Η Δημοκρατία ως Καθεστώς

«Μαύρο φίδι που τους έφαγε, τον Απόστολο Δοξιάδη, τον Τάκη Θεοδωρόπουλο και τον Πέτρο Μάρκαρη. Από την επόμενη ημέρα της δημοσίευσης της επιστολής τους με την οποία καυτηρίαζαν τις διακοπές θεατρικών παραστάσεων άρχισαν τα όργανα. Στο Διαδίκτυο, στα μπλογκ. Πολλές (λεκτικές) επιθέσεις έφτασαν στα όρια του χυδαίου, αντίδραση περίπου αναμενόμενη, που ενθαρρύνεται από τη δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας στις κοινότητες των ηλεκτρονικών ημερολογίων».

Ενδεχομένως να πρόκειται για αντικειμενική και μετριοπαθή εκτίμηση των ποστ και των σχολίων που γράφτηκαν σε σχέση με την επιστολή, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης της «Καθημερινής», που δεν τα έχει διαβάσει, να σχηματίζει μια εικόνα η οποία αντανακλά επακριβώς το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο κινήθηκε η κριτική της επιστολής.

Ενδεχομένως πάλι το πρόβλημα να μην είναι τόσο η δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας στις κοινότητες των ηλεκτρονικών ημερολογίων, όσο το ότι έληξε οριστικά και αμετάκλητα η δυνατότητα διατήρησης του μονοπωλίου του λόγου στις κοινότητες των παραδοσιακών ΜΜΕ, η δυνατότητα δηλαδή περιχαράκωσης του λόγου και του αντιλόγου μόνο μεταξύ μερικών δεκάδων προνομιακών συνομιλητών, που μιλούν έμπλεοι επώνυμου κύρους από καθέδρας, ενώ στους αναγνώστες της εφημερίδας παραχωρείται μισή σελίδα όπου φιλοξενούνται οι σύντομες επιστολές του πόπολου.

Ο αρθογράφος συνεχίζει σε άλλο σημείο του άρθρου του κι αφού έχει προηγουμένων μιλήσει για την θολή επαναστατικότητα των δρόμων: «Το ξέρω, ακούγομαι σαν «γέρος», αλλά δεν βλέπω μεγάλη ελπίδα στις τραμπουκικές εισβολές σε κάθε είδους χώρους όπου, εννοείται, η δημοκρατία πάει περίπατο. Δεν βλέπω μεγάλη διάθεση για διάλογο, αλλά θυμωμένους, αλαζονικούς μονολόγους με τους οποίους καταργούνται δικαιώματα, εγγεγραμμένα στο DNA των αστικών δημοκρατίων εδώ και αιώνες».

Διάθεση για διάλογο - θυμωμένοι αλαζονικοί μονόλογοι.

Φεύγοντας από τον συγκεκριμένο αρθογράφο και μιλώντας γενικότερα, θα μπορούσε κανείς να δει το εξής σχήμα:

Πλιάτσικα και κάψιμο καταστημάτων = κοινό ποινικό δίκαιο.

Μολότωφ και πέτρες σε αστυνομικούς = απόλυτα καταδικαστέα ανεξαρτήτως αφορμής.

Διαδηλώσεις = νεκρώνουν τα μαγαζιά, εμποδίζεται η κυκλοφορία στην πόλη.

Κατάληψη ΕΡΤ και ραδιοφωνικών σταθμών = βία και φασισμός.

Διακοπή παραστάσεων = προσβολή της ελευθερίας της έκφρασης, της τέχνης, της καρδιάς της δημοκρατίας.

Γενικό επιχείρημα: γυμνή οργή - θολή επαναστατικότητα, μα δεν υπάρχουν αιτήματα, μα πού είναι ο λόγος;

Ύπαρξη αντεπιχειρημάτων σε ποστ που μιλούν για εξέγερση: ανωνυμία, χυδαιότητα, μα πώς να συνομιλήσεις με αυτούς;

Όταν έγραψε ο Φουκουγιάμα για το «Τέλος της Ιστορίας» τον έφαγαν και δικαίως. Αν όμως η Ιστορία δεν έχει τελειώσει οικονομικά, δεν έχει τελειώσει και πολιτειακά, που πάει να πει ότι η δημοκρατία δεν είναι ένα καθεστώς με κανόνες και θεσμούς οι οποίοι ήταν κάποτε σε κίνηση και πια πάει πάγωσαν, αλλά κάτι ουσιαστικότερο και βαθύτερο, που απαιτεί να κάνεις κάθε φορά διάκριση ανάμεσα στις μορφές διαμαρτυρίας και που εν πάση περιπτώσει αξιώνει εκεί που υπάρχει ο λόγος αντί να τον απαξιώνεις -και δη διαστρεβλωτικά- να προσπαθείς να τον αφουγκραστείς και να τον αντικρούσεις, ώστε να οδηγηθείτε ίσως διαλεκτικά κάπου, γιατί σε τελική ανάλυση όλοι στο ίδιο δημοκρατικό στρατόπεδο είστε, εκτός κι αν τα στρατόπεδα είναι άλλα, εκτός κι αν το ένα στρατόπεδο ζητά να μην υπάρχει η παραμικρή αλλαγή στους όρους με τους οποίους διεξαγόταν μέχρι πριν λίγα χρόνια ο δημόσιος διάλογος, ήτοι μέσω επίσημων καναλιών, στηλών εφημερίδων, σωματείων με σφραγίδα πρωτοδικείου κι εκπροσώπων κομμάτων.