Σάββατο, Ιουνίου 17, 2006

Το Ζήτημα

Ρωτούν την χήρα του Γιώργου:
κι εκείνη απαντά:
κι αναρωτιέμαι αν έχω ξανακούσει πιο πειστικό ορισμό της αγάπης:
το ζήτημα δεν είναι ο δικός μου πόνος, το ζήτημα δεν είμαι εγώ, το ζήτημα δεν είναι τι παίρνω εγώ από τον σύντροφό μου, το ζήτημα είναι ο σύντροφος μου αυτός καθαυτός, αυτός που δεν ζει πια, αυτός που δεν χαίρεται πια,
το ζήτημα δεν είναι πόσο μου λείπει ο Γιώργος,
το ζήτημα είναι που εκείνος έχασε τη ζωή του.
Που εκείνος.
Εκείνος.
Όχι εγώ.
Εκείνος.

22 Comments:

At 6/17/2006 06:56:00 μ.μ., Blogger Blonde said...

Σωστό το βρίσκω πάντως εγώ.

 
At 6/17/2006 09:39:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Otan kapoios feugei skepsh 1:twra egw ti tha kanw pou den tha nai edw;
skepsh 2:ti m....s eimai pou to skefthka auto;
skepsh 3:ola ginontai kai egw tha ta kataferw kai tha ksanagelasw kai tha ksanagiortasw alla autos den tha nai edw na xarei mazi mou..

 
At 6/17/2006 11:55:00 μ.μ., Blogger Charlie Alexandra said...

o anonymos exei ena point.. ego tha elega oti aftos einai o orismos tis agapis meta thanaton (tou enos ek ton duo)... tou pousti an de mporeis na eisai k tote apolita altrouistikos...
[xairomai pou mpika edo, an kai me tin psixologia pou exo tora mono sakateftika]

 
At 6/18/2006 12:07:00 π.μ., Blogger candyblue said...

"Είδωλα καμόντων" είμαστε,χωρίς λατρείες,χωρίς χοές,χωρίς προσφορές,μάθαμε μόνο να αρπαζουμε,όχι να δίνουμε.Συνηθίσαμε το βούρκο.ξεχάσαμε πως αποκαθίρονται οι άνθρωποι.Έτσι...χωρίς το αλεξίσφαιρο του εγωισμού..Έτσι ακριβώς.

Είναι ένας θάνατος να βγεις από το εγώ σου,μα όμως σε σώει απο το θάνατο.

 
At 6/18/2006 03:05:00 π.μ., Blogger petalida said...

Δεν καταλαβαίνω. Ο προσωπικός πόνος μου μπροστά στο θάνατο του Άλλου είναι δηλαδή ένδειξη εγωισμού? Δηλαδή να νιωθω τύψεις για το κενο που νιώθω? Το γεγονός του θανάτου είναι τόσο τρομερό, είναι τέτοιο το χτύπημα που δεν αντέχεις. Όλα καταρρέουν. Και είναι/ήταν τόσο ενωμένη η δικιά σου ζωή με εκείνη του Άλλου που δεν ξεχωρίζεις το εγώ από το εσύ. Ο πόνος της απώλειάς σου και ο πόνος της δικής του απώλειας είναι συνυφασμένοι.

 
At 6/18/2006 04:23:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

«Δεν καταλαβαίνω. Ο προσωπικός πόνος μου μπροστά στο θάνατο του Άλλου είναι δηλαδή ένδειξη εγωισμού? Δηλαδή να νιωθω τύψεις για το κενο που νιώθω?»

Πεταλίδα, όχι βέβαια, ο πόνος ούτε ένδειξη εγωισμού είναι, ούτε τύψεις πρέπει να προξενεί. Ούτε νομίζω πως η γυναίκα αυτή λέει ότι δεν πονάει. Όπως το διαβάζω εγώ, εκείνο που κάνει είναι ότι αξιολογεί την επίπτωση που έχει ο θάνατος του αγαπημένου της πάνω της (δηλαδή τον πόνο της), ως λιγότερο σημαντική από την επίπτωση που είχε ο θάνατος του αγαπημένου της πάνω στον ίδιο.

