Σάββατο, Νοεμβρίου 19, 2011

Περί γραφικότητας


Απόσπασμα από την ομιλία στη Βουλή του νέου Υπουργού Εσωτερικών, Τάσου Γιαννίτση: «Επί δεκαετίες πορευτήκαμε μια εύκολη και ανέμελη ζωή, όπου με εξαίρεση κάποιων φωνών -μεταξύ των οποίων σήμερα μπορώ να προσθέσω και τη δική μου- οικοδομούσαμε το βιοτικό μας επίπεδο μεταθέτοντας το λογαριασμό στο μέλλον. Ένα λογαριασμό που τον πληρώνουμε σήμερα σωρευτικά.
Στην ουσία πορευτήκαμε με απίστευτη απληστία -ο αγγλικός όρος είναι πασίγνωστος «greed» και έχει συνδεθεί με τις διεθνείς κεφαλαιαγορές- και αρπάζαμε από το μέλλον ό,τι μπορούσαμε προκειμένου να χαρούμε ένα καλύτερο σήμερα, για να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ήμασταν έξυπνοι, ικανοί, παραγωγικοί. Ήμασταν όλα αυτά σίγουρα, απλώς όχι όσο νομίζαμε. Την απληστία αυτή την ασκούσαμε βέβαια φορτώνοντας τον λογαριασμό σε παιδιά, εγγόνια αλλά και σε μας τους ίδιους ξεχνώντας ακόμη και το αυτονόητο ότι σήμερα ο μέσος όρος προσδόκιμου βίου είναι σχεδόν τα εβδομήντα οκτώ χρόνια και όχι τα είκοσι πέντε και άρα και εμείς θα συμμετάσχουμε στην πληρωμή του λογαριασμού. Φερθήκαμε με ακόμη μεγαλύτερο βαθμό απληστίας απ’ ό,τι οι άπληστες αγορές που καταγγέλλουμε με πάθος. Καταγγέλλουμε τις αγορές -και καλά κάνουμε- και από την άλλη θέλουμε να ακολουθήσουμε τα χνάρια της απληστίας τους.
Καταγγέλλουμε το παγκοσμιοποιημένο τραπεζικό σύστημα και την ίδια στιγμή προτείνουμε νέες επεκτατικές πολιτικές, δηλαδή στενότερες εξαρτήσεις από αυτό, πιστεύοντας ότι έτσι θα παράγουμε ανάπτυξη. Μια λέξη που έχει κακοποιηθεί πιο πολύ και από τις λέξεις «σοσιαλισμός, δημοκρατία, κοινωνική αλληλεγγύη» έννοιες που θα έπρεπε να προφυλάσσουμε ως κόρη οφθαλμού. Στην ουσία φερθήκαμε χειρότερα, ακόμη πιο παράλογα και άπληστα από τις αγορές. Γιατί μεταξύ αγορών και των δικών μας επιλογών, υπάρχει μια θεμελιακή διαφορά, ότι ενώ οι αγορές μέσα από την απληστία βγαίνουν κερδισμένες, εμείς μέσα από την απληστία βγήκαμε χαμένοι».

Εντάξει, όχι κι όλοι εμείς. Μερικοί συνάδελφοί σου στα υπουργικά συμβούλια που κάθονταν χρόνια στις δίπλα σε σένα θέσεις, κάπως κερδισμένοι βγήκαν. Μερικοί μεγαλοεπιχειρηματίες που διαπλέκονταν με τις κυβερνήσεις που υπηρέτησες χρόνια, επίσης κάτι κατάφεραν να βάλουν στην άκρη. Αλλά εντάξει, έτσι είναι αυτά τα πράγματα, στις απληστομαχίες δεν μπορείς να εγείρεις ηθικές ενστάσεις, μαγκιά τους και των αγορών, μαγκιά τους και εκείνων από τους «εμείς» που κατάφεραν να κερδίσουν, ας πρόσεχαν όλοι οι υπόλοιποι από τους «εμείς» που έχασαν.

