O Μεγάλος Ύπνος

Ξεκινώ το κείμενο με ευχή για τη νέα χρόνια και με ευχή για τη νέα χρονιά θα το τελειώσω. Αν είσαι freak των ευχών μπορείς να κερδίσεις κρίσιμο χρόνο πηδώντας όλο το ενδιάμεσο. Λοιπόν, σου εύχομαι να ξεκινήσεις το 2010 αμφισβητώντας το αναμφισβήτητο γεγονός της εισόδου του. Όχι από παραξενιά, αλλά ακριβώς επειδή δεν έχουμε μπει σε κάποιο «αληθινό» 2010. Έχουμε απλώς αποφασίσει να μετράμε και να ονοματίζουμε το χρόνο με ένα τρόπο και έχοντας ως αφετηρία ένα χρονικό σημείο (και μάλιστα όχι όλοι οι λαοί της γης το ίδιο). Με άλλα λόγια, ενώ το 2010 έχει την απαίτηση να το θεωρήσουμε πραγματικότητα –και μάλιστα την πιο αδυσώπητη πραγματικότητα, αυτή του χρόνου που θέλουμε δεν θέλουμε κυλά-, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια σύμβαση.
Προτού σπεύσεις να βγάλεις το συμπέρασμα πως παπαρολογώ με πρώτη ύλη τα αυτονόητα, εκείνο που προσπαθώ να πω είναι ότι θέλαμε δεν θέλαμε ο χρόνος θα υπήρχε και θα κυλούσε και θα μεγαλώναμε μέσα του, ακόμη κι αν δεν του βάζαμε σημαδάκια, ακόμη κι αν δεν τον ονοματίζαμε. Θα ήταν όμως ένας άλλης ποιότητας χρόνος: πιο ρευστός, λιγότερο καταπιεστικός, ένας χρόνος που μην έχοντας επίσημη ονομασία θα έπαιρνε πολύ λιγότερο σοβαρά τον εαυτό του παύοντας παράλληλα να μας ορίζει· τουλάχιστον να μας ορίζει τόσο πολύ.
Βάζουμε σημαδάκια στον χρόνο για να βρίσκουμε σταθερές στη ζωή μας. Και αντί να βοηθούν απλώς στην οργάνωση του, τα σημαδάκια αυτά του αλλάζουν την υπόσταση: τον καθιστούν διαρκώς κρίσιμο. Έτσι η κρισιμότητα φεύγει από τη μεγάλη εικόνα και εστιάζεται στη μικρή. Κρίσιμη παύει πλέον να είναι συνολικά η ζωή σου, οι επιλογές σου, η πορεία της. Κρίσιμες γίνονται οι ανελαστικές υποχρεώσεις της κάθε μέρας. Τι ώρα είναι, πότε πρέπει να κάνεις αυτό, μέχρι πότε να πληρώσεις το άλλο. Μέχρι τι ώρα πρέπει να παραδώσω αυτό το κείμενο.

Πρέπει να το παραδώσω ως το deadline, ώστε να γίνουν όλες οι μετέπειτα ενέργειες εγκαίρως, ώστε να τυπωθεί το τεύχος εγκαίρως, ώστε να το κρατάς σήμερα στα χέρια σου. Είναι κρίσιμο να ετοιμαστεί το τεύχος εγκαίρως. Για μένα προσωπικά είναι κρίσιμο να παραδώσω το κείμενο εγκαίρως. Κι αν τα καταφέρω θα έχω νιώσει καλύτερα, θα έχω μια αίσθηση εκπλήρωσης της υποχρέωσής μου. Θα είμαι για λίγο εντάξει μέσα στην μικρή εικόνα του κειμένου μου. Μέχρι να την διαδεχθεί η επόμενη μικρή εικόνα που θα πρέπει να συμπληρωθεί εγκαίρως. Η μεγάλη προφανώς μπορεί να περιμένει. Τον καιρό της.

Θα αντιτείνει κανείς ότι το αντίθετο συμβαίνει, ότι κάνοντας εγκαίρως τα πράγματα στο χρόνο, προλαβαίνουμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα αξιοποιώντας τόσο τον χρόνο όσο και τη ζωή μας. Και αντιτείνοντάς το δεν θα παραλείψει να υποστηρίξει ότι κατ’ εξοχήν χαμένος χρόνος είναι ο χρόνος του παραπανίσιου ύπνου. Θα έχεις όλο το χρόνο να κοιμηθείς όταν πεθάνεις, σου λένε. Τώρα είναι ο καιρός να ζήσεις. Κι όμως ο θάνατος δεν είναι ο αιώνιος ύπνος, αλλά η αμετάκλητη άρνηση κάθε δυνατότητας ύπνου. Να κοιμάσαι και να βλέπεις όνειρα μόνο εν ζωή έχεις την ευκαιρία. Θεωρείται έτσι χαμένος ένας κατ’ εξοχήν απολαυστικός χρόνος, ένας χρόνος στον οποίον δεν αγχώνεσαι, δεν γαμιέσαι με το ένα και το άλλο, βιώνεις παράλληλες πραγματικότητες, στις οποίες τα βαθύτερα στρώματα του εαυτού σου γίνονται σεναριογράφος, σκηνοθέτης, μοντέρ και διευθυντής φωτογραφίας. Βέβαια τα περισσότερα όνειρα τα ξεχνάς. Και αφού τα ξεχνάς θεωρούνται χαμένα, μη γενόμενα. Λες και ξέρουμε ή έχουμε τρόπο να καταγράψουμε πόσο διαφορετικούς μας κάνει την επόμενη μέρα ένα όνειρο που προλάβαμε ή δεν προλάβαμε να δούμε.

Κι εκείνο που αποσιωπάται ή απωθείται, είναι ότι όπως τώρα που διαβάζεις το κείμενο θεωρείς ότι το διαβάζεις στην πραγματικότητα, έτσι ακριβώς όταν βλέπεις ένα όνειρο θεωρείς ότι στην πραγματικότητα συμβαίνει ό,τι σου συμβαίνει. Αφού ο κόσμος γίνεται αντιληπτός μέσω του εγκεφάλου μας, είναι σαφές ότι η διαφορά δεν είναι και τόσο χαώδης: υπάρχει η πραγματικότητα που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλός σου όσο είσαι ξύπνιος και η πραγματικότητα που σου προβάλλει ο εγκέφαλός σου όσο κοιμάσαι και ονειρεύεσαι, μια πραγματικότητα που έχει φιλτράρει και διασκευάσει την άλλη.
Οπότε για το 2010 σου εύχομαι να αξιοποιήσεις το χρόνο σου και να ζήσεις τη ζωή σου κοιμώμενος όσο περισσότερο γίνεται.

(Κείμενο γραμμένο για το «SMS» της «SportDay»)