Για ένα νόμισμα αδειανό
Mετρηθήκαμε με την εποχή μας και βρεθήκαμε λίγοι. Όταν είδαμε το κύμα να έρχεται, το σαρκάσαμε, το καταδικάσαμε, το βρίσαμε, αλλά ποτέ δεν προσπαθήσαμε στα αλήθεια να το πολεμήσουμε. Δεν ήμασταν μαθημένοι να πολεμάμε στα αλήθεια, δεν ήμασταν μαθημένοι στις απότομες στροφές της Ιστορίας. Όλα πάντα συνέβαιναν κάπου αλλού, κάπου πιο πέρα από μας. Κάπου πιο πέρα χρονικά, όπως η χούντα και η πτώση της. Κάπου πιο πέρα τοπικά, όπως το ανατολικό μπλοκ και η πτώση του. Μεγαλώνοντας μέσα στην ευλογία της ομαλότητας, γίναμε μαλθακοί στο πνεύμα και λειψοί στο φρόνημα. Έτσι, όταν το πράγμα σκάλωσε, το μόνο που κάναμε ήταν να διασχίσουμε τα πέντε προβλεπόμενα στάδια: άρνηση - οργή - παζάρεμα - κατάθλιψη - αποδοχή. Εντός του προστατευμένου περιβάλλοντος της ομαλότητας, ξέραμε μια χαρά να λεονταρίζουμε, να αντιστεκόμαστε, να διεκδικούμε. Όλα αυτά ουσιαστικά έληξαν ακριβώς τη στιγμή που θα είχαν τη μεγαλύτερη αξία. Οι λέοντες της ομαλότητας έδωσαν τη θέση τους στα παραζαλισμένα κοτόπουλα της κρίσης. Ο κόσμος μάς πέφτει υπερβολικά περίπλοκος ώστε να καταλάβουμε πώς λειτουργεί και να αποφασίσουμε τι είναι προτιμότερο να κάνουμε. Το να συγκρουστούμε αληθινά και να αποδεχτούμε ότι η σύγκρουση συνεπάγεται θυσίες, μας φαίνεται υπερβολικά έξω από τον τρόπο που μάθαμε να σκεφτόμαστε. Αφού φοβόμαστε να επιλέξουμε εμείς τι θα θυσιάσουμε, οι θυσίες έρχονται συστημένες από ψηλά. Καταπλακωμένοι από το φόβο μην τυχόν και αλλάξει ριζικά η ζωή μας, παρακολουθούμε τη ζωή μας να αλλάζει ριζικά. Αν πέσαμε δίχως μάχη, είναι αφενός επειδή είχαμε συνηθίσει να μαχόμαστε με τα άσφαιρα της ομαλότητας και οι αληθινές σφαίρες μας τρόμαξαν και αφετέρου επειδή δεν θέλαμε να πολεμήσουμε αυτό που διασφάλιζε τον ως τότε τρόπο ζωής μας. Με το μέρος του ήμασταν. Κι ακόμα είμαστε. Απλά δεν είναι πια αυτό με το δικό μας. Μιας πεταλούδας τίναγμα, το πούπουλο ενός κύκνου, για ένα νόμισμα αδειανό, για ένα ευρώ. Ναι, μην εκπλήσσεσαι που τρέχω να προσκολληθώ πάντα σε ό,τι πιο οπισθοδρομικό. Η πλειοψηφία μας τέτοια φάρα είμαστε. Αν δεν ήταν άλλωστε τόσο ελάχιστες οι υγιείς δυνάμεις του τόπου που προσπαθούν με νύχια και με δόντια να μας κρατήσουν στην καρδιά της Ευρώπης, θα τα είχαν καταφέρει και δεν θα τις είχαμε πάρει κι αυτές στο λαιμό μας. Μετρηθήκαμε με την εποχή μας και βρεθήκαμε -εμείς οι πολλοί- λίγοι. Μετρήθηκαν με την εποχή τους και βρέθηκαν πολλοί, εκείνοι οι λίγοι που μένουν όρθιοι, οι λίγοι που δικαιώνονται, οι λίγοι που είχαν πάντα δίκιο, ο Μητσοτάκης, ο Μάνος, ο Ανδριανόπουλος, ο Μπάμπης, η Μιράντα, ο Γεωργελές, ο Παπαχελάς, ο ΓΑΠ, ο Αντιπρόεδρος πασών των θυσιών, ο Μόσιαλος, ο Λοβέρδος, ο Ραγκούσης, ο Παπακωνσταντίνου, η Ντόρα, κι εκείνοι που θα έρθουν για να πάρουν το δικό τους μερτικό από το δίκιο, εκείνοι που θα έρθουν να τους αντικαταστήσουν υπερήφανα και εθνικά, ο Σαμαράς σε ρόλο Καραμανλή, ο Μιχελάκης σε ρόλο Ρουσόπουλου, στις πλάτες και τις ατάκες o μοναδικός Γιώργος Καρατζαφέρης. Με δραχμή ή με ευρώ στη στενή ούτε λεπτό, της Δικαιοσύνης Μάκη νοητέ κι Αγαπούλα εσύ δοξαστική, μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε τη χώρα μου.
posted by Old Boy @ 10:53 μ.μ.
