Πέμπτη, Μαρτίου 05, 2009

Τhe Coen Genre

CIA Superior: What did we learn, Palmer?
CIA Officer: I don't know, sir.
CIA Superior: I don't fuckin' know either. I guess we learned not to do it again.
CIA Officer: Yes, sir.
CIA Superior: I'm fucked if I know what we did.
CIA Officer: Yes, sir, it's, uh, hard to say
~~~
Βλέποντας πέρσι το «Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους» μου είχε κάνει εντύπωση και είχα γράψει το εξής:
«Ένας από τους τρεις βασικούς πρωταγωνιστές της ταινίας εκτελείται. Είναι μια ταινία που δεν θα δούμε ούτε έναν ούτε δύο φόνους. Θα δούμε πολύ περισσότερους και σχεδόν όλοι τους είναι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να αποτελούν σκηνές ανθολογίας.
Είναι επίσης μια ταινία που ο φόνος του πρωταγωνιστή αυτού είναι προφανώς εντελώς καθοριστικός στην πλοκή. Κι όμως ο φόνος αυτός, ο σημαντικότερος της ταινίας, διαδραματίζεται εκτός πλάνου. Δεν θα τον δούμε ποτέ».
~~~
Είδα προχθές το «Βurn Αfter Reading».
Έχουν πει ότι το σινεμά των Κοέν αποτελεί πια αυτόνομο κινηματογραφικό είδος (genre), φράση που νομίζω ότι είναι απόλυτα ακριβής. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους είναι ότι η πλοκή είναι πάντα εξαιρετικά πλούσια, ο αριθμός των πρωταγωνιστών και των δευτεραγωνιστών μεγάλος, οι ιστορίες τους εξελίσσονται απροσδόκητα και μπλέκονται μεταξύ τους.
Στο «Burn After Reading» συμβαίνει το εξής απίστευτο, καθώς από τον καθοριστικό φόνο που δεν έδειξαν στην προηγούμενη ταινία τους τώρα περνάνε στο επόμενο βήμα: όλη η πλοκή που χτιζόταν, όλες οι ιστορίες που εξελίσσονταν και μπλέκονταν, καταλήγουν κάπου. Αυτό το κάπου οι Κοέν αποφασίζουν να μην μας το δείξουν. Το τί τελικά συνέβη το μαθαίνουμε μέσω αφήγησης ενός υπαλλήλου της CIA στον ανώτερό του. Όχι μόνο το ακούμε χωρίς να το δούμε, αλλά η κατάληξη του Κλούνεϊ και του Μάλκοβιτς, της Μακ Ντόρμαντ και του τέως ορθόδοξου ιερέα Ρίτσαρντ Τζένκινς, συνοψίζεται σε πέντε επιγραμματικές αράδες.
~~~
Ο Τζόελ Κοέν τέλειωσε την ευχαριστήρια ομιλία του στα περσινά όσκαρ λέγοντας «σας ευχαριστούμε που μας επιτρέπετε να συνεχίζουμε να παίζουμε στη δική μας γωνιά στην αμμοδόχο». Κι εκείνο που σχεδόν παγίως αποσιωπείται στους μεγάλους δημιουργούς είναι αυτό το στοιχείο του παιχνιδιού, η παιγνιώδης διάθεση με την οποία συχνά αντιμετωπίζουν και τη ζωή αλλά και την ίδια τους την τέχνη.
Η στιγμή που ο Τζόελ και ο Ίθαν αποφασίζουν να κατουρήσουν πάνω στην ίδια τους την ιστορία σαν να είναι χαλί του Dude, η στιγμή που αποφασίζουν την κορύφωση της πλοκής και το τέλος της ταινίας να τη διηγηθεί ένας τρίτος αδιάφορα και υπηρεσιακά, η στιγμή που αποφασίζουν συνεπώς να παραβιάσουν ένα ακόμη θεμελιώδη κανόνα όλων των υπόλοιπων κινηματογραφικών ειδών, η στιγμή που έρχεται στο μυαλό του ενός η ιδέα, την συζητά με τον άλλο και αφού αναρωτιούνται «τι μας εμποδίζει να το κάνουμε έτσι;» αποφασίζουν ότι τίποτα δεν τους εμποδίζει να το κάνουν έτσι, είναι στα μάτια μου η επιτομή της
ελευθερίας ως παιχνίδι
και της
δημιουργίας ως καύλα.

37 Comments:

At 3/05/2009 09:40:00 μ.μ., Blogger Sraosha said...

Ουφ. Ασιχτίρ. Βαρέθηκα να σε παινεύω. Άντε, νταξ: πολύ καλό ποστ κι έχεις δίκιο για τους Κοέν.

