Ήταν τόσο απίθανο
Ήταν τόσο απίθανο να γεννηθούμε, κι όμως γεννηθήκαμε.
Ελάχιστα λιγότερο απίθανο απ' το να μην πεθάνουμε.
Ήταν τόσο απίθανο από όλες τις γυναίκες του κόσμου (έστω της χώρας, έστω της πόλης) ο πατέρας σου να γονιμοποιήσει την μητέρα σου και τόσο απίθανο από όλους τους άντρες του κόσμου (έστω της χώρας, έστω της πόλης) η μητέρα σου να γονιμοποιηθεί από τον πατέρα σου, κι όμως έγινε.
Κι επειδή έγινε υπάρχεις.
Κι ενώ σε απασχολεί όχι μόνο το πώς θα ζήσεις, αλλά και το αν θα συνεχίσεις να υπάρχεις μετά θάνατον, δεν σε απασχολεί σχεδόν ποτέ το ότι δεν υπήρχες πριν συλληφθείς.
Είσαι τόσο σημαντικός, που όχι μόνο θέλεις να ζεις αιώνια, αλλά το θεωρείς και παράλογο να τελειώνει έτσι απλά η ζωή σου. Δεν σου κολλάει με τίποτα ότι ξαφνικά παύεις να υπάρχεις και πασχίζοντας να τιθασεύσεις το άγνωστο μετά, φτιάχνεις Θεούς και τους πιστεύεις. Το άγνωστο πριν δεν σε τρομάζει, δεν το έχεις εμπρός σου κι έτσι δεν έχεις ανάγκη και να το φέρεις στα μέτρα σου. Μια θρησκεία που δεν θα ασχολούταν με την μετά θάνατον, αλλά με την προ συλλήψεως ζωή θα ήταν μια θρησκεία ανέκδοτο, μια θρησκεία αντιτουριστική.
Κι όμως, ίσως τελικά το αληθινό σκάνδαλο δεν είναι ότι παύουμε κάποια στιγμή να ζούμε, αλλά το ότι ξεκινάμε κάποια στιγμή να ζούμε.
Αν ζούμε αυτή τη στιγμή στη γη γύρω στα επτά δισεκατομμύρια άνθρωποι, και τα επτά έχουμε έρθει στη ζωή ως αποτέλεσμα μιας αλληλοδιαδοχικής σειράς συμπτώσεων.
Θα μπορούσαν στη θέση μας να βρίσκονται επτά δισεκατομμύρια άλλοι άνθρωποι.
Πώς αντέχει κανείς το εντελώς τυχάρπαστο της ύπαρξής του; Βαφτίζοντας τις συμπτώσεις μοίρα: όλα γίνονται για έναν λόγο.
«Όλα γίνονται για έναν λόγο», νά μια σκέψη που μας βοηθά να κοιμηθούμε το βράδυ.
«Όλα είναι στο έλεος της τύχης», νά μια σκέψη μη δημοφιλής.
Μια στραβοτιμονιά και όλα τέλειωσαν. Δεκάδες «αν δεν» και τίποτα δεν θα είχε αρχίσει.
Και το ανθρώπινο πνεύμα, η ύπαρξη συνείδησης, παραμένει ένα δώρο - άδωρο, ένα δώρο στα χέρια δειλών, όταν ψάχνουμε για σιγουριά εκεί που δεν υπάρχει: στην ανθρώπινη ζωή.
Ας παραιτηθούμε από το αίτημα της ασφάλειας κι ας εγείρουμε το αίτημα της μαγείας.
Αφού ήταν τόσο απίθανο να υπάρξουμε, ας μαγευθούμε από τη σειρά των συμβάντων που έπρεπε να συντρέξουν για να υπάρξουμε κι ας αναρωτηθούμε τί απέγιναν όλες οι εναλλακτικές υπάρξεις που δεν υπήρξαν επειδή οι γονείς μας γνωρίστηκαν και έμειναν μαζί.
