Η αιώνια συννεφιά ενός ιδιοφυούς μυαλού

Η Κάμερον Ντίαζ καταδιώκει και προσπαθεί να σκοτώσει την Κάθριν Κινίαρ μέσα στο τραυματικό υποσυνείδητο του Τζων Μάλκοβιτς («Στο μυαλό του Τζων Μάλκοβιτς»), ενώ η Κέιτ Γουίνσλετ κλείνει απεγνωσμένα ραντεβού στον Τζιμ Κάρεϊ μέσα στις ραγδαία σβηζόμενες αναμνήσεις του («Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού»). Κι αυτές δεν είναι σκηνές που φαντάζονται ή ονειρεύονται ο Τζων Μάλκοβιτς και ο Τζιμ Κάρεϊ, αλλά σκηνές που όντως διεξάγονται μέσα στο μυαλό τους, μέσα στον εγκέφαλό τους ως τόπο.
Ο Τσάρλι Κάουφμαν είναι ο πρώτος σεναριογράφος που επεκτείνει τα όρια του σινεμά εντός του ανθρώπινου εγκεφάλου, αποφασίζοντας ότι αποτελεί παρθένο κινηματογραφικό έδαφος, ανοιχτό για εξερεύνηση και πρόσφορο για ιστορίες που δεν θα μας θυμίζουν οτιδήποτε άλλο έχουμε δει. Και το «φεύγα» των σεναρίων του όχι μόνο δεν εξαντλείται στις αρχικές σουρεαλιστικές συλλήψεις (μια είσοδος που σε βάζει στο μυαλό ενός ανθρώπου, ένα μηχάνημα που διαγράφει αναμνήσεις), αλλά, αντίθετα, είναι οι αρχικές συλλήψεις που τον απελευθερώνουν για να γράψει περίπλοκες ιστορίες.
Και αφού ο Κάουφμαν μας βάζει στο μυαλό του Τζων Μάλκοβιτς, δυο ταινίες αργότερα (στο «Αdaptation») αποφασίζει ότι πρέπει να μπλέξει τα πράγματα λίγο ακόμα. Mάς δείχνει λοιπόν τον ίδιο στα γυρίσματα του «Μυαλού του Τζων Μάλκοβιτς». Του έχουν κάνει πρόταση να διασκευάσει ένα βιβλίο για έναν εκκεντρικό καλλιεργητή ορχιδέων, αλλά εκείνος δυσκολεύεται να γράψει οτιδήποτε συμβατικό. Εν τω μεταξύ, όσο το παλεύει για να δει τι θα γράψει, τον βλέπουμε να αυνανίζεται μανιωδώς με μια φωτογραφία της πρωταγωνίστριας του «Μάλκοβιτς», της Κάθριν Κινίαρ (που πρέπει να ομολογήσει πάντως κανείς, ότι στην ταινία αυτή είχε λουστεί στο σεξ απίλ). Εκτός από αυτοϊκανοποιούμενο, μας δείχνει ακόμη τον εαυτό του να είναι αγοραφοβικός μέχρι αηδίας, αντικοινωνικός μέχρι αηδίας, αντιτουριστικός μέχρι αηδίας, με μυαλό μονίμως συννεφιασμένο, άλλοτε δημιουργικά από ιδέες κι άλλοτε μαζοχιστικά από ανασφάλειες.
Τελικά με αφορμή τις ορχιδέες αποφασίζει να γράψει κάτι άλλο. Γιατί; Γιατί, όταν ένα ακόμη άλτερ έγκο του Κάουφμαν ρωτάει στην «Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης» (την τελευταία ταινία του που παίζεται από την προηγούμενη εβδομάδα και στην Ελλάδα), «γιατί πρέπει κάθε έργο μου να είναι τόσο περίπλοκο;», η απάντηση που παίρνει είναι «Because that’s what you do». Επειδή αυτό είναι εκείνο που κάνεις, εκείνο που ξέρεις να κάνεις, εκείνο που θέλεις να κάνεις, εκείνο που θες δεν θες κάνεις, εκείνο που σε χαρακτηρίζει, εκείνο που είσαι.
Αποφασίζει λοιπόν να γράψει για τον ίδιο που δυσκολεύεται να γράψει για τις ορχιδέες, για τον δίδυμο αδελφό του που γράφει σενάρια μπλοκμπάστερ, για έναν δάσκαλο δημιουργικής γραφής που διδάσκει τους κανόνες του να γράφεις σενάρια. Όταν δίνει το προσχέδιο του σεναρίου του στον αδελφό του για να τον ρωτήσει πώς θα τελείωνε εκείνος την ταινία του, εκείνος του απαντά «με σεξ, ναρκωτικά και καταδίωξη με αυτοκίνητα». Το «Adaptation» τελειώνει με σεξ, ναρκωτικά και καταδίωξη με αυτοκίνητα, όχι όμως προτού συζητήσουν με τον αδελφό του την συντομότατη ιστορία της Σάρα Μαρς και της Κιμ Κανέτι.
Κι αυτή είναι μια ιστορία που αξίζει κανείς να ακούσει και να αναρωτηθεί μαζί με τον Κάουφμαν αν είναι περισσότερο πολύτιμο το να αγαπάς ή το να αγαπιέσαι, αν δηλαδή το να αγαπάς χωρίς να αγαπιέσαι σε γεμίζει ή σε πονά, όπως αξίζει κανείς να ζήσει μαζί με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ το δίλημμά τους, ένα δίλημμα στο οποίο έχουν βρεθεί μόνο εκείνοι, καθώς μόνο εκείνοι αξιώθηκαν να βρίσκονται σε εκείνη την πρωτόγνωρη θέση για ήρωα μυθοπλασίας, αφού η αρχική σεναριακή σύλληψη δεν αξιοποιήθηκε για εντυπωσιασμό αλλά για να οδηγήσει σε μια εντελώς κρίσιμη ερώτηση: ο Κάρεϊ και η Γουίνσλετ γνωρίζουν πια ότι υπάρχει ένας ανεξήγητος λόγος που αρχίζουμε να αγαπιόμαστε (και θα ξανααγαπηθούμε απ΄ την αρχή, ακόμα κι αν οι μνήμες μας σβηστούν), όπως υπάρχει κι ένας βαθύτερος λόγος για τον οποίο τελικά δεν ταιριάζουμε (και πιθανότατα και πάλι δεν θα ταιριάξουμε και θα ξανααλληλοξεσκιστούμε). Να το προσπαθήσουν παρόλα αυτά; «I need your lovin' like the sunshine» εναντίον «Everybody's gotta learn sometime». Ένας στίχος απόσταση.

(Κείμενο γραμμένο για το «SMS» της «SportDay»)