Oι πραγματικά υπερόπτες
Ο Κάμμινγκς δεν παραδοξολογούσε όταν υπονόησε ότι οι πραγματικά υπερόπτες δεν ήταν οι αριστοκράτες ας πούμε, αλλά ο μέσος άνθρωπος. Αυτός ο τύπος ατόμου, για να ακριβολογούμε, ήταν σνομπ μόνο με τη λογοτεχνία. Όντως, κάθε που ο μέσος άνθρωπος άνοιγε κατά λάθος ένα σύγγραμμα χημείας, το ξανάκλεινε αναγνωρίζοντας αυθόρμητα, όσο και λογικά, ότι τα αινίγματα αυτής της κατηγορίας δεν ήταν δική του αρμοδιότητα· αν ωστόσο ξεφύλλιζε ένα μυθιστόρημα και διαπίστωνε ότι η αίσθησή του της κατανόησης άρχιζε να ταλαιπωρείται, αποσυρόταν σχεδόν προσβεβλημένος, με την υποψία ότι ο συγγραφέας επεδίωκε σαδιστικά να αποδείξει την ανεπάρκειά του (εκείνου, του αναγνώστη). Η στειρότητα μιας τέτοιας στάσης γεννούσε στους ανθρώπους τη διάθεση να σαρκάσουν τη «δυσκολία», συγκρίνοντάς τη με κρούσμα απάτης ή με κάποιου είδους ελιτίστικη πόζα και απαντώντας με μια δική τους πόζα συνειδητής περιφρόνησης ...
29 Comments:
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Συμμετρικά, ο πολιτισμός, αν δεχτούμε ότι πάντως δεν εξισώνεται με το πλήθος των γκαλερί ή των φεστιβάλ, όπως θέλουν να μας πείσουν οι θεσμοί και οι εφημερίδες, είναι η σύγκλιση των τρόπων με τους οποίους ένα ποιοτικό σύνολο ατόμων αξιοποιεί τις διαισθαντικές αλήθειες του ψυχισμού του - φέρ' ειπείν ότι η ομορφιά είναι το σχήμα που δίνει στα πράγματα η αγάπη, όπως το έθεσε ο Γιάννης Σβορώνος, ή ότι οι έρπουσες φαντασιώσεις του Κακού εκκινούν πάντοτε από κάποιο έλλειμμα πένθους. Εντέλει, αν ο πολιτισμός ήταν ένα ξένο σώμα για την τηλεοπτική αυτοκρατορία, άλλο τόσο ήταν ξένο για τον άκαμπτο κομφορμισμό των ιδεολογικοπολιτικών κατασκευών. Αντίο Μαρξ!
Και αντίο Ευγένιε. Ε, ναι λοιπόν, το παραδέχομαι. Είμαι υπερόπτης... :-(
Εν τέλει ο μόνος που έχει το πλεονέκτημα να λέει τα πράγματα με το όνομά τους είναι ο Λεβέντης,αυτός βέβαια δεν έχει "πελατεία"...
Καλημέρα! Εξαιρετικό ποστ με το οποίο συμφωνώ απόλυτα!
oldboy έχω την αίσθηση (αν κρίνω από τα post σου) ότι ανακάλυψες τον Αρανίτση σχετικά πρόσφατα. Αν ισχύει σε ζηλεύω.
Πέρασα πολλές όμορφες ώρες, τον πρώτο καιρό που τον είχα ανακαλύψει. Μεσημέρια Κυριακής, μόνος, με ένα καφέ και τσιγάρο, χαμένος σε συνειρμούς, εξαιτίας κάποιας σκέψης του.
Ελπίζω να ζεις το ίδιο.
Εντούτοις, λαμβάνοντας υπόψη τη φωτογραφία και τον τίτλο, όπως και τον πρότερο βίο του old boy, το ποστ δείχνει περισσότερο ειρωνικό. Αν όντως είναι έτσι, δεν τον παρεξηγώ.
Ο κ. Αρανίτσης δε θα έβρισκε πουθενά αλλού δουλειά, παρά μόνο στη συγκεκριμένη εφημερίδα, στη συγκεκριμένη χώρα...
Πρόκειται περί κατορθώματος, να γράφει κανείς τόσο αποκρουστικά και άνευ ουσίας.