Ας προσδοκήσουμε όχι μόνο ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος, αλλά και γέννηση αγεννήτων και ζωή των παρελθόντων αιώνων.
Κι ας αποδεχθούμε πως οι δυνατότητες του πνεύματος μας μπορεί να είναι πεπερασμένες ως προς την κατανόηση του φαινομένου της ζωής, αλλά απεριόριστες ως προς την συγκίνηση, την έκπληξη και την άντληση ομορφιάς από το βαθύτατα τυχάρπαστο της δικής μας ζωής.
posted by Old Boy @ 9:33 μ.μ.
26 comments
26 Comments:
old boy ισως φανω υπερβολικος,αλλα αυτο το κειμενο θαπρεπε να μπει στα "αναγνωστικα" του Λυκειου!
θα χρειαζοταν μετα τα στοιχειωδη που διδασκουν περι Φιλοσοφιας και Λογικης για να κανει εστω 2-3 ατομα να προβληματιστουν μηπως και κατι ειχαν να τους πουν αυτα που (συνηθως...)τοσο αθλια διδαχτηκαν.
Σχετικο με αυτο,σου προτεινω για θερινο αναγνωσμα το μεγαλειωδες μυθιστορημα του Χαρ.Μιουλις "Η Ανακαλυψη του Ουρανου".
Σε ενα 'αθωο" ποστακι απαντησες σε φιλοσοφικα ερωτηματα που απασχολουν αναριθμητους ανθρωπους ανα τους αιωνες....
το ''όλα γίνονται για ένα λόγο'' τελευταία φορά το άκουσα από ένα φίλο Νεπαλέζο ινδουιστή, κάτοικο Κατμαντού, για να δικαιολογήσει κάποια αδικαιολόγητα.
νομίζω ότι δεν του ήταν αταίριαστο.
έκτοτε τίποτα δεν γίνεται για ένα λόγο. όλα είναι τυχαία ή ατυχή!
βρισκόμαστε εδώ γιατί ένα σπερματοζωάριο που δεν ήταν τζούφιο, πέρασε στο φίνις κάποιο άλλο. γιατί έτσι. όπως το λέτε.
a propos πρέπει να σας ευχηθώ κάτι; :)
Φίλε μου για άλλη μια φορά έγραψες καταπληκτικά! Δεν είχα ποτέ σκεφτεί με αυτό τον τρόπο μέχρι τώρα...
Καταπληκτικό, αγαπητέ.
Ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει από σένα, αν όχι γενικώς στην bloggόσφαιρα.
Αψογο.
Ενα μέτρο σύγκρισης της "ποιότητας" μιας θρησκευτικής φιλοσοφίας θα μπορούσε να είναι ακριβώς αυτό: το πως εξηγά το τι συμβαίνει πριν απο την γέννηση
Η απάντηση -ίσως όλες οι απαντήσεις για όλα τα ερωτήματα - μπορεί να κρύβεται μέσα στην αποδοχή του παράδοξου ως του πλέον λογικού.
Οπως έγραψε και ο Καβάφης κάποτε "μάθε πως μήτε γεννήθηκε κανείς μήτε κανείς πεθαίνει"
Gasireu, να μου ευχηθείς να έχω μια φορά τον χρόνο τόσο υπερβολικά σχόλια όπως αυτά εδώ και να γυρίσει η Αργεντινή το ματσάκι, γιατί καταστράφηκα. Έτερον ουδέν :)
Πράγματι, πολύ καλό.
Δεν μπορώ να κοιμηθώ οπότε μάλλον είμαι στην κατηγορία «Όλα είναι στο έλεος της τύχης».
Πάντως προτιμώ το ενδεχόμενο της ανυπαρξίας γιατί είναι λιγότερο τρομακτικό από τις θεωρίες των θρησκειών. Σκεφτείτε μόνο αυτήν τη λέξη: αιωνιότητα (μπρρρ)
Δε ξέρω αν θα προσθέσω κάτι στη κουβέντα, αλλά ο Σοπενάουερ επιχειρώντας να απαντήσει στο "μυστήριο" της ύπαρξης συνέδεσε το πρινπου λες με το μετά λέγοντας "Μετά το θάνατό σου θα είσαι ό,τι ήσουν πριν από τη γέννησή σου".
