Στρώματα του εαυτού μας αντιμάχονται άλλα στρώματα του εαυτού μας. Εξουδετερώνουμε πλήρως τις ενοχές μας μόνο και μόνο για να διαπιστώσουμε ότι αυτές πάντα θα βρίσκουν τον τρόπο να μας σαμποτάρουν. Ο κάθε άνθρωπος δεν είναι ούτε το σύνολο αυτών που κάνει ούτε το σύνολο αυτών που σκέφτεται ούτε καν ο συνδυασμός αυτών των δύο συνόλων. Είναι ο συνδυασμός αυτών των δύο συνόλων συν όσα κρύβονται πίσω από τις σκέψεις του συν όσα κρύβονται πίσω από τις πράξεις του. Πώς θα μπορούσαμε τελικά να μάθουμε την Μεγάλη Αλήθεια του κάθε ανθρώπου; Αν τον ξαπλώναμε στο ντιβάνι του ιδανικού του ψυχαναλυτή; Αν αφηγούμαστε την ιστορία του με ένα μυθιστόρημα; Κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε ότι ο κάθε άνθρωπος θα έπρεπε να πέσει στα χέρια όχι μόνο του ιδανικού του ψυχαναλυτή αλλά και του ιδανικού του αναγνώστη. Και ίσως τελικά αν υπάρχει άλλος κόσμος να είναι κάτι σαν αυτό: ένας τόπος κοινής συνάντησης όπου όλοι οι νεκροί -όλοι δηλαδή όσοι προηγουμένως ζήσαμε- να συγκεντρωνόμαστε έτοιμοι να δούμε με κοινό προτζέκτορα την Μεγάλη Αλήθεια του καθενός. Κι όπως θα προβάλλονται οι Τελικές μας Ιστορίες θα διαπιστώνουμε -άλλοτε με έκπληξη, άλλοτε χωρίς- πόσο συμπλέχθηκαν με τις Τελικές Ιστορίες άλλων ανθρώπων, πόσο καθοριστικά ή πόσο ελάχιστα τις επηρέασε αυτή η διασταύρωση. Κι όταν τελειώσει η προβολή και της τελευταίας Τελικής Ιστορίας θα πατηθεί το play και θα αρχίσουν να προβάλλονται όλες μαζί ταυτόχρονα και η ταυτόχρονη αυτή προβολή θα αποτελεί και την Τελική Ιστορία του κόσμου μας, την Μεγάλη Αλήθεια του κόσμου μας, όλα θα έχουν επιτέλους βάση, ερμηνεία, αναγωγή, εξήγηση, τίποτα πια δεν θα είναι κρυμμένο, μυστήριο, διφορούμενο, αμφίβολο, κι αυτό πράγματι θα σημάνει το τέλος του κόσμου, αφού ο κόσμος θα σβήσει τότε από αφόρητη ανία και αφόρητη κατάθλιψη, ανακαλώντας νοσταλγικά στη μνήμη, πριν κι αυτή σβήσει μαζί του, την εποχή των μυστικών, την εποχή που το σκοτάδι δεν είχε ακόμη καταργηθεί από το φως, επιτρέποντας έτσι να αχνοφαίνονται μέσα του πρόσωπα, πρόσωπα που το αναιρούσαν μεν κι αυτά, αλλά μόνο για λίγο, αλλά μόνο για το μικρό κομμάτι χώρου που καταλάμβαναν, για το μικρό εκείνο κομμάτι που έπαιρνε από το σκοτάδι ό,τι δεν του ανήκε, αφήνοντάς του όλα τα άλλα δικά του, αφήνοντάς του πάνω απ΄ όλα το μεγαλύτερο μυστήριο όλων που λέγεται άνθρωπος, το μυστήριο που την ίδια στιγμή που υπόσχεται την ίδια στιγμή απογοητεύει, που την ίδια στιγμή που είναι ελεύθερος είναι και δούλος, που την ίδια στιγμή που λέει αλήθεια λέει και ψέμματα, γιατί όσο πιο απόλυτη είναι η αλήθεια που διακηρύσσεις τόσο πιθανότερο είναι να βρίσκεται κοντά στο ψέμμα, όσο πιο πολύ πιστεύεις τα λόγια που λες τόσο πιθανότερο είναι να τα πιστεύεις ακριβώς επειδή είναι λόγια, να τα πιστεύεις δηλαδή σαν λόγια, σαν έννοιες, σαν ιδέες, σαν κάτι που εσύ σκέφτηκες και είπες, γιατί ο κατεξοχήν προορισμός των λέξεων δεν είναι να μεταφέρουν την αλήθεια, αλλά να προσπαθούν να μεταφέρουν ομορφιά και μυστήριο, άλλοτε δημιουργώντας τα από το μυαλό κι άλλοτε ανασύροντάς τα από το σώμα.
