Τα όρια
Παρακολουθώ το βίντεο τρεις φορές σερί αποσβολωμένος. Είναι στην τέταρτη επανάληψη που τον διακρίνω: στα 3:50΄ ανταλλάσσει χρήματα, στα 4:00΄ βάζει το καλάθι πάνω απ΄το κεφάλι του, στα 4:13΄εξαφανίζεται πίσω από το μπάσο.
Ακόμη και μια τόσο ανατριχιαστική στιγμή της τέχνης δεν έχει τη δύναμη να καθηλώνει τους πάντες, ακόμη και μια τόσο μυητική διαδικασία δεν μπορεί παρά να διεξάγεται ερήμην κάποιων.
Η ζωή ποτέ δεν είναι ένα πράγμα μόνο, αλλά πάντα πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Ο Κολτρέιν μετατρέπει την ελευθερία σε ήχο, η δική του όμως δεν είναι η μοναδική ιστορία που εξελίσσεται εκείνη τη στιγμή στον χώρο, αφού ένα θεατή του τον έπιασε λιγούρα κι ένας μικροπωλητής πρέπει να ζήσει.
Πασατεμπάκι παιδιά, λέγε.
posted by Old Boy @ 4:09 μ.μ.
22 comments
22 Comments:
Πάει προς τον καμεραμαν, που του έκανε νόημα, αλλά αυτό δεν το δείχνει!
ΤΑ ΡΕΣΤΑ ΡΕΕΕΕ...
Η τζαζ ποτέ δεν ήταν, ούτε και θέλησε να είναι, "καθηλωτική" μουσική!
Ήταν, θέλησε να είναι και είναι μια λαϊκή μουσική, μια μουσική που δεν καθηλώνει αλλά ξεσηκώνει, που σε κάνει να κουνιέσαι απ' την κορφή ώς τα νύχια.
Το παράξενο λοιπόν δεν είναι ένας τυπάκος που πουλάει "τσιπς, σάμαλι, κωκ, μπιράλ" ...
... αλλά όσοι ακούνε τζαζ ακούνητοι.
Εγώ πάλι, νομίζω ότι η συγκεκριμένη μορφή της τζαζ που ακούμε στο βίντεο μπορεί μόνο να σε καθηλώσει. Ή κάθεσαι ακούνητος, ή δεν παρακολουθείς. Επιπλέον έχει ακριβώς αυτή την πρόθεση και καμία άλλη, γιατί η αιτία της δημιουργίας της βρίσκεται στην ανάγκη για σπάσιμο κάθε αρμονικής ισορροπίας μεταξύ τάξης και χάους. Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα καταργούσε κάθε έννοια συμβατικού ρυθμού.
Όμως δεδομένης της συγκέντρωσης που απαιτεί η παρακολούθηση αυτού του βίντεο, εμένα άλλο πράγμα με απασχολεί.
Old boy, πώς και γιατί παρατήρησες την κινητικότητα στο χώρο των θεατών; Αν δεν το έκανες θέμα δεν υπήρχε καμία περίπτωση να δω τη συναλλαγή :)
Παρακολουθώ το βίντεο τρεις φορές σερί αποσβολωμένος. Είναι στην τέταρτη επανάληψη που τον διακρίνω: στα 3:50΄ ανταλλάσσει χρήματα, στα 4:00΄ βάζει το καλάθι πάνω απ΄το κεφάλι του, στα 4:13΄εξαφανίζεται πίσω από το μπάσο.
Ακόμη και μια τόσο ανατριχιαστική στιγμή της τέχνης δεν έχει τη δύναμη να καθηλώνει τους πάντες, ακόμη και μια τόσο μυητική διαδικασία δεν μπορεί παρά να διεξάγεται ερήμην κάποιωνΗ τζαζ ξεκίνησε ―και μεγάλωσε― από γιορτές μαύρων με αλκοόλια, παράνομα στέκια, πορνεία, μπαράκια, αλλά και γάμους, κηδείες (Νέα Ορλεάνη) κλπ, ανάμεσα σε ναρκωμανείς, πόρνες, μικροαπατεώνες, τραμπούκους και άλλους ―συχνά και οι ίδιοι οι μουσικοί τέτοιοι (δες και την βιογραφία της Μπίλι Χάλιντευ, του Τσαρλς Μίνγκους, κλπ). Σε καμμία περίπτωση δεν είχε το "καθηλωμένο" κοινό, αλλά κοινό ιδρωμένο, που χορεύει, που ακούει, που κουβεντιάζει, που πίνει, κλπ.
