Τρίτη, Φεβρουαρίου 12, 2013

Όταν πεθαίνουν οι δεκαεξάχρονοι

Το άρθρο -όπως και το περιστατικό για το οποίο γράφτηκε- δεν είναι φρέσκο, αλλά υπέπεσε στην αντίληψή μου σήμερα. Με δυο κουβέντες: δεκαεξάχρονος ποδοσφαιριστής της ομάδας εφήβων του Άρη πεθαίνει αιφνιδίως σπίτι του από φυσικά αίτια, ο ποδοσφαιρικός κόσμος ευλόγως συγκινείται, λίγες μέρες μετά σε παιχνίδι του Άρη ποδοσφαιριστής σκοράρει, σηκώνει τη φανέλα του για να δείξει το μπλουζάκι που φοράει από μέσα και γράφει «ΑΓΓΕΛΕ ΔΕΝ ΘΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ», ο διαιτητής εφαρμόζει τον κανονισμό που απαγορεύει το να σηκώνεις σε πανηγυρισμό την φανέλα πάνω από τον λαιμό, του δείχνει κίτρινη κάρτα, είναι η δεύτερη, αποβάλλεται, και ξεσπά στη συνέχεια σάλος για την τυπολατρεία του συγκεκριμένου διαιτητή.
Ο σάλος που ξεσπά κάνει τον Ηλία Κανέλλη να γράψει άρθρο με τίτλο «Ο κανόνας του παιχνιδιού», στο οποίο καταλήγει: Αλλά ο διαιτητής είναι εκεί για να τηρεί τους κανόνες - και στις κοινωνίες δικαίου οι κανόνες προέχουν. Η συγκίνηση, η φόρτιση, ο ενθουσιασμός, το μένος, η μέθη - τίποτε δεν είναι πάνω από τους κανόνες. Την οργάνωση των κοινωνιών δεν νοείται να την καθορίζει κανένα συναίσθημα, παρά μόνο η λογική. Το πένθος, η κοινωνική αδικία, η ιδιορρυθμία του Ελληνα, η «βία της εξουσίας», το μεράκι, επέτρεψαν η χώρα να πορεύεται χωρίς στοιχειώδεις κανόνες. Πληρώνουμε και αυτό.
Χωρίς να μπορώ να το αποδείξω βέβαια, έχω την αίσθηση πως οπουδήποτε αλλού κι αν γινόταν αντίστοιχο σκηνικό, οι αντιδράσεις θα ήταν λίγο πολύ παρόμοιες. Πως καμία ελληνική ιδιορρυθμία και ιδιαιτερότητα δεν αναδεικνύει το συγκεκριμένο περιστατικό. Πως όπου υπάρχουν κοινωνίες συγκροτημένες από ανθρώπους που έχουν δυο δράμια μυαλό στο κεφάλι τους, ο σκανδαλισμός από τις παρωπίδες του διαιτητή θα ήταν παρόμοιος.
Ο Κανέλλης καμώνεται πως επιχειρηματολογεί υπέρ της λογικής και εις βάρος του συναισθηματισμού που θολώνει δήθεν την κρίση μας, ενώ στην πραγματικότητα είναι η δική του κρίση θολωμένη, καθώς αφαιρεί δια της φορμαλιστικής του προσέγγισης κάθε ουσία στους κανόνες, θεωρώντας πως οι κανόνες είναι τύπος και μόνο τύπος, πως δεν επιδέχονται ερμηνεία, πως οι κανόνες δεν έχουν τεθεί για να υπηρετούν την κοινωνία, αλλά ώστε η κοινωνία να υπηρετεί τους κανόνες.
«Την οργάνωση των κοινωνιών δεν νοείται να την καθορίζει κανένα συναίσθημα, παρά μόνο η λογική». Αυτή παίζει να είναι και η πιο γελοία φράση που έχω διαβάσει μέσα στο 2013. Βασικό μοτίβο των έργων επιστημονικής φαντασίας είναι τα ρομπότ που προσπαθούν να εξανθρωπιστούν, που προσπαθούν να αποκτήσουν εκτός από τη λογική και κάτι που να μοιάζει με συναίσθημα, αλλά στα έργα καθεστωτικής πραγματικότητας -φαίνεται- το μοτίβο αντιστρέφεται και οι άνθρωποι προσπαθούν να πειστούν πως το ιδανικό είναι να γίνουν ρομπότ, πως η ιδανική δυτική -και μη ιδιοπρόσωπα ελληνική- κοινωνία είναι οργανωμένη σε βάση λογικής και μόνο, με το συναίσθημα να είναι εξορισμένο ως συστατικό πτώσης, έκπτωσης, κατάπτωσης, καταστροφής.