55 comments
55 Comments:
Έχεις πέσει λίγο έξω στο μέτρημα. 20 είναι οι περίεργοι τύποι που προσπαθούν να σώσουν την Ελλάδα με κοντρα τα ορμητικά νέρά του ποταμού Χάντσον όπως είπε ο Χάρης, εσύ ανέφερες 17. Κατά τ'άλλα καλά τα λες, είμαστε για το πούτσο, τόσο για το πούτσο που ξεχνάμε να τους πούμε και ευχαριστώ για όσα κάνουν για μας.
Στο 0.08-0.09 ο καθιστός διπλα στη σκάλα ο ΓΑΠ στα νιάτα του είναι?
Αυτό το χώμα είναι πολύ δικό τους (και μόνο δικό τους) για να το λησμονήσουν. Μην ανησυχείς λοιπόν. Κανείς δεν αφήνει την περιουσία του να τη φάνε τα σκυλιά.
Στην ίδια λίστα του "δίκιου" Μάνος, Ανδριανόπουλος, ΓΑΠ και Βενιζέλος; Τόση αναπάντεχη παραβίαση της πραγματικότητας και χωρίς ουσιαστικό πλέον λόγο;
Στα υπόλοιπα σχετικά συμφωνώ αν θεωρήσω ότι διακρίνω σωστά το όριο κυριολεξίας και ειρωνίας στο κείμενο από την αναφορά της λέξης πλειοψηφίας και κάτω. Μια πλειοψηφία, και εδώ είναι μια βασική διαφωνία μου, αντιμετωπίζεται στο κείμενο ως κάτι ενιαίο, της τάξης του 99% και με κοινό παρελθόν, κοσμοθεώρηση και συνεισφορά στην κρίση και κοινό τωρινό μπέρδεμα ή μη στόχους.
Πέρα από την αντικειμενική συνθετότητα και πολυπλοκότητα του κόσμου, κάποιους πολιτικοοικονομικούς στόχους και εξηγήσεις έχουν και οι κομμουνιστές, και οι φιλελεύθεροι και οι φασίστες. Οι υπόλοιποι ας σχηματίσουν κάποια στιγμή μια ιδεολογία και έναν πιο συνεπή και συμπαγή πολιτικό λόγο, αντί να καταθλίβονται για αγώνες που δεν δόθηκαν για αιτήματα που δεν γνωρίζουν.
Φαίνεται ότι τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται όταν έχουν τα ίδια ερεθίσματα!
Έτσι προφανώς εξηγείται πως με ένα τέταρτο διαφορά αναρτήσαμε και οι δύο ποστ που αναφέρονται στα ψυχολογικά στάδια που περνάει ο ασθενής όταν του ανακοινώνουν ότι έχει κάποιο θανάσιμο νόσημα, όπως τα περιέγραψε η ψυχιάτρος Elisabeth Kübler-Ross !
Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΑΠΟ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
Όταν η Επιστημολογία συναντά τη Λογοτεχνία, προκύπτει Ποστ του Old Boy.
Μπράβο.
οκ, ρε συ ολντ, μετά το αυτομαστίγωμα, τι;
Κosta Nik, ξεχνάμε να πούμε ευχαριστώ επειδή τέτοιοι είμαστε. Με ένα διαφορετικό λαό οι ηγέτες μας θα μεγαλουργούσαν. Έπεσαν στην περίπτωση.
Ανώνυμε, αυτός είναι. Έκανε τον κομπάρσο για να βγάζει το μεροκάματο.
Riski, δεν έχω την παραμικρή ανησυχία. Έχω εμπιστοσύνη πλήρη.
AΦ, πράγματι η ορθότερη διατύπωση θα ήταν αυτή: ο Μάνος κι ο Ανδριανόπουλος είχαν πάντοτε δίκιο και περίμεναν να έρθει η εποχή που το δίκιο τους θα αναγνωριστεί, ενώ ο ΓΑΠ κι ο Βενιζέλος είχαν το εκάστοτε δίκιο της κάθε εποχής. Από εκεί και πέρα στα όσα λες στην τελευταία παράγραφο θα συμφωνούσα εάν ίσχυε ότι οι «φιλελεύθεροι» κερδίζουν τους λαούς με τις ιδέες τους. Δεν είναι έτσι όμως. Αυτό που συμβαίνει δεν είναι η επικράτηση μιας πολιτικής ιδέας, είναι η εξορία της πολιτικής και η εφαρμογή μιας οικονομικής ιδέας που θέτει εαυτόν υπεράνω της πολιτικής διαμάχης. Οι Μάνοι, οι Γερμανοί Μάνοι, οι Γάλλοι Μάνοι, οι οπουδήποτε Μάνοι ούτε ποτέ κέρδισαν ούτε ποτέ θα κερδίσουν εκλογές. Πόρρω απέχουν. Τις εκλογές τις κερδίζουν τα λιγότερο δογματικά κόμματα. Κι έρχεται μετά το οικονομικό δόγμα να κυβερνήσει τον κόσμο όπως αυτό γουστάρει. ΄
Αθεόφοβε, εντυπωσιακή σύμπτωση πράγματι. Πολύ ωραίο το ποστ σου.
