Ο κερδοσκόπος που γύρισε απ' το κρύο
Λένε κάποιοι ότι το τρέχον κραχ είναι για το οικονομικό μας σύστημα ό,τι το 1989 για το ανατολικό μπλοκ και η αλήθεια είναι ότι δεν έχω ιδέα αν αυτή η αναλογία έχει βάση ή είναι αστεία, η μόνη ιδέα που έχω, η μόνη ιδέα που μου περνά από το μυαλό, είναι ότι αν όχι ο μόνος, πάντως ο βασικός τρόπος με τον οποίο επηρεάζουν οι μάζες την Ιστορία, είναι η αδράνειά τους και η παθητική παρακολούθησή της, λες και πρόκειται για μια ιστορία που διαδραματίζεται εντελώς -μα εντελώς όμως- ερήμην τους.
27 Comments:
Δεν έχεις κι άδικο.
Υπήρξαν ιστορικά μεγάλες εξαιρέσεις σε αυτό που λες όπως τελευταία - ιστορικά - στην Ουγγαρία το 1956 ή στην τότε Τσεχοσλοβακία το 1968: δηλαδή αυθόρμητες, δημιουργικές και αχαλιναγώγητες ‘εκρήξεις’ και μάλιστα σε συνθήκες πολιτικής ανελευθερίας. Αντιθέτως όσον αφορά στο 1989 νομίζω δεν έχεις άδικο, σε αρκετές περιπτώσεις κεντροανατολικών ευρωπαϊκών χωρών σαν να παραήταν 'βελούδινες' οι μεταβάσεις στη μετακομμουνιστική πραγματικότητα. Η εντύπωση που μου έμεινε ήταν ότι πολλοί άνθρωποι περίμεναν παθητικά για χρόνια, χωρίς καμία διάθεση να βάλουν το κεφάλι τους στον ντορβά να πέσουν σαν υπερώριμα φρούτα κάποια από εκείνα τα καθεστώτα του λεγόμενου 'υπαρκτού' σοσιαλισμού, προκειμένου κατόπιν να αρχίσουν κατά χιλιάδες να σκαρφαλώνουν ακίνδυνα στα τείχη. Νομίζω ότι αν το δει κανείς το πράγμα κοινωνικά και ιστορικά, ξεκινώντας ας πούμε από τη Γαλλική Επανάσταση και ύστερα οι άνθρωποι - θα το πω πολύ απλουστευτικά έως ισοπεδωτικά - δυστυχώς έχουν ή νομίζουν ότι έχουν όλο και περισσότερα πράγματα να χάσουν αν αναμειχθούν σε ο, τιδήποτε και, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες θα προτιμήσουν να καθίσουν να περιμένουν να δουν τι θα γίνει από την τηλεόραση μασώντας πασατέμπο.
αυτά και τα όσα έγραψε ο Πετεφρής http://petefris.blogspot.com/2008/10/blog-post_07.html δεν ρίχνουν φως στα αίτια (δεν διαβάζουμε δα και τις σωμόν σελίδες εδώ) αλλά δίνουν μιαν ερμηνεία στις επιπτώσεις
Έχω δύο βασικές διαφωνίες:
Πρώτον, πόσο στενά ορίζουμε την Ιστορία με ιώτα κεφαλαίο. Ιστορία δεν είναι μόνο η χρηματοπιστωτική κρίση, όπου η συζήτηση γίνεται σε άγνωστη γλώσσα (π.χ. derivatives, short-selling κλπ), Ιστορία είναι π.χ. και η Αραβοϊσραηλινή διένεξη, και ο φυλετικός πόλεμος στις ΗΠΑ το 1968, και ο Γαλλικός Μάης την ίδια χρονιά, και ένα σωρό άλλα συμβάντα που έχουν επηρεάσει, άλλα λίγο και άλλα περισσότερο, την παγκόσμια κοινωνική εξέλιξη.