Πέραν όμως από τη σύγχυση για την αληθινή φύση του κάθε κανόνα και την αναγωγή της λογικής σε μοναδικό καθοριστικό παράγοντα κάθε εύρυθμης κοινωνίας, συνιστά αξιοσημείωτα μεγάλο λογικό άλμα η μετάβαση από τον κανονισμό που επιτρέπει στον παίκτη να σηκώνει τη φανέλα μέχρι τον λαιμό (αλλά όχι και πάνω από αυτόν) στους «στοιχειώδεις κανόνες» τους οποίους στερήθηκε η χώρα κατά την πορεία της προς την κρίση. Όπως περίπου το να στερηθεί ο Κανέλλης το δικαίωμά του να μπει από την μπροστινή πόρτα του ΔΟΛ (αντί για μια άλλη παράπλευρη) τον μετέτρεψε σε Ρόζα Παρκς, έτσι κι αν ο διαιτητής άφηνε ατιμώρητο το σήκωμα της φανέλας πάνω από το όριο του πηγουνιού και δεν απέβαλε τον ποδοσφαιριστή που έγραψε ένα μήνυμα για ένα δεκαεξάχρονο παιδί που χάθηκε, θα συνιστούσε ένα ακόμη περιστατικό ανομίας. Ό,τι να ΄ναι.
Κι αν λοιπόν τελικά σημασία έχει μόνο ο κανόνας ως κανόνας, αν όλοι οι κανόνες είναι ισόκυροι, αν οι κανόνες δεν έχουν τεθεί για να επιτρέπουν την ομαλή λειτουργία των κοινωνιών που αποτελούνται από ανθρώπους που έχουν τόσο λογική όσο και συναισθήματα,
τότε το να γράφεις δυο συγκινητικές φράσεις για ένα παιδί που πέθανε δεν μπορεί να αποτρέψει την αποβολή σου από τον αγωνιστικό χώρο,
τότε, επίσης. η εν ψυχρώ δολοφονία ενός άλλου δεκαεξάχρονου παιδιού στο κέντρο της πόλης από όργανο της τάξης δεν έχει καμία άλλη σημασία και συμβολισμό, πέραν αυτής της παραβίασης ενός ποινικού νόμου,
άρα το να ξεσπά μετά το γεγονός της αποβολής σάλος είναι τόσο μα τόσο άκυρο,
άρα το να ξεσπά μετά το γεγονός της δολοφονίας εξέγερση είναι τόσο μα τόσο ανεξήγητο,
άρα σωστά αναρωτιόντουσαν χθες από κοινού στην Ανατροπή ο Πρετεντέρης με τη Διαμαντάκου: «Μα πότε πρόλαβαν αυτά τα παιδιά να θυμώσουν και να μισήσουν τόσο;».
Έπρεπε το ένα τουλάχιστον από αυτά να δώσει τράτο δυο τρεις δολοφονίες κολλητών του μπροστά στα μάτια του ακόμα και μετά θα ήταν ίσως πιο εξηγήσιμη η πορεία που πήρε.
Γιατί αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: δεν υπάρχει κανένα αυτοτελές αγαθό που να ονομάζεται ζωή ενός δεκαεξάχρονου παιδιού και όποιος πει το αντίθετο είναι ένοχος ανορθολογικού συναισθηματισμού. Υπάρχουν ποινικοί νόμοι που τιμωρούν την ανθρωποκτονία, υπάρχουν κανονισμοί διαιτησίας που θέτουν, για το ως που επιτρέπεται να σηκωθεί η φανέλα, το όριο του πηγουνιού.