Τα καθηλωτικά είναι τον σαλονιώνε, και απευθύνονται κυρίως σε λευκούς που την ανακάλυψαν από δεύτερο/τρίτο χέρι και μεγάλωσαν με γαλλικά και πιάνο, οπότε σοβαροφανώς "εκστασιάζονται" προσηλωμένοι λες και ακούνε κουρτέτα εγχόρδωνε. Κουλτουρέ δηθενιές δηλαδή.
Ακόμη και στην Αφρική όπου κατάγεται μέρος της τζάζ, η καθήλωση δεν είνα στατική, να ακούει ο κόσμος ακίνητος και προσηλωμένος το ταμ ταμ και τον σαμάνο, είναι δυναμική: η κοινότητα τραγουδάει, χορεύει, αστειεύεται και συμμετέχει στη φάση ―συχνά τη μουσική την αναλαμβάνουν όλοι μαζί, με κρόταλα και ό,τι άλλο.
(Και στην αρχαία Τραγωδία, στις παραστάσεις της εποχής, είναι γνωστό ότι ο κόσμος έτρωγε κοκ και σάμαλι (της εποχής) και όταν δεν του άρεσε η παράστασις πέταγε και κάνα μαξιλάρι (της εποχής). Δι ελέους και φόβου και πασατέμπο).
Και η "ανατριχιαστική στιγμή της τέχνης" είναι βασισμένη, αν δεν απατώμαι, πάνω στο ελαφρό, έως υπερέλαφρο, "My Favorite Things" της Μελωδίας της Ευτυχίας, δηλαδή βαρύ και ελαφρύ συνυπάρχουσι εξαρχής.
Οκ, η μουσική του Coltrane έχει μια σωματικότητα που τη συνδέει με τις ρίζες της αλλά κυρίως διακρίνεται για τη δηλωμένη θρησκευτικότητά της, αυτή είναι που "καθηλώνει". Σιγά μη χόρευαν και έπιναν στα σόλο του coltrane -αυτά είναι στερεότυπα τύπου ζορμπά και σχετίζονται με την προϊστορία της τζαζ. Μεταπολεμικά και ειδικά τη δεκαετία του 60, όλα αυτά είχαν τελειώσει και μάλιστα απολύτως συνειδητά απο τους μουσικούς της εποχής.
Το παράδοξο του ποστ παραμένει. Έτσι είν η ζωή.
" η ζωή ειναι ενα "και":το τυχαίο και το αναπότρεπτο,το φευγαλέο και το εφικτό, το παράδοξο και το προβλέψιμο, το πραγματικό το δυνητικο,ολες αυτες οι πολλαπλές πραγματικότητες που μπερδεύονται, αλληλεπικαλύπτονται, συγκρούονται , συγχωνεύονται-συν τις πολλαπλασιαζόμενες αυταπάτες!"
σελ. 448 η αντιζωή !
Η δική σου παρατήρηση θα μπορουσε να εμπίπτει στο παράδοξο και το προβλέψιμο???
Η στην έκτσταση και στο κροτάλισμα των δοντιών....?
Ποσο μ αρέσει που υπάρχεις τόσο παρατηρητικός, και μερικοί ξεσκίζονται να συντάξουν απλώς λέξεις και αντικρούσεις!!!!
dirty old woman
Χα ! cheers for dirty old woman
ναιμου
Τα ρέστα τα δικά μου, γιατί πρόλαβες σε δυο παραγράφους να με ξαφνιάσεις.
Σωστός ο Γνωμοδότης!
Να προσθέσω επίσης, πως κι εγώ αν δούλευα κάθε μέρα στο Μέγαρο μουσικής, θα άκουγα με όλο και αυξανόμενη "ψυχραιμία" κάθε μέρα τέτοιους υπέροχους ήχους.
Αν έχεις και παιδιά που περιμένουν φαγητό σπίτι, το βλέπεις τελείως διαφορετικά, νομίζω...
Οκ, η μουσική του Coltrane έχει μια σωματικότητα που τη συνδέει με τις ρίζες της αλλά κυρίως διακρίνεται για τη δηλωμένη θρησκευτικότητά της, αυτή είναι που "καθηλώνει".Η θρησκευτικότητα "καθηλώνει" μόνο σε μια συγκεκριμένη δυτική παράδοση, όχι όμως στην αφρικανική.
