Παρακάμψεις

Aύγουστος 2004: στους Ολυμπιακούς της Αθήνας η εθνική μπάσκετ έχει προκριθεί στην οκτάδα, έχοντας την ευχέρεια να επιλέξει αντίπαλο και να αποφύγει την πανίσχυρη Αργεντινή· αρκεί να χάσει στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου από το Πόρτο Ρίκο. Το ελληνικό μπάσκετ έχει να δει επιτυχία της εθνικής πολλά χρόνια, η Ολυμπιάδα γίνεται στην Ελλάδα (είναι οι μέρες που το κοινό γιουχάρει επιδεικτικά τους δρομείς των 200 μέτρων, γιατί είχε πληρώσει εισιτήριο εδώ και μήνες περιμένοντας να δει έναν ακόμη εθνικό θρίαμβο και σκασίλα του πώς θα τον κατακτούσε, αφού και οι αμερικάνοι αράπηδες που ήταν στο στίβο ντοπαρισμένοι ήταν), ενώ πρόκειται για τη δεύτερη ευκαιρία που δίνεται στο Γιαννάκη ως προπονητή, καθώς στην πρώτη κρίθηκε σχετικά αποτυχημένος. Παραταύτα ο Γιαννάκης αποφασίζει πως είναι προτιμότερο για την υγεία και το πνεύμα της ομάδας να προσπαθεί να κερδίζει όλα τα παιχνίδια. Συντρίβει το Πόρτο Ρίκο, βρίσκει την Αργεντινή στα προημιτελικά, η Αργεντινή κερδίζει και λίγες μέρες μετά γίνεται και Ολυμπιονίκης. Η εθνική έχει αποτύχει ξανά. Μέρος του Τύπου ασκεί κριτική όλο νόημα για την παιδική αφέλεια της επιλογής Γιαννάκη. Τα επόμενα δυο χρόνια η εθνική παίρνει χρυσό στο ευρωπαϊκό και αργυρό στο παγκόσμιο· κύριο γνώρισμά της η άρνηση της να χάσει, άρνηση με την οποία γυρνά συνεχώς χαμένα παιχνίδια στο τελευταίο λεπτό.

Ιούλιος 2007: σε μια διοργάνωση με πολύ μικρότερη προβολή και πίεση για επιτυχία, στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου νέων, δεκαοκτάχρονα παιδιά παίζουν ένα ματς παρωδία με την Ισπανία, γιατί η ισοπαλία βολεύει και τις δύο ομάδες. Το ματς έρχεται 0-0, ένα πέναλτι που κερδίζουμε εκτελείται με τρόπο που αν μη τι άλλο σε βάζει σε σκέψεις, το τελευταίο μισάωρο όλοι αλλάζουν πασούλες. Όταν ένα αποτέλεσμα εξυπηρετεί δύο ομάδες, εννέα στις δέκα φορές το αποτέλεσμα αυτό έρχεται. Καλώς ή κακώς έτσι γίνεται στο ποδόσφαιρο, είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, είναι κάτι που σε ένα βαθμό έχουμε αποδεχθεί· δεν χάλασε κι ο κόσμος. Χάλασε όμως ένα μικρό κομματάκι της ομορφιάς του, ένα κομματάκι που θα ήθελε κι εδώ την αφελή επιλογή, την επιλογή άνθρωποι που μόλις ξεκινάνε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο να μην ενδιαφέρονται μόνο για το αποτέλεσμα, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο φτάνεις σε αυτό. Εκτός χορού ηθικολογίες ενός ανθρώπου που δεν έχει παλέψει χρόνια στα γήπεδα για να φτάσει σε ένα σκοπό; Πιθανώς. Από την άλλη βέβαια, αν ήταν η δική μας εθνική που είχε μείνει έξω, θα διαβάζαμε στον Τύπο λυσσαλέες αναλύσεις κατά της αδικίας και της απατεωνιάς. Οι ποδοσφαιριστές μας θα έκλαιγαν στα αποδυτήρια για το γαμώτο. Χθες προφανώς έκλαιγαν οι συνομήλικοι τους Πορτογάλοι, που κι αυτοί πάλευαν χρόνια για να φτάσουν στον ίδιο ακριβώς σκοπό.

Χθες γίναμε ακόμη μια σταλιά πιο κυνικοί· ένας ακόμη σκοπός που άγιασε τα μέσα, όπως τα άγια κάτουρα του Κώστα, από τα οποία -δεν θα το αρνηθώ- κι εγώ κοινωνούσα όταν τα σάρωνε όλα. Και ο Κώστας είναι πάλι ολοσέλιδη διαφήμιση στις εφημερίδες, γιατί παραμένει είδωλο, γιατί τον αθώωσε ο Μάκης, γιατί όλοι ντοπάρονται, γιατί, εντάξει, και το άγιο τροχαίο ήταν ένα ακόμη μέσο που άγιασε ο σκοπός της μη καταδίκης του για non show, γιατί εν τέλει αποδείχθηκε καπάτσος και τους την έφερε και στο αθλητικό δικαστήριο.

Θέλω να πάρει η εθνική το ευρωπαϊκό νέων. Αν το πάρει θα το έχει πάρει άξια. Άξια, αλλά με μια κηλιδίτσα. Θέλω να το πάρει και να βγουν μετά τα παιδιά να ζητήσουν μια συγγνώμη. Μία θα είναι αρκετή. Δεν είναι όλα χαμένα σε επίπεδο αρχών. Χάνονται κάθε φορά που τα αφήνουμε να χαθούν.

Ο μέσος νεοέλληνας, πάντως, μαθαίνει στην αρχή από τον πατέρα του και στη συνέχεια «από τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα» να μην παίξει τον ρόλο του μαλάκα - να μην παίξει τον ρόλο του Γιαννάκη, να κλέψει αυτός πριν προλάβουν να τον κλέψουν οι άλλοι - να παίξει τον ρόλο του Τζέκου.

Τον Τζέκο θαυμάζεις, φίλε. Ο Γιαννάκης δεν ταιριάζει στις παρακάμψεις που καθημερινά κάνεις στη ζωή σου. Κι ίσως τελικά αν δεν υπήρχε η βαρβαρότητα του συστήματος, να μην ήξερες τι θα γίνεις χωρίς αυτή, γιατί η βαρβαρότητα αυτή είναι μια κάποια λύση, μια λύση που σου επιτρέπει να αγιάζεις στη συνείδησή σου τα δικά σου μικροκατεργάρικα μέσα.