15 Comments:
Αγαπητέ μου βρισκόσαστε σε μεγάλες στιγμές.
Υποκλίνομαι.
Ax!λαδια!
στον πινακα.Ε?
καλημερα παλιο/old
boy /παιδο:)
εκτος των αλλων
"γιατί ο κατεξοχήν προορισμός των λέξεων δεν είναι να μεταφέρουν την αλήθεια, αλλά να προσπαθούν να μεταφέρουν ομορφιά και μυστήριο"
Αυτό το καταλαβαίνει κανείς βλέποντας μια εκπομπή του Χαρδαβέλα.
Είναι όμως αλήθεια; Αν ναι, τότε δεν έπρεπε να το γράψεις με λέξεις. Αν όχι, τότε απλά δεν ισχύει.
Ανεξάρτητα πάντως από την ισχύ της πρότασης, σκοπός σου ήταν μάλλον να μεταφέρεις ομορφιά και όχι αλήθεια.
"όσο πιο πολύ πιστεύεις τα λόγια που λες τόσο πιθανότερο είναι να τα πιστεύεις ακριβώς επειδή είναι λόγια"
Τι ειπες ρε θηριο?!Εκπληκτικη φραση,γενικα ολο το κειμενο ειναι πολυ ομορφο.ανθολογια,
συμφωνω κ με τη σκεψη που προβαλλεις[Με Λακαν μπορει να μην εχεις αχοληθει,αλλα Φρουντ εχεις διαβασει σιγουρα],
"που την ίδια στιγμή που λέει αλήθεια λέει και ψέμματα,"
αυτες οι αντιφασεις δεν ειναι απλα παντα παρουσες στον Λογο μας,
αυτες οι αντιφασεις ΔΟΜΟΥΝ το λογο μας,
ο λογος μας ειναι ενα συνολο αντιφασεων,
ο εαυτος μας ειναι ενας μεγαλος αγνωστος,
κ ο εγκεφαλος μας παραμενει μια terra incognita,δε ξερουμε τι γινεται εκει κ ποτε δε θα μαθουμε,
καποιος εχει πει οτι το ασυνειδητο ειναι μια "κιβωτος φρικαλεοτητων",
καταμαυρη φραση,
φυσικα κ δεν ειναι μονο αυτο,
κ συμμεριζομαι αυτο που λες για το προορισμο των λεξεων
[κ ασε τον pantsik να διαφωνει!]
ποια αληθεια?ποτε δε μετεφεραν αληθεια οι λεξεις,
αυτα ειναι ονειροφαντασιες του Πλατωνα[κοσμος των εννοιων,κυριαρχια του σημαινομενου κτλ]
τα χει λυσει αυτα τα ζητηματα η Σωσσυριανη γλωσσολογια[Με τη προσθηκη της διδασκαλιας του Λακαν]
δεν υπαρχει αληθεια,ουτε κανα νοημα κρυφο,
υπαρχει μονο ενα μυστηριο καταδικασμενο να μη λυθει ποτε,
κ εμεις βεβαια αλλοτε δεχομαστε την αδυναμια μας να το επιλυσουμε,κ αλλοτε μετα μανιας προσπαθουμε να το αποκρυπτογραφησουμε.
Τραγωδια κ ομορφια,
η καταρα κ το δωρο του να εισαι ανθρωπος.
Στην ανωνυμια των λογων δεν υπαρχει αληθεια. Αυτο ειναι ενα γεγονος.
Κι επειδη το εχουν οι ελληνες το κρυψινους στο dna τους πολαπλασιασε το αυτο Χ10 στο ιντερνετ.
Ο ανθρωπος ειναι αυτοκαταστροφικο ον προπαγανδιζει η καπιταλιστικη φιλοσοφια των τελευταιων 40 ετων.