«Και είναι/ήταν τόσο ενωμένη η δικιά σου ζωή με εκείνη του Άλλου που δεν ξεχωρίζεις το εγώ από το εσύ. Ο πόνος της απώλειάς σου και ο πόνος της δικής του απώλειας είναι συνυφασμένοι».

Είναι έτσι όμως; Και στην πιο μεγάλη αγάπη δεν υπάρχει πάντα ένα εγώ κι ένα εσύ;

 
At 6/18/2006 09:29:00 π.μ., Blogger paragrafos said...

Μεσα σε ένα χρόνο (περσι) έχασα δυο αγαπημένα πρόσωπα: τη μητέρα μου και τον αδελφό μου.

Μέχρι το τέλος η μανούλα μου ήταν πραγματική μάνα: της κρατούσα το χέρι και από μια φορά που συνερχόταν έκλαιγε και στεναχωριότανε γιατί αρρώστησε και δεν μπορούσε να βοηθήσει άλλο... Πραγματική μανούλα, μέχρι τέλους μανούλα!

Ο αδελφός μου έφυγε στα 35 εντελώς αιφνίδια και αναίτια. Άφησε δυο παιδιά όρφανά. Τι ειναι ο πόνος του πολυαγαπημένου μου αδελφού μπροστά στην απώλεια που βιώνουν καθημερινά, και θα βιώνουν τα ορφανά; Τι είναι ο σπαρακτικός πόνος που νιώθω για το κενό που άφησε στη ζωή μου, αν τον συγκρίνω με τα το κλάμα των παιδιών του που ξυπνάνε ακόμα και τώρα μέσα στη νύχτα και ψάχνουν κλαίγοντας και φωνάζοντας "μπαμπά... μπαμπά!!!";

Είναι κι αυτός ένα τρόπος να νικάς το μεγάλο χαμό: συγκρίνεις.

Συγκρίνεις το χάσμα το απέραντο που έμεινε στη ψυχή σου, με την χαίουσα πληγή άλλων πιο αγαπημενων του που τον είχαν πιο μεγάλη ανάγκη από σένα.

Αυτό είναι ο πόνος: η ανάγκη να αγκαλιάσεις και να μη μπορείς, η ανάγκη να φιλήσεις και να μη βρίσκεις μάγουλο, η ανάγκη να κλάψεις και να μη βρίσκεις αγκαλιά, η ανάγκη να ζήσεις και να μην έχεις συντροφιά.

ΜΕ αγάπη

Παράγραφος

 
At 6/18/2006 10:35:00 π.μ., Blogger Περαστικός said...

Αν και η ζωή είναι αρκετά υπερεκτιμημένη αν θες την άποψή μου... το να χάνεις τη ζωή σου είναι το να χάνεις το τίποτα, ακόμη και αν ή ίσως επειδή επιστρέφεις στο τίποτα (ή επιστρέφεις εκεί όπου χάνεις την πηγή του πόνου, την υλική σου υπόσταση, ή επιστρέφεις στο τίποτα, όπου ως τίποτα δεν θα σε ενδιαφέρει τίποτα). Ο πόνος είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά στη ζωή και στους ζωντανούς και μένει σε αυτούς. Σας διαβεβαιώνω, όταν πεθάνω δεν θα στεναχωρηθώ, ας μη στενοχωρηθεί κανένας για εμένα (δεν υπάρχει λόγος, εκτός εάν αφήσω τίποτα χρέη ή κάποιοι χάσουν αυτά που θα τους παρείχα).
Τις καλημέρες μου, η μέρα είναι ωραία, ό,τι πρέπει για βόλτα μετά φιλοσοφίας.

 
At 6/18/2006 01:57:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

"..Σας διαβεβαιώνω, όταν πεθάνω δεν θα στεναχωρηθώ.." , Περαστικέ, "(δεν) θα.." μέλλον, υπόθεση, ισχύει πάντα κατά κανόνα μα ποτέ πάντοτε.

 
At 6/18/2006 05:13:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Apo th suzhthsh ws edw fainetai 1:"ekei pou peftei h fwtia ekei kaei" 2: poso anakoufizomaste telika me ton pono tou allou..