Πολλά μπορεί να εννοεί με αυτό, εγώ αυτό που καταλαβαίνω σήμερα -αύριο άλλα μπορεί- είναι μια προτροπή στη συνειδητοποιήση της ανυπαρξίας.
Και μ'αυτό τον τρόπο μοιάζει να καταργεί το μεταφυσικό στοιχείο της φιλοσοφίας.
Που όμως για κάποιο λόγο το θεωρώ χρήσιμο, ίσα για να σηκώσει κανείς το κεφάλι του πάνω από την καθημερινότητα και να αναζητήσει τη μαγεία. Σα πετραδάκι που σε πάει παρακάτω.
Για άλλους, αυτή η αγωνία να εξηγούν τα πάντα ανθρωποκεντρικά ή νομοτελειακά ή θεολογικά μπορεί να τους αποσπά από την ίδια τη ζωή, το εδώ και τώρα της.
Κι όμως,αυτή η συνείδηση της θνητότητας είναι που μας ενώνει.
Αν καταλαβαίνω σωστά, η μαγεία με τον τρόπο που την παρουσιάζεις στο ποστ, βρίσκεται πάντα στην πλοκή, την "αφήγηση", στην ανακάλυψη των συνδέσεων και των αρμών εκείνων που φέρνουν σε αλληλουχία τα τυχαία περιστατικά/γεγονότα και τα ενοποιούν.
Με άλλα λόγια, καταλαβαίνω πως μεταθέτεις την μαγεία από το βίωμα στον αναστοχασμό που επαναβαπτίζει και το ανοικοιώνει ένα περιστατικό σε σχέση με κάποια άλλα προγενέστερα και επόμενα (αν δέχεσαι την γραμμικότητα του χρόνου) που καθένας καλείται να επιλέξει και να πει ποια είναι.
Με τον τρόπο αυτό το γεγονός χάνει την αυταξία του, γίνεται "ετερόφωτο" αφού η αξία του πια ετεροκαθορίζεται.
cogito ergo sum?
yg. Mάλλον πάει για φούντο απόψε η μπιανκοσελέστε
:(
Σκιές, ναι αυτό εννοώ περίπου. Αν έχεις δει τις ταινίες του Ιναρίτου σε σενάριο Αριάγα (Βαβέλ, 21 γραμμάρια, Χαμένες Αγάπες) όπου ζωές ανθρώπων αλλάζουν και επηρεάζονται δραστικά από ένα τυχαίο συμβάν, εννοώ κάτι αντίστοιχο σε μεγάλη κλίμακα. Δεν επηρεάζεται μόνο η καθημερινότητά μας από τυχαία περιστατικά, αλλά κατεξοχήν το γεγονός της ύπαρξής μας.
Μου αρέσει η λέξη αναστοχασμός που χρησιμοποιείς και πράγματι από εκεί προέρχεται σε μεγάλο βαθμό, η μαγεία για την οποία μιλάω: να βλέπουμε τις δικές μας ζωές, τις ζωές των δικών μας ανθρώπων, τις ζωές των φίλων μας στην μεγάλη τους εικόνα: πώς γνώρισα αυτόν τον άνθρωπο; Θα τον είχα γνωρίσει αν δεν είχε συμβεί άλφα αυτό, βήτα εκείνο ... ψι εκείνο, ωμέγα εκείνο;
Δεν θα έλεγα ότι κάθε γεγονός χάνει την αυταξία του, αλλά απλά εντάσσεται στην μεγαλύτερη εικόνα και το σκεφτόμαστε σε αυτό το πλαίσιο.
Και τα βιώματα όταν μένουν απλά βιώματα, όταν δεν τους αλλάζουμε τον αδόξαστο σκεφτόμενοί τα (και μάλιστα όχι μόνο από την δική μας πλευρά αλλά και από την πλευρά των άλλων), τότε φεύγουν και χάνονται και δεν μας μαθαίνουν τίποτα.
