H Κυρία Εκδίκηση
"Και τώρα, εγώ, για ποιά χαρά να ζω;"
Eκεί που το τελευταίο δεκάλεπτο του "Οldboy" απογείωνε την ταινία και πάντρευε το στυλ με την ουσία και το βάθος, εκεί που το "Oldboy" μιλούσε για τη γνώση ως ελευθερία, για τη γνώση της ύβρεως και την ελεύθερη επιλογή της ύβρεως όταν το πάθος της αγάπης την υπερνικά, εκεί που ο κακός της ταινίας είναι ο ελεύθερος, ενώ ο καλός εκείνος που δεν αντέχει την ελευθερία, εκείνος που επιλέγει και τον σκύλο και την πίττα, και την ύβρη και την λήθη της ύβρεως, εκεί που αντί για χάπι έντ υπήρχε η πιο ειρωνική ανατροπή του, εκεί που είχαμε τραγωδία χωρίς κάθαρση, η "Εκδίκηση Μιας Κυρίας" ("Sympathy For Lady Vengeance") ικανοποιεί μεν στυλιστικά, νοηματικά όμως είναι μια εξαιρετικά καλαίσθητη παραλλαγή των ταινιών του Τσάρλς Μπρόνσον τύπου "Εκδικητής της Νύχτας": Κάποιος εγκλημάτησε και δια της αυτοδικίας θα αποδοθεί πραγματική δικαιοσύνη. Ενώ στην τραγωδία συγκρούεται το δίκαιο δύο πλευρών (και πράγματι έτσι γίνεται στο "Oldboy"), εδώ ο κακός όχι μόνο δίκιο δεν έχει (το δικό του δίκιο εν πάση περιπτώσει), αλλά η μόνη εξήγηση που δίνει για τα ανομήματά του είναι ένα "Νοbody's Perfect", όπως στην τελευταία ατάκα του "Μερικοί το Προτιμούν Καυτό". Ενώ όμως εκείνη η ατάκα ήταν αριστουργηματική, εδώ δεν είναι παρά μια ατάκα - σινεφίλ καλαμπούρι για να μας δείξει ότι ο κακός είναι κτήνος και του αξίζει κάθε τιμωρία. Το τέλος της ταινίας χιονισμένο, όπως και στο "Οldboy", η σύγκριση όμως της ανατρεπτικής - υπερείρωνος - υπερπονεμένης διάθεσης του "Οldboy", με το ευτυχισμένο ζεύγος που χαμογελά, με το μονοδιάστατο και εντελώς κοινότοπα λυτρωτικό χάπι έντ της "Εκδίκησης Μιας Κυρίας", είναι θλιβερή. Στην "Εκδίκηση Μιας Κυρίας" το χιόνι ξεπλένει και δικαιώνει την ματοβαμμένη ηρωίδα, στο "Οldboy" το χιονισμένο λευκό τοπίο λειτουργεί αντιστικτικά με την ανίερη αγκαλιά. Μετά το τέλος της "Εκδίκησης Μιας Κυρίας" οι πρωταγωνιστές θα πάνε σπίτι τους να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα ή, όπως έλεγε και η Μελίνα στο "Ποτέ την Κυριακή", θα πάνε όλοι μαζί στην παραλία. Η δικαιοσύνη έχει αποδοθεί, ό,τι έγινε - έγινε, η τάξη επικρατεί πάλι στο σύμπαν. Μετά το τέλος του "Οldboy" όμως, το σύμπαν δεν νιώθει και τόσο καλά, ένα καταραμένο ζευγάρι αυτοκτόνησε κι ένα άλλο είναι έτοιμο να διαιωνίσει τα εκτρώματά του, ανγοώντας την κατάρα του - το ένα σκέλος του ζευγαριού ακούσια, το άλλο εκούσια. Κορυφαίος πάντως διάλογος της "Εκδίκησης Μιας Κυρίας" είναι ο εξής: Ο κακός έχει εγκληματήσει κι έχει βγάλει λεφτά από τα εγκλήματά του. Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν μαζευτεί και ρωτάνε αν ο κακός έχει παιδιά. Όταν πληροφορούνται ότι δεν έχει, ρωτούν "τότε, για ποιό λόγο τα ήθελε τόσα λεφτά;". "Για να πάρει σκάφος" είναι η απάντηση και το σοκ των συγγενών σχεδόν ξεπερνά τον αποτροπιασμό για τις φρικαλεότητες που διέπραξε. Δεν ξέρω πόση ειρωνεία έχει βάλει εδώ ο σκηνοθέτης (Παρκ Τσαν Γουκ), δεν ξέρω τα κορεάτικα ήθη κι έθιμα, φαίνεται όμως ότι ο νοτιοκορεάτικος καπιταλισμός δεν είναι ακριβώς σαν τον δυτικό κι ότι ίσως εκεί η επιδίωξη του κέρδους δεν γίνεται για ίδιον όφελος, αλλά για το όφελος της οικογένειάς σου.