Ο κ. Αρανίτσης δε θα έβρισκε πουθενά αλλού δουλειά, παρά μόνο στη συγκεκριμένη εφημερίδα, στη συγκεκριμένη χώρα...
Σωστά. Γι' αυτό και εκδόθηκε στα Γαλλικά από τον ασήμαντο οίκο Flammarion.
Πρόκειται περί κατορθώματος, να γράφει κανείς τόσο αποκρουστικά και άνευ ουσίας.
Ναι, το γράφει και ο ίδιος: δεν είναι όλα για όλους.
Αφού σου αρέσει ο Ε.Α, Όλντ-Μπού ενδιαφέρον έχει και αυτό του το κείμενο:
Σε μια συνέντευξή του, πέρυσι τον Αύγουστο, όταν οι επαλείψεις με αντηλιακό είχαν εκτοπίσει κάθε άλλη μέριμνα, ο Μίλαν Κούντερα, και παραβλέποντας την πρόδηλη μετριότητα κάθε «πολιτικοποιημένου συγγραφέα» του είδους που υπονοείται στη δήλωση, παραδέχτηκε πως η στρατευμένη λογοτεχνία δεν υπήρξε, όντως, και τόσο ωφέλιμη. Λες και αυτό ήταν μόνο ζήτημα ταυτότητας μιας λογοτεχνικής σχολής. Αλλά και έτσι να είχαν τα πράγματα, η παραδοχή του Κούντερα φαίνεται να φτάνει με υπερβολική καθυστέρηση. Είναι το ίδιο ακριβώς με το να εξηγήσουμε γιατί ο συγγραφέας μας αναδείχτηκε ανάμεσα στους πιο κατάλληλους να παρουσιάζουν σαν ανακάλυψη το αυτονόητο.
(...)
Από τον Γκόργκι και τον Σόλοχοφ μέχρι τον Κούντερα και τον Εκο, όσοι θέτουν, άμεσα ή έμμεσα, στο κέντρο της προβληματικής τους, αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι, την ταυτότητα του αναγνωστικού κοινού ως συλλογικό καταναλωτή, πάντα θα γράφουν αυτά που γράφουν, για να δανειστώ μία από τις ταυτολογίες τους, ανεξαρτήτως του αν το Ιερό βρίσκεται στην κατοχή του Στάλιν ή του Μπιλ Γκέιτς. Στρατευμένοι στο σοσιαλισμό του σοβιετικού υπουργείου Πολιτισμού ή, απλώς, στη διεθνή επιτυχία, η διαφορά είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Θα πείτε: ποιος αρνείται την επιτυχία; Η απάντηση είναι: κανείς. Ομως ο αληθινός συγγραφέας, ό,τι κι αν σημαίνει αυτή η αφαίρεση, ζητάει την επιτυχία από τη στιγμή της έκδοσης του βιβλίου και όχι την ώρα που το γράφει, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ.
http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=&a=%3F%3F%3F%3F%3F%3F%3F%3F+%3F%3F%3F%3F%3F%3F%3F%3F%3F&id=18057700
Ένα "κακό" έχει ο Αρανίτσης: σου σπάει τα νεύρα με την ικανότητά του να γράφει ΤΟΣΟ άρτια κείμενα με ΤΕΤΟΙΑ συχνότητα! Ύψιστη τύχη να τον έχει η "συγκεκριμένη εφημερίδα" και η "συγκεκριμένη χώρα"...
Κρυστάλλη, κι όμως δεν είναι ειρωνικό. Ίσως η παρεξήγηση θα είχε αποφευχθεί αν είχα βάλει ένα ακόμα απόσπασμα από το άρθρο, το οποίο έβγαλα την τελευταία στιγμή:
«Κάτι τέτοιο, εννοείται, δεν σημαίνει πως καθετί «δύσκολο» είναι επίσης και εξαιρετικό· η εξίσωση δεν αληθεύει αντίστροφα. Διότι αν το «δύσκολο» ήταν αυτόματα βαθύ, αν κάθε ασυνάρτητος λόγος αποτελούσε και χρησμοδότηση, αν κάθε άτακτη διασταύρωση συνειρμών οδηγούσε στην άβυσσο του ηλεκτρισμένου συμβολικού συστήματος εντός του οποίου παραμιλούσε ο Καρούζος, τότε θα ήταν εξαιρετικό και κάθε ποίημα που δημοσιεύτηκε τα τελευταία 60 χρόνια, δηλαδή όλα τα ποιήματα πλην αυτών του Αναγνωστάκη και του Χριστιανόπουλου. Εντούτοις, έστω και αν η παραδοχή προσκρούει στον φόβο της κατακραυγής, δεν έπαυε να ισχύει ότι η ευρύτερη κοινή γνώμη ήταν αντιστρόφως ανάλογα διατεθειμένη να αιχμαλωτίσει τις ποιοτικές αποχρώσεις που διέφευγαν απ' τη βιαστική εποπτεία».