25 Comments:

At 2/12/2013 05:34:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

ένα πολύ καλό βίντεο που απαντά επίσης στο «Την οργάνωση των κοινωνιών δεν νοείται να την καθορίζει κανένα συναίσθημα, παρά μόνο η λογική»... http://www.ted.com/talks/barry_schwartz_on_our_loss_of_wisdom.html

 
At 2/12/2013 05:56:00 μ.μ., Anonymous Johnnys said...

Στο καθαρα ποδοσφαιρικο κομματι παντως η τυπολατρεια ειναι η νεα μοδα, ο νεος στοχος της ΦΙΦΑ και της ΟΥΕΦΑ, οπως λενε και οι σομπρεροι
http://www.sombrero.gr/2013/01/%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%b9%ce%bc%ce%bf-%ce%ac%cf%81%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7%ce%b8%ce%b9%ce%ba%cf%8c/

 
At 2/12/2013 08:27:00 μ.μ., Anonymous Συμεών said...

Αφού κρίνεις την ερμηνεία του διαιτητή τυπολατρική , θα έπρεπε να πεις και ποια η ratio του συγκεκριμένου κανόνα και για ποιο λόγο και ένεκα ποια ουσίας θεωρείς ότι δεν παραβιάστηκε αυτός ο κανόνας ή έστω δεν θα έπρεπε να επιβληθεί η προβλεπόμενη για την παραβίασή του ποινή. Εάν τα προσπερνάς όλα αυτά και μένεις στο κοινό περί δικαίου αίσθημα ,τότε και συ συναισθηματικός απλά δεν γίνεσαι , όπως λέει ο Κανέλλης , ενώπιον της εφαρμογής συγκεκριμένου κανόνα ? Και γενικότερα , όχι , δεν βρίσκω κακή την αναλογία του Κανέλλη. Σχεδόν όλοι οι ξερόλες και επι παντός επιστητού κρίνοντες έσπευσαν να καταδικάσουν την εφαρμογή στο πλαίσιο ενός ποδοσφαιρικού παιχνιδιού από το αρμόδιο όργανο και με την προβλεπόμενη διαδικασία ενός συντεταγμένου νομίμως κανόνα , έστω κινητοποιούμενοι αυτή τη φορά από μη ταπεινά συναισθηματικά αίτια , όπως οι ίδιοι κάθε φορά χέζουν τους εκάστοτε κανόνες για πολύ σοβαρότερα θέματα με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι , τους οποίους κανόνες σημειωτέον οι ίδιοι διά του κοινωνικού συμβολαίου θεσπίζουν και τους οποίους αμφισβητούν επικαλούμενοι πάσης φύσεως ταπεινές δικαιολογίες. Και για να συμπληρώσω τις αντιθέσεις μου : αλοίμονο εάν η δολοφονία ενός 16 χρονου είναι λόγος για κοινωνική εξέγερση (!) και αλοίμονο εάν η δολοφονία αυτή δεν είναι τίποτε άλλο ( για την κοινωνία και την πολιτεία !) εκτός από την παραβίαση ενός ποινικού νόμου , η δε παραβίαση αυτή τιμωρείται - όπως ξέρεις- με την προβλεπόμενη από τον νόμο ποινή , που επιβάλλει το αρμόδιο δικαστήριο και με την προβλεπόμενη διαδικασία. Και ναι , για πρώτη φορά έκατσα χθές και παρακολούθησα με ενδιαφέρον την εκπομπή του Πρετεντέρη.

 
At 2/12/2013 09:32:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ολντμπόυ
Μπράβο, μπράβο και πάλι μπράβο!

 
At 2/12/2013 09:45:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Γενικά, ο κανονισμός με τη φανέλα είναι γελοίος. Δεν κάνει κωλοδάχτυλο ο σκόρερ στους αντιπάλους, τη χαρά του εκφράζει. Και από την άλλη επιτρέπεται π.χ. το "πλάκωμα" του σκόρερ από τους συμπαίκτες, ενώ υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.

Νίκος

 
At 2/12/2013 10:42:00 μ.μ., Anonymous Σόλων Φασιανός said...

Το σχόλιο του κανελη, θα μπορούσε να
είναι μάθημα σε σχολή SS.
Εχεις δει ποτέ έλληνα διαιτητή να χαμογελαει?

 
At 2/12/2013 11:01:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ποιος θέτει τους κανόνες? Όχι εμείς πάντως. Αλλά και οι λίγοι που νομοθετούν είναι οι ίδιοι στο απυρόβλητο παρανομούντες. Μπράβο στον νεαρό σκόρερ που αψήφισε τον κανόνα έχοντας πάρει ήδη μια κίτρινη κάρτα. Ανθρωπιά το λέω.

 
At 2/13/2013 01:48:00 π.μ., Blogger costinho said...

ας ενημερώσει κάποιος τον κανέλλη ότι ο νόμος έχει την ετυμολογία του στην καταγραφή μιας κοινωνικής συνήθειας, δεν αντιστοιχεί σε κανονιστική διάταξη. "νέμειν", λέμε. όχι ότι μασάει από ενημερώσεις βέβαια ο ΔΟΛιος.

για μένα η πιο ηλίθια φράση του είναι "οι κανόνες στις σύγχρονες κοινωνίες, σε όλες τις εκφάνσεις τους, φτιάχνονται για να τηρούνται". από ποιους φτιάχνονται δηλαδή ρε μεγάλε; φτιάχνονται ερήμην αυτών που τους τηρούν; οι νόμοι δεν ξεκινούν από αυτούς που τους τηρούν πριν καταγραφούν; είναι συνήθεια ο νόμος ή όχι; είναι ελευθερία η τήρησή του ή φόβος για τιμωρία; δεν έχει διαβάσει ούτε τα περιεχόμενα από τον επιτάφιο του Περικλή. στην ουσία, ο τραμπουκανέλλης περιγράφει μια άκρως ολοκληρωτική κοινωνία.

επίσης, ένας μπάλος -δηλαδή όχι άμπαλος- θα χωνόταν από αριστερά στον τραμπουκανέλλη (από που αλλού θα μου πεις, πιο δεξιά δεν γίνεται) και θα του υπενθύμιζε ότι αυτός ο τόσο ακριβοδίκαιος και με το γράμμα του νόμου και με τα όλα του τάσος κάκος, στο ίδιο ματς μπορεί να μην βλέπει (κ δεν σφυράει) σφαγές μπροστά στα μάτια του και -κυρίως- μέσα στην περιοχή.

είναι τελικά ΑΚΡΙΒΩΣ η έννοια της νομιμότητας και του παιχνιδιού που έχουν οι κανέλληδες. αυστηροί με τους γρηγορόπουλους, χαλαροί με τον ψυχάρη, το μπόμπολα και τον αλαφούζο. με τη λογική.