13 Comments:
Στις 4 - 5 πρώτες σειρές τα πήγες σχετικά καλά.Το υπόλοιπο μετά το γράφει και μαθητής λυκείου.Προσπάθησε περισσότερο.
Θα βάλω τα δυνατά μου.
Σπάνιας ομορφιάς ανάλυση η ανάλυσή σου,απίθανη προσέγγιση μέσα από μια εξαιρετικά διεισδυτική ματιά.;)
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
re old boy ti Qa ginei dhladh? eimate anagkasmenoi oi upoloipoi na diabazoume sta sxolia tis kritikes tou kaQe malaka?
kurioi an den sas aresoune ta grafta tou mhn xanaperasete apo to site tou kai kanete thn kritikh apo to diko sas blog.
ante giati paraphge ayth h istoria...
Δεν έχω πρόβλημα, Τζιτζίκο. Ο καθένας μπορεί να λέει τη γνώμη του.
dont worry... to xerw (-oume) pws den exeis esy to problhma.
Kι εμένα μου έκαναν εντύπωση τα περι παιδιών και σκάφους...
Eσύ θείε, νομίζω ότι έχεις άνθρωπο που θα μπορούσε να επαληθεύσει ή να διαψεύσει την υπόθεση που έκανα.
Μιας και κλήθηκα εμμέσως να καταθέσω τη γνώμη μου, θα εκμεταλλευθώ την ευκαιρία για να διατυπώσω μερικές σκέψεις, βάσει της μικρής μέχρι τώρα εμπειρίας μου. Την ταινία δεν μπόρεσα να τη δω γιατί εδώ προβλήθηκε πριν από ένα χρόνο τουλάχιστον. Από την περιγραφή της σκηνής, ωστόσο, μπορώ να διακρίνω κάποια ειρωνεία προς τα κορεατικά ήθη. Η οικογένεια στην Κορέα αποτελεί σαφώς σημαντικότατο θεσμό. Από τούτον απορρέουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις των γονιών προς τα παιδιά, του μεγαλύτερου αδελφού προς τις αδελφές, της νύφης προς την πεθερά κ.ο.κ. Ωστόσο στην συγκεκριμένη σκηνή, αυτό που σατιρίζεται μάλλον είναι η οικογενειοκρατία που επικρατεί στις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι περισσότεροι οικονομικοί όμιλοι, μερικοί κολοσσιαίων διαστάσεων, μεταβιβάζονται από τους γονείς στα παιδιά, με θεμιτά και αθέμιτα μέσα, έχοντας ηθικό κάλυμμα της αξία της οικογένειας στην κοινωνία. Έτσι, το σοκ των συγγενών προέρχεται απ΄το ότι ο κακός έκανε τόση περιουσία χωρίς να έχει κάποιον να τη μεταβιβάσει – πράγμα αδιανόητο για τα κορεατικά δεδομένα. Βέβαια, η λειτουργία των ομίλων αυτών, γνωστών και ως chaebols, διαφέρει κάπως από αυτήν των δυτικών επιχειρήσεων. Εδώ η εταιρεία ανυψώνεται σε ιδεολογία και συμβολικά ή κυριολεκτικά, παίρνει τη μορφή οικογένειας. Μια φίλη μου έλεγε μάλιστα, ότι υπάρχει τύπος ανθρώπου Samsung, τύπος Hyundai κτλ. βάσει των οποίων γίνονται και οι προσλήψεις.
Πέραν τούτων, ο καπιταλισμός στην Κορέα δεν διαφέρει, τουλάχιστον εξωτερικά, από αυτόν της Αμερικής. Κι εδώ χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη του χρήματος για το χρήμα, και κυρίως από την επίδειξη υπαρκτού ή ανύπαρκτου πλούτου. Στη βάση του, όμως, μπορούν κι εδώ να εντοπισθούν τα διδάγματα του κομφουκιανισμού, τα οποία διαποτίζουν ολόκληρη την κορεατική κοινωνία. Ένα αξίωμα, το οποίο αντιλαμβάνομαι διαρκώς καλύτερα με το χρόνο, είναι ότι δεν υπάρχει ισότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Βάσει της ηλικίας, της μόρφωσης, της κοινωνικής θέσης, της οικογενειακής κατάστασης κτλ., ένας εκ των δύο θα βρίσκεται σε υπέρτερη θέση απ’ τον άλλο. Η χαρακτηριστική κορεατική αδιακρισία επί προσωπικών δεδομένων, προέρχεται ακριβώς από αυτήν την ανάγκη κατάταξης και ακολούθως κατάλληλης χρήσης της γλώσσας. Κι επειδή, από όλα αυτά τα στοιχεία, μόνο ο πλούτος διακυμαίνεται ελεύθερα και μπορεί να σε συμπαρασύρει μαζί του στην κοινωνική κλίμακα, ιδού ένας καλός λόγος για να πλουτίσει κανείς. Εν ολίγοις Ob, σωστή η παρατήρηση σου για την οικογένεια, αλλά και το ίδιον όφελος είναι ισχυρός παράγων.