Σωτήρη, μάλλον η αερολογία συνάντησε την ηττοπάθεια.
Κροτκ, ξέρω γω, κάτι θα βρούμε :)
"Καταπλακωμένοι από το φόβο μην τυχόν και αλλάξει ριζικά η ζωή μας, παρακολουθούμε τη ζωή μας να αλλάζει ριζικά." Κινηματογραφική και τέλεια, σπουδαία συμπύκνωση σε μια κουβέντα.
Oldboy, αυτή είναι η εικόνα που έχεις και ομολογώ είναι πλήρης. Από εκεί και πέρα μπορεί και να κάνεις λάθος όταν λες ότι το φιλελεύθερο οικονομικό δόγμα είναι αυτό που κυβερνά και κυριαρχεί στον κόσμο, όταν στην εξίσωση της υπερχρέωσης το ένα σκέλος αφορά τα κράτη, χωρίς να μπορεί να πει κανείς ότι η φορολογία είναι χαμηλή, και όταν τα κράτη ακόμα παρεμβαίνουν με πλείστους τρόπους στην οικονομία.
Αν καμιά φορά η κοινή λογική συγχέεται με τον φιλελευθερισμό, για αυτό δεν νομίζω ότι φταίει το τρέχον δόγμα και η αφήγηση, αλλά η πλήρης σύγχυση της ιδεολογίας της κεντροαριστεράς. Ο Μάνος και ο Ανδριανόπουλος δεν δικαιώθηκαν επειδή απλά υποστήριζαν τον φιλελευθερισμό. Άλλωστε δεν μπορεί να δικαιωθεί κάτι με την απουσία του. Δικαιώθηκαν γιατί ακόμα και στις εξόφθαλμες στρεβλώσεις και παραλογισμούς που επισήμαιναν (και που τελικά μας κατέστρεψαν) αντιμετώπιζαν την χλεύη και την αντιπαράθεση μόνο με "ιδεολογικούς" και όχι επί της ουσίας όρους. Δεν ξέρω αν και εσύ έχεις απορρίψει όλα όσα έχουν πει κατά καιρούς, επειδή πραγματικά διαφωνούσες με αυτά ή επειδή είναι οι συγκεκριμένοι που τα λένε.
Για να το γενικεύσω, όταν "μη δογματικά" κόμματα αναγκάζονται να μαζέψουν τα σπασμένα των πολιτικών τους με "νεοφιλελεύθερα" μέτρα, φταίει το δόγμα; Αν ο όροφος που εργάζεσαι, ψηφίσει κατά πλειοψηφία να πηδήξεις από το παράθυρο, θα φταίει η βαρύτητα; Βεβαίως η πλειοψηφία έχει το πρώτο λόγο και επειδή και η εμπειρία και το τι λέει ο καθένας συσσωρεύεται, πλέον και τα συντηρητικά και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έχουν ενσωματώσει μπόλικη φιλελεύθερη ιδεολογία. Κοίταξε πχ τι ήταν κάποτε το εργατικό κόμμα στην Αγγλία, δεν θα τολμούσε με καμία Παναγία να κατέβει με την επιχειρηματολογία που είχε προ Θάτσερ.
Και κάτι που ξέχασα αναφορικά με τους φιλελεύθερους του τώρα· δεν πιστεύω να υπάρχει κάποιος που συγχέει την ανελέητη φορολόγηση και την εισφορά για τα ακίνητα, που αγγίζει τα όρια της ποινικοποίησης της ιδιοκτησίας, με τον φιλελευθερισμό.
Mα το ωραίο με τα δόγματα αυτό ακριβώς είναι: παραμένουν πάντα αρραγή σε συνθήκες θερμοκηπίου. Ποτέ δεν εφαρμόζονται στη ζωή «ακριβώς» όπως θα έπρεπε, φταίει πάντα η μπάσταρδη εφαρμογή τους. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός δεν απέτυχε στα αλήθεια, απέτυχε η μη τέλεια εφαρμογή του. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν αποτυγχάνει στα αλήθεια, αποτυγχάνει η μη τέλεια εφαρμογή του.
