Τρίτη, Μαΐου 20, 2008

Βάλε να φάω

Respect
(λέξη θαυμασμού δηλωτική και γλωσσικής αλλοτρίωσης ενδεικτική)
«Θα διηγηθώ πάνω σ΄ αυτό μια προσωπική ιστοριούλα, που μου δίδαξε πολλά. Πριν από μερικές δεκαετίες συζητούσα με μια Σκανδιναβή φίλη μου, ανθρωπολόγο εγκατεστημένη στην Ελλάδα, για τον χαρακτήρα της παραδοσιακής ελληνικής οικογένειας. Επιπόλαιος φεμινιστής δυτικής κοπής και στηλιτευτής των ελληνικών πατριαρχικών δομών, της έφερα σαν παράδειγμα για την αυταρχική συμπεριφορά του Έλληνα συζύγου τη φράση «βάλε να φάω», που σε τόνο διαταγής απευθύνει στη γυναίκα του, όταν γυρίζει στο σπίτι μετά τη δουλειά. Η Σκανδιναβή συνομιλήτριά μου χαμογέλασε συγκαταβατικά και μου είπε ότι μάλλον θα έπρεπε να βρω καλύτερο παράδειγμα. Έχοντας μελετήσει από κοντά τους κώδικες επικοινωνίας στα ελληνικά νοικοκυριά της υπαίθρου, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η φράση αυτή όχι μόνο δεν προδίνει ανδρικό αυταρχισμό, αλλά το αντίθετο: αναγνωρίζει την πρωτοκαθεδρία της γυναίκας στη διαχείριση των πόρων του νοικοκυριού. Στην πραγματικότητα ο άνδρας λέει στη σύζυγό του: «Εσύ ξέρεις πόσο φαγητό περισσεύει και μου αναλογεί, κανόνισε λοιπόν». Θα μπορούσε, φυσικά, να το πει με πιο κομψό τρόπο, αλλά ελπίζω να συμφωνούμε ότι η απουσία αστικής κομψότητας στη συμπεριφορά των Ελλήνων χωρικών δεν συνιστά από μόνη της ανδροκρατικό δεσποτισμό.
Νά τι λείπει ακόμα από τη σημερινή λογοτεχνία μας (για να μείνουμε σ΄ αυτήν, στην οποία επικεντρώθηκε άλλωστε ένα μεγάλο μέρος της καινούργιας διαμάχης γύρω από την ελληνικότητα): ένα επόμενο βήμα μετά την απελευθέρωσή της από τον εθνοκεντρισμό και την ψύχωση της ελληνικότητας· η μέριμνά της να αφουγκραστεί αισθαντικά τους κώδικες μέσα από τους οποίους εκφράζονται ή και καταπνίγονται οι σχέσεις, οι ανάγκες, τα συναισθήματα, τα όνειρα των ανθρώπων αυτής της χώρας...»
Μέχρι η λογοτεχνία να καλύψει το επισημαινόμενο κενό, ας σημειωθεί ότι η φράση «βάλε να φάω» όσο ερμηνεύτηκε ερμηνεύτηκε και όσο παρερμηνεύτηκε παρερμηνεύτηκε, καθώς και από τον ματσότερο των αρρένων να ειπωθεί σήμερα, η απάντηση θα έρθει -εντός των ορίων του στατιστικού σφάλματος- με την μορφή ειλικρινά απορημένου βλέμματος, μιας και το νέο προς διερεύνηση πλέγμα σχέσεων πρέπει να εντοπιστεί στο ποιός από το ζευγάρι θα πει την φράση «παράγγειλε» και ποιός θα λάβει την καθοριστική απόφαση για το τι ακριβώς θα παραγγελθεί (συνυπολογιζομένων των πόρων του νοικοκυριού).
Deliver(y) us from literature and let υs enjoy blogging.
Ιστολογείν: η ελληνικότητα σε καθημερινά επεισόδια, τη στιγμή ακριβώς της διαμόρφωσής της.
Λογοτέχνες, διαβάστε μπλογκ στην τύχη. Ειδικά τα ημερολογιακά. Ποτέ άλλοτε τόσοι εσωτερικοί κόσμοι δεν είχαν εκτεθεί στην κοινή θέα. Δεν χρειάζεται να φανταστείτε τίποτα. Αρκεί να μπορείτε να συνθέσετε.
(Μια φορά να τελείωνα ένα ποστ εκεί που σκόπευα όταν το ξεκινούσα και τι στον κόσμο. Mόλις κατορθώσω να λύσω το ακανθώδες ζήτημα του αρτιότερου τρόπου συνθέσεως ενός ποστ, θα προχωρήσω και στα επόμενα εξελικτικά στάδια).

11 Comments:

At 5/20/2008 08:08:00 μ.μ., Blogger fpboy said...

ti na pw.
respect!