Με μια διαφορά βέβαια: όταν τους ξεφεύγει η συνταγή, τους ξεφεύγει πολύ και άσχημα. Έτσι είναι: το παιχνίδι κι η καύλα έχουνε τα ρίσκα τους.

 
At 3/06/2009 12:51:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Τα έχουνε, τα έχουνε.
«Συνταγή» φαντάζομαι το λες με την ευρεία έννοια του όρου και όχι με την στενή, γιατί με την στενή δεν έχουν συγκεκριμένη συνταγή, αλλά μάλλον βρίσκονται στον αντίποδα των συνταγών.

 
At 3/06/2009 01:17:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

ολντμπόι, δεν έχω καταλάβει εάν αντιμετωπίζεις το μπλόγκιν σαν παιχνίδι ή σαν ψυχαναγκασμό ή σαν κάτι και από τα δύο

μπορείς να με διαφωτίσεις;

ευχαριστώ

 
At 3/06/2009 01:31:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

όχι, δεν μπορώ.

παρακαλώ.

 
At 3/06/2009 02:31:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Μπράβο στα παιδιά. Εγώ δεν την είδα την ταινία ακόμη, μου αρκεί που την είδε ο Ολντ.

"Αποφασίζουν ότι τίποτα δεν τους εμποδίζει να το κάνουν έτσι":
Η ελευθερία χωρίς έπαρση και η δημιουργία χωρίς φιγούρα, η γλυκειά, θαρραλέα και γενναιόδωρη αλητεία, είναι ΚΑΙ αυτά (μαζί με πολλά άλλα δυσάρεστα και αντιτιθέμενα σε αυτά) θεμελιώδη στοιχεία της αμερικάνικης ψυχής.
Δυστυχώς η ανελεύθερη, μισαλλόδοξη, πουριτανική πλευρά της Αμερικής, σχεδόν μονοπωλεί την ίδια εδώ και πολλά χρόνια.

Αλλά αυτά εδώ, μόνον αμερικάνοι μπορούν να τα παίξουν. Άιντε να τα παίξει αυτά ο Σούκας (που λέει και ο Τζιμ Πανούσης) ή κανας μαλάκας ομφαλοσκόπος Γάλλος βερμπαλιστής, δε ντα παίζουν οι άθρωποι αυτά τα πράματα. :)

 
At 3/06/2009 08:57:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

ανώνυμε, μπορώ εγώ, θέλεις να κανονίσουμε να συναντηθούμε να τα καταλαβαίνεις όλα στο εξής;

 
At 3/06/2009 09:23:00 π.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

Είναι επίσης μια ταινία που ο φόνος του πρωταγωνιστή αυτού είναι προφανώς εντελώς καθοριστικός στην πλοκή. Κι όμως ο φόνος αυτός, ο σημαντικότερος της ταινίας, διαδραματίζεται εκτός πλάνου. Δεν θα τον δούμε ποτέ».

Δηλαδή όπως π.χ. στο "Επάγγελμα Ρεπόρτερ".

Έχουν πει ότι το σινεμά των Κοέν αποτελεί πια αυτόνομο κινηματογραφικό είδος (genre), φράση που νομίζω ότι είναι απόλυτα ακριβής. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους είναι ότι η πλοκή είναι πάντα εξαιρετικά πλούσια, ο αριθμός των πρωταγωνιστών και των δευτεραγωνιστών μεγάλος, οι ιστορίες τους εξελίσσονται απροσδόκητα και μπλέκονται μεταξύ τους.

Ναι, είναι αλήθεια ότι οι Αδελφοί Κοέν και το καινοτόμο αυτό είδος τους είχε επηρεάσει τρομερά τον Ρόμπερτ Άλταν π.χ., από την δεκαετία του '70 και μετά.

Η στιγμή που ο Τζόελ και ο Ίθαν αποφασίζουν να κατουρήσουν πάνω στην ίδια τους την ιστορία σαν να είναι χαλί του Dude, η στιγμή που αποφασίζουν την κορύφωση της πλοκής και το τέλος της ταινίας να τη διηγηθεί ένας τρίτος αδιάφορα και υπηρεσιακά, η στιγμή που αποφασίζουν συνεπώς να παραβιάσουν ένα ακόμη θεμελιώδη κανόνα όλων των υπόλοιπων κινηματογραφικών ειδών

Εννοείς "όλων των υπόλοιπων μέηνστρημ ταινιών του Χόλυγουντ".

