Δευτέρα, Ιουνίου 01, 2009

Stones taught me to fly

Ακόμη και τις φορές εκείνες που «αποδίδεται δικαιοσύνη», ακόμη και τις φορές εκείνες που κάποιος δίκαια τιμωρείται, δεν παύει η βασική αρχή πίσω από την ποινή του να είναι η εξής: έκανες εσύ ως πολίτης κακό - τώρα θα σου κάνω κι εγώ ως κράτος κακό· με γνώμονα το γενικότερο καλό, σύμφωνοι· εσένα όμως, ειδικότερα, σου κάνω κακό. Και ποτέ η οποιαδήποτε ποινή δεν κάνει κακό μόνο σε σένα· κάνει κακό και σε όσους σε αγαπούν· που κι αυτό δηλαδή δίκαιο το λες, αν όσοι σε αγαπούν είχαν τυχόν ωφεληθεί από το κακό που εσύ έκανες και για το οποίο τώρα τιμωρείσαι.
Λέγοντας και ξαναλέγοντάς το δίκαιο όμως, φτάνεις να αντιληφθείς πως η έννοια δικαιοσύνη σημαίνει στον πυρήνα της ανταπόδοση κακού.
Αν δεν αποδοθεί δικαιοσύνη ο δράστης θα έχει κάνει ένα κακό που θα έχει μείνει αναπάντητο.
Αν αποδοθεί δικαιοσύνη το κακό του δράστη θα έχει απαντηθεί με το εις βάρος του θεσμοθετημένο κακό.
Όταν τα ταξίδια στο χρόνο γίνουν πραγματικότητα, εισηγούμαι την ριζική αναδιάρθρωση των δικαϊικών συστημάτων: η δικαιοσύνη αντί να εξισορροπεί τα πράγματα προσθέτοντας κακό δίπλα στο κακό, να τα εξισορροπεί αναιρώντας το αρχικό κακό: αντί για δυο κακά - κανένα.
Αν ο κατηγορούμενος κρίνεται ένοχος, η ποινή του να είναι η επιστροφή του πίσω στον χρόνο τέλεσης του αδικήματος και η με το ζόρι μη τέλεσή του.
Με την γενικευμένη εφαρμογή του μέτρου, μέσα σε ελάχιστες γενιές το κακό θα εκλείψει εντελώς ως εξωτερικευμένη συμπεριφορά και φυλακισμένο στη ψυχή των ανθρώπων θα ψάχνει μη ποινικά κολάσιμες διεξόδους: η μνησικακία, οι μπηχτές, η χολή θα είναι η αλφαβήτα κάθε ανθρώπινης σχέσης, ενώ το νομικά αδιάφορο μίσος θα γνωρίσει θραύση.
Οι φυλακές πάντως η μία μετά την άλλη θα ερημώνουν, οι συνήγοροι υπεράσπισης ο ένας μετά τον άλλο θα αυτοκτονούν (αφού θα έχουν πρώτα εξαντλήσει κάθε δικονομική κι εξωδικονομική προσπάθεια να αποτρέψουν την αυτοχειρία τους), οι offshore η μια μετά την άλλη θα κλείνουν, το ίδιο και τα κόμματα.

11 Comments:

At 6/01/2009 08:38:00 π.μ., Blogger μ said...

Λέτε οι Ολλανδοί να έχουν ήδη εφεύρει τη μηχανή του χρόνου;

http://www.tvxs.gr/v12072

Καλημέρα.

 
At 6/01/2009 09:43:00 π.μ., Anonymous Χρονοδιακόπτης said...

Ίσως όμως σου διαφεύγει μια άλλη όψη της ποινής.

Ότι, θεωρώντας τον τιμωρούμενο ΥΠΕΥΘΥΝΟ για το αδίκημα που διέπραξε, προϋποθέτει πως ο άνθρωπος είναι ΕΛΕΥΘΕΡΟ ον και γι' αυτό το λόγο υπεύθυνο για τις πράξεις του.

Φυσικά υπάρχει θέμα σωστής εκτίμησης του αδικήματος (αν όντως το έχει διαπράξει ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος) και δίκαιης επιβολής ποινής (είδος αδικήματος, αναγνώριση ελαφρυντικών, κ.λπ.), ειδάλλως η δικαιοσύνη γίνεται όργανο αδικίας και ακυρώνει την ανθρώπινη ελευθερία.

Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε, ότι αν θέλουμε να θεωρούμε εαυτούς και αλλήλους ελεύθερα όντα, πρέπει να μας θεωρούμε και υπεύθυνα - άρα έτοιμα να αναλάβουμε τις συνέπειες των έργων μας.

 
At 6/01/2009 10:00:00 π.μ., Anonymous Ηρακλής Δοντάς said...

Μία ερώτησις πού μέ απασχολεί καί ίσως κάποιος από εσάς νά γνωρίζει τήν απάντηση:

Στή χώρα τών Βάσκων είναι βρισιά νά πείς σέ κάποιον "φτού νά μήν βασκαθείς";

Ευχαριστώ γιά την προσοχή σας καί συγγνώμη γιά τήν όχληση.