Οπότε ας πούμε ότι με τη συμπλήρωση αυτής της επεξήγησης καλύπτομαι πλήρως από το απόσπασμα του ποστ.
Aνώνυμε των 12:41, όχι, τον έχω ανακαλύψει από αρκετά παλιά, οπότε η αίσθηση δεν είναι φρέσκια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι λιγότερο ισχυρή :)
Γνωμοδότη, κάπως έτσι είναι αυτά τα πράγματα: ο Κούντερα γράφει βλακείες για το ποδόσφαιρο, ο Αρανίτσης γράφει βλακείες για τον Κούντερα, εσύ γράφεις βλακείες για τον Γιάννη Χάρη, εγώ γράφω βλακείες γενικά, όλοι έχουμε τα μειονεκτήματά μας σε αυτή τη ζωή ;))))
Επίσης Κρυστάλλη, σε σχέση με τον πρότερο βίο, στον οποίο αναφέρεσαι, αν εγώ γράψω κάτι ακατανόητο, το πιθανότερο είναι επειδή όντως το φταίξιμο είναι δικό μου και επειδή αυτό που έγραψα είναι θολό.
Το να μην καταλαβαίνουν όμως τον Αρανίτση (και να τον κατηγορούν όπως και στα σχόλια αυτού του ποστ) δεν είναι φταίξιμο του Αρανίτση, γιατί αυτά που γράφει έχουν πάντα νόημα, μόνο που απαιτούν και την προσπάθεια του αναγνώστη να τα καταλάβει.
Και γω θαυμάζω το γράψιμο του Αρανίτση, αν και τον διαβάζω με κάποια δυσκολία και ενίοτε τον χάνω. Προφανώς γνωρίζει ότι απευθύνεται σε μια μικρή μειοψηφία αναγνωστών. Αν ήθελε, νομίζω ότι θα μπορούσε να κάνει τα κείμενά του πιο προσιτά, χωρίς να αγγίξει το εννοιολογικό τους περιεχόμενο και χωρίς πολλές εκπτώσεις στο ύφος. Τουλάχιστον να μην χρειάζεται να διαβάζεις δυο-τρεις φορές μια παράγραφο για να βρεις ποιο είναι το υποκείμενο σε μια δευτερεύουσα πρόταση. Αλλά νομίζω ότι δεν θέλει, και ότι μάλιστα αντιλαμβάνεται τον ελιτίστικό τους χαρακτήρα ως αρετή. Ως εκ τούτου, υπερόπτης είναι ο αναγνώστης που - αβασάνιστα - τα απορρίπτει ή ο συγγραφέας που συνειδητά περιχαρακώνεται;
Όπως και να'χει, καλό είναι που σ'αυτόν τον κόσμο της ευκολίας υπάρχουν και μερικοί σαν τον Αρανίτση.
ΥΓ. Το "πρότερος βίος" αναφερόταν σε παλιότερα ποστ λεπτής ειρωνίας, που δεν γινόταν πάντοτε αντιληπτή.
Ότι τον αντιλαμβάνεται ως αρετή θα συμφωνήσω.
Αλλά απ΄ ό,τι έχω καταλάβει αυτό το περιχαράκωμα που περιγράφεις το κάνει όχι από βίτσιο, αλλά επειδή έτσι θεωρεί ότι θα συναντήσει τους αναγνώστες που του αξίζουν.