Σιγά μη χόρευαν και έπιναν στα σόλο του coltrane -αυτά είναι στερεότυπα τύπου ζορμπά και σχετίζονται με την προϊστορία της τζαζ. Στερεότυπα, ξεστερεότυπα, το "σαλεπιτζή" να κάνει τη γύρα του τον είδες στο βίντεο. Και στα σόλα του Κόλτρεην μπορεί να μη χόρευαν, αλλά προφανώς έπιναν και κάπνιζαν.
Και δεν σχετίζονται με την "προϊστορία" της Jazz τα παραπάνω --λες και μιλάμε για το 1910! Σχετίζονται με την ζωντανή ιστορία της τζάζ, πριν το ρίξει στον ακαδημαϊσμό και τα (σαλονάτα ή μη) εγκεφαλικά πειράματα του '70.
Μεταπολεμικά και ειδικά τη δεκαετία του 60, όλα αυτά είχαν τελειώσει και μάλιστα απολύτως συνειδητά απο τους μουσικούς της εποχής.Μεταπολεμικά είχαν τελειώσει; Δηλαδή η Μπίλυ Χαλιντέυ πότε έπαιζε; ο Charlie Parker; ο Art Blakey; ο Rollins, O Powell, ο Miles Davis; Οι κλασσικές τζαζ φωτογραφίες με τα ουίσκια στα τραπέζια και τους καπνούς από πότε είναι;
Το παράδοξο του ποστ παραμένει. Έτσι είν η ζωή.Το παράδοξο του ποστ είναι ότι ούτε ο (υπερ της καθηλώσεως;) ολντ-μπόυ, δεν εκαθηλώθη, αλλά αντί αυτού εστίασε στον μόλις διαφαινόμενο "σαλεπιτζή".
@Γνωμοδότη:
Η τζαζ & τα γκόσπελ γεννήθηκαν από τη μπλουζ, δλδ από το μαύρο εργάτη των ζαχαροκάλαμων που φορούσε αλυσίδες στα πόδια και μουρμούριζε τραγουδιστά (στη φυτεία, στο σπίτι και αργότερα και στον τεκέ της γειτονιάς).
Από τη τζαζ γεννήθηκε η swing, που είναι ακριβώς αυτό που λες (χορευτική μουσική - κανείς όρθιος). Κάτι παρόμοιo επαιζε και ο Πάρκερ (bop).
Η τζαζ είναι μια περίεργη ιστορία. Τυπάκια σαν τον Parker και τη Holiday ξεκίνησαν να παίζουν σε στέκια μαύρων, για να καταλήξουν σε 'κονσερβατόρια' λευκών (και μικτά, μεταγενέστερα). Οι ίδιοι ήταν τίγκα στην ηρωίνη & το αλκοόλ και έτσι η μουσική τους ήταν ένα ταξίδι, όχι απαραίτητα "καθηλωτικό"...σίγουρα όμως δεν ήταν και το Μακαρένα remix. πρόκειται για άτομα με πολύ προσωπικό πόνο και η μουσική είναι μια βαθιά προσωπική ιστορία για εκείνους που μεγαλουργούν. Ο Μίνγκους δε να σου θυμίσω πως έγραφε μουσικές για τον Μαλ και έπαιζε στα τοπ παριζιάνικα κλαμπάκια. Παρομοίως ο Ellington, ο οποίος ναι, ήταν χορευτικός (διότι έπαιζε swing).
Φέτος αξιώθηκα να πάω στο Blue Note και είχε χώρο μηδέν για χορό...έχει παραμείνει αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου.
Καταλήγοντας:
1. Η jazz είναι τα πάντα όλα και έχει χώρο για ολα τα στυλάκια.
2. Όσοι γράφουμε σε αυτό το ποστ είμαστε μάλλον λευκοί και το πιο πιθανό παπαγαλίζουν όσα έχουμε διαβάσει.
3. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.
Εδαγκωμένη
«Το παράδοξο του ποστ είναι ότι ούτε ο (υπερ της καθηλώσεως;) ολντ-μπόυ, δεν εκαθηλώθη, αλλά αντί αυτού εστίασε στον μόλις διαφαινόμενο "σαλεπιτζή"».
Το παράδοξο είναι ότι ένα πάγιο ζήτημα που έχεις με την ερμηνεία των ποστ μου είναι ότι τα ερμηνεύεις λες και -όλα, ανεξαιρέτως- υπαγορεύονται από κάποια μασίφ ιδεολογική μου θέση και κατέχουν θέση μανιφέστων και επίδειξης της εκάστοτε απόλυτης αλήθειας.