Μια απορία μόνο· αυτή η απληστία (και ας σου χαρίσω εδώ την κόντρα για το πόσο δόκιμος είναι ο όρος όταν χρησιμοποιείται τόσο γενικά και αδιάκριτα, περιλαμβάνοντας ισομερώς τον κάθε Γκόρντον Γκέκο και τον κάθε «Μηνά Γκέκο», χαρακτηρίζοντας δηλαδή με τον ίδιο όρο αφενός εκείνον που και μερικά εκατομμύρια ευρώ να χάσει υπερπλούσιος θα παραμένει, απλά συνεχίζει να θέλει κι άλλα αδιαφορώντας για το κοινωνικό κόστος της πραγμάτωσης της επιθυμίας του, και αφετέρου τον μέσο Έλληνα που η απληστία του συνίστατο στο να θέλει γίνει από φτωχός - ευκατάστατος ή από ευκατάστατος - άνθρωπος που δεν θα έχει πια οικονομικά προβλήματα) σε τι περιβάλλον ευδοκίμησε;

Το εκσυγχρονιστικό αφήγημα τι ακριβώς πρέσβευε; Ότι η απληστία ήταν κακό πράγμα; Ο τότε αρχηγός και Πρωθυπουργός σου τι στάση είχε κρατήσει απέναντι στην μαζική είσοδο των πολιτών στο χρηματιστήριο; Τους έλεγε, προς Θεού, τι πάτε να κάνετε; Εσύ προσωπικά -που με περισσή σεμνότητα αυτοεπαινείς την εξαιρετική φωνή σου- έκανες μήπως και σε αυτόν τον τομέα την εξαίρεση;

Αν κατέρρευσε ένα ολόκληρο μοντέλο ανάπτυξης που σου έλεγε κατανάλωσε για να έχει νόημα η ζωή σου, κατανάλωσε κι ας μην έχεις λεφτά, θα σε δανείσουμε εμείς, έλα να πάρεις μια κάρτα ακόμη, αν κατέρρευσε ένα ολόκληρο μοντέλο ανάπτυξης οι κυρίαρχες κουλτούρες του οποίου αλληλοτέμνονταν και αλληλοτροφοδοντούνταν (η κουλτούρα της ιδιωτικής τηλεόρασης , η κουλτούρα του λάιφ στάιλ, η κουλτούρα του διαφημιστικού κατακλυσμού, η κουλτούρα της γιγάντωσης του τραπεζικού συστήματος) με αποτέλεσμα όλες μαζί να στήσουν τον καταναλωτισμό ως υπέρτατο αξιακό υπόδειγμα,

τότε η απληστία που κατέρρευσε είχε αίτια εντελώς συστημικά, αίτια που την τσίγκλαγαν και δεν την άφηναν στιγμή να ησυχάσει, προκειμένου πάνω στις πάρα πολλές μικρού μεγέθους ατομικές απληστίες να φτιαχτούν οι ελάχιστες πολύ μεγάλου μεγέθους, αυτές που εξακολουθούν να παραμένουν στο απυρόβλητο της κριτικής για τα αίτια της κρίσης, αυτές που παραμένουν έξω από την ενοχοποίηση, έχοντας στα δημοσιογραφικά και πολιτικά μαγαζιά τους υπαλλήλους που κουνάνε το δάκτυλο νυχθημερόν σε όλους τους άλλους εκτός από τα αφεντικά τους. Ή θες να μην είναι θέμα αφεντικών αλλά ιδεολογίας; Έστω. Το αποτέλεσμα είναι εξίσου διαστρεβλωτικό της πραγματικότητας όμως.

ΥΓ1. Διάβασε τον Τέκι Τσαν για την σχέση που έχει η εργασία με την ανταμοιβή στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Και γενικά να τον διαβάζεις.

ΥΓ2. Ένα ποστ που αρχίζει και τελειώνει με φωτογραφίες του Μητσάρα αυτοϋπονομεύεται άθελά του, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ελαφρότητας που πλήττει εξ ορισμού ό,τι κι αν γραφτεί σε αυτό. Σκέφτομαι όμως πως μολονότι ο Γιαννίτσης είναι αξιοπρεπέστατος πολιτικός και κανείς δεν θα σκεφτεί ποτέ να τον αποκαλέσει γραφικό, σε ένα ιδεατό σύμπαν η μονομέρεια του λόγου του και η αναντιστοιχία του με την ιδεολογική ταυτότητα των κυβερνήσεων που υπηρέτησε και υπηρετεί, θα αποκαλύπτονταν αμέσως ως πολύ γραφικότερες από ό,τι θα μπορούσε ποτέ να πει ο Μητσάρας· ο οποίος επιστρέφοντας μάλιστα σε μεγάλη φόρμα, έχει μια συνθηματάρα στην πάνω φώτο και είναι σαν απόστολος του Μισέλ Φουκώ στην κάτω, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι μόνο οι εκ φύσεως αποκλεισμένοι από τις νόρμες είναι ικανοί για ευαισθησίες έξω από τις νόρμες.