 
At 6/01/2009 10:05:00 π.μ., Blogger Αφροδίτη Κουκουτσάκη said...

Ε, τώρα εγώ φταίω -ο φονιάς;!
Σπεύδω να καταθέσω στη συζήτηση ένα κείμενο που το βρίσκω πολύ-πολύ ενδιαφέρον. Και για όποιον ενδιαφέρεται για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα που βάζει αυτό το κείμενο, υπάρχουν δυο αναρτήσεις στο blog μου που είναι κάπως σχετικές
http://crimevssocialcontrol.blogspot.com/2009/04/blog-post.html
http://crimevssocialcontrol.blogspot.com/2009/04/blog-post_28.html

Και το κείμενο!
«Με βάση αυτήν την έρευνα [σημείωση: σχετικά με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων (sentencing)] ανέπτυξα ένα ορθολογικό μοντέλο και επιχείρησα να εξετάσω πώς λειτουργούν στην πράξη οι αρχές του ποινικού συστήματος – που είναι ευρύτατα αποδεκτές από νομικούς και εγκληματολόγους – (αρχή της αναλογικότητας της ποινής με το έγκλημα, επικουρικότητα του ποινικού συστήματος, ακριβής πληροφόρηση γύρω από την προσωπικότητα του κατηγορουμένου κλπ.). Ένας συνεργάτης μου έβαλε αυτό το μοντέλο στον υπολογιστή. Κάθε φορά που θέλαμε να το εφαρμόσουμε σ’ ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, δοκιμάζαμε μια καταπληκτική εμπειρία. Ρωτούσαμε: «σ’ αυτή την περίπτωση … και στην άλλη … ποια είναι η αντίστοιχη ποινή;». Η μηχανή απαντούσε πάντοτε: «καμία ποινή». Ποτέ δεν βρισκόταν συγκεντρωμένες όλες οι προϋποθέσεις που απαιτούνται , ώστε το δικαστήριο να μπορέσει να απαγγείλει μια ποινή που, στο πλαίσιο του συστήματος, να θεωρείται δίκαιη!» (Hulsman & Bernat de Celis, 1997: 67, Άστοχες ποινές, Εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη)

 
At 6/01/2009 10:41:00 π.μ., Anonymous Χρονοδιακόπτης said...

Αφροδίτη,
πράγμα που αποδείχνει απλά πως οι μηχανές δεν είναι σε θέση να αποδώσουν δικαιοσύνη - ευτυχώς!

 
At 6/01/2009 11:05:00 π.μ., Anonymous Ηρακλής Δοντάς said...

Γιά νά μήν παρεξηγηθώ, άς μού επιτραπεί νά διευκρινήσω ότι ό προβληματισμός μου γιά τά τής χώρας τών Βάσκων προέκυψε από τήν τραυματική εμπειρία μου πρό έτους σέ ταξίδι μου.

Τρομερότατο πράγματι τό μπέρδεμα πού επικρατεί, καί δυστυχώς υπέστην, στίς κινηματογραφικές αίθουσες τής Ινδίας όταν παίζουν έργα μέ Ινδιάνους. Κατά πληροφορίες μάλιστα αυξάνονται τότε κατακόρυφα οί επισκέψεις στούς ειδικούς τής ψυχικής υγιεινής, πολλοί δέ σπεύδουν στά πλησιέστερα άσραμς πρός επανεύρεσιν τής απωλεσθείσης γαλήνης τους.

Γι' αυτό έκτοτε ρωτώ πρίν ταξιδέψω.

 
At 6/01/2009 11:29:00 π.μ., Blogger Αφροδίτη Κουκουτσάκη said...

Χρονοδιακόπτη, θα προσπαθήσω να ελέγξω τη... δομική τάση μου για φλυαρία, ελπίζοντας να καταφέρω να σου απαντήσω συνοπτικά. Προφανώς οι μηχανές δεν μπορούν να αποδώσουν δικαιοσύνη, δεν είναι υποκείμενα, δεν μπορούν να ερμηνεύουν, δεν μπορούν να κάνουν κρίσεις. Αλλά δεν είναι εκεί το ζήτημα το οποίο θέτει το κείμενο, το οποίο απλώς δείχνει εμφατικά το τεχνικό πεδίο εντός του οποίου μεταφέρεται μια κοινωνική πραγματικότητα [έγκλημα] και ανακατασκευάζεται για να στριμωχθεί σε νομικές κατασκευές «πρότερος έντιμος βίας», «χαρακτήρας κινήτρων», «προσωπικότητα δράστη» προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη. Κατά συνέπεια, το ανέφικτο της δίκαιης ποινής καθώς όπως λέει και πάλι ο Hulsman: «Όπως ακριβώς ένας χάρτης δεν είναι το έδαφος, έτσι και μια προβληματική κατάσταση είναι πάντοτε κατασκευασμένη – και αναγκαστικά αποδυναμωμένη – όταν αντιμετωπίζεται από κάποιο θεσμό, ένα οργανισμό ή ένα πρόσωπο. Έπεται ότι η εγκυρότητα της εν λόγω κατασκευής μπορεί να αμφισβητηθεί κάθε στιγμή» Γιατί είναι πάντα εν δυνάμει αμφισβητήσιμη; Το κρίσιμο στοιχείο είναι η ερμηνεία, η «προβολή νοήματος» που οφείλεται πολύ περισσότερο στις ηθικές και κοινωνικές διαθέσεις των φορέων της ποινικής δικαιοσύνης παρά στους καθαρούς κανόνες (normes) του δικαίου, καθότι και οι φορείς της ποινικής δικαιοσύνης δεν αναπτύσσουν ανοσία απέναντι στα τρέχοντα στερεότυπα και τις εκάστοτε θεωρούμενες ως κοινωνικά επικίνδυνες ομάδες.
Έτσι η χρησιμότητα [?] του κειμένου έγκειται στη δυνατότητά του αποτελέσει υλικό για προβληματισμό, σε μια εποχή που μιλάμε πολύ για το έγκλημα και λιγότερο για την ποινή.