To post milaei gia ton thanato tou pio agaphmenou sou proswpou kai oxi kapoiou allou epishs kontinou h tou dikou sou thanatou( giati ama pethaneis aifnidia den tha stenaxwrhtheis ok...(!)alla ama pethaineis arga?MPOREI na stenaxwrhtheis ligo..)

Kai epeidh gia milhsei kapoios giauto tha prepei na to exei skeftei POLU (den lew na to exei biwsei giati uparxoun kai autoi pou to zhsan kai dusthxws den to polukatalaban kai auto giati den ftasan na poun auto pou eipe h xhra tou Giwrgou

Sebasmo stous nekrous (giati tha tous skanadoume)
Sebasmo stous penthountes (thn luphsh as thn kratame gia ton eauto mas, tha xreiastei se osous skeftontai etsi)

 
At 6/18/2006 06:18:00 μ.μ., Blogger Κώστας said...

Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

 
At 6/18/2006 06:19:00 μ.μ., Blogger Κώστας said...

Ολόσωστο. Προσωπικά είχα κάνει αυτή τη σκέψη πριν 5 χρόνια όταν έχασα τον παππού μου.

Με πονούσε πολύ που έχασα αυτό τον άνθρωπο που με αγαπούσε τόσο,

ένιωθα χάλια στην ιδέα ότι ίσως δε πρόλαβα να του δείξω πόσο πολύ τον αγαπούσα και πόση αδυναμία του είχα σε σχέση με τον άλλο παππού και τις άλλες γιαγιάδες, αλλά εκτός από όλα αυτά,

σκεφτόμουν και στεναχωριόμουν περισσότερο για το ότι αυτός ο άνθρωπος δε ζει πια και στερείται όλα όσα προσφέρει αυτή η ζωή.

Το τέλος αυτής της ζωής είναι από μόνο του μια τεράστια απώλεια, άσχετα από το τι υπάρχει (αν υπάρχει) μετά.

 
At 6/18/2006 06:52:00 μ.μ., Blogger Περαστικός said...

Και εγώ για το πένθος ομιλώ. Χρησιμοποίησα τον δικό μου θάνατο για να καταστήσω σαφή τη δική μου άποψη ότι τελικά το πένθος αφορά μόνο αυτόν που πενθεί, χωρίς αυτό να είναι μομφή εναντίον του. Χρησιμοποίησα μάλιστα επίτηδες το πρώτο πρόσωπο για να μη θιγούν οι ευαισθησίες κάποιου (θα ήταν πιο σκληρό αν έγραφα ότι όσα δάκρυα και να χύσει κάποιος, δεν έχει σημασία για το νεκρό, καθώς θα ήταν εύκολο να σκεφθεί κάποιος τους δικούς του νεκρούς).

Ο θάνατος των αγαπημένων προσώπων με φοβίζει πολύ, όπως και ο πόνος που μπορεί να προηγηθεί του θανάτου (τελικά, κάποιος μπορεί να θεωρήσει και όλη τη ζωή ως μια παρατεταμένη επιθανάτια αγωνία). Νομίζω όμως ότι τελικά τον μόνο που δεν αφορά το πένθος είναι τον ίδιο τον αποθανόντα, έτσι ή αλλιώς. Είναι καθαρά υπόθεση των ζωντανών και ο τρόπος που το αντιμετωπίζει ο καθένας είναι προσωπική του υπόθεση. Καταλαβαίνω ότι κάποιοι μπορεί να ξενίζονται από ορισμένες απόψεις, αλλά ας βάλουν λίγο στην τσέπη την ακονισμένη ευαισθησία τους, εδώ είναι ένα blog, χώρος που προσφέρεται για ελεύθερη και φιλοσοφική συζήτηση. Εάν ο οικοδεσπότης δεν επιθυμεί ορισμένες απόψεις, μπορεί να το υποδείξει.

