Το πρώτο του σινεμά

Eίναι τριών και κάτι. Τoν προετοιμάζουμε μέρες. Θα πάμε σινεμά. Θα είναι μια μεγάλη οθόνη. Θα είναι πολλά παιδάκια και μαμάδες και μπαμπάδες. Θα κλείσουν τα φώτα. Θα δούμε έναν μεγάλο Γουίνι. Ο Γκαρής ο γάιδαρος θα χάσει την ουρά του. Τον Γουίνι τον έχει λιώσει άλλωστε στην μικρή οθόνη, αν και μέχρι τώρα περισσότερο τον Μίκι Mάους παριστάνει. Μοιράζει ρόλους σε παππούδες και γιαγιάδες, ποιός είναι ο Ντόναλντ, ποιός ο Γκούφι, ποιά η Νταίζη. Η Μίνι είναι φυσικά η μαμά. Τον ρωτάω, κι εγώ ποιά φιγούρα από το κλαμπ του Μίκι Μάους είμαι; Μου λέει εσύ είσαι από το βίντεο κλαμπ. Σωστό κι αυτό. Ετοιμαζόμαστε - ενθουσιασμός, μπαίνουμε στο αυτοκίνητο - ενθουσιασμός, φτάνουμε και μπαίνουμε στο γκαράζ - ενθουσιασμός («τούνελ - τούνελ»), οι κυλιόμενες σκάλες μια καινούρια εμπειρία - ακόμη μεγαλύτερος ενθουσιασμός. Κόβουμε εισιτήρια, μπαίνουμε στην αίθουσα, είμαστε οι πρώτοι, είναι ακόμα άδεια. Καθόμαστε. Ένα λεπτό αργότερα το πρόσωπό του παίρνει πανικόβλητη έκφραση. Βουρκώνει κι αρχίζει να κλαίει. Τι τον φόβισε; Κοιτάζω την τεράστια άδεια γκρι αίθουσα, τα τεράστια για το μέγεθός του κόκκινα καθίσματα, την τεράστια οθόνη. Σαν να βγάζει ένα νόημα. Θα μπορούσε να είναι σαν να έχει μπει σε εφιάλτη του Ντέιβιντ Λιντς, που ο κόσμος είναι ταυτόχρονα ίδιος αλλά και ριζικά διαφορετικός.

Με την κουβέντα ησυχάζει. Τα φώτα σβήνουν. Κάποια παιδάκια με μαμάδες έχουν ήδη έρθει και καθίσει. Δεν αρχίζει αμέσως ο Γουίνι. Είναι σαν το μενού του DVD, του εξηγούμε. Θα αρχίσει σε λίγο. Στα προσεχώς ένας δράκος. Το κλάμα ξαναξεκινά. «Θέλω να συνεχίσουμε τη βόλτα μας». Τον βγάζω έξω για λίγο. Σε μια αφίσα ένα αρκουδάκι κρύβει τα μάτια του. Ο Γουίνι είναι ή κάποιο άλλο; Μα πώς είναι δυνατόν να μην πρόσεξα; Πώς λειτουργεί το ενήλικο μυαλό, σε τι δίνει σημασία, τι θεωρεί σημαντικό να συγκρατήσει, τι προσπερνά ως ασήμαντο; Μα πώς είναι δυνατόν να φοβάται; Πώς λειτουργεί το παιδικό μυαλό, τι από όλο τον μισοάγνωστο - μισογνωστό κόσμο μπορεί να τον κλονίσει, μπορεί να του δημιουργήσει έλλειψη ασφάλειας; Στο ενήλικο μυαλό έρχεται συνειρμός από κινηματογραφική ατάκα. Στο «Equus» o ψυχίατρος Ρίτσαρντ Μπάρτον αναρωτιέται πώς και γιατί ο ασθενής του είχε θεοποιήσει τα άλογα. Οκ, είχε την προδιάθεση για ψυχικές ασθένειες, αλλά γιατί ειδικά τα άλογα; Ο Μπάρτον ψάχνει απάντηση: «Κάθε παιδί γεννιέται σε ένα κόσμο γεμάτο φαινόμενα, που όλα έχουν την ίδια δύναμη να σε σκλαβώσουν. Οι αισθήσεις του και τα μάτια του σαρώνουν όλο το απροσμέτρητο φάσμα των φαινομένων. Ξαφνικά ένα από αυτά του καρφώνεται στο μυαλό. Μετά ένα άλλο. Γιατί; Τι κάνει δυο διαφορετικές στιγμές να κολλάνε και να μαγνητίζονται μεταξύ τους δημιουργώντας μια αλυσίδα; Γιατί αυτές οι συγκεκριμένες στιγμές εμπειρίας και όχι κάποιες άλλες;».