τόσο το συναίσθημα όσο και η λογική έχουν αφετηρία τον εγκέφαλο. ποιος παρηκμασμένος δυτικός νους τα έχει διαχωρίσει τόσο ρητά; και μάλιστα αντιμαχόμενα.
εξοβελίζοντας αυτό που ο τραμπουκανέλλης αποκαλεί συναίσθημα, ακόμα και η έννοια της ανθρωποκτονίας (πόσο μάλλον η τιμωρία της) χάνει κάθε της νόημα. γιατί να απαγορεύεται τόσο ρητά μια ανθρωποκτονία; ας προσπαθήσει να το απαντήσει μόνο με "λογικούς" όρους λοιπόν.

 
At 2/13/2013 05:50:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Το συναίσθημα δεν είναι απαραίτητα θετικό όπως συνήθως το θέλει το υπονοούμενο.
Και μίσος συναίσθημα είναι και ο φόβος πχ. Ο Νόμος μπορεί πιο εύκολα να επιβάλλεται με το φόβο πάρα με οτιδήποτε άλλο. Παράδειγμα; Μάστορα σε περίπτωση που το κάνεις το γκολ μην σηκώσεις την φανέλα. Θα φας κάρτα. Φυλά ο φόβος τον μάστορα απο την κίτρινη.
Παράλογο;

 
At 2/13/2013 06:47:00 π.μ., Anonymous michael said...

"από ποιους φτιάχνονται δηλαδή ρε μεγάλε; φτιάχνονται ερήμην αυτών που τους τηρούν"

Για τον συγκεκριμένο κανονισμό, ο μύθος θέλει τη FIFA να τον εισαγάγει για να προστατεύει τους χορηγούς. Γιατί την ώρα που ο παίκτης πανηγυρίζει, η κάμερα ζουμάρει πάνω του. Αν, λοιπόν, ο ποδοσφαιριστής βγάλει τη φανέλα για να δείξει το μήνυμα που έχει γράψει από κάτω στο αυτοσχέδιο φανελάκι (όπως συμβαίνει συνήθως), τα λεφτά του χορηγού θεωρητικά πάνε στον κουβά.

Αυτό όσες φορές έχει ειπωθεί, δεν έχει διαψευστεί από τη FIFA. Αλλά με δεδομένο πως οι μισοί κανονισμοί έχουν γραφτεί για την περαιτέρω εμπορευματοποίηση του αθλήματος, λογικά αυτό πρέπει να είναι το σκεπτικό.

(Bonus: το σεντόνι και ο ύμνος στο Champions League νομίζει ο περισσότερος κόσμος πως είναι για να φτιάχνει ατμόσφαιρα. Φτωχά μου παιδιά. Θέματα copyright βρίσκονται από πίσω. Γι' αυτό πλέον σεντόνι έχει και αυτό το αίσχος που αποκαλείται σούπερ λίγκα. Για περισσότερες λεπτομέρειες, εδώ: http://www.guardian.co.uk/media/2011/oct/04/eu-premier-league-ruling)

Για να συνεχίσουμε τον παραλληλισμό, ο Κανέλλης βγαίνει να υποστηρίξει τον κανονισμό, που εκφράζει όσο λίγοι τον τρόπο με τον οποίο έχει επιλέξει να πορευτεί δημοσιογραφικά. Την φωνή του ισχυρού για να επιβάλει αυτός την κυριαρχία του.

 
At 2/13/2013 08:53:00 π.μ., Blogger ο δείμος του πολίτη said...

Απλά κάτι ήθελε να πει... Η Κοινωνιολογία και η Ψυχολογία, απέδειξαν προ πολλού ότι η κοινωνία κινείται όχι πάνω στη λογική, αλλά πάνω στα συναισθήματα. Αυτά τα συναισθήματα προσπαθεί να ορίσει, αλλά όχι να εκλογικεύσει. Προσπαθεί να τα ορίσει, να θέσει όρια ανάμεσα στο εγκληματικό και το φιλικό/κοινωνικά αποδεκτό...

by the way, εμένα μου κάνει εντύπωση πώς χάνονται έτσι τόσοι νέοι "επαγγελματίες" αθλητές... Τοξικολογική έκαναν;

 
At 2/13/2013 11:56:00 π.μ., Anonymous Ζωή said...

Το συναίσθημα πρέπει να είναι ελέγξιμη παράμετρος από την εξουσία αλλιώς είναι λίαν επικίνδυνο γι αυτήν. Αυτή το διαχειρίζεται κατά το δοκούν για τον έλεγχο των μαζών.Συναίσθημα καθοδηγούμενο.

 
At 2/13/2013 01:24:00 μ.μ., Anonymous Σωτήρης said...