Δεύτερον, μόνη η ενεργητική συμμετοχή των μαζών δεν είναι κάτι απαραιτήτως *καλό*: στον εμφύλιο της Ρουάντα μια χαρά συμμετείχαν οι μάζες, παίρνοντας χατζάρια και σφάζοντας οι μεν τους δε σε κλίμακα γενοκτονίας.
Επιπλέον, δεν μου έρχεται στο μυαλό καμία περίπτωση που οι μάζες να ξεσηκώθηκαν εν συνόλω: πάντοτε κάποιοι έβγαιναν μπροστά, κι αν δεν τους έπνιγαν εν τη γενέσει καμιά φορά έβαζαν φιτίλια στους πολλούς. Δέχομαι ότι σήμερα κάτι τέτοιο δεν είναι πολύ ορατό, αλλά μην ξεχνάμε ότι και το Σύστημα μαθαίνει από την Ιστορία και βρίσκει τρόπους να εκτονώνονται οι κρίσεις λιγότερο δραματικά.
Χασοδίκη ο Μάης του ’68 και όχι μόνον μπορεί να ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Ο Οκτάβιο Παζ είπε κάποτε ότι τα γεγονότα εκείνου του Μάη αντιπροσώπευαν περισσότερο 'το θέαμα, τη φιέστα της επανάστασης' ή μια 'φιέστα προς τιμήν της επανάστασης', και ότι τον Μάη εκείνο 'η τελετή ήταν πραγματική, αλλά η επικληθείσα θεότητα ήταν ένα φάντασμα'. Ανεξαρτήτως του αν βλέπουμε το Μάη ως μια φοιτητική εξέγερση που έπασχε αφενός από έλλειψη βάθους και στερεότητας των ιδανικών της και αφετέρου από σύγχυση γύρω απο τους στόχους της, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε αν πλέον αποζητούμε περισσότερο το θέαμα - ζώντας στις κοινωνίες του θεάματος που θα 'λεγε κι ο Γκι Ντεμπόρ - παρά αυτό που το θέαμα αντιπροσωπεύει, παρά το να γίνουμε οι ίδιοι θέαμα. Νομίζω ότι αυτός ήταν και ο προβληματισμός του ποστ, αν και κατά πόσον ζούμε πλέον σε μια κοινωνία θεατών, κατά πόσον δηλαδή προτιμούμε να στηθούμε και να περιμένουμε να δούμε το Λάκη να μας λέει αυτά που σκεφτόμαστε από το να τα πούμε και να τα κουβεντιάσουμε οι ίδιοι στις παρέες μας..
Νομίζω ότι η τωρινή κρίση δεν είναι και τόσο κρίση, αλλά ένα ξεκαθάρισμα μεταξύ εξουσιών, πολιτικής και οικονομικής ή κατεχόντων και διαχειριστών, ένας πόλεμος δεινοσαύρων ο οποίος δεν αφορά τον απλό κόσμο, για τούτο και ο απλός κόσμος δεν βρίσκει νόημα να λάβει μέρος, απλά στέκεται και παρακολουθεί. Το μόνο που θα μπορούσε ίσως να πράξει, θα ήταν να σηκώσει όλα τα χρήματα από τους λογαριασμούς του. Τότε θα μιλούσαμε ασφαλώς για κρίση. Δεν το κάνει όμως και πολύ σωστά.
Xασοδίκη, καμία αντίρρηση ότι και γενικεύω και υπερβάλλω.
Αλλά θυμάμαι ότι ενώ μεγάλωσα σε ένα κόσμο χωρισμένο σε δυο στρατόπεδα, ξαφνικά ένα πρωί το ένα στρατόπεδο άρχισε να καταρρέει, χωρίς να ανοίξει μύτη, το οποίο καλό είναι βέβαια, αλλά πάντα έκτοτε εκείνο που δεν μπόρεσα να ξεχάσω είναι ότι ενώ υπήρχε ένας χτισμένος κόσμος, ένα χτισμένο σύστημα, μια χτισμένη καθημερινότητα για τόσους ανθρώπους, μια μέρα έπαψε να υπάρχει και ο κόσμος τους, και το σύστημά τους, και άλλαξε σε μεγάλο βαθμό και η ζωή τους και μπήκαν σε ένα καινούριο σύστημα, με καινούριες βεβαιότητες.