Δεν νομίζω πως ο (νεο)φιλελευθερισμός έχει καμία σχέση με αυτό που εφαρμόζεται τώρα (και το οποίο αποτυγχάνει), Oldboy. Αντιθέτως, μου φαίνεται πως από όσα μέτρα απασχολούν την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή τα μόνα που είναι πραγματικά (νεο)φιλελεύθερα είναι αυτά τα οποία η κυβέρνηση καθυστερεί να πάρει.
Ναι, και το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για την μη τέλεια εφαρμογή της σοσιαλδημοκρατίας, γιατί το σημερινό σύστημα κάπου ανάμεσα σε αυτή και το νεοφιλελευθερισμό είναι. Η ιδεολογική μάχη αυτή τη στιγμή στον πλανήτη είναι προς τα που πρέπει να στραφούμε τώρα. Άρα κανείς θα πρέπει να δει με κάποια προσοχή τι υποστηρίζει η κάθε ιδεολογία, αν και πόσο συμφωνεί φιλοσοφικά με τις αρχές της (το δόγμα του φιλελευθερισμού είναι το πρωτείο του ατόμου), τι έχει γίνει ιστορικά, πότε αυξήθηκε το βιωτικό επίπεδο, πότε η οικονομία πήγε καλά, πότε είχε κρίσεις, με ποιες αιτίες και πως λύθηκαν ή όχι, και να κρίνει με βάση αυτά προς το που θέλει να κινηθεί. Όχι για όλα φταίει ο νεοφιλελευθερισμός, ακόμα και όταν προφανώς δικαιώνεται, επειδή είναι το κυρίαρχο αφήγημα.
AΦ, εσύ λες δικαιώνεται, εγώ λέω κυριαρχεί και μάλιστα κυριαρχεί ζαβολιάρικα (εννοώ όσα λέω στο παραπάνω σχόλιο). Να συμπληρώσω πάντως κάτι από τα προηγούμενα σχόλια: προφανώς και δεν ήταν λάθος «ό,τι μα ό,τι» έλεγε ο Μάνος, όπως προφανώς ήταν λάθος να απορρίπτεις εκ των προτέρων «ό,τι μα ό,τι» κι αν έλεγε.
Μitsaras, διαφωνώ.
Για να το αναλύσω λίγο ακόμα, επειδή, και αναφερόμενος σε πολύ σοβαρές χώρες, έχει αποδειχθεί γενικά ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι οριακά πιο παραγωγικός από τον δημόσιο υπάρχει μια γενική τάση μετακίνησης της οικονομίας από το δεύτερο στον πρώτο. Για αυτό και σε αυτές τις χώρες υπάρχει μια αργή μεταβολή προς τα εκεί. Όπου είχαμε εκτεταμένο ή ξεχαρβαλωμένο ή υπερπαρεμβατικό δημόσιο τομέα ασυζητητί δεν υπάρχει άλλη λύση πλην της ραγδαίας μεταρρύθμισης· δεν υπάρχει ελπίδα σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Από εκεί και πέρα στο ερώτημα αν οι αγορές αποτυχαίνουν, η απάντηση είναι θετική. Ναι, μπορεί να αποτύχουν, αλλά το "δόγμα" του φιλελευθερισμού λέει ότι η ίδιες οι αγορές εφόσων τηρούνται οι κανόνες τους, θα εξυγιανθούν και θα επαναισορροπήσουν αρκετά γρήγορα και προς στη σωστή κατελυθυνση. Και ότι αυτό που κάνει τις κρίσεις οξείες είναι οι πολιτικά ιδιοτελείς χειρισμοί επί των νομισμάτων και των βασικών επιτοκίων που είναι αρμοδιότητα των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών. Είναι σωστή αυτή η ακραία φιλελεύθερη κριτική, ως προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Δεν το γνωρίζω. Ιστορικά πάντως θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε σχέση με τον Σοσιαλισμό, και τον Κεϋνσιανισμό (ας πούμε σοσιαλδημοκρατία) ο φιλελευθερισμός είναι αυτός που απέτυχε λιγότερο.
Από εκεί και πέρα κάθε χώρα, όπως προείπα έχει τα δικά της: Η Αμερική έχει φιλελεύθερη οικονομία αλλά τεράστιο χρέος και περίεργη νομισματική πολιτική, οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν ευρύ κοινωνικό κράτος αλλά εξαιρετικά φιλικό και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον, η ΕΕ που πολλοί αριστεροί τη θεωρούν νεοφιλελεύθερη εξτραβαγκάνζα στην πραγματικότητα ένα κομμάτι της προσομοιάζει περισσότερο σε μια υπερσυγκεντρωτική και υπερπαρεμβατική σοσιαλδημοκρατία που σε συνδυασμό με μια έλλειψη ουσιαστικής πολιτισμικής και κανονιστικής ενοποίησης δημιούργησε το ρήγμα στο ευρώ. Την αποτυχία του δεν την προέβλεψαν μόνο οι κομμουνιστές, αλλά και ο σκοτεινός πρίγκηψ Φρίντμαν. Τέλος υπάρχουν παραδείγματα όπως η Ν.Κορέα, η Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ και οι σημερινές αναδυόμενες αγορές, όπου πρέπει κάποιος να είναι πολύ δογματικός και ακραίος για να μην ερμηνεύσει μέσα σε από αυτές τον θρίαμβο των ελεύθερων αγορών ως βέλτιστο εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης.