Χωρίς να έχω νομικές γνώσεις και με τον κίνδυνο να λέω παρλαπίπες, νομίζω, πως αν κανείς το θέμα το δει με βάση τη φράση του Σωκράτη “ή πείθεις ή υπακούς “, τότε, είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί πως ο μικρός έπεισε. Και απ’ ότι κατάλαβα, δεν έπεισε μόνο μια μικρή μειοψηφία αλλά τη συντριπτική πλειοψηφία όλων αυτών για τους οποίους δημιουργήθηκε ο συγκεκριμένος κανονισμός-νόμος. Δηλαδή τους παίκτες και τους θεατές. Από την άλλη, μπορεί να πει κανείς ότι δεν έπεισε κανέναν από όσους δημιούργησαν αυτόν τον κανονισμό-νόμο. Αυτό ακριβώς όμως, αυτή η κραυγαλέα αντίθεση, είναι που
και νομιμοποιεί την αμφισβήτηση του τρόπου εφαρμογής του κανονισμού-νόμου και νομιμοποιεί την αμφισβήτηση της ορθότητας του ίδιου του κανονισμού-νόμου και νομιμοποιεί την ενέργεια του μικρού. Αν μάλιστα ο μικρός, συμμορφώθηκε με την άδικη κατά την πλειοψηφία απόφαση του διαιτητή και βγήκε από το γήπεδο, τότε, έδωσε ένα ωραίο παράδειγμα για το πώς πρέπει να λειτουργούν τα μέλη μιας ευνομούμενης κοινωνίας απέναντι στους άδικους νόμους.
Επειδή όμως δεν είμαι νομικός αλλά είμαι μεγάλος φιλόσοφος, θέλω να σου πω και δυο λόγια για το συναίσθημα και τη λογική. Τόσο η δικτατορία του ορθολογισμού όσο και η ολοκληρωτική επικράτηση του συναισθήματος, αποτελούν, νομίζω, έκπτωση από την ανθρώπινη κατάσταση. Μόνο η εναρμόνιση τους και μόνο όταν αυτή συντελείται εντός και δια της κοινωνίας μπορεί να προάγει τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Ή όπως έλεγε και ο Τέλης, το αληθεύειν εστί κοινωνείν.

 
At 2/13/2013 01:56:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Επρέπε να είχαν τον Ηλία στο πείραμα του Μιλγκράμ θα τους είχε ψήσει όλους σαν κοτόπουλα.

 
At 2/13/2013 04:56:00 μ.μ., Anonymous ChrisMrSly said...

Η χειρότερη απειλή προς τη Λογική δεν είναι ο φανατισμός. Η χειρότερη απειλή είναι να θεωρήσεις πως η λογική και το συναίσθημα αλληλοαποκλείονται. Αν δεν κάνεις χώρο για το απρόβλεπτο, οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι άχρηστη. Όχι πως ένας διανοούμενος του διαμετρήματος του Κανέλλη έχει ανάγκη από τέτοιες παραδοχές, έτσι; Λέμε τώρα.

 
At 2/13/2013 05:26:00 μ.μ., Anonymous sunCoater said...

Είναι προφανές ότι στη συζήτηση πέρα από το συναίσθημα και τη λογική υπάρχει και 3ος πόλος, ο οποίος είναι η απέχθεια πολλών εκ των σχολιαστών προς τον αρχικό αρχικό αρθογράφο. Δε λέει.

Αναρωτιέμαι αν όσοι μιλάνε υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς το κάνουν ενώ βρίσκονται πάνω στην τραμπάλα, αφήνουν δηλαδή να μιλάει το συναίσθημα για το συναίσθημα ή η λογική για τη λογική. Μοιάζει τότε το αποτέλεσμα αλλοιωμένο (αν όχι στημένο).

Κατά τα άλλα, νομίζω οι κανόνες φτιάχτηκαν για να τιθασεύσουν τα συναισθήματα. Και αυτό το θέλουμε, τουλάχιστο για τα άγρια από αυτά, όχι; Και τα συναισθήματα παίρνουν κάθε μέρα ρεβάνς καταπατώντας και ακυρώνοντας γελοίους (αλλά και σοβαρούς) κανόνες. Κι αυτό δεν είναι ότι απλώς το θέλουμε, είναι κάτι που είμαστε δεμένοι μαζί του, θα μας σηκώσει στον ουρανό ή θα μας βυθίσει στη θάλασσα.

 
At 2/13/2013 11:49:00 μ.μ., Blogger Ξωτικό said...

απάνθρωπος δεν θα ήταν ο κόσμος χωρίς συναισθήματα?
και γιατί θα πρέπει τα συναισθήματα να υποτάσσονται στη λογική? βία δεν είναι αυτο?
τι άλλο μας κάνει ανθρώπους παρά η ενσυναίσθηση και η συμπόνοια?