 
At 3/06/2009 09:30:00 π.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

Μια πιο ισορροπημένη άποψη για την ταινία των Κοέν:

http://www.bigempire.com/filthy/burnafterreading.html

 
At 3/06/2009 09:38:00 π.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

«Συνταγή» φαντάζομαι το λες με την ευρεία έννοια του όρου και όχι με την στενή, γιατί με την στενή δεν έχουν συγκεκριμένη συνταγή, αλλά μάλλον βρίσκονται στον αντίποδα των συνταγών.

Ίσως το εννοεί με την έννοια του:

Ήθαν, έχω μια ιδέα. Θα κάνουμε μια ταινία με ηλίθιους χαρακτήρες --ένδειξη της πίστης μας στην ανθρώπινη ηλιθιότητα-- που ματαιοπονούν για κάποιο, χμ, μάταιο εντέλει σκοπό.

Η αποστασιοποιημένη, bird's eye view, σκηνοθετική ματιά στα ανθρωπάκια που πρωταγωνιστούν στην ταινία μας, είναι επίσης εκ των ων ουκ άνευ, καθώς θα πρέπει να δείξουμε ότι τα αντιμετωπίζουμε όλα αυτά υπεράνω και με κάποια ειρωνία.

Η ταινία θα περιέχει ορισμένες "εκκεντρικές" σεκάνς. Εκκεντρικές δηλαδή για τους θεατές του Ράμπο, αλλά όχι πολύ πολύ εκκεντρικές και φύγει και ο σινεφίλ κόσμος.

Η ταινία μας θα πρέπει να περιέχει επίσης σινεφίλ αναφορές σε άλλες ταινίες και είδη, γιατί τι καλύτερο στην τέχνη από την αυτοαναφορικότητα;


Τώρα για τον "αντίποδα των συνταγών", τι να πει και αυτός ο κακομοίρης: http://en.wikipedia.org/wiki/Takashi_Miike

 
At 3/06/2009 10:27:00 π.μ., Blogger kopria said...

Πολή σωστή προσέγγιση. Όμορφη κριτική

 
At 3/06/2009 11:03:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ω, Γνωμοδότα, η υπέρτατη σοφία σας μας έχει αφήσει όλους αφώνους. Σας ευγνωμονούμε που μοιραστήκατε έστω και για λίγο την άμετρη ποδάγρα σας. Υγιαίνετε.

 
At 3/06/2009 01:02:00 μ.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

Ω, Γνωμοδότα, η υπέρτατη σοφία σας μας έχει αφήσει όλους αφώνους. Σας ευγνωμονούμε που μοιραστήκατε έστω και για λίγο την άμετρη ποδάγρα σας. Υγιαίνετε.

Εγώ ευχαριστώ για την διεισδυτική σου παρέμβαση.

 
At 3/06/2009 05:05:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

«Η στιγμή που ο Τζόελ και ο Ίθαν αποφασίζουν να κατουρήσουν πάνω στην ίδια τους την ιστορία σαν να είναι χαλί του Dude, η στιγμή που αποφασίζουν την κορύφωση της πλοκής και το τέλος της ταινίας να τη διηγηθεί ένας τρίτος αδιάφορα και υπηρεσιακά, η στιγμή που αποφασίζουν συνεπώς να παραβιάσουν ένα ακόμη θεμελιώδη κανόνα όλων των υπόλοιπων κινηματογραφικών ειδών

Εννοείς "όλων των υπόλοιπων μέηνστρημ ταινιών του Χόλυγουντ". »


Όχι εννοώ αυτό που γράφω. Κι αφού είσαι τόσο εύκαιρος στα παραδείγματα αναίρεσέ μου αυτό που γράφω με παράδειγμα άλλης ταινιας.

 
At 3/06/2009 05:09:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

«Έχουν πει ότι το σινεμά των Κοέν αποτελεί πια αυτόνομο κινηματογραφικό είδος (genre), φράση που νομίζω ότι είναι απόλυτα ακριβής. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους είναι ότι η πλοκή είναι πάντα εξαιρετικά πλούσια, ο αριθμός των πρωταγωνιστών και των δευτεραγωνιστών μεγάλος, οι ιστορίες τους εξελίσσονται απροσδόκητα και μπλέκονται μεταξύ τους.

Ναι, είναι αλήθεια ότι οι Αδελφοί Κοέν και το καινοτόμο αυτό είδος τους είχε επηρεάσει τρομερά τον Ρόμπερτ Άλταν π.χ., από την δεκαετία του '70 και μετά».

Ελληνικά γράφω. Γράφω ότι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ταινιών τους, δεν έγραψα ότι είναι το γνώρισμα που από μόνο του δικαιολογεί την άποψη ότι το σινεμά τους έχει αυτονομηθεί ως κινηματογραφικό είδος.