13 Comments:

At 11/19/2011 07:51:00 π.μ., Blogger Θανασης Ξ. said...

Το κακό Old Boy μου (πώς λέμε γιατρέ μου;) είναι πως ο κ Γιαννίτσης (και πολλοί εκ των συμπολιτών μας) τα ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ αυτά. Ακόμη και σήμερα. Ακόμη και τώρα. Το 53% (ημών των απλήστων) λέει, νοιώθει 'μια χαρά' με την κυβέρνηση Παπαδήμου. Πήραμε τα υλικά της κατεδάφισης. Βάλαμε και άλλη ταμπέλα στη μόστρα. Και νοιώθουμε 'μια χαρά' !! Θα καταργήσουμε και τις εκλογές σε λιγάκι !

 
At 11/19/2011 09:59:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ο Γιαννίτσης όντως λαϊκίζει απίστευτα , όταν χρεώνει τα δεινά μας στην απληστία μας . Πρόκειται , ίσως , για μια πιο κομψη εκδοχή του "όλοι μαζί τα φάγαμε". Εάν , όμως , συμφωνούμε ότι πρέπει να αφήσουμε έξω από την ερμηνεία των αιτιών της κρίσης την ηθικολογία , τότε θα πρέπει να θεωρήσουμε ως εξίσου αποπροσανατολιστικές και τις αιτιάσεις περί υπουργών και επιχειρηματιών που τα φάγανε και περί μέσων που τους καλύπτουν κτλ.
Καλώς ή κακώς , αυτό είναι το σύστημα που σχηματικά αποκαλούμε σύγχρονη αστική δημοκρατία και η διαφθορά είναι δομικό και αναπόσπαστο συστατικό αυτού. Επίσης , καλώς ή κακώς , το -εξίσου παγκόσμιο- καπιταλιστικό σύστημα δεν νοείται χωρίς κρίση , η δε υπέρβαση αυτής θα γίνει στο πλαίσιο αυτού και με τις αδικίες που εξ ορισμού ενυπάρχουν σε αυτό.

 
At 11/19/2011 11:05:00 π.μ., Blogger ο δείμος του πολίτη said...

Καλά κι εσύ αναζητάς ιδεολογική αντιστοιχία; Έτσι, λέγαμε κάποτε και μετά ξυπνήσαμε...

 
At 11/19/2011 11:40:00 π.μ., Blogger Khlysty said...

Περιττό να πω ότι συμφωνώ απόλυτα. Αρκούμαι να προσθέσω ότι η απληστία την οποία ο κ. Γιαννίτσης σήμερα καταγγέλλει αντικατοπτρίστηκε τέλεια στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση στην οποία συμμετείχε ως υπουργός Εργασίας φρόντισε να "ελαφρύνει" από προσωπικό διάφορες ΔΕΚΟ (ώστε να τις κάνει "ελκυστικές" για τις αγορές...), καθιερώνοντας το αίσχος των "χρυσών" εθελουσίων εξόδων. Αλλά, τότε δεν υποθηκεύαμε το μέλλον των παιδιών μας, αλλά "απελευθερώναμε την οικονομία", έτσι;...

 
At 11/19/2011 03:03:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Συγχαρητήρια,εξαίρετο !

 
At 11/19/2011 06:44:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Old Boy, το σχόλιό σου μου θύμισε την παλιά ελληνική παροιμία: Χέζε ψηλά κι αγνάντευε...

 
At 11/21/2011 11:59:00 π.μ., Anonymous kostas.nik said...