Για κάθε τι υπάρχει το κατάλληλο βήμα. Δεν θα φιλοσοφούσα σε μια κηδεία όταν θα εξέφραζα τα συλλυπητήριά μου, ούτε θα προσπαθούσα να πω σε κάποιον πενθούντα ότι είναι άτοπος ο πόνος του. Ωστόσο, αυτό με κανένα τρόπο δεν σημαίνει ότι είναι παράνομο να σκέπτεσαι και να συζητάς για το θάνατο, υπερβαίνοντας συναισθήματα και ταμπού, σε ανύποπτο χρόνο. Υπάρχουν πολιτισμοί όπου ο θάνατος συνοδεύεται από εορτασμούς (όπως στο Θιβέτ) και αυτό το βρίσκω ενδιαφέρον. Το όλο θέμα του θανάτου και η αντιμετώπισή του από την κοινωνία με ενδιαφέρει ιδιαίτερα και ας μην ξεχνάμε ότι, πλατωνικά, η ζωή είναι σπουδή θανάτου. Πολλές φορές με έχει προβληματίσει σε ποιο βαθμό η λύπη που αισθάνομαι για αυτούς που φεύγουν είναι εγωιστική και σε πιο βαθμό είναι ανόθευτη οδύνη για την απώλεια αυτών που χάνει αυτός που έφυγε ή, ίσως ακόμη πιο σημαντικό, ενοχή για αυτά που δεν κάναμε και δεν δώσαμε όσο ο άνθρωπος ήταν ακόμη κοντά μας. Προς το παρόν θεωρώ ότι αυτά είναι αδιαχώριστα. Η ανθρώπινη φύση μας δεν είναι εύκολο να διαχωριστεί σε στεγανά και τα ένστικτα δεν αποκόπτονται από τα συναισθήματα. Η εσωτερική αποδοχή και η ταπεινότητα για αυτό που είμαστε είναι η δική μου οδός, προς το παρόν.

Ο ίδιος ο θάνατος, αν είναι επιστροφή στο μηδέν, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως κακό ή καλό. Αν είναι η πλήρης απουσία συνείδησης και ανάμνησης, δεν θυμάμαι να ήταν πρόβλημα για εμένα αυτό πριν από τη γέννησή μου, ήταν για εσάς; Μιλάω για τον ίδιο το θάνατο και όχι για τον πόνο που μπορεί να προηγείται ή όχι (εξάλλου, μπορεί κάποιος να πεθάνει ανώδυνα, ενώ έχει υποφέρει στη ζωή). Εάν η ύπαρξη του προσώπου συνεχίζεται μετά το θάνατο (ή προϋπήρχε και της γέννησης, αν δεχθούμε την πλατωνική αντίληψη) νομίζω ότι αυτή μόνο καλύτερη μπορεί να είναι (ξεφορτωνόμαστε το "σήμα της ψυχής" και την πηγή κάθε πόνου). Μακάρι να ξαναδώ τους νεκρούς. Δεν θεωρώ ότι τίποτε από όσα έγραψα μπορεί να ερμηνευθεί ως έλλειψη σεβασμού... και επιμένω, αφού πεθάνω, θα προτιμούσα να δοθεί και η τελευταία δεκάρα που θα προοριζόταν για την κηδεία μου σε ζωντανούς που την έχουν ανάγκη και το σώμα μου να πεταχτεί σε ένα λάκκο ή να αφεθεί για τα αδέλφια μου σκυλιά και όρνια, παρά να εισπράξουν κάτι οι έμποροι του θανάτου και του πένθους (κληρικοί, γραφεία κηδειών, υπάλληλοι νεκροταφείων, λουλουδάδες, όλοι αυτοί που με έχουν κάνει να αναγουλιάζω σε κάθε κηδεία που έχω πάει. Έχετε διαβάσει το ποίημα "ο χαρούμενος νεκρός" του Μπωντλαίρ;