 
At 3/06/2009 05:21:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Τι το ψάχνεις ρε όλντμπόι, υπάρχουν μερικοί που δεν έχουν ιδέα ούτε από παιχνίδι ούτε από καύλα και αντιμετωπίζουν τα πάντα σαν αφορμή για διένεξη και υπερπροβολή του υπερτεράστιου Εγώ τους. Κλάσ' τους και συνέχισε να παίζεις.

 
At 3/06/2009 05:24:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Το Live24.gr συνιστά: Μη δίνετε αριθμό κινητού τηλεφώνου σε web sites προς αποφυγή υπερβολικών χρεώσεων.

 
At 3/06/2009 05:25:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

««Συνταγή» φαντάζομαι το λες με την ευρεία έννοια του όρου και όχι με την στενή, γιατί με την στενή δεν έχουν συγκεκριμένη συνταγή, αλλά μάλλον βρίσκονται στον αντίποδα των συνταγών.

Ίσως το εννοεί με την έννοια του:

Ήθαν, έχω μια ιδέα. Θα κάνουμε μια ταινία με ηλίθιους χαρακτήρες --ένδειξη της πίστης μας στην ανθρώπινη ηλιθιότητα-- που ματαιοπονούν για κάποιο, χμ, μάταιο εντέλει σκοπό.

Η αποστασιοποιημένη, bird's eye view, σκηνοθετική ματιά στα ανθρωπάκια που πρωταγωνιστούν στην ταινία μας, είναι επίσης εκ των ων ουκ άνευ, καθώς θα πρέπει να δείξουμε ότι τα αντιμετωπίζουμε όλα αυτά υπεράνω και με κάποια ειρωνία.

Η ταινία θα περιέχει ορισμένες "εκκεντρικές" σεκάνς. Εκκεντρικές δηλαδή για τους θεατές του Ράμπο, αλλά όχι πολύ πολύ εκκεντρικές και φύγει και ο σινεφίλ κόσμος.

Η ταινία μας θα πρέπει να περιέχει επίσης σινεφίλ αναφορές σε άλλες ταινίες και είδη, γιατί τι καλύτερο στην τέχνη από την αυτοαναφορικότητα;»

Κοίτα τελικά είναι όλα θέμα ορισμών. Αυτό που θα πεις εσύ συνταγή, εγώ το λέω genre. Ανεξάρτητα όμως από το γεγονός ότι μια βασική προβληματική ή ένας βασικός τρόπος ματιάς δεν συνιστά και συνταγή, καθώς το πως θα εξελιχθεί κάθε φορά είναι ακριβώς αυτό που ανατρέπει τις συνταγές, υπάρχουν και ταινίες των Κοέν (και πιθανότατα οι καλύτερες) που δεν καλύπτονται από όσα γράφεις.
Αλλά και πάλι αυτές είναι αναμφίβολα «ταινίες των αδελφών Κοέν».

 
At 3/06/2009 05:26:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Ανώνυμε των 5:21, όχι. Με επιχειρήματα μιλάει, με επιχειρήματα του απαντάω.

 
At 3/06/2009 05:41:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Kαι τέλος διαβάζοντας την «πιο ισορροπημένη άποψη για την ταινία των Κοέν» έχω να πω ότι ίσως να είναι κάπως «moronic» να προσπαθήσεις να αποδομήσεις με αυτά τα επιχειρήματα μια ταινία που κραυγάζει ότι δεν παίρνει η ίδια σοβαρά τον εαυτό της.
Και τέλος στην ατάκα «The Coen Brothers hate the characters they've written», αφιερώνω μια ατάκα του Όζμπορν Κοξ: «You are part of a league of morons».
Μίλησα μόλις με τον Ήθαν (ο Τζόελ είχε πάει για χέσιμο) και μου είπε ότι έχουν αγαπήσει κάθε έναν από τους χαρακτήρες που έχουν γράψει, είτε πλήρεις είναι (όταν στην ταινία τους ταιριάζουν πλήρεις χαρακτήρες) είτε καρικατούρες (όταν στην ταινία τους ταιριάζουν καρικατούρες).