Οκ, νομίζω ότι ξεφόρτωσα για καιρό :))
Καλά, πάντως τα όχι και πολλά που καταλαβαίνω εγώ από φιλελευθερισμό, νέο ή παλιό, είναι εντελώς αντίθετα με την επιβολή εξοντωτικής φορολόγησης, που είναι ουσιαστικά το μοναδικό πράγμα που κάνει η κυβέρνηση (άσε τί έχει εξαγγείλει κατά καιρούς).
Μια παράκληση. Έχει τεράστια διαφορά ο φιλελευθερισμός από τον νεοφιλελευθερισμό. Τεράστια. Ας διαβάσει όποιος θέλει τον "πλούτο των εθνών" του Ανταμ Σμιθ και θα καταλάβει τι λέω. Στις ΗΠΑ δε ο liberal (φιλελεύθερος) θεωρείται αντίστοιχος του Ευρωπαίου σοσιαλιστή. Στίγκλιτζ και Κρούγκμαν στις ΗΠΑ αυτοαποκαλούνται φιλελεύθεροι και στην Ευρώπη αντιμετωπίζονται ως αριστεροί. Και δεν υπάρχει οικονομολόγος τα τελευταία χρόνια που να φωνάζει περισσότερο από τον Κρούγκμαν ότι τη ζημιά την έχουν κάνει οι τράπεζες και το αφορολόγητο μεγάλο κεφάλαιο.
Michael, ο όρος νεοφιλελευθερισμός είναι σχετικά καταχρηστικός, διασταλτικός και εξωτερικός προς τους φιλελεύθερους. Δεν νομίζω παρόλα αυτά ότι έτσι όπως ερμηνεύεται απέχει πολύ από τις κλασσικές αρχές του φιλελευθερισμού, τουλάχιστον σε σύγκριση με τις ιδεολογίες με κολεκτιβίστικες και κοινωνιστικές αξίες. Για τη χρήση του liberal στην Αμερική συμφωνώ απόλυτα. Ο κοντύτερος όρος στην Αμερική είναι libertarian, όρος όμως που απεχθανόταν ο Χάγιεκ γιατί τον έβρισκε τεχνητό και άκομψο.
Απολύτως σχετικό και κατατοπιστικό άρθρο
http://e-rooster.gr/07/2004/157
ΑΦ, πάρα πολύ καλό το άρθρο που προτείνεις, κυρίως γιατί είναι σύντομο και περιεκτικό για ένα θέμα που ο περισσότερος κόσμος δεν αντιλαμβάνεται.
Εκανα την παρατήρηση γιατί έχω βαρεθεί κάθε φορά που δηλώνω φιλελεύθερος να ακούω τα μύρια όσα στην Ελλάδα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Πάντως, αν και σωστά σημειώνεις, ότι ο νεοφιλελευθερισμός, όπως ερμηνεύεται, δεν απέχει πολύ από τον κλασικό φιλελευθερισμό, το όλο πρόβλημα στη διάκριση έγκειται στο ότι ο μεν πρώτος μιλάει μόνο για ελεύθερη αγορά, ενώ ο δεύτερος για ελεύθερο άνθρωπο, που για να είναι ελεύθερος θέλει την ελεύθερη αγορά, η οποία όμως θα πρέπει να μην είναι ανεξέλεγκτη για να μην τον ποδοπατήσει. Και γι' αυτό ο παραδοσιακός φιλελεύθερος θέλει το κράτος. Περιορισμένο, αλλά να διατηρεί τις ισορροπίες.
Και το τελευταίο δεν το έλεγαν μόνο η κεϋνσιανοί. Ο Ανταμ Σμιθ πίστευε πρώτος στην προστασία του ατόμου. Με αγορά δίχως όρια το άτομο δεν μπορεί να επιβιώσει.
