Συννεφιασμένη Κυριακή

Συμπληρώθηκαν πριν λίγες μέρες είκοσι πέντε χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη και σε ένα από τα σχετικα αφιερώματα που έγιναν διάβασα μια ιστορία που δεν ξέρω αν είναι ευρέως γνωστή, εγώ πάντως ομολογώ ότι δεν την είχα ξανακούσει. Την αντιγράφω: «Η πιο βαριά μομφή που έχε αποδοθεί στον Τσιτάνη είναι ότι οι στίχοι του πιο φημισμένου τραγουδιού του, «Συννεφιασμένη Κυριακή», δεν είναι δικοί του. Γράφει ο Τάσος Σχορέλης στη «Ρεμπέτικη Ανθολογία» του: «Ο Τσιτσάνης βεβαιώνει πως τις μαύρες μέρες της Κατοχής έγραψε τους στίχους και τη μελωδία της «Συννεφιασμένης Κυριακής», «τότε που οι συνεργάτες των κατακτητών παράδιναν τους πατριώτες». Η αλήθεια απέχει πολύ. Τους στίχους έγραψε το 1947 ο Αλέκος Γκούβερης. Κάποια Κυριακή έχασε στο ποδόσφαιρο η Α.Ε. Λάρισας και ο Γκούβερης, φανατικός οπαδός της, έγραψε τους στίχους. Ο Τσιτσάνης έκανε διόρθωση στον τρίτο στίχο του πρώτου τετράστιχου. Ελεγε «που είναι μελαγχολική», και την έκανε «που έχει πάντα συννεφιά» (...) Η «εκκαθάριση» της ΑΕΠΙ και η ετικέτα του δίσκου της «Φίλιπς» αποδεικνύουν ποια είναι η αλήθεια»».
Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει τόσο ποιά είναι η αλήθεια, ολόκληρη η αλήθεια ή ποσοστό της. Η αλήθεια είναι άλλωστε έννοια ναρκοπέδιο, έννοια υπερβολικά σίγουρη για τον εαυτό της, έννοια που νομίζει πως όλα τα ξέρει κι όλα τα εξηγεί. Αντίθετα, με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η εκδοχή της ποδοσφαιρικής «Συννεφιασμένης Κυριακής» ως ιστορία, αφού οι ιστορίες είτε είναι είτε δεν είναι αληθινές δεν μπορούν ποτέ να πουν ψέμματα.
Στην ιστορία αυτή η πρώτη «Συννεφιασμένη Κυριακή» ήταν η Κυριακή ενός ανθρώπου που συννέφιασε επειδή έχασε η Αελάρα του. Στην ιστορία αυτή δηλαδή, αν η μπάλα είχε αποφασίσει να πάει λίγα εκατοστά πιο έξω στο νικητήριο γκολ των αντιπάλων ή λίγα εκατοστά πιο μέσα στην ευκαιρία της Λάρισας, η συγκεκριμένη Κυριακή δεν θα είχε συννεφιά. Κι επειδή η έμπνευση είναι ζώο μυστήριο και γεμάτο καπρίτσια, το οποίο έρχεται και φεύγει όταν εκείνο νομίζει χωρίς να είναι stand by για την επόμενη φορά που θα χάσει η ομάδα σου, είναι πολύ πιθανό να μην ήταν συννεφιασμένη η Κυριακή του επόμενου στραβοπατήματος της ομάδας. Άσε δηλαδή που αν δεν έχανε εκείνη την Κυριακή μπορεί να άλλαζε και η ψυχολογία της ομάδας και να άρχιζε σερί που θα την ανέβαζε πολύ στο βαθμολογικό πίνακα, κάνοντας στο τέλος της χρονιάς περήφανο τον Αλέκο Γκούβερη και διώχνοντας κάθε νέφος από τον ψυχικό του ορίζοντα.
Μπορεί λοιπόν αν ήθελε η μπάλα λίγο περισσότερο την ΑΕΛ εκείνη την Κυριακή, να μην την είχε παραλάβει ποτέ τα σύννεφα της ο Τσιτσάνης και να μην τους έβαζε ποτέ την μουσική που τους έβαλε. Και το περαιτέρω ενδιαφέρον ερώτημα της ιστορίας είναι μήπως, ανεξάρτητα από τον στιχουργό, ο Τσιτσάνης έβγαλε ως συνθέτης όλο αυτό το συναίσθημα σκεφτόμενος πάνω στους στίχους εικόνες Κατοχής, Γερμανών και αντιστασιακών. Ή, αντίθετα, αυτοί εφευρέθηκαν εκ των υστέρων, προκειμένου η πραγματικότητα να διορθωθεί προς το «καλλιτεχνικά ορθότερον» και να συμμορφωθεί στο επικολυρικό job descriprion ενός μεγάλου τραγουδιού, το οποίο οφείλει να τραγουδά υψηλά συναισθήματα και ηθικοπλαστικές ιστορίες, ιστορίες δηλαδή για αδικοχαμένους ήρωες και όχι για οπαδικά μαραζώματα;
Ό,τι από τα δύο κι αν συνέβη στην ιστορία, είναι σίγουρο ότι δίπλα στη «Συννεφιασμένη Κυριακή» του στιχουργού και τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» του συνθέτη, υπάρχουν πάνω από εξήντα χρόνια τώρα οι εκατομμύρια συννεφιασμένες Κυριακές των ακροατών. Και μάλιστα πιθανότατα περισσότερες και από τους ακροατές της, καθώς καθόλου δεν αποκλείεται ο ίδιος ακροατής άλλα να σκέφτεται τραγουδώντας τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» όταν ήταν 25 κι άλλα όταν έγινε 45.
Αλλά εκτός από τη Συννεφιασμένη Κυριακή του ερωτευμένου που εκείνος καίγεται κι εκείνη όχι, του οικογενειάρχη που ξεκινάει η βδομάδα και βλέπει ότι δεν την βγάζει με τον μισθό του, του ανθρώπου που κυριακάτικα δεν βρίσκει τρόπο να παραπλανήσει την μοναξιά του, μπορεί να απενοχοποιηθεί και η δική σου και η δική μου ποδοσφαιρική Κυριακή, αφού είναι μια μέρα σαν κι αυτή που ‘χάσα τη χαρά μου, που μου ματώνει τη ψυχή, Χριστέ και Πάναγιά μου.

(Κείμενο γραμμένο για το «SMS» της «SportDay»)