 
At 3/06/2009 06:57:00 μ.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

«Η στιγμή που ο Τζόελ και ο Ίθαν αποφασίζουν να κατουρήσουν πάνω στην ίδια τους την ιστορία σαν να είναι χαλί του Dude, η στιγμή που αποφασίζουν την κορύφωση της πλοκής και το τέλος της ταινίας να τη διηγηθεί ένας τρίτος αδιάφορα και υπηρεσιακά, η στιγμή που αποφασίζουν συνεπώς να παραβιάσουν ένα ακόμη θεμελιώδη κανόνα όλων των υπόλοιπων κινηματογραφικών ειδών

Εννοείς "όλων των υπόλοιπων μέηνστρημ ταινιών του Χόλυγουντ"»

Όχι εννοώ αυτό που γράφω. Κι αφού είσαι τόσο εύκαιρος στα παραδείγματα αναίρεσέ μου αυτό που γράφω με παράδειγμα άλλης ταινιας.


Μα η "ιστορία", η "πλοκή" και η "κορυφωσή της" σαν "θεμελιώδης κανόνας όλων των υπόλοιπων κινηματογραφικών ειδών" μόνο στο Χόλυγουντ στέκει, και μόνο εκεί την σέβεσαι και δεν την κατουράς σαν το χαλί του Dude.

Δηλαδή στας Ευρώπας --και τα Ασίας-- διαθέτουμε και μη αφηγηματικό κινηματογράφο αλλά και την πλοκή σε δεύτερο και τρίτο πλάνο κλπ.

Έδωσα ήδη ένα παράδειγμα από τα πιο μέηνστρημ: στο Επάγγελμα Ρεπόρτερ, τα τελευταία επτά λεπτά της ταινίας είναι εκτός πλάνου. Εκεί συμβαίνει όλη η δράση που οδηγεί στο θάνατο του πρωταγωνιστή. Και όχι απλά είναι εκτός πλάνου, αλλά εντός του πλάνου δεν έχουμε οποιαδήποτε περιγραφή του τι γίνεται ―μόνο ένα αργό τράβελινγκ έξω από το ξενοδοχείο.

Άλλα ―απλά η κορυφή του μη πλοκατζίδικου κινηματογράφου:

Ο Ζακ Τατί είναι επίσης γνωστός για τα εκτός πλάνου του, αλλά και για την μη-πλοκή του.

Ένα πιο λέφστρημ παράδειγμα, το "Αίμα του Ροδιού" του Παρατζάνοφ, όπου η "πλοκή" είναι μη αφηγηματική (είναι ποιητική ―μέσα από τα ποιήματα του ποιητή που διαβάζονται― και συνειρμική-οπτική).

Ή, για να πάρουμε ένα παράδειγμα ακόμη πιο εκτός καθιερωμένωνε συνταγώνε,
στις ταινίες του Ντεμπόρ η πλοκή είναι εκτός πλάνου ―καθότι λαμβάνει χώρο στο χώρο της αφήγησης. Το δε οπτικό υλικό είναι μονταρισμένα συνειρμικός και αντιστικτικώς πλάνα από τρίτες πηγές (ταινίες, επίκαιρα, κλπ).

Να πάμε και στα δικά μας, Τορνέ, Τσιώλη και λοιπούς;

Αλλά ακόμα και στο Χόλυγουντ έχουμε αντίστοιχο όπου η πλοκή πετιέται και κατουριέται στο τέλος μιας ταινίας: από το "Μπότες Σπιρούνια και Καυτές Σέλες" ―-όπου η ιστορία γουέστερν καταλήγει σε κυνηγητό μες στο στούντιο--, μέχρι το "From dusk till dawn" ―-όπου η αστυνομική/ψυχολογική παρουσίαση της απαγωγής καταλήγει (ξεκάρφωτα και αίφνης) τα τελευταία είκοσι λεπτά σε μεταφυσικό ζόμπι θρίλερ.

«Έχουν πει ότι το σινεμά των Κοέν αποτελεί πια αυτόνομο κινηματογραφικό είδος (genre), φράση που νομίζω ότι είναι απόλυτα ακριβής. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους είναι ότι η πλοκή είναι πάντα εξαιρετικά πλούσια, ο αριθμός των πρωταγωνιστών και των δευτεραγωνιστών μεγάλος, οι ιστορίες τους εξελίσσονται απροσδόκητα και μπλέκονται μεταξύ τους.

Ναι, είναι αλήθεια ότι οι Αδελφοί Κοέν και το καινοτόμο αυτό είδος τους είχε επηρεάσει τρομερά τον Ρόμπερτ Άλταν π.χ., από την δεκαετία του '70 και μετά».


Ελληνικά γράφω. Γράφω ότι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ταινιών τους, δεν έγραψα ότι είναι το γνώρισμα που από μόνο του δικαιολογεί την άποψη ότι το σινεμά τους έχει αυτονομηθεί ως κινηματογραφικό είδος.