Μα εννοείται ότι τα δύο πόδια μιας ελεύθερης κοινωνίας είναι το θεσμικό-συμβολικό και το καινοτομικό-παραγωγικό. Αν το καλοδείς ο νεοφιλελευθερισμός, ως πιο εφαρμοσμένη μορφή αποδίδει περισσότερο ρόλο στο κράτος από ότι ο κλασσικός φιλελευθερισμός. Αυτό που συνήθως αποδίδεται στο νεοφιλελευθερισμό και μερικές φορές όχι άδικα, είναι μια μορφή συνεργασίας κράτους-κεφαλαίου (κορπορατισμός), κάτι σαν σοσιαλισμός των πλουσίων, ένα φαινόμενο βέβαια που συναντά κανείς και στην σοσιαλδημοκρατία αλλά κυρίως στα φασιστικά καθεστώτα (πχ Ιράν) με τη διαφορά ποιο μέρος έχει το πάνω χέρι κάθε φορά.
Κατά τα άλλα ναι, ο φιλελευθερισμός κατηγορείται ως ο υπεύθυνος για την φορολογία, την ακρίβεια (αλλά και την υψηλή παραγωγικότητα!!), τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την παγκόσμια φτώχια, την αποξένωση, την κατάθλιψη, την παχυσαρκία και τις ραγάδες.
Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο ΑΦ, αλλά έχω κάποιες βασικές ενστάσεις, η βασικότερη των οποίων ότι πραγματεύεται πολιτικούς ορισμούς, ενώ στην συγκεκριμένη περίπτωση ταλανιζόμαστε από οικονομικές ιδέες (γιατί δεν νομίζω οτι το ΔΝΤ έχει και πολιτικές αντιλήψεις, παρά καθαρά οικονομικές).
Σχετικά με τον όρο του φιλελευθερισμού, θα μπορούσε να πάει ακόμα πιο μακρυά, αν αρχίσουμε να παραθέτουμε παρακλάδια τύπου κοινωνικός φιλελευθερισμός κλπ.
Στα οικονομικά όμως δεν υπάρχει φιλελεύθερη σχολή. Αντιστοιχίες υπάρχουν, αλλά πολλές φορές είναι παραπλανητικές. Ενώ οι παλαιοί φιλελεύθεροι αντιστοιχούσαν πλήρως στην κλασσική θεωρία (ο Άνταμ Σμίθ ήταν πρώτα φιλόσοφος και μετά οικονομολόγος), οι σημερινοί (νεο)φιλελεύθεροι έχουν μια πληθώρα οικονομικών θεωριών που μπορούν να διαλέξουν.
Πληθώρα; Βασικά 3 σχολές. Τους νεοκλασσικούς, τους μονεταριστές και τους νεοκεϋνσιανούς. Οι διαφορές τους (ειδικά των πρώτων με των τρίτων) είναι απειροελάχιστες και πολύ τεχνικές. Οι μονεταριστές μόνο απέχουν, που δεν θέλουν να ακούν για κράτος και πιστεύουν ότι η κεντρική τράπεζα είναι από μόνη της ικανή να κατευθύνει της αγορές.
Είχα γράψει και ένα σχετικό κείμενο, για όποιον ενδιαφέρεται
http://loseconomicosalternativos.blogspot.com/2011/08/blog-post.html
Το βασικό πάντως στην όλη αυτή κουβέντα, είναι να αντιληφθούμε την διαφορά πολιτικών και οικονομικών θεωριών. Πάντως πολύ σωστά γίνεται ο διαχωρισμός φιλελεύθερων και νεοφιλελεύθερων, αν και νομίζω ότι από την σημερινή κοινωνία οι πρώτοι έχουν είτε εκλείψει, είτε απορροφηθεί από άλλες σχολές, οπότε το να δηλώνει κανείς κλασσικός φιλελεύθερος σηκώνει πολύ μεγάλη κουβέντα.
Paulus Petrocapus, να είσαι σίγουρος ότι θα διαβάσω το κείμενό σου με πολύ προσοχή.
Καλά εννοείται ότι δεν βρίσκομαι στο επίπεδο που θέτεις την κουβέντα και δεν μπορώ να κρίνω αυτά που γράφεις. Δεν είμαι οικονομολόγος ούτε πολιτικός επιστήμονας, και τον φιλελευθερισμό τον εξέταζα σποραδικά και μη συστηματικά στη ζωή μου. Πιο πολύ έφθασα σε αυτόν σταδιακά και ανακάλυπτα πράγματα σε αυτόν που ήδη σχημαντιζόντουσαν στο κεφάλι μου, όταν διέκρινα τους παραλογισμούς, τα αδιέξοδα και τα οικονομικά "εγκλήματα" της ελληνικής κοινωνίας καλυμένα με τη γαρνιτούρα της ιδεολογικής επίφασης.