Υπό αυτήν την έννοια και ιστορίες που μας πονάνε μπορούν να είναι πηγή ομορφιάς ακριβώς γιατί σκίζουμε το κλισέ πέπλο τους και τις αντιμετωπίζουμε ως τέτοιες, ως ιστορίες, αποστασιοποιούμενοι από τον εαυτό μας και με το να γινόμαστε παρατηρητές των όσων μας συμβαίνουν.
Αλλά φυσικά ασυναρτολογώ τώρα γιατί ΓΙΑ ΠΟΛΛΟΣΤΗ ΦΟΡΑ ποντάρησα στο ψυχικά κουτσό άλογο της Αργεντινής.
Αυτή η κωλοφανέλα στο ποδόσφαιρο επαναφέρει την μεταφυσική εκεί που πάμε να την υποσκάψουμε με ποστάκια.
Αν υπάρχει μια ανώτερη δύναμη είναι η δύναμη της φανέλας.
Αργεντινή θα συνεχίσουμε να σε αγαπάμε, αλλά δυστυχώς είσαι κουραδόμαγκας στο ποδόσφαιρο πολλά - πολλά χρόνια τώρα: μαγκιά, κλανιά και κώλος φινιστρίνι.
Πολλές φορές έχω σκεφτεί ότι θα ήθελα να γράψω όλες αυτές τις μικρές και μεγάλες σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό μου κάθε στιγμή. Την φιλοσοφία μου για την ζωή.
Και να μπορέσουν αν επιθυμούν κάποτε να τις διαβάσουν ο γιος μου, οι απογονοί μου, ή όποιος άλλος μπορεί να ενδιαφέρεται, να διαπιστώσουν αν σκέφτονται και αυτοί παρόμοια ή ίδια με μένα.
Όταν άρχισα να blogαρω πέτυχα εσένα. Και με κάλυψες τόσο πολύ, που δεν νομίζω ότι θα είχα πολλά να προσθέσω στις σκέψεις σου. Σίγουρα δεν θα μπορουσα να τα μεταφερω σε χαρτί τόσο καλά όσο εσύ.
Αν κάποτε λοιπόν, με ρωτήσει ο γιος μου πως σκέφτομαι, τι με απασχολεί, συν ... άλλων θα του δώσω να διαβάσει το blog σου.
Σωστός κι ωραίος.
Πάλη, η μόνη αξίωση και η μόνη αξία ενός όμορφου βίου.
Εξάλλου εάν το σκεφτούμε λίγο ο αγώνας είναι κοινός παρανομαστής όλων των "τυχαίων" γεγονότων που παραθέτεις.
ΥΓ. Η γνώση για τα ποδοσφαιρικά ( και όχι μόνο) πεπραγμένα της Αργεντινής θα μπορούσε εύκολα να μεταφραστεί σε κέρδος κάποιου σοβαρού βεβαίως νομίσματος ( ευρώ , δολάριο, γιεν λίγο πιο παλιά κλπ) :)
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Συμφωνώ μαζί σου. Διαβάζοντας μάλιστα την απάντησή σου, θυμήθηκα έν' απόσπασμα από γράμμα του Joseph Conrad στον Robert Cunningham Graham, 8 Φεβρουαρίου 1899:
J’ai jeté ma vie à tous les vents du ciel mais j’ai gardé ma pensée - C’est tout - Ce n’est rien - C’est la vie même
[μτφ. ελεύθερη: Έσπρωξα τη ζωή μου μεσα σ' όλους τους ανέμους τ' ουρανού αλλά κράτησα τη σκέψη μου. Αυτό είναι τα πάντα και τίποτα - αυτό είναι η ζωή η ίδια]
Έτσι μιλά όποιος δε σκέφτεται τη σκέψη του, αλλά ζεί τη σκέψη του και σκέφτεται τη ζωή του, τότε που ζωή και σκέψη έχουν γίνει ένα.