Δεν είμαι λοιπόν ούτε υπέρ ούτε κατά της καθηλώσεως, εγώ προσωπικά καθηλώθηκα και δεν μου ήρθε να ρίξω γυροβολιές, αλλά τον έβλεπα και τον ξαναέβλεπα και ΑΚΡΙΒΩΣ επειδή καθηλώθηκα και το είδα τέσσερεις φορές, την τέταρτη είδα τον τύπο στο βάθος.
Κι έτσι ενώ σκεφτόμουν να ποστάρω το βίντεο είτε χωρίς κανένα σχόλιο από κάτω είτε με κάποιο σχόλιο υπερεγκωμιαστικό μεν, υπερκοινότοπο δε, είδα ξαφνικά μια σκηνή που μου κέντρισε το ενδιαφέρον.
Και θέλω να γράφω για όσα μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον, με την ελπίδα να ενδιαφέρουν και άλλους, με την ελπίδα να είναι μεν διαφορετικά από την μεγάλη μάζα των όσων γράφονται, αλλά διαφορετικά ως αποτέλεσμα, όχι ως επιδίωξη.
Δεν επιδιώκω να γράφω διαφορετικά, επιδιώκω να εξακολουθώ να ξαφνιάζομαι από κατ΄αρχήν αόρατους σαλεπιτζήδες.
Και τέλος μια απορία, αν ήσουν ΣΕ ΕΚΕΙΝΗ τη συναυλία και ΕΚΕΙΝΗ τη στιγμή ο διπλανός σου ψώνιζε πασατέμπους και ο μικροπωλητής στεκόταν μπροστά σου, κατέβαζε το καλάθι, έβγαζε τον πασατέμπο, συνεννοούνταν για τα λεφτά, έπαιρνε τα λεφτά, ρωτούσε τον διπλανό αν έχει ψιλά, εκείνος του απαντούσε όχι, βλαστημώντας έψαχνε κέρματα στην κωλότσεπη, σήκωνε το καλάθι κλπ, με πιθανό αποτέλεσμα να σου γαμήσει μια στιγμή στην οποία εσύ τα είχες δει όλα, θα στράβωνες ή θα έκανες ιστορική αναδρομή στην ιστορία της τζαζ για να εξετάσεις αν καλώς καθηλώθηκες κι αν η συγκίνησή σου είναι εκδήλωση συνδρόμου λευκού ενοχικού αποικιοκράτη;
Διόρθωση:
Μίνγκους = Ντέηβις
Εδαγκωμένη
@ Γνωμοδότη
Δεν αμφισβητώ τις ποιότητες που αποδίδεις στην τζαζ και μάλιστα έναντι της δυτικής μουσικής παράδοσης, θα πρόσθετα μάλιστα και την αυτοσχεδιαστική μορφή της, όπως όλες οι λαϊκές μουσικές. Επιμένω όμως ότι μετά τον πόλεμο έπαψε σταδιακά να είναι συμμετοχική μουσική μαύρων κοινοτήτων κι έγινε όχημα χειραφέτησης της αναπτυσσόμενης μαύρης αστικής τάξης [ποπο γενικές] στις αμερικάνικες πόλεις. Αυτή είναι η μοίρα κάθε λαϊκής μουσικής. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ του ανώνυμου τρομπετίστα σ' ένα μπουλούκι με χάλκινα και του Στόικου που παίζει σε κονσέρτα. Ο ίδιος ο βίος του Coltrane είναι υπόδειγμα "καλλιτέχνη" με τη δυτική έννοια του όρου, αποκομμένου από την κοινότητα, στη σκηνή, με το κοινό βυθισμένο σε ιερατική σιωπή. Γι' αυτό κι έγινε μύθος στους λευκούς (από δεύτερο ή τρίτο χέρι).
Κατά τα άλλα:
Η θρησκευτικότητα "καθηλώνει" μόνο σε μια συγκεκριμένη δυτική παράδοση, όχι όμως στην αφρικανική. Ασφαλώς, μα γιατί να αποκλείσουμε τη χριστιανική και άρα "δυτική" συμβολή στη μουσική του Coltrane; Η love supreme δεν είναι για καμμιά γκόμενα, η αγάπη του θεού ή αγάπη για το θεό είναι, το Meditations έχει κομμάτι για το άγιο πνεύμα και ο πιο πειραματικός του δίσκος λέγεται Ascension. Υποθέτω ότι θα έχεις ακουστά ότι έχει ανακηρυχθεί άγιος σε κάποια μικρή ορθόδοξη εκκλησία (στην Καλιφόρνια αν θυμάμαι καλά).
