Δεν το πολυσκέφτομαι. Αυτό είναι η αλήθεια. Ξέρω ότι δεν σε πείθω τώρα. Ξέρω ότι νομίζεις πως το λέω για να κρύψω τη ντροπή μου. Αλλά έτσι είναι. Δεν το πολυσκέφτομαι. Προτιμώ να σκέφτομαι τα δικά μου. Πάντοτε τα δικά μου σκεφτόμουν άλλωστε. Άνθρωποι σαν εμένα, που ζουν βασικά στις σκέψεις τους δηλαδή, δεν θα πάνε πουθενά στη ζωή τους, από την άλλη όμως όπου και να πάνε δεν θα τους κάνει και τόσο μεγάλη διαφορά. Όλοι εμείς που ζούμε βασικά στις σκέψεις μας είμαστε τοποθετημένοι ανάμεσα σε εκείνους που ζουν βασικά στον κόσμο (που ο κόσμος είναι ο φυσικός τους χώρος και οι σκέψεις απλώς σκέψεις κι όχι όλος τους ο κόσμος) και σε εκείνους που ζουν βασικά στο μυαλό τους (που ζουν τόσο βαθιά στο μυαλό τους που χάνουν την αίσθηση και του κόσμου και των σκέψεων). Για τους τελευταίους υπάρχουν τα άσυλα ή τα φάρμακα. Για μας το μόνο που υπάρχει είναι μια διαρκής αμηχανία, ένα διαρκές αίσθημα πως ανήκουμε και δεν ανήκουμε εδώ, πως οτιδήποτε διαταράσσει τις σκέψεις μας είναι ένας καταρχάς μπελάς. Οπότε, αυτό: σε πολύ μεγάλο βαθμό εξακολουθώ να σκέφτομαι όσα θα σκεφτόμουν κι αλλού. Ακόμα και στα αυτοκίνητα μηχανικά περιφέρομαι. Κοιτάω τους οδηγούς χωρίς στα αλήθεια να τους κοιτάω. Όπως ακριβώς κι αυτοί δηλαδή. Ταιριάζουμε σε αυτό, απλά το κάνουμε από διαφορετική οπτική ο καθένας. Αν και σίγουρα κάποιοι μεταξύ τους θα ζουν στις σκέψεις τους. Οπότε νομίζω πως αυτοί είναι πιο κοντά σε μένα από ό,τι στους άλλους οδηγούς. Το τι είσαι δεν καθορίζεται από το αν οδηγείς ένα αυτοκίνητο. Κι εγώ οδηγούσα κάποτε. Το τι είσαι δεν καθορίζεται από το αν πουλάς χαρτομάντηλα στα φανάρια. Κι εσύ μπορεί να πουλήσεις κάποτε. Ναι, προφανώς υπάρχουν οι πρακτικές δυσκολίες. Τα κρύα, οι ζέστες, οι βροχές. Η κούραση από την ορθοστασία. Αλλά όλα τα συνηθίζεις. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να συνηθίσει κανείς. Όλα παύουν μετά από λίγο καιρό να σου κάνουν εντύπωση, όλα μετά από λίγο καιρό σου φαίνονται φυσικά. Φοράς την κάθε νέα σου κατάσταση σαν να 'ταν ρούχο παλιό. Στρατό δεν έχεις πάει; Ε, μετά από λίγες μέρες, δεν ήταν σαν όλες σου οι μέρες πάντα έτσι να ήταν; Κάτι αντίστοιχο. Στο πιο ντροπιαστικό, δεν αντιλέγω. Αλλά ας τα είχα φροντίσει καλύτερα. Όχι πως φανταζόμουν ποτέ ότι θα βρεθώ σε αυτή τη θέση. Αλλά όταν ζεις μια ζωή στο τσακ, έρχεται η στιγμή που το τσακ δεν φτάνει. Και καμιά φορά έρχεται και πολύ αργά. Η κρίση; Ναι, φυσικά. Αλλά μπορώ και τώρα να είμαι κάπου αλλού, να τρώω κάπου αλλού, να μην το έχω ανάγκη αυτό. Αλλά πες με ιδιότροπο, πες με ξεροκέφαλο, πες απλώς ότι δεν θέλω να μπω στη διαδικασία να τα ψάχνω όλα αυτά. Και σάμπως τι νομίζεις πως βγάζω; Εντάξει, είμαι παππούς, μοιάζω Έλληνας, πολλοί που δεν θα έδιναν δίνουν κάτι. Αλλά και πάλι. Θέλω να πω πως τελικά είμαι εδώ, όχι γιατί δεν έχω απολύτως καμία άλλη επιλογή, ούτε επειδή αξίζει τον κόπο και τη ντροπή. Απλά η επιλογή που με έφερε σε αυτό το φανάρι είναι η τελευταία μιας μακροχρόνιας -πολύ μακροχρόνιας όπως διαπιστώνεις βλέποντάς με- σειράς επιλογών. Αλυσσίδα. Κρίκος κρίκος ως εδώ. Και μη νομίζεις. Τα περισσότερα από όσα έκανα στη ζωή μου δεν άξιζαν τον κόπο. Πάντα ο κόπος μου αμειβόταν λιγότερο από το κανονικό. Και ποτέ δεν ένιωθα ντροπή για αυτό. Αυτή είναι η κύρια ντροπή που πρέπει να νιώθει κανείς. Η ντροπή της υπο-αμοιβής, η ντροπή του να σε εκμεταλλεύονται. Αντίθετα, εγώ ντρεπόμουν να ζητάω, με αποθάρρυνε η όλη ιδέα της διεκδίκησης. Δεν άξιζε τον κόπο να βγαίνω από τις σκέψεις μου. Επέστρεφα σε αυτές. Κι ακόμη και τώρα δεν ξέρω αν το μετανιώνω. Τουλάχιστον σκέφτηκα. Και σκέφτομαι ακόμα. Πόσα πράσινα έχουν ανάψει όση ώρα στα λέω αυτά; Πόσα αυτοκίνητα έχουν παραμείνει με το παράθυρο κλειστό; Με πόσους οδηγούς ανταλλάξαμε βλέμματα τυφλά; Ποιός είσαι εσύ που τα λέω όλα αυτά; Υπάρχεις; Θα πάρεις ένα πακέτο;