Μα γράφεις ότι είναι "τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους".

Αν μη τι άλλο, θα περίμενε κανείς τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα να είναι και τα ειδοποιά.

Αλλιώς πως; Άλλα τα ειδοποιά γνωρίσματα και άλλα τα χαρακτηριστικότερα;!!!!

 
At 3/06/2009 07:00:00 μ.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

Τι το ψάχνεις ρε όλντμπόι, υπάρχουν μερικοί που δεν έχουν ιδέα ούτε από παιχνίδι ούτε από καύλα και αντιμετωπίζουν τα πάντα σαν αφορμή για διένεξη και υπερπροβολή του υπερτεράστιου Εγώ τους.

Μα τι καυλιάρικο και παιχνιδιάρικο σχόλιο!

(Υπογραφή: **ΕΓΩ**).

 
At 3/06/2009 07:14:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Είμαι ο κωλοδότης και μόλις δε τελείωσα. Πάντα μου περισσεύει μια κουράδα.

 
At 3/06/2009 07:44:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

«Μα γράφεις ότι είναι "τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινηματογραφικού αυτού είδους".

Αν μη τι άλλο, θα περίμενε κανείς τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα να είναι και τα ειδοποιά.

Αλλιώς πως; Άλλα τα ειδοποιά γνωρίσματα και άλλα τα χαρακτηριστικότερα;!!!!»

Κοίτα, πάει κάπως έτσι. Γράφω ένα ποστ όπου με κέντρισε να το γράψω το τέλος της τελευταίας τους ταινίας που μόλις είδα στο ντιβιντί. Δεν γράφω ένα ποστ όπου θέλω να κάνω ανάλυση συνολικά του σινεμά των Κοέν, γιατί αυτό ακόμη κι αν χώραγε σε ποστ θα απαιτούσε άλλο χρόνο κι άλλη διάθεση. Αν αναφέρω λοιπόν το χαρακτηριστικό γνώρισμα της μπερδεμένης πλοκής και της σύνδεσης των ιστοριών το κάνω γιατί έχει να κάνει με τον λόγο για τον οποίο γράφω το ποστ.
Οι τύποι είναι μάστορες της πλοκής. Κι όμως την πλοκή τους στο τέλος την πετάνε στο γκρεμό καγχάζοντας.
Το οποίο με φέρνει και στα υπόλοιπα που λες για τον μη αφηγηματικό κινηματογράφο. Αν ο κινηματογραφικός είναι ποιητικός ή ποιητικίζων, αν εκ των προτέρων ΔΕΝ στηρίζεται στην πλοκή, τότε είναι προφανές ότι δεν μπορεί και να την γκρεμίσει στο τέλος. Το τέλος δηλαδή αυτών των ταινιών είναι εντελώς ΣΥΜΒΑΤΟ με την αρχή και την μέση τους. Αν η συνθήκη της ταινίας είναι: εδώ δεν δείχνουμε ιστορία, εδώ δείχνουμε κάτι άλλο, τότε το να συνεχίσεις να δείχνεις κάτι άλλο ως το τέλος, δεν συνιστά κανενός είδους ανατροπή.

 
At 3/06/2009 07:51:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

«Αλλά ακόμα και στο Χόλυγουντ έχουμε αντίστοιχο όπου η πλοκή πετιέται και κατουριέται στο τέλος μιας ταινίας: από το "Μπότες Σπιρούνια και Καυτές Σέλες" ―-όπου η ιστορία γουέστερν καταλήγει σε κυνηγητό μες στο στούντιο--, μέχρι το "From dusk till dawn" ―-όπου η αστυνομική/ψυχολογική παρουσίαση της απαγωγής καταλήγει (ξεκάρφωτα και αίφνης) τα τελευταία είκοσι λεπτά σε μεταφυσικό ζόμπι θρίλερ».

Όχι, δεν είναι ακριβώς έτσι. Στις Μπότες ή στους Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης που τους συλλαμβάνει στο τέλος η αστυνομία μιλάμε για σύμβαση κωμωδίας και δη κωμωδίας αναρχικής. Εκεί, όσο ξεκαρδιστικά, σουρεαλιστικά κι εύστοχα κι αν είναι αυτά, δεν παύουν να εντάσσονται στο γενικό κλίμα που είναι: γελάστε.
Στο δε «Απ΄το Σούρουπο ως την Αυγή» πράγματι έχουμε αυτή την καταπληκτική ανατροπή, μόνο που η ανατροπή αυτή συνίσταται όχι ακριβώς στην κατάργηση της πλοκής, αλλά στην αντικατάσταση της πλοκής ενός κινηματογραφικού είδους με ένα άλλο: οι ήρωες εξακολουθούν να μας αφορούν και η ιστορία τους να παίζει σε πρώτο πλάνο, μόνο που πρόκειται πια για διαφορετική ιστορία.