Και στα σόλα του Κόλτρεην μπορεί να μη χόρευαν, αλλά προφανώς έπιναν και κάπνιζαν. Εξαρτάται. Τα τελευταία χρόνια πολύ πιθανόν να έπιναν και να κάπνιζαν, αλλά μακριά από εκεί πού παιζε. Πάντως παλαμάκια θα δυσκολεύονταν να χτυπήσουν. Ψάξε το βίντεο με την εμφάνισή του στο Newport για να καταλάβεις γιατί.
Οι κλασσικές τζαζ φωτογραφίες με τα ουίσκια στα τραπέζια και τους καπνούς από πότε είναι; από τότε που λες είναι, τις τράβηξαν καθηλωμένοι λευκοί ξενέρωτοι. Φαντάζομαι ότι και οι περισσότερες φωτογραφίες ρεμπετών είναι μεταπολεμικές. Και οι περισσότερες ρεμπέτικες κομπανίες ήταν τη δεκαετία του '80.
Σχετίζονται με την ζωντανή ιστορία της τζάζ, πριν το ρίξει στον ακαδημαϊσμό και τα (σαλονάτα ή μη) εγκεφαλικά πειράματα του '70. Η τζαζ του '70 είναι χάλια μαύρα, και δη η τζαζ ροκ, αλλά κάθε νέα μορφή της τζαζ για εγκεφαλική και άψυχη περνιόταν από τους προηγούμενους. Μήπως φανταζόμαστε ότι οι εξωτικές συγχορδίες του μποπ είναι απότοκος γκαρδιακών διονυσιασμών; Ή ότι τα sheets of sound του Coltrane εξελίχθηκαν πάνω στο τσακίρ κέφι;
Στερεότυπα, ξεστερεότυπα, το "σαλεπιτζή" να κάνει τη γύρα του τον είδες στο βίντεο. Πληροφοριακά, ο σαλεπιτζής είναι βέλγος, η συναυλία έγινε 1 Αυγούστου του 65 στο Comblain-la-Tour. Ρε το μπαγάσα!
Ακούστε, δείτε, παρατηρείστε, αισθανθείτε και μετά γράφετε και σχολιάζετε...
Το συγκεκριμένο, αποτελεί κορυφαία συνάντηση, ανεπανάληπτη στους αιώνες των απάντων.
Να 'χουν να λένε και οι απόγονοι. Κ.Π.
«Το παράδοξο του ποστ είναι ότι ούτε ο (υπερ της καθηλώσεως;) ολντ-μπόυ, δεν εκαθηλώθη, αλλά αντί αυτού εστίασε στον μόλις διαφαινόμενο "σαλεπιτζή"».
Το παράδοξο είναι ότι ένα πάγιο ζήτημα που έχεις με την ερμηνεία των ποστ μου είναι ότι τα ερμηνεύεις λες και -όλα, ανεξαιρέτως- υπαγορεύονται από κάποια μασίφ ιδεολογική μου θέση και κατέχουν θέση μανιφέστων και επίδειξης της εκάστοτε απόλυτης αλήθειας.Το παράδοξο είναι πως προκύπτει αυτό από το σχόλιο μου ;-)
Δεν είμαι λοιπόν ούτε υπέρ ούτε κατά της καθηλώσεως, εγώ προσωπικά καθηλώθηκα και δεν μου ήρθε να ρίξω γυροβολιές, αλλά τον έβλεπα και τον ξαναέβλεπα και ΑΚΡΙΒΩΣ επειδή καθηλώθηκα και το είδα τέσσερεις φορές, την τέταρτη είδα τον τύπο στο βάθος.
Κι έτσι ενώ σκεφτόμουν να ποστάρω το βίντεο είτε χωρίς κανένα σχόλιο από κάτω είτε με κάποιο σχόλιο υπερεγκωμιαστικό μεν, υπερκοινότοπο δε, είδα ξαφνικά μια σκηνή που μου κέντρισε το ενδιαφέρον.
Και θέλω να γράφω για όσα μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον, με την ελπίδα να ενδιαφέρουν και άλλους, με την ελπίδα να είναι μεν διαφορετικά από την μεγάλη μάζα των όσων γράφονται, αλλά διαφορετικά ως αποτέλεσμα, όχι ως επιδίωξη.
