Ευρώπη

Aκούς την τοποθέτηση του Ευρωπαίου επίτροπου ενέργειας και ξαναθυμάσαι ότι υπάρχει (ή υπήρχε) και μια άλλη Ευρωπαϊκή Ένωση, διαφορετική από αυτήν με την οποία έρχεσαι σε καθημερινή επαφή την τελευταία διετία. Και ότι αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση, οσοδήποτε ημιτελής κι αν ήταν, είχε εν πάση περιπτώσει ένα κοινό νομικό και πολιτισμικό πυρήνα στον οποίο μπορούσες να κοιταχτείς και να νιώσεις καλά. Ίσως δεν κοιταζόσουν με συγκίνηση, ίσως η συγκίνηση για μια κοινή ταυτότητα να χρειάζεται πολύ περισσότερες δεκαετίες -αν όχι και αιώνες- προκειμένου να αρχίσει να διαμορφώνεται, πάντως κοιταζόσουν σε αυτήν την πλευρά του πυρήνα της και μόνο ντροπή δεν ένιωθες.

Και η οικονομική του πλευρά; Είχε τελικά απ' την αρχή δίκιο το ΚΚΕ στην κριτική του; Καλώς ή κακώς εδώ θα οδηγούσε μια μέρα το πράγμα; Δεν ξέρω. Δεν ξέρω αν ανάγοντας τα πάντα στον καπιταλισμό έχουμε και την τελική εξήγηση των πάντων. Ξερω όμως πως αν είναι να μας χαλάει η ταμπελοποίηση, πρέπει να μας χαλάει αμφίπλευρα. Γιατί ταμπελοποίηση συνιστά και η επίκληση στην Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή οικογένεια κλπ κλπ, με την οποία μας πιπιλάνε τα μυαλά οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, αλλά και οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου, που έκαναν καλοκαιριάτικα παραινέσεις στους πολιτικούς μας να «τολμήσουν». Ποιά ακριβώς Ευρώπη επικαλούνταν και επικαλούνται;

Την Ευρώπη που δυο χρόνια τώρα έχει πάρει ένα κράτος μέλος της και το κοπανάει σαν χταπόδι; Την Ευρώπη που μετά από το συγκεκριμένο κράτος μέλος της άρχισε να κοπανάει και τα υπόλοιπα; Την Ευρώπη που την κοπανάει δυο χρόνια τώρα αυτό το μυστηριώδες απρόσωπο τέρας «των αγορών» κι εκείνη δεν θέλει ή δεν ξέρει πώς να το ελέγξει; Την Ευρώπη που ξέχασε οτιδήποτε άλλο τη συνιστούσε και αποφάσισε πως το μεγάλο της όραμα είναι η δημοσιονομική πειθαρχία και η υπέρατη αξία της οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί; Την Ευρώπη που επιβάλλει μη εκλεγμένους «συναινετικούς» πρωθυπουργούς τραπεζίτες; Την Ευρώπη που απαιτεί δεσμεύσεις που καθιστούν τις εκλογές σχεδόν κενό γράμμα; Την Ευρώπη που εκβιάζει με ευαισθησία μαφιόζου; Την Ευρώπη που δεν κουράστηκε να λέει πόσο κατάμαυρο είναι το ελληνικό της πρόβατο και τι πάλλευκα που είναι τα υπόλοιπα, ακόμη κι εκείνα που μπήκαν σε παρόμοια προγράμματα; Την Ευρώπη που έκανε ένα νομισματικό πείραμα κι επειδή δεν της βγαίνει ή δεν το αναπροσαρμόζει για να της βγει, πρέπει να δυστυχήσουν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπων;

Η λύση ή η καταστροφή δεν έχει να κάνει με το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή», δεν έχει να κάνει με το δίλημμα «διατήρηση ή διάλυση της ευρωζώνης». Καταστροφή είναι όταν ξεχνάς, τόσο ως Ευρώπη, όσο και ως Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία κλπ, πως η οικονομία είναι όχημα, το νόμισμα είναι όχημα, τα οικονομικά και νομισματικά δόγματα είναι όχημα. Πως ως Ευρώπη ή ως επί μέρους κράτη είστε πριν απ' όλα και πρώτα απ' όλα μια κοινωνία ανθρώπων, που το πρώτιστο μέλημά τους θα έπρεπε να είναι το να ζουν με στοιχειώδη αξιοπρέπεια και στοιχειώδη πολιτισμό. Το αν θα φτιάξεις νέο νόμισμα, αν θα κόψεις περισσότερο από το παλιό, αν θα φτιάξεις νέους κανόνες λειτουργίας των αγορών ή οτιδήποτε άλλο, το βρίσκεις όταν επαναπροσδιορίζεις τις προτεραιότητές σου και τις επαναστρέφεις από τους οικονομικούς δείκτες στην κοινωνία των ανθρώπων, που πρέπει να συνεχίσουν να ζουν σε ένα τοπίο μη ντικενσιανό, μη μαντμαξικό, σε ένα τοπίο μη εξαθλίωσης.

Αλλά για να επαναπροσδιοριστούν κι αυτές οι προτεραιότητες, πρέπει κι αυτοί οι -υποτίθεται υπό ισοπέδωση- λαοί να αρχίσουν να αντιδρούν διαφορετικά. Το να αγανακτούν στις ισπανικές πλατείες και στη συνέχεια να απέχουν στις ισπανικές κάλπες δίνει το δεύτερο -μετά τις πάσης φύσεως «υπογραφές» και δεσμεύσεις- χτύπημα στις εκλογές και δεν οδηγεί πουθενά. Ή μάλλον οδηγεί, οδηγεί στην επιτάχυνση της μετατροπής της Ευρώπης σε ένα μεγάλο, ενιαίο, ανελεύθερο, δημοσιονομικό κτήνος.