Στο Burn After Reading αντί για στυλιζαρισμένα (σύμφωνα με τη «συνταγή» τους) πλάνα των φοβερών και τρομερών που συμβαίνουν στο τέλος, έχουμε μια υπηρεσιακή αφήγησή τους. Οι Κοέν είναι ελεύθεροι, είναι τόσο ελεύθεροι ώστε να ανατρέπουν και τον εαυτό τους.

 
At 3/06/2009 07:55:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Όσο για το «Επάγγελμα Ρεπόρτερ», σύμφωνοι.
Μόνο που εκεί ο Αντονιόνι φωνάζει: «Κοιτάχτε τι κάνω».
Εδώ οι Κοέν έχω την εντύπωση ότι δεν το φωνάζουν, έχω την εντύπωση ότι προτιμούν να το περάσουν σχεδόν σιωπηλά και υπόγεια, χωρίς να αναζητούν επαίνους για αυτό που έκαναν, και όποιον κεντρίσουν τον κέντρισαν.

 
At 3/06/2009 11:26:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Έιμαι φαν των Κοέν, αλλά για τον εκτός σκηνής φόνο όπως και για όλο το σενάριο του «No country for old men» τα εύσημα ανήκουν στον τιτανοτεράστιο Cormac McCarthy .
Φέτος θα βγει σε ταινία και το άλλο αριστούργημά του με τίτλο «The Road». Αν δε το έχετε διαβάσει, σπεύσατε! Μια πολύ καλή παρουσίαση του βιβλίου υπάρχει εδώ:
http://librofilo.blogspot.com/2008/01/blog-post_23.html

 
At 3/06/2009 11:28:00 μ.μ., Blogger Thrass said...

Δε νομίζω ότιμοιάζει αυτό που κάνουν οι Κοέν εδώ με το φινάλε τού "Επάγγελμα Ρεπόρτερ". Οι Κοέν δίνουν με μη συμβατικό τρόπο ένα συμβατικό τέλος. Ο Αντονιόνι δε μου φάνηκε να έχει στο τέλος του κάτι που να μοιάζει με συμβατικό.

Τέλος πάντων, όταν είδα την ταινία, αρχικά δεν ήξερα ότι ήταν Κοέν, και σκεφτόμουν κάτι σαν "What the fuck?...", μέχρι που ψιλιάστηκα ποιών είναι η ταινία και ηρέμησα. Δεν είναι η καλύτερη των Κοέν, αλλά αξίζει τον κόπο και το φινάλε είναι φοβερό.

Οι Κοέν σε τέτοιες ταινίες σίγουρα δεν παίρνουν τους πρωταγωνιστές πολύ στα σοβαρά, αλλά μάλλον την ίδια άποψη έχουν και για τούς εαυτούς τους. Τώρα, το αν αγαπούν τούς εαυτούς τους δεν μπορώ να το ξέρω. Μάλλον τούς θεωρούν απλώς αξιοπερίεργους.

 
At 3/06/2009 11:57:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

προς ανωνυμο των 1.17,

σαν καυλα σας καλυπτει?
Α.Γ

 
At 3/07/2009 12:20:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Oneichman, δεν καταλαβαίνω πώς θα μπορούσαν να ανήκουν τα εύσημα στον ΜακΚάρθι για το ότι ο φόνος έγινε εκτός πλάνου. Τον περιγράφει με ανάλογο τρόπο στο βιβλίο του;

 
At 3/07/2009 12:40:00 π.μ., Blogger gasireu said...

οι Κοέν έκαναν πιστή μεταφορά του βιβλίου στο σενάριο, οι μονόλογοι του σερίφη είναι αγγλικά αυτολεξεί...
έλα ρε old,
α και διάβασε το The Road επιτέλους, αφού το έχεις...

 
At 3/07/2009 12:45:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Και πάλι όσο πιστή κι αν είναι η μεταφορά η ερώτηση παραμένει: περιγράφει με ανάλογο τρόπο στο βιβλίο του τον συγκεκριμένο φόνο;

 
At 3/07/2009 12:57:00 π.μ., Blogger gasireu said...

όχι, σταματάει εκεί που χωρίζει με τη γκόμενα και η επόμενη σκηνή είναι ο Μπελ που ενημερώνεται επιτόπου από τον άλλο σερίφη...χα

ή ναι δεν τον περιγράφει καθόλου...για να ακριβολογώ!