Έξω απʼ την αίθουσα ηρεμεί. Κοιτάζει από το παράθυρο τις κυλιόμενες σκάλες. Από εδώ το Μall μπορεί να φαίνεται τεράστιο, αλλά εκείνος βρίσκεται ψηλά, σε θέση ισχύος, σε θέση επόπτη. «Έλα πρέπει να έχει αρχίσει πια ο Γουίνι, ας μπούμε μέσα». Μπαίνουμε. Ναι, είναι ο γνωστός, γνώριμος Γουίνι. Ένα ετοιμασμένο στο μεταξύ μπιμπερό και η αγκαλιά της μαμάς ηρεμούν την κατάσταση. Αυτό ήταν; Όχι. Το γάλα τελειώνει. Και λίγο μετά η σύσπαση του προσώπου, ο φόβος στο βλέμμα, θέλω να συνεχίσουμε τη βόλτα μας. Η τελευταία λύση είναι να παρακολουθήσουμε όρθιοι. Ο Γουίνι, ο Τίγρης και όλη η παλιοπαρέα προσπαθούν να αντικαταστήσουν την ουρά του Γκαρή. Μια ομπρέλα, ένα κόκκινο μπαλόνι, ένας πίνακας, άλλα που δεν θυμάμαι. Μη καθισμένος στα τεράστια καθίσματα και όντας στην αγκαλιά μου και σε θέση βολής για να φύγει κατορθώνει να δει κάνα δεκάλεπτο. Ως εκεί. Σύσπαση προσώπου, βούρκωμα, θέλω να συνεχίσουμε τη βόλτα μας. Εγκαταλείπουμε την αίθουσα οριστικά. Το παιδικό κέφι ανακτάται άμεσα. Μπαίνει μόνος του στα μαγαζιά. Έχει τόσο κέφι που χαιρετά πελάτες και υπαλλήλους. «Γειά σου, γεια σου». Του παίρνουμε έναν Γουίνι, να τον δει στην ασφαλή οθόνη του ασφαλούς σπιτιού, εκεί που η κλίμακα του κόσμου είναι μικρότερη και ο Ντέιβιντ Λιντς κρυμμένος στη ντουλάπα. «Τι δεν σου άρεσε στο σινεμά;» «Ο Γουίνι και ο δράκος». Ο δράκος του προσεχώς; Ο δράκος της διαφορετικής εμπειρίας; Δεν μπόρεσε να το απαντήσει ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, δεν μπορώ κι εγώ. Η αλυσίδα πάντως σχηματίστηκε.

Τις επόμενες μέρες τον ρωτάω αν θέλει να ξαναπάμε σινεμά. Όχι. Κατηγορηματικά όχι. Η πρώτη του κινηματογραφική εμπειρία αποδεικνύεται ψιλοτραυματική. Μακάρι στο μέλλον να βγαίνει από τις αίθουσες με τόσο έντονα συναισθήματα, μακάρι το σινεμά να τον ταράζει κάθε φορά τόσο, μακάρι κάθε προβολή να είναι και μια υπαρξιακή εμπειρία. Αλλά φυσικά δεν πρόκειται. Θα μεγαλώσει. Και όλα θα είναι υποκατάστατα.

(Κείμενο γραμμένο για το ελculture)