 
At 5/20/2008 09:09:00 μ.μ., Blogger xasodikis said...

Συνέχεια από την πρώτη περικοπή, άκρως ενδιαφέρουσα:
Λέει πολλά το προφίλ των πιο ανελέητων χλευαστών της «ευρωλιγούρας», των πιο πυρίπνοων τυμπανοκρουστών κατά της παγκοσμιοποίησης και της νέας τάξης. Οι περισσότεροι έχτισαν καριέρες και απολαμβάνουν περιουσίες χάρη σε ό,τι καταγγέλλουν με μανία: σύμβουλοι ξένων ινστιτούτων στρατηγικών μελετών, αστέρες των μίντια και του λάιφ στάιλ, διευθυντικά στελέχη διαφημιστικών εταιρειών, πανεπιστημιακοί που αρμέγουν κονδύλια από την απεχθή τους Ευρωπαϊκή Ένωση.

 
At 5/20/2008 09:13:00 μ.μ., Blogger gerasimos said...

Παρόλα αυτά ακόμη και στα μοντέρνα ζευγάρια, οι παραδοσιακοί ρόλοι (επι)ζούν και βασιλεύουν. Κατά την άφιξη του κομιστή του φαγητού (κοινώς πακετά), η γυναίκα οφείλει σε πολλές περιπτώσεις να μείνει αθέατη, πιστή στον παραδοσιακό ρόλο της σεμνής, οικόσιτης και προστατευμένης από αδιάκριτα βλέμματα δεσποσύνης (παντρεμένης και μη), ενώ ο άντρας, πιστός στον εξίσου παραδοσιακό του ρόλο ως εξωστρεφούς και κουβαλητή (breadwinner), αναλαμβάνει να εμφανιστεί στην πόρτα για την παραλαβή του φαγητού.

Δεν ξέρω πως, αλλά θυμήθηκα ένα τραγουδάκι του Παπάζογλου: 'όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν...'

 
At 5/20/2008 10:20:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

χεχε..δείτε τα σημερινα θέματα των πανελληνίων στην "νεοελληνική γλώσσα" /απόσπασμα από Σεφέρη και θέμα για την παράδοση.
Μάλλον κάποιος εκεί μέσα είναι φαν του Κουρτοβικ :Ρ (μακάρι δλδ)

 
At 5/21/2008 01:24:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Επίσης, Γεράσιμε, εννέα στους δέκα ντελιβεράδες είναι άντρες (το κοινωνιολογικό μας νυστέρι χώνεται ολοένα και βαθύτερα) ;)

 
At 5/21/2008 04:01:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ποιος κρατάει το τηλεκοντρόλ όμως? Για πείτε μου.

 
At 5/21/2008 05:02:00 μ.μ., Blogger gerasimos said...

Τώρα πως να εξηγήσω ότι η κατοχή από τις μοντέρνες γυναίκες του τηλεκοντρόλ και η επακόλουθη κυριαρχία τους ως προς την επιλογή καναλιών, δε συνιστούν παρά προέκταση του προαναφερθέντος παραδοσιακού ρόλου τους ως οικοδεσποινών;

 
At 5/21/2008 08:15:00 μ.μ., Blogger kukuzelis said...

Εντυπωσιάστηκα με το κείμενο. Μου φαίνεται η καλύτερη συνέχεια του διαλόγου Σεφέρη-Τσάτσου, με τον Κούρτοβικ να ενσαρκώνει, κατ εμέ, το πνεύμα του Σεφέρη. Μερσί για την υπόδειξη Old Boy. Κι όσοι από την οικογένεια λέγονται Κώστας, όσες φέρουν το όνομα Ελένη να είναι καλά να γιορτάσουν και του χρόνου. Κι έχει ο θεός.

 
At 5/21/2008 11:53:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Συγχαίρω την σκανδιναβική ακαδημία για την πετυχεσά του παραπάνω ανεκδότου. Το άλλο με τον Τοτό το ξέρει η θειά;

 
At 5/22/2008 02:47:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Kουκουζέλη, οι Κωστοελένες ευχαριστούν :) Το κείμενο του Κούρτοβικ έχει πράγματι μια ποιότητα αποστάγματος.
Νiemandsrose, δεν διαφωνώ ότι είναι κάπως ροζ η οπτική γωνία της Σκανδιναβής. Αλλά ως άλλη οπτική γωνία στην ως τότε του συγγραφέα, νομίζω ότι προσθέτει στην αντίληψη των πραγμάτων, την φωτίζει λίγο περισσότερο, δεν την συσκοτίζει.

 
At 5/23/2008 02:36:00 μ.μ., Blogger Niemandsrose said...

Μα δεν υπονόησα πως τα ανέκδοτα λειτουργούν συσκοτιστικά. Μάλλον φωτίζουν ακόμα περισσότερο τα στερεότυπα και τις αγκυλώσεις μας.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home