 
At 3/07/2009 01:01:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Oκ, μου χαλάει την μισή ιστορία έτσι, αλλά και πάλι: ο κάθε ατάλαντος στην μεταφορά του βιβλίου σε σενάριο δεν θα διανοείτο να μην μας δείξει τον φόνο του πρωταγωνιστή.

 
At 3/07/2009 02:32:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Sorry, δεν ήθελα να σας "τη σπάσω".
Πάντως τόσο στο Fargo όσο και στο Barton Fink (γραμμένα απο τους Κοέν αμφότερα), οι βασικές δολοφονίες γίνονται εκτός πλάνου...
Και φυσικά το "τέχνασμα" δεν είναι πρωτότυπο, το συναντάμε από την αρχαία τραγωδία ακόμα!
Είναι όμως εντυπωσιακός ο τρόπος, διαφορετικός κάθε φορά, που οι Κοέν το εντάσσουν στις ταινίες τους.

 
At 3/07/2009 03:22:00 μ.μ., Blogger Γνωμοδότης said...

Το Burn After Reading πάντως το βάζω μαζί με το O Brother, Where Art Thou? και το Intolerable Cruelty, στον πάτο της Κοενικής φιλμογραφίας.

Και καθώς τα γράφω μαζί, συνειδητοποιώ ότι ο Κλούνυ μάλλον τους κάνει και βγάζουν τον χειρότερό τους εαυτό.

Πάντως, το "εκτός πλάνου" σε βιβλίο πρώτος το έχει κάνει ένας γάλλος: http://en.wikipedia.org/wiki/Fermat's_Last_Theorem#Fermat.27s_Last_Theorem_from_a_comment_in_a_margin

 
At 3/08/2009 01:58:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Oneichman, φυσικά και δεν μου την έσπασες και αν παρ΄ελπίδα φάνηκα πειραγμένος ζητώ συγγνώμη.
Στο Mπάρτον Φινκ είναι νομίζω διαφορετικό, με την έννοια ότι το να μην δείξει τη δολοφονία είναι ουσιώδες για την ένταση του τέλους και τις σκηνές με την κούτα.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το Seven. Κι εκεί αν έδειχνε τη δολοφονία θα έχανε η πλοκή μετά.
Αλλά για το Fargo τώρα που το σκέφτομαι έχεις δίκιο.
Ίσως λοιπόν το έχουν χρόνια δουλεμένο στο μυαλό τους το θέμα.
Γνωμοδότη, δεν πολυδιαφωνώ, αν και μάλλον ξεχωρίζω -αρνητικά βέβαια- το Brother.

 
At 3/08/2009 02:36:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ο/Η Ανώνυμος είπε...

Τι το ψάχνεις ρε όλντμπόι, υπάρχουν μερικοί που δεν έχουν ιδέα ούτε από παιχνίδι ούτε από καύλα και αντιμετωπίζουν τα πάντα σαν αφορμή για διένεξη και υπερπροβολή του υπερτεράστιου Εγώ τους. Κλάσ' τους και συνέχισε να παίζεις.

3/06/2009 05:21:00 μμ

Ανώνυμε, αριστερός γιόκας κατά τα πρότυπα της γαλέρας είσαι; Δικές σου λεξούλες δεν μπορείς να βρεις; Τον πιτσιρίκο όραμα τον έχεις; Διάβασε τα 'παράδοξα' αυτής της Κυριακής στη σελ. 27, να καταλάβεις με πόσο ωραίο τρόπο δύναται να εκτυλιχθεί μια σύνθεση λέξεων και εικόνων, ανεξάρτητα του αν ενστερνίζεσαι το περιεχόμενο. και πώς το προσωπικό ύφος, η one & only πινελιά η οποία καταδεικνύει ανθρώπους με προσωπικότητα και σθένος άποψης, αποτελεί παράδειγμα δημιουργικότητας. Old-boy συγνώμη για το πλήθος των σχολίων, είναι η ατιμία στη λογοκλοπή που με καταρρακώνει. Δεν έγραψα τίποτις περί ξεχωριστού κατά Coen broths κινηματογραφικού είδους, διότι αυτή δεν υφίσταται εν έτει 2008. Αποδέχομαι την κατηγοριοποίηση αναλόγως περιεχομένου, ύφους(φόρμας), εθνικής καταγωγής, ιστορικών αναφορών, καλλιτεχνικών ρευμάτων, αλλά όχι αυτήν βάσει πλοκής, σεναρίου ή εφαρμοσμένων τεχνικών, κι ας πρόκειται για πολυπλόκαμη πλοκή.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home