Η καρδιά του Φρανσουά

Οι Ρομπέν των Γουνών: Η Μιριέλ, ο Φρανσουά κι ο Ρενέ, στη Μασσαλία του «Lady Jane». Στα νιάτα τους ζούσαν άγρια κι αναρχικά, λήστευαν και συχνά μάλιστα όχι για πάρτη τους. Το έργο ξεκινά δείχνοντάς τους να μοιράζουν κλεμμένες γούνες σε μια φτωχογειτονιά, κάτι μεταξύ Ρομπέν των Δασών και Ρομπέν των Σούπερ Μάρκετ. Τώρα τα χρόνια έχουν περάσει, έχουν κόψει εντελώς επαφές και η μεσήλικη τάξη έχει αντικαταστήσει τη νεανική άψη. Η Μιριέλ έχει μαγαζί με αρώματα κι ένα γιο, ο Φρανσουά επισκευάζει σκάφη, έχει γυναίκα και δυο κόρες, ο Ρενέ έχει στριπτιζάδικο. Της Μιριέλ όμως της απαγάγουν τον γιο και ζητούν λύτρα. Ξαναβρίσκει τους παλιούς της φίλους και ζητά τη βοήθειά τους.
Οι τρύπες της πλοκής: Μόλις η πλοκή αρχίζει να ξετυλίγεται, από τα κεραμίδια της ταινίας αρχίζει να ακούγεται ένα επίμονο νιάου νιάου. Ο θεατής θα εικάσει ότι πρόκειται για γάτα και -ω της μη εκπλήξεως- στο τέλος θα διαπιστώσει ότι πρόκειται όντως για ψιψινούλα, μένοντας όμως με την απορία πώς το μυαλό των ηρώων της ταινίας δεν έκανε τις ίδιες σκέψεις με το δικό του, πώς δεν πήγε στο προφανές. Πάντα είχα αυτήν την γενικότερη απορία, πώς είναι δυνατόν να γυρίζονται ταινίες με τεράστιες τρύπες στην πλοκή, πώς χρηματοδοτούνται, πώς οι δημιουργοί τους δεν αγχώνονται για την κοινή λογική των θεατών. Αλλά αν σε άλλες ταινίες οι τρύπες δύσκολα μπορούν να γίνουν ανεκτές, με αποτέλεσμα να σε ξενερώνουν πολύ έως εντελώς, είναι επειδή πρόκειται για γενικά κακές ταινίες. Και ένας από τους διάφορους πιθανούς ορισμούς μιας κακής ταινίας είναι ακριβώς αυτός: κακή ταινία είναι αυτή που στηρίζεται μόνο στην πλοκή της. Ευτυχώς οι καλές ταινίες είναι κάτι πολύ περισσότερο από την πλοκή τους και το «Lady Jane» είναι μια καλή ταινία, μια ταινία ατμόσφαιρας και ουσίας χωρίς τρύπες, μια ταινία που κερδίζει επικεντρώνοντας το βλέμμα της στους πρωταγωνιστές της, μια ταινία που μιλάει για την ανάγκη να συνεχίσει να χτυπάει η καρδιά ώστε να εξακολουθείς να νιώθεις ζωντανός, αλλά και για την άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος, την ανάγκη να σταματήσει να χτυπάει η καρδιά ώστε να πάψεις να απομακρύνεσαι κι άλλο από τη νεότητά σου και την ομορφιά της. Είναι επίσης μια σκεπτόμενη ταινία εκδίκησης (μάλλον μια σκεπτόμενη ταινία για την εκδίκηση), πολύ κοντύτερα από πλευράς προβληματικής στην τριλογία της εκδίκησης του Παρκ Τσαν Γουκ παρά στις κινηματογραφοφιλικές ταινίες εκδίκησης του Ταραντίνο.
Μια τόσο κατανοητή συμπεριφορά: Μια από τις κοπέλες του στριπτιζάδικου ο Ρενέ την έχει ξεχωρίσει και είναι η φίλη του. Τα βράδυα κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι. Όταν ο Φρανσουά επισκέπτεται το μαγαζί, του γυαλίζει και ρωτάει τον φίλο του αν μπορεί να πάει μαζί της. Θα πληρώσει κανονικά. Ο Ρενέ του λέει όχι. Με ξένους πηγαίνει, με φίλους απαγορεύεται. Μα γιατί; Γιατί έτσι, τέλος κουβέντας. Όσο καταρχήν παράλογη είναι αυτή η στάση του, τόσο -και ακόμα περισσότερο- είναι και κατανοητή. Σκέφτεσαι ότι στη θέση του και εσύ το ίδιο θα έκανες. Είναι δική μου και ολωνών, αρκεί οι «ολωνοί» να είναι απρόσωποι. Η σκηνή μού φέρνει στο μυαλό σκηνές από δυο άλλες ταινίες. Στο «Sweet Charity» ο πρωταγωνιστής έχει αποδεχθεί ότι η Τσάριτυ είναι προσωπική χορεύτρια και της λέει ότι θα την παντρευτεί. Η Τσάριτυ μαζεύει τις βαλίτσες της και όταν πάει να την πάρει, την βλέπει στο χώρο που ζούσε μαζί με τις συναδέλφους της. Τότε το θεωρητικό γίνεται πρακτικό και μολονότι δεν αλλάζει η γνώση και η πληροφορία που έχει, αλλάζει η οπτική επαφή και είναι η εικόνα που τον κάνει να την αφήσει, την ώρα που η θεωρία δεν τον εμπόδιζε. Στη «Μεγάλη Ανατριχίλα» η Γκλεν Κλόουζ κάνει το αντίθετο από τον Ρενέ: επιλέγει να «προσφέρει» τον άντρα της στη φίλη της που θέλει να κάνει παιδί. Τον δίνει στην καλή της φίλη για να τη βοηθήσει να συλλάβει, λογικά όμως δεν θα τον δάνειζε ποτέ σε μια ξένη. Κατανοητό κι αυτό. Παράξενο πλάσμα ο άνθρωπος.

(Κείμενο γραμμένο για το ελculture)