Και όλη αυτή η ριζική ανατροπή των βεβαιοτήτων η τότε και πιθανώς και η τώρα, θα έπρεπε στο δικό μου το μυαλό να συνοδεύεται από ανθρώπους περισσότερο ενεργούς, περισσότερο συμμέτοχους στα γεγονότα.
Ερχόμενοι δηλαδή στο τώρα μας είχαν γανώσει τον εγκέφαλο τις τελευταίες δεκαετίες με την αγορά που δεν θέλει το κράτος στα πόδια της, με τις απορρυθμίσεις και με τις ιδιωτικοποιήσεις.
Και γίνονται μέσα σε δυο εβδομάδες σεισμικές αλλαγές, αλλαγές που τις παρατηρούμε να έρχονται από κάπου ψηλά και δεν το εννοώ μεταφυσικά ούτε συνωμοσιολογικά, αλλά πάντως αλλαγές που κανείς δεν νιώθει την ανάγκη να τις εξηγήσει στον κόσμο, ίσως επειδή τελικά ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται να μάθει, δεν ενδιαφέρεται να καταλάβει, δεν ενδιαφέρεται να εκπλαγεί, δεν ενδιαφέρεται να εξοργιστεί.
Δεν ξέρω αν η στάση που περιγράφεις είναι στείρα αδιαφορία ή αποτύπωση της απέχθειας που έχει προκαλέσει στον κόσμο η επί έναν αιώνα διακήρυξη μεγαλόστομων -εκατέρωθεν- βεβαιοτήτων. Από τους φανατισμένους οπαδούς περάσαμε στους απολιτίκ αφασικούς. Προτιμώ πάντως την παρούσα κατάσταση από αυτή των βροντερών βεβαιωτήτων. Το τι θα φέρει, βέβαια, άγνωστο. Ίδωμεν.
Μεγάλε, άλλαξε κάτι ? μήπως πρέπει να ανησυχώ ως αναγνώστης σου, όταν κάποιος που στο παρελθόν έχει αναφερθεί με δυσμενείς αξιολογήσεις (έτσι μου φάνηκε τότε) για τα λεγόμενα σου (ποτέ δεν τις κατάλαβα αυτές και διαφωνώ φυσικά), αρχίζει τώρα σχόλιον θετικό για σένα?
Μήπως τελικά, επειδή τα συστήματα αλλάζουν συνεχώς (βλ. Γκόρμπυ, Πεσέιρο κλπ) έρχεται και η σειρά του συνονόματου αυτού που πουλάει τεντόπανα?
swstos.. (apo πάντως ... mexri to ερήμην τους.)
alvb
Ίσως (λέω ,όταν είμαι αισιόδοξος) αυτό που εκλαμβάνουμε ως αδράνεια να είναι ανεπαίσθητες διεργασίες, ένας υπόγειος αναβρασμός που λειτουργεί αργά αλλά μπορεί να εκφραστεί έντονα όταν έρθει η στιγμή.
Χωρίς να σημαίνει πως αυτό είναι πάντα ευχάριστο.
Εξάλλου, μέχρι να πέσει το στρατόπεδο στο οποίο αναφέρεσαι, είχαν ανοίξει άπειρα ρουθούνια και είχαν συμβεί κοσμοϊστορικά γεγονότα, τέτοια που έκαναν το φαινομενικά κραταιό οικοδόμημα να μην είναι, πλέον, παρά ένα λεπτό ξερό κουκούλι. Μπορεί να ήταν παραπλανητική η συντομία και φαινομενική η ευκολία της πτώσης.