Παιδιά, παρακολουθώντας την ωραία συζήτηση σας και επειδή καταλαβαίνω ότι γνωρίζετε αρκετά καλά τις οικονομικές θεωρίες, επιτρέψτε μου να ζητήσω τη βοήθεια σας για μια απορία που μου δημιουργήθηκε πρόσφατα. Διάβασα κάπου αυτό:
“Η χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη. Αυτό τώρα που τους ενδιαφέρει είναι: Το κεφάλαιο να χάσει όσο γίνεται λιγότερα και πάνω απ’ όλα να χρεοκοπήσει πλήρως ο λαός. Να σκύψει το κεφάλι, να δεχτεί ζωή και συνθήκες δουλειάς με όρους σύγχρονου δουλεμπορίου, ούτως ώστε όταν θα έρθει η ανάκαμψη να έχουν εξασφαλίσει οι κεφαλαιοκράτες ότι η εργατική δύναμη θα είναι το πιο φτηνό και υποβαθμισμένο εμπόρευμα.”
Υπάρχει κάποια δόση αλήθειας ή είναι κουραφέξαλα;
Σωτήρη, δεν πιστεύω ότι αυτή είναι η τάση του καπιταλισμού· διαφορετικά το μέσο εισόδημα των εργαζομένων στις καπιταλίστικές χώρες θα ήταν 100 ευρώ. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει περίπτωση να μην πέσει περαιτέρω το βιοτικό επίπεδο, όπως όμως και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Εφόσων δεχόμαστε ότι η ύφεση και η απαισιοδοξία θα χαμηλώσει τους μισθούς, βάση ποιας λογικής δεχόμαστε ότι όταν επιστρέψει η ανάπτυξη και η αισιοδοξία θα μείνουν στάσιμοι στα χαμηλά; Άρα τη διάλυση της χώρας οφείλει να φοβάται κανείς και όχι την επέλαση του καπιταλισμού. Δεν σε προβληματίζει το γεγονός ότι πρόσφατα η Ν.Κορέα, μια χώρα με πολύ λιγότερα πλεονεκτήματα από εμάς, μας ξεπέρασε σε βιοτικό επίπεδο, είναι μια από τις χώρες με καλύτερη ποιότητα ζωής στον κόσμο, και είναι σχετικά crisis proof; Για κάτσε εξέτασε, τι διαφορετικό στη νοοτροπία και στο μοντέλο ανάπτυξης έχουν αυτοί από εμάς;
Καλά για την χρεοκοπία δεν το συζητώ, είναι δεδομένη. Για τα υπόλοιπα, αν εξαιρέσεις την υπέρ του δεόντως ρητορική, ενέχουν μια αλήθεια με την έννοια του ότι όσο πιο φτηνή είναι η εργασία, δηλαδή όσο πιο χαμηλός ο μισθός, τόσο μεγαλύτερο το περιθώριο κέρδους για τον επενδυτή στην εταιρία αυτή (χοντρικά, η τράπεζα είναι ο επενδυτής στις μικρές επιχειρήσεις και οι μέτοχοι στις μεγάλες).
Αν συνδυάσεις αυτό με την μόνιμη απαίτηση της τρόϊκα να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, μέσω της μείωσης των μισθών (άσχετα αν υπάρχουν κι άλλοι τρόποι) οδηγείσαι ακριβώς σε αυτό που διάβασες.
Αν και θα συμφωνήσω με τον ΑΦ, ότι ουσιαστικά είναι πολύ μονόπλευρη άποψη. Η αλήθεια είναι λίγο υποκειμενική κι ο καθένας την ορίζει όπως θα ήθελε να ήταν. Προσωπικά νομίζω ότι είμαστε στη μέση. Λίγο έρμαια μεγαλύτερων δυνάμεων και λίγο πληρώνουμε τα λάθη μας.
Paulus Petrocapus, ωραία το post για τις «φυλές» των οικονομολόγων. Δίνει μια γρήγορη εικόνα σε κόσμο που δεν μπορεί να γνωρίζει σε βάθος όλες τις θεωρίες. Θα τόνιζα περισσότερο και τον ρόλο freshwater, saltwater σχολών, γιατί αυτές από ένα σημείο και πέρα διυλίζουν τον κώνωπα.
Επιτρέψτε μου, όμως, να μπω και εγώ στην κουβέντα με το ερώτημα του Σωτήρη. Δεν διεκδικώ την απόλυτη αλήθεια, αλλά νομίζω πως δεν πέφτω τελείως έξω σε αυτά που θα πω. Θεωρώ, λοιπόν, πως αν γυρίσουμε πίσω στους κοινωνιολόγους του 19ου αιώνα θα βρούμε πολλές απαντήσεις για το τι συμβαίνει σήμερα.
Κατ’ αρχάς να σημειώσω ότι είμαι της άποψης ότι η κρίση είναι θεσμική. Η ευρωζώνη είναι ένα κακό κατασκεύασμα ανοιχτό σε κάθε λογής κινδύνους, που δεν θέλει να το παραδεχθεί η άρχουσα πολιτική τάξη, που το δημιούργησε. Ακόμα και η Ελλάδα να μην είχε τόσο χρέος, κάποια άλλη χώρα θα άρχιζε αυτή την αντίστροφη μέτρηση προς την καταστροφή. Είτε μιλάμε για την Πορτογαλία, είτε για την Ιρλανδία, είτε την Ιταλία. Κάποιος θα την ξεκινούσε.