Εκείνο που φοβίζει είναι πως πάντα λανθάνει εδώ ο κίνδυνος να συγχύσθεί η σχέση ανάμεσα στον αναστοχασμό και τη ζωή: όταν ο αναστοχασμός ζητά κατά κάποιον τρόπο να σταθεί απάνω από τη ζωή ή να βάλει τη ζωή αντικρυστά και να την εξετάσει, όπως με το περιώνυμο πρωθύστερο του Descartes, ζητώντας να αναχθεί σε πράγμα σπουδαιότερο και σημαντικότερο αυτής.
Αλλά αμαρτία 'ξομολογημένη...
;Ρ
υγ. Τις ταινίες δεν τις έχω δεί - αλλά τώρα θα τις δώ. Θένξ φορ δε τιπς.
Νομίζω πως είναι ο πιο εμπεριστατωμένος συλλογισμός που έχεις καταγράψει ποτέ.
"Ερχόμαστε από το σκοτάδι, και καταλήγουμε στο σκοτάδι. Το μεταξύ τους φωτερό διάστημα το λέμε ζωή"
Καζατζάκης.
«Εκείνο που φοβίζει είναι πως πάντα λανθάνει εδώ ο κίνδυνος να συγχύσθεί η σχέση ανάμεσα στον αναστοχασμό και τη ζωή: όταν ο αναστοχασμός ζητά κατά κάποιον τρόπο να σταθεί απάνω από τη ζωή ή να βάλει τη ζωή αντικρυστά και να την εξετάσει, όπως με το περιώνυμο πρωθύστερο του Descartes, ζητώντας να αναχθεί σε πράγμα σπουδαιότερο και σημαντικότερο αυτής».
Σκιές, ένας Πορτογάλος φίλος έγραψε κάποτε:
«H ζωή είναι ένα πειραματικό ταξίδι που γίνεται παρά τη θέλησή μας. Είναι ένα ταξίδι του πνεύματος μέσα από την ύλη· καθώς το πνεύμα ταξιδεύει, ο άνθρωπος βιώνει μέσα από το πνεύμα τη ζωή. Κι έτσι, υπάρχουν ψυχές ονειροπόλες που έχουν ζήσει, πιο έντονα, πιο πλατιά, πιο συνταρακτικά από άλλες που έζησαν την εξωτερική ζωή. Αυτό που μετράει είναι τ' αποτέλεσμα: ό,τι νιώσαν οι αισθήσεις, αυτό βιώθηκε μονάχα. Μπορεί να επιστρέψει κανείς το ίδιο κουρασμένος από ένα όνειρο, όσο κι από μια εργασία ορατή.
Ποτέ δεν ζει κανείς τόσο πολύ όσο όταν σκέπτεται πολύ.
Αυτός που στέκεται στη γωνιά της αίθουσας χορεύει μ' όλους τους χορευτές. Τα βλέπει όλα, κι επειδή τα βλέπει όλα, τα ζει όλα. Καθώς τα πάντα, στην ουσία τους και στην κατάληξή τους, δεν είναι παρά η δική μας αίσθηση, η επαφή μ' ένα κορμί αξίζει όσο και η όψη του, ή μέχρι κι η απλή ανάμνησή του.
Χορεύω, λοιπόν, όταν βλέπω να χορεύουν».
Φίλε, σ' ευχαριστώ πολύ (όπως κι όλους τους υπόλοιπους βέβαια) για το πολύ ζεστό σου σχόλιο. Ξέρεις όμως (και δεν το λέω έτσι - το εννοώ) παίζει και η εκδοχή απλά εγώ να γράφω σκέψεις που έχεις κάνει και εσύ και όλοι, μόνο και μόνο επειδή μου περισσεύει αφέλεια. Αλλά από την άλλη έχω καταλήξει ότι, ακόμα κι αν όλα έχουν ειπωθεί με τον ένα η τον άλλο τρόπο, δεν μπορεί αυτό που απομένει σε μας να είναι η σιωπή, μόνο και μόνο για να μην μας πουν αφελείς. θα τα ξαναπούμε κι εμείς με τα δικά μας λόγια κι ίσως μέσα από τα δικά μας λόγια να λέμε μια στις τόσες και κάτι καινούριο. Ίσως και όχι. Αλλά και πάλι ωραία είναι.