Δεν επιδιώκω να γράφω διαφορετικά, επιδιώκω να εξακολουθώ να ξαφνιάζομαι από κατ΄αρχήν αόρατους σαλεπιτζήδες.
Και τέλος μια απορία, αν ήσουν ΣΕ ΕΚΕΙΝΗ τη συναυλία και ΕΚΕΙΝΗ τη στιγμή ο διπλανός σου ψώνιζε πασατέμπους και ο μικροπωλητής στεκόταν μπροστά σου, κατέβαζε το καλάθι, έβγαζε τον πασατέμπο, συνεννοούνταν για τα λεφτά, έπαιρνε τα λεφτά, ρωτούσε τον διπλανό αν έχει ψιλά, εκείνος του απαντούσε όχι, βλαστημώντας έψαχνε κέρματα στην κωλότσεπη, σήκωνε το καλάθι κλπ, με πιθανό αποτέλεσμα να σου γαμήσει μια στιγμή στην οποία εσύ τα είχες δει όλα, θα στράβωνες ή θα έκανες ιστορική αναδρομή στην ιστορία της τζαζ για να εξετάσεις αν καλώς καθηλώθηκες κι αν η συγκίνησή σου είναι εκδήλωση συνδρόμου λευκού ενοχικού αποικιοκράτη;Δεν θα υπήρχε περίπτωση να στραβώσω. Αν η στιγμή στην οποία τα "έχεις δει όλα" δεν χωράει τον διπλανό ―έστω στη μαλακία του―, ε, σιγά τα όλα που είδες, και σιγά τη στιγμή, πόζα είναι.
Ούτως ή άλλως, η όλη ιδεά του αυτοσχεδιασμού, και επομένως και εκείνης της στιγμής ως στιγμής, είναι το φευγαλέο της.
Είμαι επίσης ενάντια στη σιωπή των σινεφίλ στα σινεμά, ωσάν σε κηδεία ("εδώ μετερχόμαστε της τέχνεως, έξω οι αμύητοι"). Για τους λόγους, παραπέμπω στα σινε-κριτικά κείμενα του Χρήστου του Βακαλλόπουλου.
Δεν αμφισβητώ τις ποιότητες που αποδίδεις στην τζαζ και μάλιστα έναντι της δυτικής μουσικής παράδοσης, θα πρόσθετα μάλιστα και την αυτοσχεδιαστική μορφή της, όπως όλες οι λαϊκές μουσικές. Επιμένω όμως ότι μετά τον πόλεμο έπαψε σταδιακά να είναι συμμετοχική μουσική μαύρων κοινοτήτων κι έγινε όχημα χειραφέτησης της αναπτυσσόμενης μαύρης αστικής τάξης [ποπο γενικές] στις αμερικάνικες πόλεις. Αυτή είναι η μοίρα κάθε λαϊκής μουσικής. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ του ανώνυμου τρομπετίστα σ' ένα μπουλούκι με χάλκινα και του Στόικου που παίζει σε κονσέρτα. Ο ίδιος ο βίος του Coltrane είναι υπόδειγμα "καλλιτέχνη" με τη δυτική έννοια του όρου, αποκομμένου από την κοινότητα, στη σκηνή, με το κοινό βυθισμένο σε ιερατική σιωπή. Γι' αυτό κι έγινε μύθος στους λευκούς (από δεύτερο ή τρίτο χέρι). Aυτή η δυτική έννοια του καλλιτέχνη δεν προκύπτει φυσικά πολιτισμικά, όμως, αλλά σε συγκεκριμένες (για ορισμένους εξ υμών άρωστες) συνθήκες. Καταλήγει δε στο ιδιωτικό και στο σολιψισμό, αν όχι στη διάλυση στο εμπόριο. (Όπως έδειξε η αντίστοιχη πορεία στις υπόλοιπες τέχνες, με πρώτη την ποίηση).
Όχι ότι δεν εκτιμάω τα μουσικά αποτελέσματα της ―αλλά ως τρόπος δημιουργίας και μετοχής στην τέχνη, την ακυρώνει συν τω χρόνω.
«Δεν θα υπήρχε περίπτωση να στραβώσω. Αν η στιγμή στην οποία τα "έχεις δει όλα" δεν χωράει τον διπλανό ―έστω στη μαλακία του―, ε, σιγά τα όλα που είδες, και σιγά τη στιγμή, πόζα είναι».