Χαιρετίσματα! (και όποτε σου λείψει η Άπω Ανατολή, ξέρεις ότι είσαι ευπρόσδεκτος)
ΥΓ. Παραδόξως, στην Κορέα ο Κιμ Κι Ντουκ και λιγότερο ο Παρκ Τσαν Γουκ , δεν είναι τόσο δημοφιλείς όσο θα περίμενε κανείς. Ιδιαίτερα ο πρώτος ξεκίνησε ως απόλυτα περιθωριακός σκηνοθέτης κι ακόμη δεν έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτός (μεταξύ άλλων, επειδή δεν έχει την κατάλληλη μόρφωση!)
Πολύ ενδιαφέρον. Πάνω που τον τελευταίο καιρό σκεπτόμουν ότι και στην Ελλάδα οι άνδρες χρησιμοποιούν/ούμε την οικογένεια ως απελευθερωτικό μέσο, ως ύστατη δικαιολογία στην ερώτηση "Μα καλά, δε φοράς παντελόνια εσύ?"
Kρυστάλλη, μόλις έδειξες τη διαφορά μεταξύ του να λες εξυπνάδες (όπως εγώ) και να γνωρίζεις σε βάθος ένα θέμα. Ευχαριστώ για το σχόλιο (και για την πρόσκληση φυσικά).
Αγαπητέ oldboy,
αν και βρήκα αργά το post σου για την αγαπημένη μου Lady V και αν και περίμενα να συμφωνήσω μαζί σου (όπως συμβαίνει συνήθως όταν σε διαβάζω) θα ήθελα να παραθέσω μιαν άλλη αποψη επί του θέματος.
Το τέλος του oldboy ήταν όντως αριστουργηματικό κι έδωσε 'ουσία και βάθος' στο στυλιστικό μεγαλείο της υπόλοιπης ταινίας αλλά παρ'όλα αυτά μας είπε πως σε μια τέτοια τραγική κατάσταση μόνο η άγνοια σώζει. Εγώ την Lady V την βλέπω σαν μιά πραγματική συνέχεια του oldboy με την έννοια οτι ασχολείται με την έννοια της κάθαρσης/redemption (αν αυτή υπάρχει και πώς) μετά απο μια πραξη εκδίκησης. Νομίζω επίσης πώς οι δύο ιστορίες έχουν εντελώς παράλληλους χαρακτήρες: η Geum-ja είναι ο Lee Woo-Jin και ο Mr.Baeck είναι ο Oh dae-su (γι'αυτό και τον παίζει κι ο ίδιος ηθοποιός). Οι διαφορές τους είναι πως ο Mr.Baeck αδικεί την Geum-ja με κάθε γνώση και δόλο ενώ ο Oh dae-su βλάπτει τον Lee Woo-Jin και την αδερφή του απο αφέλεια και με πλήρη άγνοια της τραγικότητας της κατάστασης. Ο Lee Woo-Jin όταν τελειώνει (και πετυχαίνει) το περίτεχνο σχέδιο εκδίκησης αυτοκτονεί (όπως σωστά λες κι εσύ 'για ποιά χαρά να ζώ?'). Η Geum-ja όμως έχει την τύχη να έχει την κόρη της, που μπορεί να την συγχωρήσει και με την αγάπη της να την εξιλεώσει. Δεν ζούνε λοιπον αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα στο τέλος της Εκδίκησης μιας Κυρίας: στην σκηνή με το tofu στο χιόνι η Geum-ja αμφιταλαντεύεται αναμεσα σε μια ζωή δυστυχίας, όπως πιστεύει πως της αξίζει, και σε μιά ζωή εξιλεωμένη και ξανακερδισμένη από την αγάπη της κόρης της. Πολύ διστακτικά επιλέγει την δεύτερη.
Αυτά τα μπερδεμένα. Περιμένω την γνώμη σου...
Lady V
Δημοσίευση σχολίου
<< Home