Jorge, θεωρώ οτι υπερβάλλεις. Ωστόσο κι εγώ έχω την αίσθηση - τις λίγες φορές που τον έχω διαβάσει - οτι ενίοτε "τσαλαβουτάει" σε χωράφια που δεν τα κατέχει, ήτοι την πολιτικο-κοινωνική πραγματικότητα. Με κίνδυνο να μοιάζει άλλος ένας "μπουρδολογών" από τους πάρα πολλούς που κυκλοφορούν στα ελληνικά media και στο ελληνικό internet...
Ανδρέας Πάρλας
Γνωμοδότη, κάπως έτσι είναι αυτά τα πράγματα: ο Κούντερα γράφει βλακείες για το ποδόσφαιρο, ο Αρανίτσης γράφει βλακείες για τον Κούντερα, εσύ γράφεις βλακείες για τον Γιάννη Χάρη, εγώ γράφω βλακείες γενικά, όλοι έχουμε τα μειονεκτήματά μας σε αυτή τη ζωή ;))))
Εκτός από τον Αλέφαντο.
Εκτός από τον Αλέφαντο. (δις)
Καλή νύχτα, καλή εβδομάδα. [αυτό το σχόλιο γράφηκε για τους εγγλέζικους sunday times]
Γνωμοδότη, εκτός απ' τον Αλέφαντο τον γνωρίζοντα τα πάντα όλα.
Καλά, πολλές φορές ο Αρανίτσης απλά δε διαβάζεται παίδες. Λόγω της ψιλής σταυροβελονιάς του δηλαδή, όχι επειδή και καλά είναι δύσκολος. Κι επειδή γράφει πολύ γαλλικά, του παλιού στιλ, αυτά τα "υφέρπουσες δονήσεις της θλίψης", τα "λεπτές αναδεύσεις συναισθημάτων που θα έπρεπε να μην είχαν εκδηλωθεί όταν μπλα μπλα", τα "εκκινούν από σκοτεινά στρώματα του κολεγιακού ψυχισμού", κ.ο.κ. ΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖ! ΥΠΝΟΣ ΑΔΕΡΦΙΑ!
Αλλά κάποιες φορές, είναι γκαγκάν τα γραφτά του! Εκπληκτικά.
Σώτης
έγραψες
γκαγκάν γκαγκάαααααν!
Διότι αν το «δύσκολο» ήταν αυτόματα βαθύ,
Δηλαδή πότε;
αν κάθε ασυνάρτητος λόγος αποτελούσε και χρησμοδότηση,
Βοήθησε με κι άλλο, ακόμα δεν κατάλαβα ποια είναι η υπόθεση:
αν κάθε άτακτη διασταύρωση συνειρμών οδηγούσε στην άβυσσο του ηλεκτρισμένου συμβολικού συστήματος εντός του οποίου παραμιλούσε ο Καρούζος
Πες το ρε παιδί μου απ΄την αρχή ότι εννοείς τον Καρούζο να συνεννογιόμαστε!
τότε θα ήταν εξαιρετικό και κάθε ποίημα που δημοσιεύτηκε τα τελευταία 60 χρόνια, δηλαδή όλα τα ποιήματα πλην αυτών του Αναγνωστάκη και του Χριστιανόπουλου.
Και αφού δεν είναι, δια της εις άτοπον απαγωγής αποδεικνύεται ότι ο Καρούζος δεν παραμιλούσε (ΟΕΔ); Όχι, όχι, περίμενε...
Καλά, πολλές φορές ο Αρανίτσης απλά δε διαβάζεται παίδες. Λόγω της ψιλής σταυροβελονιάς του δηλαδή, όχι επειδή και καλά είναι δύσκολος. Κι επειδή γράφει πολύ γαλλικά, του παλιού στιλ, αυτά τα "υφέρπουσες δονήσεις της θλίψης", τα "λεπτές αναδεύσεις συναισθημάτων που θα έπρεπε να μην είχαν εκδηλωθεί όταν μπλα μπλα", τα "εκκινούν από σκοτεινά στρώματα του κολεγιακού ψυχισμού", κ.ο.κ. ΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖΖ! ΥΠΝΟΣ ΑΔΕΡΦΙΑ!