[Διατηρώ ακόμα και κάποια πίστη στην χαοτικότητα των συστημάτων που κάνει τις εξελίξεις λιγότερο γραμμικές απ' όσο φαίνονται με πρώτη ματιά]
ehw pisthei oti einai oloi numb (moudiasmenoi)
'numb thyself' kata to 'know thyself' tou Sokrates, oloi auto kanoun me ti boithia twn media
to koloseo den epese pote
filika, ars
Το κράτος (δείχνει να) καταρρέει και πλακώσαν από τη μια οι τράπεζες κι από την άλλη οι παπάδες κι ό,τι αρπάξουν! Αυτό βλέπω.
βλ. και http://sfrang2.blogspot.com/2008/10/blog-post_09.html
Ο κοσμάκης τι να κάνει; Τίνος μέρος να πάρει; Σε ποιο μετερίζι να σταθεί; Από τις σάρκες του τρών όλοι αυτοί. Από την άλλη πάλι, το βάρος όλο δυσκολεύεται (να σκεφτεί πως) μπορεί να το κρατήσει. Αρα, παρακολουθεί μουδιασμένος. Οχι φοβισμένος, απλώς ακίνητος -και περίεργος για την έκβαση.
Ετσι κι αλλιώς, πότε ο κοσμάκης αποφάσιζε (αποκλειστικά και μετά λόγου γνώσεως) για την τύχη του;
Στο ανατολικό μπλοκ ήξεραν οι άνθρωποι ότι θέλουν τις επανάιδιωτικοποίησεις. Και βγήκαν όλοι στους δρόμους. Εμείς τι ξέρουμε;
tipota den katarreei rodia, o alogoskoufis epenebi me 100.000 euro gia 'na sosei tous mikro-katathetes'
ok! lithike to problima, pame gi'alla
i kivernisi leei oti ehi 'ishiro kinoniko kratos' , i europaiki statistiki leei oti 1 sta 4 elinopula zoun katw apo to orio tis ftoxias (pu ine to megalitero stin europi, oi pio ftoxies hores genikws ine oi lithuania-portogalia-ispania-polonia kai ellada)
stis hores pu anefera stin parethnesi, to problima paidikis ftoxias ksekinai apo to oti kai oi dyo goneis ine xamilomisthoi kai aporoi, diladi 650+650 euro,ama ehoun niki ti na mini gia to pedi?!
auta se alles hores linontai me full epidotisi enikiou kai paroxes, stin ellada akomi den yparxoun auta, o prothipurgos omos HDH milaei gia KOINONIKO KRATOS (punto bre aderfe?!)
arslvb
Θα δώσει επίδομα θέρμανσης σε όσους έχουν μηνιαίο εισόδημα 403,50 ευρά. Οι ζάπλουτοι εισοδηματίες των 403,60 ευρών τι ανάγκη έχουν; Θα τα βγάλουν πέρα μοναχοί τους. Ας αφήσουμε πια τους κροίσους των 405 ευρών μηνιαίως...
Σχετικά με το νοίκι, μήπως ήρθς η ώρα της συγκατοίκησης πολλών οικογενειών σε μεγάλα και δυσοκλονοίκιαστα διαμερίσματα, που έχουν δυσανάλογα χαμηλό ενοίκιο;
π.χ. γκαρσονιέρα 15(!!!) τετραγωνικών νοικιάζεται 200 ευρά, δυάρι 54 τετρ. 400 ευρά, διαμέρισμα 107 τετρ. 500 ευρά.
Old boy, δεν θα έλεγα απαραίτητα ότι υπερβάλλεις ή γενικεύεις, αλλά η τόσο συμπυκνωμένη σκέψη της αρχικής ανάρτησης επιτρέπει διάφορες ερμηνείες. Με το σχόλιο-απάντηση, καταλαβαίνω καλύτερα πού το πας.
