Επιβολή

Γενική παρατήρηση που δεν έχει ως αφορμή μεμονωμένο παράδειγμα: ολοένα και περισσότερο πείθομαι πως είμαι πολύ πιο κοντά σε εκείνον με τον οποίο διαφωνώ, ενδεχομένως και ριζικά, αλλά ξέρει να συζητάει, από εκείνον με τον οποίο συμφωνώ, ενδεχομένως και απόλυτα, αλλά δεν ξέρει να συζητάει. Κάθε ανταλλαγή απόψεων δεν είναι απαραιτήτως ζήτημα ζωής και θανάτου, ούτε ζήτημα από το οποίο εξαρτάται η τιμή και η υπόληψή μας. Μπορεί να έχουμε πειστικότερα επιχειρήματα από τον άλλον, μπορεί και όχι, αλλά το όλο θέμα δεν είναι αναγκαίο να λήξει σε ένα λουτρό αίματος. Ο στοιχειώδης σεβασμός του συνομιλητή και η μη έκπτωση του διαλόγου σε πισώπλατα χτυπήματα φαίνονται αυτονόητες κατακτήσεις, αλλά στην πράξη κάθε άλλο παρά τέτοιες είναι. Εκτός κι αν το κάθε φορά θέμα συζήτησης είναι το πεδίο της φαντασιακής επιβολής μας στον άλλο με κάθε μέσο: ή θα σε πείσω ή θα σε μειώσω, πάντως είτε πείθοντάς σε είτε μειώνοντάς σε, εγώ εσένα θα σε γαμήσω.

Δεύτερη παρατήρηση που δεν συνδέεται ντε και καλά με την προηγούμενη: ο τηλεοπτικός πολιτισμός των τελευταίων χρόνων, η κουλτούρα των παραθύρων ή των εκπομπών με τους είκοσι καλεσμένους που φωνάζουν όλοι μαζί προσπαθώντας να κατασπαράξουν ο ένας τον άλλο, πόσο απέχει άραγε από τον τσιτωμένο λαϊκό μικρόκοσμο που αποτυπώνεται στις ταινίες του Οικονομίδη; Η επιθετικότητα είναι ολόιδια, αλλά η μεγάλη διαφορά είναι ότι ενώ στις τηλεοπτικές «συζητήσεις» το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα είναι μια κακόφωνη οχλοβοή, στις συγκεκριμένες ταινίες το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα είναι ένα «μάντρα στυλιζαρισμένης χυδαιολογίας που λειτουργεί μάλλον σαν ηχητική μπάντα ή ιδιότυπο σάουντρακ» .