Ο Πάνος και η Πάνια

Ομόλογα - Βιβλίο ιστορίας έκτης - Je t' aime: ίσως τα τρία πιο πολυσυζητημένα θέματα του 2007, αλλά μόνο το τρίτο με εξιτάρει.

Στο θέμα των ομολόγων δεν υπάρχει καμία πραγματική διάσταση απόψεων. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ είναι από κοινού ιδεολογικά κατά της διαφθοράς και υπέρ της χρηστής διοίκησης. Το ΠΑΣΟΚ έφυγε ως διεφθαρμένο, η ΝΔ ήρθε ως αδιάφθορη και τώρα το ΠΑΣΟΚ θέλει να ξανάρθει ως αδιάφθορο στη θέση της διεφθαρμένης ΝΔ. Κλέβετε - δεν κλέβουμε - οι κλέφτες θα παραπεμφθούν στη δικαιοσύνη - ξεχάσατε τις δικές σας τις κλεψιές; Καλοί εναντίον κακών, ηθικολογία εναντίον πολιτικής, Κώστας εναντίον Γιώργου, ο «Βαριέμαι» εναντίον του «Δεν Κάνω», άνθρωποι που δεν τους έφερε στην κορυφή της πυραμίδας η φιλοδοξία τους και οι ικανότητές τους αλλά το κληρονομικό δίκαιο, δηλαδή το μόνο σεβαστό και πανίσχυρο δίκαιο σε κάθε τομέα της ζωής στην χώρα, ένα δίκαιο οι συνέπειες του οποίου καθρεφτίζονται π.χ. στην σημερινή ΠΑΕ Παναθηναϊκός του Τζίγγερ ή θα καθρεφτίζονται στην αυριανή ΠΑΕ Ολυμπιακός του Πέτρου Κόκκαλη. Είναι κάπως διαφορετικό το να κατακτάς (με θεμιτά ή αθέμιτα μέσα) τον κόσμο από το να σου τον παραδίδουν στο πιάτο.

Στο θέμα της ιστορίας της έκτης υπήρξε μεν πραγματική διάσταση απόψεων, αλλά ήταν μια διάσταση προϋπάρχουσα, με το βιβλίο να μην είναι παρά η αφορμή, μια αφορμή μάλιστα εντελώς αναντίστοιχης επίδρασης στην αληθινή ζωή με το μέγεθος του ντόρου που προκλήθηκε και του ιερού ζήλου που επιδείχθηκε από τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα.

Στο θέμα του Je t' aime όμως, αφενός έχουμε να κάνουμε με ένα θέμα που αφορά πολύ κόσμο και αφετέρου με ένα θέμα που -επειδή ακριβώς δεν είναι εκ των προτέρων χρωματισμένο ιδεολογικά- δίνει την ευκαιρία στον καθένα να κάνει κάτι σπάνιο, να κάτσει δηλαδή να σκεφτεί από μόνος του ποια θέση τον εκφράζει καλύτερα και πού τελικά τοποθετείται ο ίδιος.

Πριν 15 χρόνια μεσουρανούσε το άστρο του Βασίλη Λεβέντη. Έχω παρευρεθεί σε τεράστια (μεταφορικά και κυριολεκτικά) προεκλογική συγκέντρωση της Ένωσης Κεντρώων στη Χαλκοκονδύλη, που κατέληξε σε πορεία των οπαδών του προς την Ομόνοια, ομού με τους οπαδούς του ΚΚΕ, που είχαν την ίδια ημέρα και ώρα συγκέντρωση στο Πεδίο του Άρεως. Η Πατησίων ήταν γεμάτη με το νόημα που 'χει κάτι απ' τις φωτιές, ήταν γεμάτη ανθρώπους που είχαν κόκκινες σημαίες δίπλα σε διάφορους άλλους, όπως αυτός που κρατούσε χαρτονένιο ευμεγέθες ομοίωμα του Σακίλ Ο Νιλ, με κολλημένη τη φάτσα του Λεβέντη στη θέση της φάτσας του Σακ. Όλοι αγαπούσαν τον Βασίλη, όλοι έκαναν χαβαλέ με τον Βασίλη. Όταν ο μετέπειτα Υπουργός και τότε τηλεστάρ Πάνος Παναγιωτόπουλος κάλεσε σε εκπομπή του τον Βασίλη όμως και τον ειρωνευόταν (με ειρωνεία υποτίθεται λεπτή στην πραγματικότητα όμως αφ΄υψηλού), αμέσως ο κόσμος τσίνισε, γιατί ο χαβαλές έχει τους δικούς του κώδικες. Ο Λεβέντης με τον οποίο την βρίσκαμε, έγινε ξαφνικά ο Λεβέντης που θέλαμε να υπερασπιστούμε, επειδή κάποιος τον κορόιδευε με όρους σταρ σίστεμ. Ο υπερπετυχημένος - πανέξυπνος - μπριγιαντινούχος τηλεστάρ δούλευε το αστέρι της τηλεόρασης των πρωινών ωρών. Ο χαβαλές είχε δώσει τη θέση του στον κανιβαλισμό. Άλλο να παίρνεις εσύ τηλέφωνο να πάνε πίτσα στο κανάλι 67 κι άλλο να του την προσφέρει στο κυριλάτο στούντιό του ο Πάνος.

