα βλέπω εγώ τα πράγματα,
1) είναι διαφορετικό να προσπαθείς να συνδυάσεις ερμηνευτικά δυο διατάξεις ενός κώδικα ή δυο άρθρα μιας σύμβασης: εκεί, πράγματι, αν δεν είσαι νομικός είναι λίγο σόλοικο να μιλάς. Είναι κάπως διαφορετικό όμως στο να σχολιάζεις ως πολίτης τη συμπεριφορά της αστυνομίας. Εκεί αφενός το ισχύον δίκαιο δεν μπορεί να είναι ούτε η αρχή ούτε το τέλος της κουβέντας και αφετέρου -και κυριότερα- είναι δύσκολο να κάνεις αμιγώς νομική κρίση γιατί πρόκειται για μια σειρά από πραγματικά περιστατικά τα οποία πρέπει πρώτα να τα έχεις διερευνήσει, ώστε να κατασταλάζεις στο τι έχει συμβεί από νομική άποψη. Για αυτό όμως υπάρχουν τα δικαστήρια, για να γίνεται ακροαματική διαδικασία και να βγαίνει μια άκρη.
2) Κριτική κινηματογράφου μπορεί να κάνουν οι κριτικοί, πολιτική ανάλυση οι πολιτικοί αναλυτές, αθλητική ανάλυση οι αθλητικογράφοι, αλλά κι εγώ όσο δεν δηλώνω ούτε το ένα ούτε το δεύτερο ούτε το τρίτο, μπορώ να ειδικεύομαι στη δική μου ματιά. Δεν είναι υποχρεωτικό να αρέσει, ασφαλώς δεν θα αρέσει στον αιώνα τον άπαντα, ήδη έχει αρχίσει να βγαίνει εκτός μόδας και σύντομα μπορεί να βγει και εντελώς, αλλά όλο αυτό τον καιρό δεν παρέστησα οτιδήποτε άλλο παρά τον εαυτό μου και δεν διεκδίκησα οτιδήποτε άλλο παρά τα όσα γράφω να κρίνονται βάσει του περιεχομένου τους.

 
At 10/15/2009 07:44:00 μ.μ., Blogger xasodikis said...

Καλά ρε συ, κι εγώ πάνω κάτω αυτά κατάλαβα. Όλα αυτά που εξηγείς στο σχόλιο, δηλαδή. Απλώς, τα συνέδεσα με το context που υπέθεσα ότι είχες στο μυαλό σου. Η επιτυχία του ποστ, αν θέλεις, είναι ότι στέκεται και χωρίς το context.

 
At 10/18/2009 10:54:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

με όλη την συμπάθεια και την εκτίμηση, και δηλώνοντας ότι μου άρεσε πολύ το πόστ και συμφωνώ με το σχόλιό σου, κι αφου δεν εισαι όλα αυτά που δεν είσαι, μήπως είσαι δημοσιογράφος; ελπίζω πως όχι...

 
At 10/18/2009 06:01:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Όχι, δεν είμαι.

 
At 10/19/2009 10:24:00 π.μ., Anonymous Τάκης said...

Ως γνωστόν, η γνώμη είναι σαν την *$?τρυπίδα: όλοι έχουν από μία. Αλλά οι αποφάσεις παίρνονται και πρέπει να παίρνονται από τους ειδικούς. Όταν μία αιρετική άποψη φτάσει σε σημείο να ωριμάσει αρκετά, τότε θα φτάσει και στο κέντρο λήψης αποφάσεων. Η εξέλιξη των ιδεών προέρχεται από την πρότερη ωρίμανσή τους. Διαφορετικά επέρχεται το χάος. Και ευτυχώς που οι διάφοροι τηλε-μαϊντανοί δεν αρκούν για να τις αλλάξουν.
Οπότε, ναι στη Συμβουλευτική Υπηρεσία Επιμόρφωσης Γονέων, ναι στη Συμβουλευτική Υπηρεσία Επιμόρφωσης Ψηφοφόρων, αλλά όχι στην Συμβουλευτική Υπηρεσία Σωστού Σεξ, μιας και αυτό το τελευταίο πρέπει να λειτουργεί με το ένστικτο και όχι το μυαλό.

 
At 10/19/2009 12:48:00 μ.μ., Anonymous Τάκης said...

Να και ο ορισμός του Specialist και του Generalist:
Specialist είναι αυτός που γνωρίζει όλο και περισσότερα πράγματα για όλο λιγότερα θέματα.
Generalist αυτός που γνωρίζει όλο και λιγότερα πράγματα για όλο περισσότερα θέματα.
Αυτό τελικά οδηγεί σε Specialists που θα γνωρίζουν τα πάντα για το τίποτα και σε Generalists που θα γνωρίζουν τίποτα για τα πάντα.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home