Ομορφοβία

Το χάσιμο στο χτίσιμο: αυτό που σου προκαλεί η ομορφιά. Γιατί η ομορφιά δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα χτίσιμο, ένα κτίσμα, ένα γλυπτό, ένας σχηματισμός εντός ενός ελάχιστου χώρου, του χώρου του ανθρώπινου προσώπου. Και αυτό που παθαίνεις είναι πως χάνεσαι, πως μπαίνεις μέσα σ΄ ένα πρόσωπο που γίνεται ένας ολοκαίνουριος τόπος, που τον ταξιδεύεις με τα μάτια, που τον ταξιδεύεις νοερά, που τον ταξιδεύεις έπειτα με το στόμα ανταποκρινόμενος στην ομορφιά, απαντώντας σε αυτό που εκπέμπει, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη σου για την παρουσία της, προσπαθώντας να εγκιβωτίσεις την ουσία της, λειτουργώντας σαν βαμπίρ που θέλει να αποσυνθέσει την μορφή του προσώπου που φιλά, να πιει την μορφή από το πρόσωπο, να πιεί δηλαδή το ίδιο το πρόσωπο, να πιει δηλαδή την ίδια την ομορφιά και να την πάρει δια του φιλιού μέσα του, να την κάνει ανάμνηση, να την κάνει βίωμα, να της κάνει σπονδή ως μια ομορφιά με την οποία συναντήθηκε, κοιτάχτηκε, φιλήθηκε.

Αυτό που χωράει στα λίγα εκατοστά του προσώπου. Από τα μαλλιά ως το πηγούνι. Καταχρηστικά κι ως τον λαιμό. Όλο το υπόλοιπο είναι σώμα. Έχει κι αυτό μια σχετική σημασία, αλλά πάντως δεν πρόκειται για τη σημασία της ομορφιάς. Αντιγραφή από την βικιπαίδεια: «Κάθε πρόσωπο έχει πολυάριθμα ξεχωριστά διακριτικά στοιχεία από άλλα, με διαφορετικές κορυφές και κοιλάδες, που μπορούν να αποτελέσουν χαρακτηριστικά για το συγκεκριμένο πρόσωπο. Τέτοια μπορεί να είναι: Η απόσταση μεταξύ των ματιών. Το πλάτος της μύτης. Το βάθος των ματιών Το σχήμα των ζυγωματικών. Το μήκος του σαγονιού. Το ανθρώπινο πρόσωπο έχει περίπου 80 τέτοια χαρακτηριστικά, που καθορίζουν τις διαφορές μεταξύ προσώπουν και αποκαλούνται κομβικά σημεία (nodal points)». Βοηθάει αυτή η περιγραφή; Πάρα πολύ λίγο. Πώς καμπυλώνεται ο χώρος, πώς διατάσσονται τα μάτια, η μύτη, το στόμα, πώς σχηματίζεται η διαφορετική μορφή, τι ακριβώς συνιστά την ομορφιά; Πώς μπορούν να χωρούν τόσα δισεκατομμύρια εντελώς μοναδικών παραλλαγών σε ένα τόσο ασφυκτικά περιορισμένο πλαίσιο: αυτό είναι το μέγα μυστήριο της ομορφιάς. Κι αν οι θρησκείες φτιάχτηκαν για να αντιμετωπίσουν το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, τότε τι φτιάχτηκε για να αντιμετωπίσει το μυστήριο της ομορφιάς; Ο έρωτας; Κάθε άλλο.

Σε μια σκηνή στις «Δεσποινίδες του Βίλκο», μια γυναίκα λέει σε έναν άντρα ότι ο έρωτας είναι παράλογισμός: ο παραλογισμός του να προσκολλάσαι τόσο εμμονικά από όλα τα πρόσωπα των ανθρώπων σε ένα και μόνο, ο παραλογισμός του να έχεις μάτια για μία και μόνο ομορφιά. Η ομορφιά είναι ο θανάσιμος εχθρός του έρωτα. Και ο έρωτας είναι ομορφοβία: φοβία για την επίδραση της ομορφιάς των άλλων και μαζί η βία της μίας και μόνης ομορφιάς. Η πίστη στην ομορφιά, η ακατάβλητη έλξη για την ομορφιά είναι ό,τι προσπαθεί -άλλοτε μάταια, άλλοτε όχι- να αντισταθεί στον ερωτικό παραλογισμό. Η ομορφιά σού υπενθυμίζει διαρκώς αυτό που ο έρωτας προσπαθεί να σε κάνει να ξεχάσεις: πως δεν κατοικεί σε ένα και μόνο πρόσωπο. Ο έρωτας σού λέει μην κοιτάς άλλες ομορφιές, έχε μάτια μόνο για μία. Ο έρωτας εμποδίζει την πρόσβαση σου στην πολλαπλότητα της ομορφιάς, καθηλώνοντας σε εκστατικά σε ένα πρόσωπο που παύει να είναι απλά όμορφο, που γίνεται κάτι πιο σύνθετο από σκέτα όμορφο: ομορφιά, για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί.

Αστερίσκος στον ορισμό της ομορφιάς ως μορφή και μόνο: ο αστερίσκος του βλέμματος. Το βλέμμα καθιστά το κάθε ανθρώπινο πρόσωπο ενεργό, καθιστά το κάθε ανθρώπινο πρόσωπο πρόσωπο. Υπάρχουν έτσι δυο διαφορετικά είδη ομορφιάς: εκείνη του προσώπου που κοιτάζει αλλού κι εκείνη που προκύπτει σε ένα βαθμό και από το προς εσένα βλέμμα. Ένα πρόσωπο που εκπέμπει ένα βλέμμα διαφορετικό και μιλά σε μια συχνότητα φωνής διαφορετική από πριν, δεν είναι το ίδιο με πριν πρόσωπο. To πρόσωπο που σε θέλει και το πρόσωπο που δεν σε θέλει είναι δυο διαφορετικά πρόσωπα. Υπάρχει ο αστικός μύθος πως όσο ένα πρόσωπο δεν ανταποκρίνεται στο βλέμμα σου, η ομορφιά του σου φαίνεται ακόμη περισσότερο έντονη. Ο αστικός μύθος πως ένα πρόσωπο που αρνείται να σε κοιτάξει όπως το κοιτάς, σε κάνει να το θες ακόμη περισσότερο. Η αλήθεια είναι πως το πρόσωπο που κοιτάζει αλλού καθίσταται τελικά τόσο απρόσιτο, που τα χαρακτηριστικά του σταδιακά παγώνουν όπως και το βλέμμα του, που σταδιακά είναι η ίδια του η ομορφιά που παγώνει. Το πιο όμορφο πρόσωπο είναι αυτό που σε κοιτά σαν να είσαι όμορφος κι εσύ.

(Κείμενο γραμμένο για το μπαχάρ)