 
At 6/01/2009 12:17:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Στους υπότιτλους της ταινίας του προηγούμενου ποστ το poetic justice μεταφράζεται «ποιητική δικαιοσύνη». Μήπως είναι αυτό που λέμε τυφλή δικαιοσύνη;

 
At 6/01/2009 01:18:00 μ.μ., Anonymous Χρονοδιακόπτης said...

Αφροδίτη, πάσχοντας από το ίδιο σύνδρομο (της φλυαρίας), έχω να πω συνοπτικά 2 πράγματα.

1. Η αμφισβήτηση (και) των εφαρμογών του δικαίου είναι απολύτως ανθρώπινη και πρέπει να υπάρχει προς αποφυγήν κακοδικιών (καλύτερα ένας ένοχος ελεύθερος παρά ένας αθώος στη φυλακή) - άλλωστε ο ίδιος ο νομοθέτης την προβλέπει σε κάποιο βαθμό με την έννοια της έφεσης. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρώτιστο μέλημα των δικαιϊκών θεσμών είναι η παρεμβολή ενός "ουδέτερου τρίτου" στο αδίκημα που διαπράττει μία πλευρά εναντίον μιάς άλλης, έτσι ώστε να αποφευχθεί η αυτοδικία, η βεντέτα και άλλες μορφές ενδοκοινωνικής σύρραξης. Έτσι η κατασκευή/αποδυνάμωση είναι, υπ' αυτό τον θεμελιακό όρο, σωτήρια για την κοινωνική συγκρότηση.

2. "Σε μια εποχή που μιλάμε πολύ για το έγκλημα και λιγότερο για την ποινή", όπως ωραία λες, μίλησα για την ποινή και την ανάγκη να υπάρχει ποινή εφόσον θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι και άρα υπεύθυνοι άνθρωποι. Ξέρω ότι ακούγεται άθλιο αυτό που λέω, γιατί έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε την ελευθερία με ένα "κάνω ό,τι γουστάρω και δεν πληρώνω", δηλαδή με την ανευθυνότητα.

 
At 6/01/2009 01:40:00 μ.μ., Blogger Αφροδίτη Κουκουτσάκη said...

Έχει ενδιαφέρον το πόσο συχνά γυρνάμε όλοι μας στις αρχές του νομικού διαφωτισμού. Πιθανολογώ ότι είναι οι σύγχρονες τεχνολογίες κοινωνικού ελέγχου που μας γεννούν συναισθήματα όχι νοσταλγίας αλλά ανασφάλειας. Αυτό που μου απάντησες είναι ένα εξαιρετικά συγκροτημένο νομικό επιχείρημα. Αυτό που προσπαθώ να συγκροτήσω εγώ είναι ένα επιχείρημα που αντλεί από τις μελέτες της κοινωνιολογίας της ποινής, από προσεγγίσεις που συναρθρώνουν το στρατηγικό με το πολιτισμικό της στοιχείο. Επειδή, όμως, αν συνεχίσουμε έτσι θα μας πυροβολήσει ο Old Boy κι εγώ, αν την γλιτώσω, θα πάω μάρτυρας υπεράσπισής του, αν θέλεις στείλε μου την ηλεκτρονική σου δ/ση να συνεχίσουμε την κουβέντα

 
At 6/01/2009 03:01:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Αφροδίτη, ακόμη κι αν δεν την γλιτώσεις, θα προσκομίσω προς υπεράσπισή μου το σχόλιο σου ;)
Ανώνυμε, όχι νομίζω καλά το μετέφρασαν. Δες κι εδώ αν μιλάς αγγλικά: http://en.wikipedia.org/wiki/Poetic_justice
Χρονοδιακόπτη, δεν διαφωνώ με όσα λες. Aπλά ξεκινώντας από τη βάση όσων λες πάω ένα (μεταξύ σοβαρού κι αστείου)βήμα παραπέρα.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home