 
At 2/14/2013 01:38:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Αχ αυτά τα μεγάλα διλλήματα της ζωής, γυρνάμε αμέσως στην εφηβεία... Λογική ή συναίσθημα; έρωτας ή αγάπη; Ψυχή ή σώμα; Θάλασσα ή βουνό; Εξοχή ή πόλη; Ζαμπόν ή χοιρομέρι;

Μπορούμε ίσως να πάμε ένα βήμα πέρα από αυτά τα δίπολα, πέρα από τον τυπικό δυτικό μανιχαϊσμό;

Πάμε στο αρχικο παράδειγμα του κανόνα για τη φανέλα. Η απόφαση του (καραγκιόζη) Κάκου για την κάρτα είναι τυπικά ορθή και νόμιμη. Οι περισσότεροι φίλαθλοι την αισθανθήκαμε άδικη, συναισθηματικά εσφαλμένη, ανομιμοποίητη στο λαϊκό αίσθημα, κλπ.
Πώς θα επέλυε μια τέτοια αντίφαση ο ιδανικός νομοθέτης ή μια δημοκρατική κοινωνία; Αφού δεν είναι κάθε σήκωμα φανέλας τιμωρητέο, μια λύση θα ήταν ο διαιτητής / δικαστής να κρίνει με βάση αρχές επιείκειας το περιεχόμενο της δήλωσης που αποκαλύπτεται με το σήκωμα της φανέλας: Κάρτα για το δασύτριχο στήθος, όχι κάρτα για το νεκρό 16χρονο. Κάρτα για το νεκρό Ντερτιλή όχι κάρτα για την ελληνική σημαία (;) Κάρτα για την Κόκα Κόλα, όχι κάρτα για τον Άγιο Παΐσιο. Το φάσμα των επιλογών είναι άπειρο, και θα πρέπει είτε να βασιστούμε στην κρίση κάθε διαιτητή / "σοφού" είτε να ψηφίζουμε ad hoc (κάποια νομικά συστήματα (π.χ. Πρωσία) θα είχαν εξαντλητική περιπτωσιολογία). Απέναντι σε όλα αυτά, ο κανόνας "όχι σήκωμα της φανέλας ανεξάρτητα από το μήνυμα" έχει τα προσόντα της απλότητας / προβλεψιμότητας / ομοιόμορφης εφαρμογής. Δεν χρειάζεται, εξάλλου, να εξηγήσει κανείς ότι ο νεκρός 16χρονος μπορεί να τιμηθεί με 100.000 άλλους νόμιμους τρόπους πριν, μετά και στη διάρκεια του αγώνα. Να πούμε και κάτι ακόμη: το νόημα της πολιτικής ανυπακοής είναι ακριβώς να παραβείς έναν κανόνα / νόμο και να τιμωρηθείς για αυτό, στο όνομα μιας - για εσένα - υπέρτερης αξίας και όχι να διαμαρτύρεσαι για την τιμωρία αυτή ή να προσπαθείς να την αποφύγεις.

Πάμε τώρα στον Γρηγορόπουλο. Προφανώς είναι κατανοητή και σχεδόν προβλέψιμη η εξέγερση ενός τμήματος της κοινωνίας για μια τόσο παράλογη, παράνομη και άδικη δολοφονία από κάποιον που του δόθηκε όπλο και εξουσία από το κράτος με πολύ συγκεκριμένους όρους και υποχρεώσεις (δεν συζητώ ότι και ο Κορκονέας με το συναίσθημα σκότωσε και όχι με τη λογική). Ο νόμος στην περίπτωση αυτή προβλέπει για τον Κορκονέα μόνο σύλληψη, δίκη, καταδίκη, ποινή. Δεν προβλέπει γενικευμένη και διαρκή εξέγερση / αντάρτικο πόλεων / βεντέτα / κλπ. Το ίδιο, προφανώς, δεν προέβλεπε πογκρόμ κατά των μεταναστών μετά την δολοφονία του 44χρονου με την βιντεοκάμερα στα κάτω πατήσια.

Η ειλικρινής ή προσχηματική επίκληση του συναισθήματος από κάθε πραγματικά ή φαντασιακά θιγόμενη υπο-ομάδα είναι αντιληπτή, αναμενόμενη, υπαρκτή. Αλλά στη διαρκή ατομική και συλλογική πορεία μας, στην αιώνια μάχη μεταξύ λογικής και συναισθήματος, λόγου και παραλόγου, η ισορροπία είναι το ζητούμενο: Το απαθές απάνθρωπον, το πολυπαθές αφιλόσοφον.
uctl68

 
At 2/14/2013 04:36:00 μ.μ., Anonymous ChrisMrSly said...

Το απαθές απάνθρωπον, το πολυπαθές αφιλόσοφον.
Γι' αυτό ακριβώς και ο άνθρωπος από τη μια χρησιμοποιεί τη λογική για να μετριάσει τα πάθη και από την άλλη χρησιμοποιεί τα πάθη για να διασκεδάσει τη λογική. Δεν είναι δύσκολο, άσχετα αν μερικοί βαφτίζουν ως λογική την έλλειψη συμπόνοιας που τους διακατέχει.

 
At 2/14/2013 07:35:00 μ.μ., Anonymous michael said...

uctl68, από που και ως που προσδίδεις πολιτική χροιά στην κίνηση ενός ποδοσφαιριστής να σηκώσει τη φανέλα του για να αφιερώσει το γκολ που πέτυχε σε έναν νεκρό 16χρονο.

