Κι αν είμαι ποπ, μην με φοβάσαι

Κάτι που γούσταρα να κάνω στο μπλογκ (για την ακρίβεια κάτι που μου έβγαινε από μόνο του να κάνω) ήταν το να γράφω επί παντός επιστητού και μάλιστα με το στυλ που κάθε φορά μου φαινόταν κατάλληλο. Μου άρεσε δηλαδή να μπαίνει κάποιος στο μπλογκ και να μην είναι σίγουρος για το τι είναι αυτό που διαβάζει: Ένα καλαμπούρι; Μια βαθιά φιλοσοφία; Μια ιστοριούλα; Ένα βίωμα; Κάτι που σοβαρολογεί; Κάτι που χαριτολογεί; Κάτι που καταγγέλλει; Κάτι που υμνεί; Κάτι που σημειολογεί;

Τώρα τα έχει σκιάξει όλα η φοβέρα του μνημονίου και τα έχει πλακώσει η σκλαβιά των πολιτικοοικονομικών. Ωστόσο δεν φταίει η πραγματικότητα που είναι τέτοια και με κάνει να γράφω μόνο τέτοια. Γιατί η πραγματικότητα ποτέ δεν είναι μόνο τέτοια, η πραγματικότητα πάντοτε -ακόμα και σε στρατόπεδα συγκέντρωσης- όλα τα χωράει, οπότε το θέμα ήταν, είναι και θα είναι το βλέμμα μας επάνω της.

Αν η συνειδητοποίηση ενός προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για την καταπολέμησή του, ευελπιστώ ότι σύντομα θα απελευθερωθεί ξανά το ποπ βλέμμα μου και θα αρχίσει να αγκαλιάζει παραμελημένες εκφάνσεις της ζωής (για παράδειγμα, καιρό με τρώει να γράψω ότι ο Αλέξης Σπυρόπουλος την έχει δει υπερπαράγοντας παύλα υπερπροπονητής παύλα υπερκονοσέρ του αθλήματος, ακολουθώντας στην Εθνική του ποδοσφαίρου τα λαμπρώς διαβρωτικά βήματα του Φίλιππου Συρίγου στην Εθνική του μπάσκετ, αλλά δεν το γράφω επειδή δεν είναι αρκούντως "σοβαρό" θέμα).

Τιλ δεν, σε επανάληψη ή και σε πρώτη μετάδοση μερικές σκέψεις:

Το να χρεοκοπεί η Ιρλανδία είναι όντως ένα πρόβλημα. Αλλά ας πούμε ότι αυτά συμβαίνουν, ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται, ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα που οφείλεται σε κάτι που έκανε εκείνη λάθος, όπως το πρόβλημα της Ελλάδας σε κάτι που έκανε αυτή λάθος κλπ. Να επεκτείνουμε τη λογική και να πούμε ότι το ίδιο ισχύει και για το σημερινο-αυριανό πρόβλημα της Πορτογαλίας και ούτω καθεξής; Να την επεκτείνουμε. Να πούμε ότι μάλλον δεν τραβάει και η Ευρωζώνη, με τη σημερινή της σύνθεση; Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, το πρόβλημα είναι τρόπον τινά περιορισμένο, έχει μέση, αρχή και τέλος. Τι γίνεται όμως όταν τον Ιούλιο, δηλαδή τέσσερεις μήνες πριν, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά πως η Ιρλανδία πήρε τα πάνω της; Εκεί τι είδους πρόβλημα έχουμε; Το μεγάλο παράδοξο με τον ολοσχερή βιασμό της πολιτικής από την οικονομία, είναι πως την ώρα που η οικονομία παρουσιάζεται ως τεχνοκρατική πραγματικότητα που κυριαρχεί επί των ευχολογίων, ως νούμερα αμείλικτα που δεν χωρούν ΠΙΑ αμφισβήτηση από τον εγγενή λαϊκισμό των δημοκρατικών καθεστώτων (δημοκρατία ΠΙΑ = λαϊκισμός και έλλειψη αυτοδύναμης τόλμης λήψης των απαραίτητων διαρθρωτικών μέτρων -επτά γενικές σερί, μαδερφάκερ-), την ίδια ακριβώς ώρα το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα είναι μια σειρά από ατελείωτες διαψεύσεις προβλέψεων των ειδημόνων, μια σειρά από δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει αύριο. Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα μοιάζει πολύ λίγο με σύστημα και πολύ περισσότερο με χάος.