Εν αρχη ην ο ηχος
Αν τα λόγια δεν μεταφέραν και αλήθεια τότε η επιστήμη δεν θα είχε γνωρίσει καθόλου πρόοδο, και η ποίηση θα εξέφραζε μόνο αυτόν που την δημιουργούσε. Δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια, αλλά υπάρχουν καλές προσεγγίσεις της.
ΑΦ
"γιατί ο κατεξοχήν προορισμός των λέξεων δεν είναι να μεταφέρουν την αλήθεια, αλλά να προσπαθούν να μεταφέρουν ομορφιά και μυστήριο"
Βέβαια, στη λογοτεχνία. Νομίζω όμως ότι εκεί, οι λέξεις μεταφέρουν ομορφιά ακριβώς επειδή μεταφέρουν και μεγάλες ποσότητες αλήθειας. Οι άνθρωποι που τα καταφέρνουν με τις λέξεις μπορούν και φορτίζουν τα συμβατικά και πολυχρησιμοποιημένα, άχρωμα σημαίνοντα με το δικό τους, βαθύτερο βίωμα. Κι όλο αυτό είναι που φτάχνει και ομορφιά και αλήθεια. (Και νέα επίπεδα μυστηρίου;)
Κάποιοι άλλοι σαν κι εμάς τους πιο άμουσους είμαστε καταδικασμένοι να χρησιμοποιούμε τις λέξεις με περισσότερες σκόνες σύμβασης απάνω τους. Κι αν δεν υπάρξει συνομιλητής (ή ψυχαναλυτής :-))για να ανασκαλευτεί περισσότερο το προσωπικό νόημά τους, τότε αυτές οι λέξεις ακούγονται άχρωμες, ψεύτικες κλπ.
Alexia
Φοβερό κείμενο, παλιόπαιδο. Τέλειο.
Αυτό που μου αρέσει στα blogs είναι ότι ο δημιουργός τους ανοίγει ένα θέμα και οι αναγνώστες έχουν την ευκαιρία να το αναλύσουν αλλά και να του δώσουν νέες διαστάσεις. Όσο μάλιστα υψηλότερο είναι το επίπεδο των αναγνωστών τόσο περισσότερα έχει να κερδίσει κανείς διαβάζοντας τις απόψεις τους. Το blog του oldboy είναι σίγουρα ένα καλό παράδειγμα.
Δεν διαφωνώ με τη φράση του oldboy, αλλά δεν νομίζω πως αυτός είναι ο προορισμός των λέξεων. Εκτός από ομορφιά και μυστήριο οι λέξεις μπορούν να μεταφέρουν και αλήθεια αλλά και εύκολες αλλά λανθασμένες απαντήσεις σε δύσκολα προβλήματα. Ομορφιά πάντως βγαίνει και μέσα από ένα συνεπές σύστημα αληθών προτάσεων και αυτό το γνωρίζουν καλά οι μαθηματικοί.
Μου άρεσε η φιλοσοφική προσέγγιση του celin και η πραγματιστική προσέγγιση του ΑΦ αν και διαφωνώ με την άποψη πως η ποίηση μεταφέρει αλήθεια. Ο λόγος που μας αρέσει η ποίηση είναι γιατί όπως και οι υπόλοιπες μορφές τέχνης μεταφέρει ομορφιά, στην προκειμένη περίπτωση μέσω των λέξεων. Αν και φαινομενικά λέτε αντίθετα πράγματα, στην πραγματικότητα αναφέρεστε σε κάτι διαφορετικό. O celin μιλάει για την απόλυτη Αλήθεια που πιθανότατα δεν θα γνωρίσουμε ποτέ, ενώ ο ΑΦ για τις μικροαλήθειες που κατακτά η επιστήμη και πάνω τους χτίζεται η γνώση. Αυτός ο πύργος της γνώσης είναι πολύ σημαντικός. Όποιος σκαρφαλώνει πάνω του έχει την ευκαιρία να θαυμάσει την υπέροχη θέα έστω και αν δεν καταφέρει ποτέ να χτυπήσει το καμπανάκι στην κορυφή.