Με απλή λογική -που την επικαλείσε για να δικαιολογήσεις το παράλογο- θα καταλάβαινες ότι δεν μπορεί να συγκριθεί με τα υπόλοιπα παραδείγματα που φέρνεις, τα οποία πράγματι έχουν πολιτικό/ιδεολογικό/εμπορικό χαρακτήρα (και επομένως ας τιμωρηθούν, αφού καπηλεύεται ο ποδοσφαιριστής τα φώτα του αγώνα για να προωθήσει τα δικά του πιστεύω σε βάρος των υπολοίπων.)

Α, και ναι, μπορεί η μνήμη κάποιου να τιμηθεί με χίλιους δύο τρόπους. Σύμφωνω. Πάνω σε μια στιγμή έντασης όμως, όπως είναι η χαρά από την επίτευξη ενός σημαντικού τέρματος, έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτατη από την εκφορά ενός τυπικού λόγου μια άσχετη στιγμή. Τόσο πολύ σε πειράζει;

Υ.Γ. Αν νομίζεις πως όλα άρχισαν με την αισχρή πράξη του Κορκονέα και τελείωσαν με την καταδίκη του, δεν έχεις καταλάβει τίποτα. Μάλλον δεν θέλεις να καταλάβεις.

 
At 2/14/2013 08:26:00 μ.μ., Blogger Alexandros said...

@Michael

Μια χαρά τα γράφει ο uctl68 και απολύτως κατανοητά. Από τα πιο εύστοχα σχόλια. Εσύ δεν θέλεις (μπορείς;) να καταλάβεις τι γράφει.

 
At 2/14/2013 08:57:00 μ.μ., Anonymous michael said...

Αλέξανδρε, το όλο επιχείρημα του uctl68 βασίζεται στο ότι η πράξη του ποδοσφαιριστή ήταν κίνηση πολιτικής ανυπακοής ("το νόημα της πολιτικής ανυπακοής είναι ακριβώς να παραβείς έναν κανόνα / νόμο και να τιμωρηθείς για αυτό, στο όνομα μιας - για εσένα - υπέρτερης αξίας και όχι να διαμαρτύρεσαι για την τιμωρία αυτή ή να προσπαθείς να την αποφύγεις.")

Εγώ, λοιπόν, ρωτάω, γιατί. Αν έγραφε η φανέλα "μπουμπούκα μου, αφιερωμένο για σένα για τον βαλεντίνο μας," θα ήταν πράξη πολιτικής ανυπακοής;

Σοβαρά τώρα, απάντησέ μου, αν θέλεις. Θεωρείς το "Αγγελε δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ," πολιτικό μήνυμα; Αν ναι, ο uctl68 έχει δίκιο. Αν όχι, μιλάμε για μια υπερβολική ποινή -γιατί οδηγεί στην αποβολή και αλλάζει την ισορροποία του αγώνα- για κάτι που γίνεται με απολύτως αγαθή πρόθεση.

Ένας 40χρονος διαιτητής, δηλαδή, ο οποίος θεωρείται και από τους πλέον καλούς και έξυπνους δεν μπορεί να ξεχωρίσει δυο γαϊδάρων άχυρα; Αυτό μου λες ή θέλεις να δικαιολογήσεις το αδικαιολόγητο για να στηρίξεις την όλη μαλακία του Κανέλλη, ο οποίος κάνει ακριβώς το ίδιο;

Θέλεις κίνηση με σαφέστατη χροιά ανυπακοής στον αθλητισμό που τιμωρήθηκε και οι αθλητές ποτές δεν διαμαρτυρήθηκαν; Η σηκωμένη γροθιά των Μαύρων Πανθήρων στους Ολυμπιακούς του Μεξικού.

 
At 2/14/2013 10:02:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ο αγώνας τελειώνει και ολοι οι παίκτες του Άρη βγάζουν τις φανέλες και αποκαλύπτουν μπλουζάκια με μηνύματα για το αδικοχαμενο παιδι. Θα ήταν τόσο λιγότερο αποτελεσματικό το μήνυμα αυτο; Νομίζω πώς όχι και νομίζω πώς το να σηκώσεις τη φανέλα μετα το γκολ ενώ ξέρεις ότι οι κανονισμοί το απαγορεύουν έχει ακριβώς το νόημα της ανυπακοης ανεξάρτητα απο το μήνυμα που θέλεις να περάσεις. Ο uctl68 γράφει ότι κι ο ίδιος βρίσκει άδικη την απόφαση του Κακου. Νομίζω ότι και σε Αγγλία, Γερμανία κλπ θα έβγαινε κάρτα πάντως.
Νίκος

 
At 2/14/2013 10:41:00 μ.μ., Anonymous michael said...

Οπουδήποτε, είτε Αγγλία, είτε Γερμανία, είτε δεν ξέρω που αλλού, αυτή κάρτα μπορούσε να είχε βγει και μπορούσε να μην είχε βγει. Κακοί διαιτητές, που δεν ξέρουν πως και υπό ποιες συνθήκες πρέπει να ερμηνεύσουν έναν κανονισμό υπάρχουν παντού.