Ίσως λοιπόν η κατ΄αρχάς βάσιμη ένσταση, πως καλώς ή κακώς έχει διαμορφωθεί μια οικονομική πραγματικότητα και πως δεν είναι λύση το να λέμε «δεν μ' αρέσει - δεν μ΄αρέσει - δεν μ' αρέσει», πως δεν είναι λύση η άρνηση της πραγματικότητας των αριθμών, να μπορεί να απαντηθεί ως εξής: μπορεί τελικά αυτή να είναι η μόνη λύση, η μόνη εφικτή λύση, η μόνη πραγματιστική λύση, μπορεί δηλαδή η λύση να είναι να αρνηθούμε την τρέχουσα πραγματικότητα των αριθμών και να δημιουργήσουμε μια νέα. Να πούμε δηλαδή στοπ, το πράγμα έχει ξεφύγει, η φούσκα έχει ξεφύγει, το χρήμα που τα κράτη χρωστούν στις αγορές δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρωθεί, όσο και να αφαιμαχθούν οι πολίτες τους, όσο και να αποσαρθρωθούν και να αυτοαναιρεθούν τα ίδια. Εάν δεν αρέσει στις αγορές, ας πάνε σε πλανήτες όπου ο ανταγωνισμός θα θάλλει. Ο δικός μας δεν χωράει άλλη διάρθρωση. Ή ας σταματήσουν να δανείζουν τα κράτη, ας κρατήσουν τα λεφτά στο θησαυροφυλάκιό τους και ας βουτάνε σε αυτά σαν τον Σκρουτζ Μακ Ντακ.

Εν πάση περιπτώσει οσοδήποτε στρεβλό κι αν υπήρξε το οικοδόμημα του ελληνικού κράτους και ο τρόπος που χειρίστηκε τα οικονομικά του, είναι ακόμη στρεβλότερο το οικονομικό δόγμα στο οποίο οικονομικά μεγέθη σαν την ανεργία είναι από αδιάφορα έως επιθυμητά, το οικονομικό δόγμα το οποίο ζητεί την μείωση των μισθών, ενώ ταυτόχρονα σηκώνει τους ώμους ψηλά έως επιθυμεί την απομάκρυνση κεφαλαίων από τις χώρες που βουλιάζουν, το δόγμα το οποίο στο τέλος τέλος δεν ομνύει στην αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων, αλλά στον ελεύθερο ανταγωνισμό. Ο ανταγωνισμός που σε όλες τις άλλες εκδοχές του μαθαίνουμε από παιδιά πως είναι κακή λέξη, αλλά στη νεοφιλελεύθερη οικονομία είναι η ευγενικότερη αρχή.

Ο αντίλογος σε όλα αυτά προφανώς είναι ότι μπορεί ο καπιταλισμός να ομνύει στο κέρδος και να μην έχει τελική αναγωγή του τον άνθρωπο, ωστόσο τελικά ο άνθρωπος περνά καλύτερα μαζί του από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα. Υπήρχαν όμως αντίβαρα, υπήρχε κάποιος έλεγχος, υπήρχε ένα φρένο, υπήρχε ο λαϊκισμός της πολιτικής, ο επάρατος συνδικαλισμός, συλλογικές συμβάσεις που ανέβαζαν το εργατικό κόστος, κοινωνικό κράτος που αύξανε τα ελλείμματα.