"Και όλη αυτή η ριζική ανατροπή των βεβαιοτήτων η τότε και πιθανώς και η τώρα, θα έπρεπε στο δικό μου το μυαλό να συνοδεύεται από ανθρώπους περισσότερο ενεργούς, περισσότερο συμμέτοχους στα γεγονότα": εντάξει, προφανώς συμφωνούμε σε αυτό, αν και συμμερίζομαι και τον τρόπο σκέψης του aerosol. Από την άλλη, η κατάρρευση του ενός πόλου σε έναν διπολικό κόσμο αυτομάτως καθιστά τον άλλο πόλο φαινομενικά άτρωτο (και) σε ιδεολογικό επίπεδο. Οι θεωρίες για την απεριόριστη ελευθερία της αγοράς έπαψαν ξαφνικά να αντιμετωπίζουν αντίλογο, διότι ο αντίλογος αυτομάτως συνδεόταν με τα γκρεμισμένα καθεστώτα του Υπαρκτού και γινόταν αφερέγγυος. Σε όρους Ιστορίας, 20 χρόνια δεν είναι μεγάλο διάστημα: ίσως αυτή η κρίση που βιώνουμε τώρα να συντελέσει στο να διαμορφωθεί ένας καινούργιος αντίλογος. Θα δείξει, πάντως πιστεύω ότι ζούμε σε μεταβατικούς καιρούς και αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε υπ' όψη όταν προσπαθούμε να τους ερμηνεύσουμε.
Aνώνυμε των 2:00, τίποτα δεν άλλαξε. Ανακάλυψε -φαίνεται- την ειρωνεία και είπε να την χρησιμοποιήσει, αλλά θέλει εξάσκηση η άτιμη.
Αerosol, ως προς την χαοτικότητα δεν θα διαφωνήσω, απλώς μπορεί να είναι η χαοτικότητα που έφερε το κραχ σήμερα και όχι πριν πέντε ή μετά από πέντε χρόνια ή η χαοτικότητα που έφερε τα πάνω κάτω το 1989 και όχι το 1995 ή το 2000.
αυτο το, η κυβερνηση εγγυαται τις καταθεσεις των πολιτων μεχρι του ποσου των 100000€ (που εχω βαρεθει να το ακουω),ειναι η εκδικηση του φτωχου που δεν εχει μια,οποτε ,περα βρεχει...αλληλεγγυη αδερφια στους μεγαλοκαταθετες!
κατα τα αλλα φαινεται οτι θα πληρωσουμε για μια ακομα φορα την απληστια καποιων,γιατι τα χειροτερα ερχονται...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
-το οποίο φυσικά είναι από τη φύση του επιλύσιμο στα εύκωλα).
μια εμμονη με το(ν)ευ-κωλο την εχετε αγαπητε,και τι ευρηματικα nicks,σας συγχαιρω!
1)παρακαλω,δεν κανει τιποτις!
2)τι εγινε?στερεψε η φαντασια σας?
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
λεξη μαρα κουταμαρα
αρα μαρα κουκουναρα
εισαι μια ταλενταρα!
κερδισες 10 ρουμπους!
τα βαθη σου εχουν εκραγει,εγκαταλειπω,πριν εκραγει ο ολντ για την καταχρηση....
πσσστ!
να σου πω κάτι?
οι μάζες είναι πολύ ευχαριστημένες με την πτώση του Συστήματος έτσι όπως το παρακολουθουμε live τις τελευταίες μέρες.
πάνε και τραβάνε τα λεφτά τους απ τις τράπεζες(ένα 10% των μαζών το κάνει κάθε μέρα) και αυτό βουλιάζει στην κόλαση τα πάντα.
είναι αυτοκαταστροφικό αυτό που κάνουν οι μάζες, γιατί το πρόβλημα δε θα το χει ο Δ/ντης της λεχμαν μπάδερσ.Θα το χουν οι μάζες.
Αλλά οι μάζες έχουν βαρεθεί να είναι οι μάζες και θεωρούν πως οτιδήποτε άλλο είναι καλύτερο απ αυτό που έχουν.
οι πολιτικοι συχνα αποκαλουν το λαο μαζα.
με εκνευριζει αυτο γιατι μια απο τις κυριες ιδιοτητες της ,να ειναι ευπλαστη,ευκολη στο χειρισμο, αρα,να ειναι του... χεριου τους.
τωρα το ποτε και αν θα ξεχυθει απ το καλουπι της,ε θα δειξει.
(ισως συντομα)
Δημοσίευση σχολίου
<< Home