Όμως στην Ελλάδα μόνο γίνεται αυτή τη στιγμή η συζήτηση που παραλληρίζει μια άτυχη (για να μην πω ηλήθια) απόφαση με μια γενικότερη ανυπακοή/ανομία. Μια αυστηρή κίτρινη κάρτα, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να μην είχε βγει και ο διαιτητής να μην ακούσει τίποτα, γίνεται η αφορμή να συζητάμε πως θα έπρεπε ο πανηγυρισμός ενός γκολ -μια από τη φύση της παθιασμένη στιγμή- να είναι πιο υποτονικός. Και αυτό για να παραμείνει στα αυστηρά πλαίσια ενός κανονισμού γιατί σε διαφορετική περίπτωση έχουμε ανομία.

Ρε παιδιά, ούτε στην πιο τέλεια κοινωνία να ζούσαμε μια τέτοια τυπικότητα. Δηλαδή, τόσο πολύ χαλαστήκατε όλοι; Ρε Νίκο για ποια αποτελεσματικότητα μιλάς και για ποια ανυπακοή. Συναίσθημα συμπαράστασης για ένα τραγικό περιστατικό έβγαλε έξω ο Αγκάνθο. Και πριν το παιχνίδι οι δυο ομάδες κατέθεσαν στεφάνια και μετά θα μπορούσαν όλοι οι ποδοσφαιριστές μαζί πιασμένοι χέρι χέρι να βάλουν την ίδια φανέλα για τον 16χρονο. Και ένα μήνα μετά μπορεί η ομάδα του Αρη και ο Old Boy και εσύ και εγώ και ο καθένας με τον τρόπο μας να τιμήσουμε τον πρόωρο χαμό ενός συμπολίτη μας.

Πρέπει όμως μια τόσο αθώα κίνηση ενός ποδοσφαιριστή να την αναγάγουμε σε σύμβολο ανομίας και τον τιμωρό-διαιτητή στην αδέκαστη ρομφαία του νόμου; Γαμώ την κοινωνίας μας και το πόσο κάτω έχουμε πέσει.

 
At 2/19/2013 09:32:00 μ.μ., Anonymous Γκούσταβ φον Άσενμπαχ said...

Εποχή, 18.11.1990. Πώς αλλάζουν οι καιροί; Ή μήπως όχι;

Ισως γιατί μία φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις, ίσως γι' αυτό η ποινικοποίηση στάσεων, συμπεριφορών και πολιτικής πρακτικής των ανθρώπων που ζουν και κινούνται στην Ελλάδα του 1990 αρχίζει να μη στηρίζεται στις μαρτυρίες των ανθρώπων που καλούνται να στηρίξουν ή να ανατρέψουν το κατηγορητήριο των μαρτύρων. Ισως, γιατί οι λέξεις έχουν γίνει κουραστικές ακόμη κι όταν αφορούν το λογοκρατούμενο δίκαιο και την απονομή του, ίσως γι' αυτό οι ανάγκες της αστυνόμευσης και της 'διαφύλαξης της τάξης', η ανάγκη απόδειξης και τιμωρίας της ενοχής προσφεύγει πλέον στην τεχνολογική πρόοδο. Η αστυνόμευση χρωστά πολλά στη νέα τεχνολογία.
(...)
Κάμερες παντού, στην υπηρεσία του θεσμισμένου μηχανισμού καταδόσεων και τώρα θα δείτε και το πιστεύουν οι αφελείς που φοβούνται ότι τα ναρκωτικά είναι ένα αδηφάγο τέρας και, δεν πάει στο καλό, τι γυρεύουν οι φιλήσυχοι άνθρωποι στην πλατεία Εξαρχείων, κάμερες παντού, όλους θα τους εξαρθρώσουμε, όλοι είναι ύποπτοι, όλοι είναι ένοχοι κι η ελευθερία έχει όρια, όλοι μέσα, στην πυρά οι μάγισσες του καιρού μας κι όσοι μείνουμε, επιτηρούμενοι από την πάλλευκη και άσπιλη Ελληνική Αστυνομία θα μπορούμε να τρέχουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ σε ένα ατέρμονο, αδυσώπητο κυνηγητό του επιούσιου και της γενικότερης ευμάρειας υπό την προστασία της ηλεκτρονικής, της νέας τεχνολογίας, του άγρυπνου ματιού της αστυνομικής κάμερας...
(...)
Δεν έχουμε τίποτα με τις κάμερες. Λατρεύουμε τον κινηματογράφο στον οποίο είναι απαραίτητες. Δεν έχουμε τίποτα με τη νέα τεχνολογία - ίσα ίσα, πιστεύουμε στις δυνατότητες που μας παρέχει. Ομως, τούτες τις κάμερες που τις έβαλαν για να ελέγχουν τις κινήσεις μας, τούτες τις κάμερες πρέπει κάποιοι να τις σπάσουν.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home