Θεωρώ ότι η Αννίτα Πάνια δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ καλεσμένο της με τον τρόπο που αντιμετώπισε εκείνο το βράδυ ο Παναγιωτόπουλος τον Λεβέντη. Η Πάνια κατέχει τους κώδικες του χαβαλέ και δεν ξεπερνά το όριο. Από εκεί και πέρα είναι πολιτισμένο, είναι σωστό να γελάμε με τον Κατέλη ή τον Κολλημένο; Τέτοιου είδους ενστάσεις είναι σε μεγάλο βαθμό βάσιμες.

Ωστόσο, ένα κρίσιμο, κατά τη γνώμη μου, ερώτημα είναι αν ο Κατέλης θα ήταν πιο ευτυχισμένος αν δεν υπήρχε η Πάνια στη ζωή του. Μας νοιάζει η ευτυχία του Κατέλη ή απλά η αστοχία της φύσης ενοχλεί την αισθητική και την ευαισθησία μας και θέλουμε να την εξαφανίσουν από τα μάτια μας το συντομότερο δυνατόν;

Δεν λέω ότι την Πάνια την νοιάζει η ευτυχία του Κατέλη, ούτε λέω ότι κάνει κανενός είδους αντάρτικο κατά των τηλεοπτικών ηθών. Η Πάνια την εκπομπή της κάνει, τα νούμερα τηλεθέασης τη νοιάζουν και πιθανόν να μη δίνει δεκάρα για το τι θα γίνει αύριο στη ζωή του ο Κατέλης. Εκείνο που λέω είναι ότι η Πάνια, για τους δικούς της ιδιοτελείς σκοπούς, δίνει μια ευκαιρία στον Κατέλη να ζήσει πιο ενδιαφέρουσα ζωή από αυτή που θα ζούσε. Είναι τσίρκο η εκπομπή της; Είναι. Οι Κατέληδες όμως αυτού του κόσμου αν δεν πρωταγωνιστούν στο μεγάλο τηλεοπτικό τσίρκο, θα πρωταγωνιστούν σε ιδιωτικά τσίρκα, στο καφενείο ή στην πλατεία της γειτονιάς.

Ο κόσμος είναι σκληρός, αλλά ταυτόχρονα ο κόσμος είναι ειλικρινής και αληθινός. Την βρίσκει με τον Κατέλη, αλλά στο πλαίσιο του Je t' aime. Αν αύριο τον καλούσε για να γελάσει εις βάρος του ένας σημερινός Πάνος Παναγιωτόπουλος, πάλι θα ενεργοποιούνταν τα ίδια αντανακλαστικά του κόσμου, τα αντανακλαστικά προστασίας του ζαβού.

Είναι δυσάρεστο το ότι του κάθε Κατέλη δεν του κόβει.

Αν ο κάθε Κατέλης όμως είναι ευτυχισμένος μέσα στο δικό του κόσμο, τότε ίσως σε τελική ανάλυση να είναι πιο τυχερός από εμάς.

Τους Κατέληδες μπορείς να τους κρύψεις ή να μην τους κρύψεις.

Αλλά κρύβοντάς τους δεν θα πάψουν να υπάρχουν.

Μπορεί δηλαδή κανείς να διορθώσει την πολιτιστική μουτζούρα, αν και εφόσον την θεωρεί τέτοια.

Τη φυσική μουτζούρα όμως δεν μπορεί να τη διορθώσει και σίγουρα δεν μπορεί να τη διορθώσει με όλες αυτές τις πολιτικά ορθές και βαθύτατα χαζοζαρούμενες ρητορικές που έχουν αναπτυχθεί τις τελευταίες δεκαετίες, τις ρητορικές περί υπάρξεως ατόμων με «ειδικές ικανότητες» και ατόμων «που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από μας».

Η φύση είναι άδικη. Ίσως ο (ηθελημένα ή αθέλητα) πιο εύστοχος τρόπος για να την εκδικηθείς που έκανε τον Κατέλη Κατέλη, να είναι να του δώσεις το δικαίωμα να στεφθεί βασιλιάς για μια νύχτα.

Εγώ δεν του το αρνούμαι αυτό το δικαίωμα, ένα δικαίωμα κάθε άλλο παρά κληρονομικό, ένα δικαίωμα βασισμένο σε μια παραξενιά του συστήματος, στη νεκρή γωνία του λάιφ στάιλ, στο τυχηρό του έρωτα και της συνεργασίας του σουξεδιάρη με την τηλεξενοδόχο των λούμπεν.

Δεν του το αρνούμαι, αναδεχόμενος τον υπαρκτό κίνδυνο να γίνομαι «πνευματώδης υποστηρικτής του κάθε νεκροθάφτη μου».