Σε μια ιδανική συζήτηση, εκφράζει ο καθένας τις απόψεις του, δεν χρειάζεται η κρίση για το ποιόν του συνομιλητή και τις εμπειρίες του, αρκεί η αντιπαράθεση των επιχειρημάτων ή η απλή παρουσίαση των απόψεων. Έχω βαρεθεί αυτούς που με τις ιδεοληψίες τους γυρνούν με ένα τεντωμένο δάκτυλο, κατακρίνοντας κάθε σκέψη που τολμά να ξεφεύγει από τις γραμμές που θεωρούν αποδεκτές. Νομίζω ότι και ο ίδιος ο οικοδεσπότης έχει γίνει στόχος αυτής της αντιμετώπισης. Ο θάνατος αγγίζει τους πάντες, ακόμη και εμένα (προσοχή: αυτοσαρκασμός για όσους δεν κατάλαβαν), αλλά αρνούμαι να αποστρέψω το βλέμμα μου από αυτόν. Τέλος, για να μην δοθεί τροφή σε νέες παρεξηγήσεις, αυτές είναι οι προσωπικές μου απόψεις, δεν επιδιώκω να τις επιβάλω σε άλλους. Παρακαλώ, μην σπρώχνετε με τόση βία τις ευαισθησίες σας μπροστά στο πρόσωπό μου. Κρατήστε αυτό που θεωρείτε σεβασμό για τους εαυτούς σας, εκφράστε τον ελεύθερα, αλλά αφήστε ήσυχη τη δική μου "ασέβεια". Πρέπει να θυμάμαι να αποφεύγω τα σχόλεια, εκτός αν αφορούν σε παντελώς ασήμαντα και ανώδυνα θέματα.

 
At 6/18/2006 06:54:00 μ.μ., Blogger Περαστικός said...

Για τον νεκρό, η άποψή μου είναι ότι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα (και ευτυχώς).

 
At 6/18/2006 08:11:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Profanws den diatupwsa swsta to sxolio mou giauto kai sou fanhke pws thixthka apo to diko sou.Lathos mou.
To egrapsa authormhta kai skeftomoun to periballon mou sthn Ellada alla kai edw.
Isws me peirakse pou to prwto sou sxolio htan mikro kai den sxoliases parapanw to opoio to ekanes meta kai xaipomai polu.

 
At 6/18/2006 09:20:00 μ.μ., Blogger petalida said...

Εντάξει Old Boy, καταλαβαίνω τι λες.

Το συναίσθημα που αφήνει ο θάνατος σε αυτόν που πεθαίνει, τη στιγμή που πεθαίνει είναι αδύνατον να το γνωρίζω. Τον φόβο για το θάνατο που ένιωθε Εκείνος όσο ήταν ακόμα ζωντανός και υγιής τον θυμάμαι καλά και δεν ξεχνιέται, και η σκέψη ότι μπορεί να τον ένιωσε και τότε που έφευγε και να το συνειδητοποίησε και να φοβήθηκε σα μικρό ανυπεράσπιστο παιδί, πάντα μου φέρνει λύπη και κλάμα και ένα κάτι ακόμα που ούτε θέλω να το πω εδώ και ούτε μπορώ καλά καλά να βρώ τις σωστές λέξεις.

Το εγώ από το εσύ δεν ξεχωρίζει πάντα τόσο καθαρά. Δεν ξέρω, ίσως αν περάσει ο πόνος να το δώ αλλιώς

 
At 6/19/2006 02:48:00 μ.μ., Blogger holidays in the sun said...

το θεμα περισσοτερο ειναι αν ο Γιωργος το ενιωσε αυτο και το εκτιμησε ποτε...

 
At 6/19/2006 07:57:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ασχετο με τον τονο της κουβεντας, αλλα βεβαιως η συγκεκριμενη χηρα ειναι λιγο πιο ασυνηθιστος ανθρωπος απο τη μεση χηρα - και το λεω εντελως ως εγκωμιο. (Για οσους δε διαβασαν τη Βιβλιοθηκη της Ελευθεροτυπιας, προκειται για την Αναγνωστακη και το Χειμωνα) Επισης, μια φιλη επισημανε πως το "ΤΙ σας λειπει" δεν απαντιεται κανονικα με "το θεμα δεν ειναι ΠΟΣΟ μου λειπει". Αλλα ηθελε να το πει, και ειναι πολυ ομορφο.

(Παρεμπιπτοντως, το πιο αστειο σημειο στη συνεντευξη ειναι οταν μας λεει πως ο αντρας της οχι μονο ειχε χιουμορ, αλλα και δεν ηταν καθολου φλεγματικο - και παραθετει ενα παραδειγμα που μου φαινεται υποδειγμα φλεγματικου χιουμορ...)