κάθε φορά που σε διαβάζω ονοίγεις μια πόρτα μπροστά μου που ήξερα ότι βρίσκεται εκεί αλλά δεν τολμούσα να ανοίξω...
Εγραψα διάφορες λέξεις για σχόλιο και τις έσβησα. Εγραψες κάτι που είναι πολύ οδυνηρό και πολύ όμορφο μαζι και κατάφερες να νικήσει η ευαισθησία. Τη καλησπέρα μου.
από τότε που ο άνθρωπος απέκτησε τη λογική ικανότητα, την ικανότητα να ψάχνει για αιτία και για αποτέλεσμα, αλλά και για σκοπό, αναμενόμενο είναι να θεωρεί ότι η ζωή του έχει μια αντικειμενική αιτία και σκοπό. αναπόφευκτο είναι λοιπόν να προσδίδουν αιτία και λελογισμένο σκοπό σε κάθε τι που συμβαίνει οι άνθρωποι.
τώρα, αν η αλήθεια είναι με το μέρος των λίγων και της λιγότερο δημοφιλούς άποψης ή με το μέρος των πολλών και της περισσότερο δημοφιλούς άποψης, αυτό είναι άγνωστο και καθαρά θέμα γούστου.
η επίκληση της "μαγείας" ή της ανασφάλειας και της αποδοχής της ρευστότητας εναντίον του αισθήματος της ασφαλείας δεν μπορεί να ριζώσει σε μαζική κλίμακα και γι' αυτό δεν έχει σημαντική κοινωνική σημασία και νόημα, ανεξάρτήτως του αν βρίσκεται πλησιέστερα στην αλήθεια. κανένας πολιτισμός και κοινωνία δεν θεμελιώθηκε ούτε διατηρήθηκε με την παραδοχή ότι η ταυτότητά του και το αίσθημα της ασφάλειας, του "σκοπού" της ύπαρξης είναι αυταπάτη κι ότι το τυχαίο κυβερνά τα πάντα - ανεξάρτητα του αν το γνωρίζει ή το αποκρύβει ότι τα κυβερνά.
www.geocities.com/porta_aurea
Ωραιο, μελαγχολικο και κατα καποιο τρόπο ορθολογικό κείμενο. Η τυχαιότης υπηρετεί τα πάντα γύρω μας, αλλά και επικυριαρχείται τελικα από το έλλογο ον. Είναι δυσαρεστο για τον άνθρωπο να βυθίζεται σε τέτοιες δαιδαλώδεις διαδρομές, αλλά ούτως ή αλλως είναι αποτέλεσμα της γνώσης που προχωράει ακαθεκτη και γκρεμιζει ολα τα προστατευτικά τύχη που ο ίδιος ο άνθρωπος εκτισε - θρησκεία, ιδεοληψίες , κλπ - για να ελαχιστοποιησει εκει όλες αυτές τις σκέψεις
νασαι καλά και να προχωρας έτσι
Ρίτσα μασουρα
Eυχαριστώ πολύ.
Δεν είσαι ένας απλός Bloger , είσαι ένας ιντερνετικός φιλόσοφος. Ο τρόπος που γράφεις προυποθέτει ταλέντο. Εκμεταλευσου το. Σε αυτό το ποστ μου θύμισες διάφορες σκέψεις που μου πέρασαν από μυαλό (χωρίς να μπορώ να τις αποτυπώσω όπως εσυ!) όταν διάβαζα ένα βιβλίο που μου άλλαξε όλη την κοσμοθεωρία. Τον τυφλό Ωρολογοποιό του Ρίτσαρντ Ντόκινς. Αν δεν το έχεις διαβάσει σου το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home