Η αντικειμενική αλήθεια που θεωρώ ότι μεταφέρει η ποίηση είναι οι εκδηλώσεις της κοινής ψυχοσυνθετικής βάσης των ανθρώπων που "διεγείρεται" λίγο πολύ το ίδιο σε όλους. Αλλά αυτό που περιγράφω μπορεί να είναι και η αίσθηση αυτού που ονομάζουμε ομορφιά. Σε αυτά που σημειώνει ο pantsik συμφωνώ. Μου θύμισε μια υπέροχη παρομοίωση που είχα διαβάσει για την επιστήμη με ένα βουνό, όπου η εξέλιξή της ισοδυναμεί με άνοδο σε αυτό - Οι νεότερες ανακαλύψεις δεν αναιρούν τις παλαιότερες, αυτό που κάνουν είναι να μας ανοίγουν τη θέα.
ΑΦ
Αγαπητέ pantsik ,
Συμφωνώντας με όλο το σχόλιο σου θα ήθελα να προσθέσω ένα στοιχείο και μια παρατήρηση που ο συσχετισμός τους εμένα τουλάχιστον με βοηθά στην ευρύτερη κατανόηση του θέματος. που τόσο ωραία έθεσε ο οικοδεσπότης .
Το στοιχείο αφορά την ετυμολογία της λέξης αλήθεια = α + λανθάνω = το μη κρυπτόμενο.
Η παρατήρηση αφορά την ωραία περιγραφή που έκανες με το σκαρφάλωμα
στον πύργο της γνώσης.. Έχω την εντύπωση ότι το σκαρφάλωμα αυτό πραγματοποιείται με ελικοειδή κλίμακα – με κάθε σκαλοπάτι να έχει διαφορετική θέα-με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να δούμε ούτε πολλά σκαλοπάτια από πάνω μας , ούτε πολλά σκαλοπάτια από κάτω μας , προσφέροντας έτσι στον καθένα μας τη δυνατότητα να έχει Δικαίωμα προσδοκίας – ελπίδας- παραμυθιάσματος , για το καμπαναριό ,που κατά την άποψη-δικαίωμα μου δεν υπάρχει.
Φτιάχνεις λουλούδι και τους καημούς μας τους πλέκεις διπλοβελονιά. Perfect aesthetics my friend, well done.
"O celin μιλάει για την απόλυτη Αλήθεια που πιθανότατα δεν θα γνωρίσουμε ποτέ, ενώ ο ΑΦ για τις μικροαλήθειες που κατακτά η επιστήμη και πάνω τους χτίζεται η γνώση"
Σωστη η επισημανση,pantsik.
Ωραια τα λετε,ολοι εδω.
Κατι τελευταιο,
η παραδοχη της μη-ανευρεσης ποτε της απολυτης Αληθειας,
δεν πρεπει να μας οδηγησει στη παγιδα του μεταμοντερνου σχετικισμου,
οπου ολοι εχουν δικιο κ ολοι εχουν αδικο,
χρειαζεται Πιστη στην Ιδεα σου κ δημιουργια της προσωπικης σου αληθειας,
κ η παραδοχη της ματαιοτητας αυτης σου της προσπαθειας,ας ειναι βαθια κρυμμενη καπου στο μυαλο σου,
ετοιμη να την ανασυρεις ανα πασα στιγμη,
για να αποφευγεις ετσι το φανατισμο κ τη μισαλλοδοξια.
Διχως ομως να γινονται οι ιδεες σου πλαδαρες,
ειναι δυσκολη κ λεπτη η ισορροπια που καλεισαι να εφαρμοσεις.
Celin, ο Phillip Dick είχε πει πως πραγματικότητα είναι αυτό που συνεχίζει να υπάρχει όταν πάψεις να το πιστεύεις. Ανεξάρτητα δηλαδή από τις υποκειμενικές μας πραγματικότητες, υπάρχουν και αλήθειες τις οποίες γνωρίζουμε και είναι αδιαμφισβήτητες. Που ισχύουν δηλαδή παντού στο χώρο και στο χρόνο εντός του σύμπαντος. Μπορώ για παράδειγμα να ισχυριστώ με φανατισμό πως αν αφήσω ένα μήλο από το χέρι μου θα κινηθεί προς το πάτωμα και όχι προς το ταβάνι. Δεν μπορώ όμως να ισχυριστώ με βεβαιότητα πως ο καπιταλισμός είναι προτιμότερο πολιτικό σύστημα από τον κομμουνισμό (ή το αντίστροφο). Ούτε καν για το εδώ και τώρα.
Χαίρομαι ειλικρινά για το επίπεδο των σχολίων και ευχαριστώ για τα καλά λόγια :)
Δημοσίευση σχολίου
<< Home