!
«Είμαι επίσης ενάντια στη σιωπή των σινεφίλ στα σινεμά, ωσάν σε κηδεία ("εδώ μετερχόμαστε της τέχνεως, έξω οι αμύητοι")».
Δεν ξέρω αν η παρακολούθηση ταινιών είναι κηδεία, σίγουρα όμως δεν είναι και καφενείο. Υπάρχει βέβαια ένα συγκεκριμένο είδος ταινιών (κωμωδίες - άντε και τρόμου) που εκεί η σιωπή είναι όντως ανησυχητική.
Αλλά εν πάση περιπτώσει φαντάζομαι ότι οι απογευματινές προβολές στα βιλατζ ανάμεσα σε δωδεκάδες δωδεκάχρονων θα είναι γεμάτες με τις ζωντανές τους παρεμβάσεις που θα ακυρώνουν τη δήθεν σιωπή των σινεφίλ ;)
Κληθείς να σχολιάσω από το "περιβάλλον" του μπλογκ, έχω κατ' αρχήν να πω ότι η τζαζ γεννήθηκε ως περιθωριακή και λαϊκή μουσική, έγινε μετά το '20 αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης (η μέηνστρημ χορευτική ποπ της εποχης), και ως αντίδραση στο τελευταίο κάποιοι εμπνευσμένοι μουσικοί θέλησαν να φτιάξουν τη μπη-μποπ, μία ΜΗ χορευτική (κατ' αρχήν, αλλ' όχι και απαραίτητα) "κλασική αφροαμερικάνικη μουσική" ή "αφρικανική μουσική δωματίου" :) τρόπον τινά, με βάση το μικρό πλέον μέγεθος της ορχήστρας.
Η μουσική αυτή είναι Λόγια (αυτό που αδοκίμως καλείται στην Ελλάδα "έντεχνη", λες και η γνήσια λαϊκή είναι άτεχνη), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και ακαδημαϊκή άσκηση.
Τον τελευταίο αυτόν κίνδυνο για τη τζαζ εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια επισημαίνουν οι επιζώντες προπάτορες και οι άξιοι επίγονοι της μποπ: τον σφετερισμό της ουσίας της μουσικής αυτής από τη φόρμα, το σφετερισμό του αισθήματος (της ουσίας κάθε μορφής τέχνης) από την ακαδημαϊκή προσέγγιση-ανάλυση και την πόζα των διανοουμένων ακροατών.
Όλα είναι σχετικά. Το μόνο πολύ λάθος που με ενόχλησε σε προηγούμενα σχόλια είναι ο στόμφος, η μαγκιά και ο υπεραπλουστευτικός διδακτισμός ορισμένων, Ρωμηών προφανώς (αφού στα ρωμέικα είναι γραμμένα), σχολιογράφων, για κάτι τόσο ξένο. Προτείνω γενική δυσπιστία προς τα λεγόμενα ανθρώπων (εμού συμπεριλαμβανομένου) που εκφέρουν λόγο για κάτι ξένο προς την κουλτούρα τους.
Πώς θα σας φαινόταν ένας ξένος να διατυπώνει απλουστευτικούς αφορισμούς για το ζεϊμπέκικο ή το τσιάμικο;
Οι Γραικύλοι καλά θα κάνουμε να εντρυφήσουμε βαθιά στο τσιάμικο και στο ζαγορίσιο πριν πιάσουμε τη τζαζ στα αυτιά μας (και -κυρίως- στο στόμα μας), γιατί δεν μπορείς να είσαι κοσμοπολίτης, αν δεν είσαι κατ' αρχήν ΚΑΙ χωριάτης, με το κατιτίς δικό σου, να το καταθέσεις στον υπόλοιπο κόσμο και να διαβάσεις τον έξω κόσμο μέσα από το δικό σου.
Όπως έχει πει και ο παμμέγιστος Τζιμ Πανούσης: "καταραμένα ακουστικά, δεν θέλω πια ν' ακούω τζαζ, είμ' απ' τη Ντρίπολη..."