και να πούμε και κάτι άλλο ρε Τάσο. Επειδή, οκ, μπορείς να χαρακτηρίσεις τον old-boy και τον κάθε old-boy ως μίζερο αφού κολλάει με τα λάθη και τις αντιφάσεις του παρελθόντος. Με το παρόν τι γίνεται ρε Τάσο; Από ποιόν δανειζόμαστε; δε δανειζόμαστε πάλι από τα παιδιά μας; κάθε επιμύκηνση που επιτυχγάνει η κυβέρνηση, μετάθεση της αποπληρωμής στο μέλλον δεν είναι; ή μήπως μας τα χαρίζουν και δεν το έχουμε καταλάβει και ζούμε σε μια συλλογική πλάνη; Γιατι αν ζούμε τώρα σε μια συλλογική πλάνη, δεν είναι σωστό ένας μορφωμένος τεχνοκράτης σαν εσένα να μας διαφωτίσει κάποια στιγμή σύντομα;
Να πάμε πάλι στο παρόν Τάσο. Εμείς μπορούμε να δέχτουμε ότι βυθίστηκε η Ελλάδα από τις σπατάλες και τα όργια στον ιδιωτικό και το δημόσιο (κατ'όνομα) βίο. Και μπορούμε να δεχτούμε ότι δική σου συμβολή δεν ήταν και δεν θα είναι προς τη κατεύθυνση της σπατάλης. Επειδή όμως κάνεις και εσύ αναγωγή σε ευρύτερες νοοτροπίες, πες μας, τι σχέση έχει η παρέα που κυβερνάει σήμερα και τη νοοτροπία της σπατάλης και της διαφθοράς; πως να εμπιστευτούμε έναν υπουργό οικονομικών που έχει ένα νομοσχέδιο έτοιμο κάθε φορά που χρειάζεται να ξελασπώσει ένα πολιτικό του φίλο; και όταν λέμε να ξελασπώσει εννοούμε να χαρίσει ρευστο από τα χρήματα των φορολογουμένων σε απατεώνες όπως ο Μπατατούδης, Ο Λαυρεντιάδης και δε ξέρω και εγώ ποιοί άλλοι. Ακόμα και αν δούμε τη πραγματικότητα με τα δικά σου γυαλιά, τα εκσυγχρονιστικά, τα φιλοευρωπαικά, των υγειών δυνάμεων, των δυνάμεων της ισχυρής Ελλάδας, των προτεσταντών. Πως να πιστέψουμε πως η αγορά εξυγιένεται όταν ούτε οι δαπάνες στην υγεία έχουν εξοργολογιστεί, ούτε τα κλειστά επαγγέλματα άνοιξαν παρά τις αντίθετες εξαγγελίες από τον lover-do. Πώς ρε Τάσο; πως γαμώτο;

 
At 11/21/2011 02:07:00 μ.μ., Blogger xomeritis said...

Πρώτος πληθυντικός, ηθικολογία και αυτομαστιγώματα. Να τα λένε, αλλά σε κλειστό κύκλωμα και όχι σε ανοικτό θέατρο. Σου φαίνονται τώρα old boy, οι 15 μήνες που πέρασαν από κάποιο άρθρο γραμμένο με τη φινέτσα του Vanity Fair, το οποίο έσταζε ηθικολογικό δηλητήριο πάνω σ’ έναν ολόκληρο λαό, 15 αιώνες. Έτσι δεν είναι;

Το μόνος μας λάθος μας, το cult of personality που μπερδέψαμε στην Ελλάδα για ενασχόληση με πολιτική. Υπήρχε φτώχεια όμως old boy τότε (και όχι “greed” βέβαια). Αλλά μετά συνεχίστηκε, δυστυχώς, είχε περάσει στην κουλτούρα μας, όταν έπρεπε και είχαμε τη δύναμη να τους παύουμε. Τώρα πόσο δύσκολο φαίνεται αυτό!

 
At 11/21/2011 05:52:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Θωμά, σε ποιό άρθρο αναφέρεσαι; Φτώχεια ασφαλώς και υπήρχε και προ κρίσης. Αλλά νομίζω πως αφορούσε συγκριτικά με τώρα πολύ πολύ μικρότερο ποσοστό ανθρώπων. Θα μου πεις ε και; Δίκιο έχεις. Αναφορικά με την απληστία όμως, δεν διαφωνώ ότι υπήρξε και τέτοια. Με όλες τις επισημάνσεις όμως που γράφω στο ποστ σε σχέση με το είδος της, την προέλευσή της, την κατάληξή της κλπ

 
At 11/21/2011 10:45:00 μ.μ., Blogger xomeritis said...

