Γιαλομ Γιαλομ πηγαίναμε

(«Μeaning seeking creatures»)

---

Τρίτη απόγευμα στο Μέγαρο. Έχει διάλεξη ο Ίρβιν Γιάλομ. Παρουσιάζει το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο: «Στον κήπο του Επίκουρου. Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου», που κυκλοφόρησε πέρσι στην Ελλάδα· που είναι μάλλον η χώρα με το μεγαλύτερο σουξέ του· που φαίνεται και από την προσέλευση του κοινού· πατείς με - πατώ σε, πάρα πολύς κόσμος που δεν κατόρθωσε να μπει. Άπαξ και έχεις μπει στην κεντρική πύλη, απλώς περιμένεις να ανοίξουν και οι εσωτερικές. Οι υπόλοιποι είναι έξω από την κεντρική και δεν τους αφήνουν μέσα. Κι όμως οι μέσα στοιβάζονται και σπρώχνονται μπροστά στις εσωτερικές. Ένας πενηντάρης κύριος στον πυρήνα του μπούγιου έχει κοκκινίσει, πρασινίσει, μπλέσει, bless him για το σόου που μόλις αρχίζει ωρυόμενος στον πορτιέρη: «αφήσέ με να μπω - άφησέ με να μπω». Αναρωτιέσαι πόσο πολύ μπορεί να τον έχει καταβάλλει το άγχος του θανάτου (για το οποίο θα ακούσει σε λίγο), ώστε να είναι διατεθειμένος να πάθει εδώ και τώρα εγκεφαλικό προκειμένου να απαλλαγεί μια για πάντα απ' το βάρος του. Εν τω μεταξύ μολονότι είμαι στην άκρη για να μην στριμώχνομαι, μια ευτραφέστατη κυρία παρασέρνει σαν οδοστρωτήρας τα πάντα στο πέρασμά της για να μπει στην πρώτη γραμμή της μάχης. «Πού πάτε κυρία μου; Δεν βλέπετε τι γίνεται;», την ρωτάω. «Έχω κάρτα εισόδου», μου απαντά. «Όλοι έχουμε», της ανταπαντάω θυμωμένος και το πλήθος συμφωνεί κοιτώντας την αγριεμένο.

Εγώ πάντως δεν είχα.

Οι πόρτες ανοίγουν, καθόμαστε, περιμένουμε, αρχίζει. Με τη φαλάκρα και το μούσι μοιάζει με τον Φρόιντ, μολονότι είναι διαφορετικής σχολής, της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας. Είναι πολύ απλά ντυμένος, αφού όπως λέει πρώτα έκοψε την λευκή ιατρική στολή (για να συμβολίσει μια πιο ισότιμη σχέση με τους θεραπευόμενούς του) και τα τελευταία χρόνια έκοψε και τις γραβάτες (αυτά δηλαδή που έκανε εδώ και ο Αλαβάνος, αν εξαιρέσεις την ιατρική στολή).

Μια ώρα κι ένα τέταρτο αργότερα είναι ο Ιρβούλης και μόλις τελείωσε. Αγέραστο δεν τον λες, συναρπαστικό ρήτορα δεν τον λες, ότι είπε κάτι ουσιωδώς διαφορετικό από όσα υπάρχουν στο βιβλίο δεν το λες, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγες και βαρετά τα όσα είπε. Και τώρα θα δεχτεί ελάχιστες ερωτήσεις από το κοινό. Η δεύτερη ερώτηση έρχεται από την πρώτη σειρά. Στο άκουσμα της φωνής απλώνεται σε όλη την έξοχης ακουστικής αίθουσα ένα αυθόρμητο βουητό αποδοκιμασίας, που καταπνίγεται όμως εξίσου αυθόρμητα, αφού δις ιζ μέγκαρον. Η φωνή ανήκει στην Άννα Παναγιωταρέα, η οποία μην έχοντας δικαίωμα λόγου σε κανένα άλλο ραδιοτηλεοπτικό μικρόφωνο, είπε να το ασκήσει εδώ. Τον αφοπλίζει ρωτώντας τον αν πιστεύει στην αθανασία της ψυχής. Πιθανώς τις πέντε φορές που στη διάρκεια της διάλεξης ο Γιάλομ τόνισε πως δεν πιστεύει στην αθανασία της ψυχής, η Άννα να μιλούσε στο κινητό με αυτή την ψυχή τον Αθανασάκη.

Και επειδή το ως τώρα κείμενο το 'φαγε η σάχλα, ιδού συνοπτικά τα τρικάκια για να ξεπεράσεις το άγχος του θανάτου με την επικουρία των Γιάλομ και Επίκουρου: 1) Αφού η ψυχή δεν είναι αθάνατη και δεν παίζει μετά θάνατον τιμωρία ή θλίψη, τότε σκασίλα σου. 2) Εκεί που είναι ο θάνατος δεν είσαι εσύ. Όταν πεθαίνεις δεν το καταλαβαίνεις, άρα σκασίλα σου ξανά. 3) Όσο υπήρχες πριν γεννηθείς, άλλο τόσο θα υπάρχεις μετά που θα πεθάνεις. Δεν υπήρχες πριν - δεν θα υπάρχεις μετα. Τώρα είναι που ζεις τα πάντα όλα.

Ενώ το φυσικό γεγονός του θανάτου καταστρέφει τη ζωή, η ιδέα του θανάτου μπορεί να σου σώσει τη ζωή: μην απωθώντας την θνητότητά σου ζεις όσο πιο έντονα μπορείς, εν γνώσει σου ότι μας έχουν πετάξει σε ένα κόσμο χωρίς νόημα, αλλά αφού είμαστε πλάσματα διψασμένα για νόημα πρέπει να εφεύρουμε εμείς ένα νόημα και να ζήσουμε σύμφωνα με αυτό. Και το νόημα που εφευρίσκει ο Γιάλομ είναι να ζουμε κάνοντας το καλό και ρίχνοντάς το στο γιαλό, αφού η θετική επίδραση που έχουμε στη ζωή των άλλων ανθρώπων μεταβιβάζεται με τη σειρά της σε άλλους, σαν τους κυματισμούς μέσα σε μια λιμνούλα που ολοένα και προεκτείνονται.

(Κείμενο γραμμένο για το «SMS» της «SportDay»)