Εμένα πάλι όλα μου φαίνονται ξένα προς την κουλτούρα κι όλα νομίζω ότι τα νιώθω όσο μιλάω με τη στάμπα του ακροατή. Δε βλέπω πως το ότι είμαι έλληνας συνεπάγεται ότι "νιώθω" πχ το ζειμπέκικο περισσότερο από τα blues (καλά, κακό παράδειγμα γιατί πιστεύω ότι τα blues σήμαιναν κάτι συγκεκριμένο και είναι ξεφτίλα να τα αγγίζει λευκός αλλά άλλο το να θεωρήσω ότι θα παίξω τέτοια μουσική άλλο το ότι τη νιώθω). Ίσως είναι πιο εύκολο να έχεις πραγματικά επαφή με το πολιτιστικό υπόβαθρο μιας μουσικής που βρίσκεται σε εξέλιξη αλλά καμιά φορά αναρωτιέμαι αν αυτές οι αντιλήψεις βασίζονται απλώς στην πεποίθηση ότι ντε και καλά η μουσική πάντα αντανακλά σε ένα μεγάλο βαθμό τη ζωή. Σίγουρα ισχύει πολλές φορές, αλλά ούτε η μουσική σα μορφή τέχνης έχει τέτοια ανάγκη, ούτε είναι ντε και καλά απαραίτητο για να τη νιώσει ο ακροατής, πόσο μάλλον ένας μουσικός να την κάνει δική του.
Θα μπορούσε να πει κανείς πολλά για τον μαύρο μουσικό της jazz το '50 που ήταν αναγκασμένος να παίζει δεκάωρα σε μαγαζιά όπου ο πλούσιος τον είχε για χαλί την ώρα που έτρωγε την μπριζόλα του και μπούχτισε να μένει στάσιμος με το ταλέντο του να μην εκτιμάται και να έχει να αντιμετωπίσει εξαρτήσεις από ουσίες που πολλές φορές μοναδικό στόχο είχαν να τον κρατούν όρθιο, με αποτέλεσμα να καταβάλλει προσπάθειες να αποσπάσει τη μουσική του από αυτό για να εξηγήσει πως αυτή η θέληση να δημιουργηθεί η μπι μποπ ήταν φυσικό να υπάρξει, αλλά ρισκάρω να αρχίσω όντως να κάνω εικασίες με πράγματα που είναι έξω απο την κουλτούρα μου.
Όσο για το κατά πόσο είναι στο χείλος της λογιότητας η bop, ίσως έπαιξε ρόλο και η μετεξέλιξή της από ανθρώπους σαν τον Coltrane σε hard/post bop, με την επανεισαγωγή αφροαμερικανικων στοιχείων, επιρροές απο gospel και blues και όλο και μεγαλύτερη ελευθερία από φόρμες που οδήγησε στη free jazz. Σε ενδιάμεσες περιόδους εκφράστηκαν απόψεις υπέρ κάποιου πισωγυρίσματος από ανθρώπους όπως ο Wynton Marsalis, που δέχτηκαν αρκετή κριτική με την κάπως μονοληπτική τους αντίληψη περι του τι εντάσσεται στη jazz και τι ξεφεύγει (avant-garde παίξιμο πχ). Σήμερα καλλιτέχνες που έχουν hard bop μουσικούς σα βασικές επιρροές τους, ξεφεύγουν πολύ απο την παραδοσιακή hard bop απο τα μέσα του 50 μέχρι του 60 και συνορεύουν βασικά με τις λιγότερο ριζοσπαστικες μορφές free jazz της εποχής. Οπότε πιστεύω ότι έχουμε μετεξέλιξη και όχι θάνατο και λογιοσύνη. Που είναι κρίμα γιατί υπάρχει ένα μέσο έδαφος που δεν εξερευνήθηκε αρκετά κατα τη γνώμη μου. Πιστεύω ότι καλλιτέχνες όπως Coltrane, Lee Morgan, Joe Henderson, Andrew Hill, Eric Dolpy και άλλοι κατάφεραν πολύ γρήγορα να δημιουργήσουν μια μουισκή χαρακτηριστική της κουλτούρας τους, διασκεδαστική αν και όχι αυστηρά χορευτική και με ανεπιτήδευτο ιντελλέκτουαλ αέρα που λόγω της ίδιας της ιστορίας της αν μη τι άλλο με πείθει περισσότερο ότι θα μπορούσε να εκφράζει τη μαύρη κουλτούρα των διεκδικήσεων φυλετικών δικαιωμάτων απ'ό,τι πχ η ροκ μουσική αργότερα.
Για να πούμε και του Γνωμοδότη το δίκιο πάντως, το αρχικό του σχόλιο προκάλεσε μερικά εξαιρετικά ενδιαφέροντα σχόλια σε αυτό το ποστ.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home