Επιτρέψτε μου να βοηθήσω:
"υφέρπουσες δονήσεις της θλίψης"
κουνήματα της κατάθλας που κρύβονται πούστικα
"λεπτές αναδεύσεις συναισθημάτων που θα έπρεπε να μην είχαν εκδηλωθεί",
ψιλανακάτεμα αισθημάτωνε που καλύτερα να κρυβόντουσαν
"εκκινούν από σκοτεινά στρώματα του κολεγιακού ψυχισμού"
έρχονται από την μπλακιά του μυαλού του φοιτητή
Κατά τη γνώμη μου μπορεί να είναι υπεροψία το να απορρίπτεις κάτι επειδή δεν το καταλαβαίνεις αλλά είναι και υπεροψία το να απευθύνεσαι μονίμως σε μιά ελίτ που σε καταλαβαίνει.
[Εμπνεόμενος από γνώμεσ στα σχόλια και όχι από τον Αρανίτση:]
Νομίζω πως υπεροψία είναι να γράφεις υπεροπτικά. Υπαινισσόμενος πως όσοι αρέσκονται στον κώδικά σου αποτελούν κάποιου είδους ελίτ -το συγγραφικό ανάλογο της σκληρής πόρτας σε κλαμπ.
Προσωπικά, δυστυχώς, εξακολουθώ να εκτιμώ μερικά του Καραγάτση -κυρίως γιατί οι ήρωές του γαμούσαν αντί να στοχάζονται- και θα πέταγα τα άπαντα του Ταχτσή στα σκουπίδια για ένα ακυκλοφόρητο σπάραγμα από Σκαρίμπα.
Αλλά (εκτός του ότι είμαι τρε πασέ) αναγνωρίζω πως είναι θέμα προσωπικού γούστου και όχι πανανθρώπινης αλήθειας.
«Υπαινισσόμενος πως όσοι αρέσκονται στον κώδικά σου αποτελούν κάποιου είδους ελίτ».
Υπάρχουν όμως δυο ειδών κώδικες: οι κώδικες που είναι περίπου αδύνατον να αποκρυπτογραφηθούν και οι οποίοι διασφαλίζουν έτσι το απρόσιτο του κωδικοποιημένου μηνύματος και οι κώδικες που είναι δεκτικοί αποκρυπτογράφησης, αρκεί να τους δώσεις λίγο περισσότερη προσπάθεια και προσοχή από τη συνήθη ή και να έχεις αποκτήσει μια εξοικείωση με τον τρόπο γραφής του συγγραφέα. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση αντί για ελιτισμό που αποκλείει τον άλλο, έχουμε μάλλον μια πρόσκληση προς τον αναγνώστη να δοκιμάσει να ανέβει ένα σκαλί παραπάνω και να γίνει κι αυτός κοινωνός της ομορφιάς του κειμένου.
Και επειδή η ομορφιά είναι υποκειμενική, επαφίεται στον αναγνώστη να αποφασίσει αν η προσπάθεια αξίζει τον κόπο.
Κι όμως, ο Αρανίτσης, ο Γνωμοδότης και εσύ επιμένετε να θεωρείτε την ομορφιά δεδομένη και να καμώνεστε πως οι διαφωνούντες πάσχουν είτε από τεμπελιά (στην καλή περίπτωση), είτε από υπεροψία (στην κακή), είτε από ανικανότητα (στη χειρότερη και κατά το Γνωμοδότη, ο οποίος, αν και καυστικός, έχει πάντως τη μεγαλοψυχία να «βοηθήσει» - ευχαριστούμε).
Μιτσάρα, ναι, αν αξίζει τον κόπο είναι ασφαλώς δικαίωμα του καθενός να το αποφασίσει.
Όπως και δικαίωμά του είναι να μην του αρέσει ο συγκεκριμένος να μην του πάει κλπ.
Εγώ εκείνο που απλώς λέω είναι ότι όποιος τελικά καταβάλει τον κόπο για τον συγκεκριμένο άνθρωπο δεν θα βρει κάποιον που προσπάθησε να τον κοροϊδεύσει με ασυναρτησίες.
Από εκεί και πέρα αν θα του αρέσει είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο.
Old Boy,
Το "Βαθύ" και το "Δύσκολο":
"... what is only complex is mistaken (a not unusual error) for what is profound." (Edgar Allan Poe, The Murders in the Rue Morgue)
:)
Δημοσίευση σχολίου
<< Home