Holidays in the Sun - ειμαι βεβαιος οτι ο δεδομενος Γιωργος δεν υπαρχει περιπτωση να μην το ενιωσε. Αλλα ειναι επισης βεβαιο οτι οι συγκεκριμενοι ανθρωποι, καθενας σπουδαιος και δυσκολος απο μονος του, ειχαν ΠΟΛΥ ασυνηθιστους τροπους να ειναι μαζι. ( Ισως και εξ αυτου, Old Boy, ο τοσο πειστικος ορισμος της αγαπης ? Και αυτο νομιζω ειναι απλως ρεαλιστικο, οχι ελιτιστικο?-)

 
At 6/25/2006 02:26:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Δεν θα ήθελα να φορτίσω πιο πολύ την κουβέντα με δικές μου εμπειρίες. Ήδη είναι αρκετά συγκινητικά και περιεκτικά όσα περιγράφονται εδώ.

Ήθελα απλώς να πω πως αυτόματα μου ήρθε στο μυαλό ένα συγκλονιστικό διήγημα του Λουίτζι Πιραντέλλο, η "Συνομιλία με τη μητέρα μου" από τη συλλογή "Χάος". Είναι, αντίστοιχα, και το τελευταίο μέρος στην ταινία "Χάος" των Ταβιάνι που βασίζεται στο συγκεκριμένο βιβλίο.

Διαβάστε το ή δείτε το...

 
At 6/26/2006 02:29:00 π.μ., Blogger Rodia said...

Ο νεκρός εξακολουθεί να ζει στο μυαλό των ζωντανών -όσων τον θυμούνται. Εμείς οι ζωντανοί (πόσο ζωντανοί άραγε;) δίνουμε υπόσταση σε όλα (πρόσωπα και πράγματα) όσα μας περιστοιχίζουν, κρατούμε στο νου μας στιγμές κι αιωνιότητες, εικόνες χαράς και θλίψης, ιδέες, αγάπες, εμπνεύσεις.

Ο Γιώργος ζει όσο τον θυμούνται. Εκείνοι που τον αγάπησαν, εξακολουθούν να τον αγαπούν. Η ζωή του θα χαθεί όταν πάψουν οι εικόνες να μένουν ζωντανές. Αν ο Γιώργος (οποιοσδήποτε Γιώργος) ζούσε πολύ μακριά, κάπου όπου ήταν δύσκολη η επικοινωνία, πιθανότατα να μη μαθαινόταν καν ο χαμός του.. θα εξακολουθούσε να ζει, θα ζούσε στις καρδιές και στη σκέψη.
Ο δικός μου Γιώργος είναι ζωντανός επειδή δεν τον αφήνω να πεθάνει, δε χάνεται με το θάνατο ένας άνθρωπος. Θυμάμαι τα γενέθλιά του και όχι τη μέρα θανάτου, συνέχεια τη μπερδεύω, ακόμα και τη χρονιά συμβαίνει να ξεχνώ. Θυμάμαι τα αστεία μας, τις ξεχωριστές στιγμές, το μοίρασμα. Την αγάπη δε χρειάζεται να τη θυμάμαι: υπάρχει.
Εχω αφήσει παραγγελιά στα παιδιά μου, όταν πεθάνω να κάνουν ένα γερό τσιμπούσι όπου οι φίλοι να γλεντήσουν και να θυμηθούν τις πιο αστείες και χαρούμενες στιγμές.
Πόσο θυμώνω με αυτή την πέτρα που πέφτει βαρειά πάνω στο νεκρό σώμα! Οχι, δεν εννοώ την ταφόπλακα. Την πέτρα στο μυαλό που αρνείται να θυμηθεί τα ωραία, την πέτρα στην καρδιά που στύβει το συναίσθημα και το κάνει κλάψα. Την πέτρα που σταματάει το χρόνο στις ημερομηνίες θανάτου. Με αυτήν θυμώνω.

 
At 12/27/2006 05:49:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Very cool design! Useful information. Go on!
» »

 
At 4/25/2007 11:04:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

I have been looking for sites like this for a long time. Thank you! » » »

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home