Εννοώ ότι παλιά υπήρχε μια δικαιολογία για την προσωπολατρία που δείχναμε στους πολιτικούς, αυτό το cult of personality. Υπήρχε ανέχεια, ήταν κατανοητό να προσκολλάσαι σε κάποιον που σε διόρισε στο δημόσιο, αν η άλλη επιλογή ήταν η μετανάστευση ή να παραμείνεις στο χωριό να καλλιεργείς μια ξεροπεζούλα. Αλλά αυτή η αντιμετώπιση παρέμεινε όταν πλέον δεν υπήρχαν τέτοιες ανάγκες, ειδικά μετά την μεταπολίτευση. Αντίθετα, όσοι τρώγανε, οι “greedy”, ήταν όσοι ήταν προσκολλημένοι σε κομματικούς μηχανισμούς. Εκεί είναι που τα παίρνεις με τις ηθελημένες γενικεύσεις, όπως αυτή του Γαννίτση, γιατί μ’ αυτές τη σκαπουλάρουν οι συμμετέχοντες σ’ αυτούς τους μηχανισμούς. Η μόνη συλλογική ευθύνη ήταν ότι η διατήρηση αυτής της cult of personality για τους πολιτικούς στην Ελλάδα, σε καιρούς που τα πράγματα είχαν γίνει πολύ πιο εύκολα για όλους, βοήθησε να εξασφαλιστεί η κυριαρχία των μηχανισμών, μέσα απ’ τους οποίους έτρωγαν μόνο κομματικές κλίκες.

Αυτό είναι το άρθρο που αναφέρομαι. Εμένα με είχε εξοργίσει. Μου είχε κάνει εντύπωση ότι εσύ συγκεκριμένα είχες συμφωνήσει με το πνεύμα του, αν με ρώταγε κανείς θα έλεγα αποκλείεται. No sweat που λένε, δεν τρέχει και τίποτα.

 
At 11/22/2011 02:17:00 μ.μ., Anonymous Σωτήρης said...

Τελικά, όσο πιο πολύ διαβάζεις τόσο πιο πολύ μαθαίνεις , καταλαβαίνεις και παίρνει το μυαλό σου το δρόμο το σωστό. Έτσι κατάλαβα κι εγώ, πως τα πρόσωπα και οι παρέες δεν έχουν καμιά ευθύνη για το γράψιμο της ιστορίας. Οι γενιές είναι που γράφουν την ιστορία και έχουν την ευθύνη. Κατάλαβα πως η γενιά της απληστίας είναι υπεύθυνη για τα σημερινά οικονομικά προβλήματα και η γενιά του Πολυτεχνείου είναι υπεύθυνη για τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα μας. Τώρα μάλιστα κατάλαβα το βαθύτερο νόημα και τη μεγάλη αλήθεια που είχαν τα λόγια του μεγάλου ηγέτη, που απευθυνόμενος στη νεολαία είχε πει: “Σας απαγορεύω να έχετε διαφορετικές ιδέες από αυτές του Κράτους. Σας ζητώ όχι μόνο να έχετε τις ίδιες ιδέες, αλλά να πιστεύετε σ’ αυτές και να δουλεύετε γι’ αυτές με ενθουσιασμό. Αν κάποιος από σας έχει διαφορετικές ιδέες, καλύτερα να μείνει αμόρφωτος.”

 
At 11/22/2011 11:23:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Θωμά, το είχα ξεχάσει το άρθρο και το ξαναείδα τώρα, γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν του είχα δώσει και τόση σημασία όσο εσύ που το θυμάσαι :) Είναι σίγουρα υπερβολικό (και άρα υπό αυτήν την έννοια και άδικο), ωστόσο εξακολουθεί να μην μου φαίνεται τόσο απαράδεκτο όσο φαίνεται σε εσένα.

 
At 11/23/2011 02:32:00 μ.μ., Blogger Ξενικός said...

κι ο Διογένης άπληστος ήταν: ήθελε ΟΛΟ τον ήλιο...
υπάρχει άνθρωπος που να μην τα θέλει ΟΛΑ;
μόνο σε σωστή κοινωνία γίνεται (όσο πρακτικά μπορεί να γίνει) σωστή μοιρασιά.
Ξενικός

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home