Αξίζει να διαβάσει κανείς την ανάλυση του Kash Mansori, που εξηγεί πολύ καλύτερα όλα όσα θα μπορούσα να γράψω http://streetlightblog.blogspot.com/2011/09/what-really-caused-eurozone-crisis-part.html
Ο Κρούγκμαν που ανέφερα παραπάνω τα έχει προβλέψει όλα αυτά το 1998 στο βιβλίο του. The Return of Depression Economics.Μπορεί κανείς εύκολα στο Amazon να βρει την έκδοση του 2008.
Αλλά το θέμα είναι και «γιατί τώρα;» Ποιος ο λόγος δηλαδή που ξεσπάει τώρα η μεγάλη κρίση στην ευρωζώνη, όταν ήταν τόσο φανερά τα προβλήματά της από τόσο νωρίς και από τόσο κόσμο. Εδώ νομίζω κολλάνε οι μεγάλοι της κοινωνιολογίας Μαρξ – Βέμπερ.
συνεχίζεται...
συνέχεια
Ο Μαρξ επέμενε να τα βλέπει όλα δομικά. Δυο αντίθετες τάξεις. Μπουρζουαζία-Προλετάριοι. Περίμενε πότε οι δεύτεροι θα αποκτήσουν συλλογική συνείδηση για να ανατρέψουν το κεφάλαιο. Ξεχνούσε (ή πιο σωστά αδιαφορούσε) για τις υπόλοιπες τάξεις, που ο Βέμπερ σωστά παρατήρησε ότι ήταν το μαξιλαράκι για να αποφευχθεί μια μεγάλη ανατροπή. Αυτές οι τάξεις ήταν οι μεσαίες. Οι γραφειοκράτες, όπως τότε τους αποκαλούσαν, μετά έγιναν οι άνθρωποι με τα λευκά κολάρα και στη σύγχρονη Ελλάδα δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι. Ο Βέμπερ πάντοτε φοβόταν το «σιδερένιο» κλουβί της γραφειοκρατίας, το θεωρούσε όμως απαραίτητο. Σε κάθε περίπτωση υπήρχε και ήταν εμφανής ως τάξη η μεσαία.
Τα χρόνια πέρασαν, όμως, και χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε, ενώ τα πράγματα αλλάζουν, εμείς συνεχίζουμε και τα αναλύουμε με τους ίδιους όρους. Έτσι ξεχνάμε πχ πως η εργατική τάξη πλέον στον Δυτικό Κόσμο είναι κάτι σαν ανέκδοτο. Βεβαίως υπάρχουν ακόμα εργοστάσια σε Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία κλπ και εργάτες, αλλά σε καμία περίπτωση όπως τον 19ο ή μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα.
Έτσι, νομίζω μοιραία η μεσαία τάξη καλείται να αναλάβει το ρόλο της κατώτερης εργατικής, αφού κατάλαβε το κεφάλαιο πως από εκεί που του έλειπαν τα πολλά μυαλά για να έχει μια συνεπή διοίκηση, τώρα τα έχει σε υπερπληθώρα και δεν τα χρειάζεται όλα, ούτε και χρειάζεται να τα πληρώνει όσο καλά τα πλήρωνε. Προσφορά και ζήτηση. Το ρόλο της νέας μεσαίας τάξης κλήθηκαν να παίξουν οι μάνατζερ και πλέον και οι πολιτικοί, που πολύ περισσότερο χρόνο φρόντιζαν να ξοδεύουν με τους «μαικήνες» τους, παρά με τους ψηφοφόρους τους.
Δεν θα πάω σε θεωρίες συνωμοσίας πως υπάρχει οργανωμένο σχέδιο. Όμως θεωρώ δεδομένο πως οι πολιτικοί υπηρετούν ξεκάθαρα το κεφάλαιο. Όποιος δεν το καταλαβαίνει τα τελευταία, ας κοιτάξει τη μεγαλύτερη εικόνα. Το χάσμα πλούσιων φτωχών έκλεινε από τη δεκαετία του 30’ μέχρι και του 70’ και μετά με την επικράτηση των ακραίων νεοφιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών από Ρίγκαν και Θάτσερ άρχισε η ψαλίδα και πάλι να ανοίγει. Και τώρα είναι όσο ήταν το 1930, αν όχι μεγαλύτερη.
Πάλι θα προτείνω βιβλίο του Κρούγκμαν (The Conscience of a Liberal ) για να δει κανείς τι έγινε στις ΗΠΑ τα τελευταία 80 χρόνια και που πάνε τα πράγματα.
Βλέπουμε, λοιπόν, τώρα τεράστιες κοινωνικές μετατάξεις. Που θα οδηγήσουν, κανείς δεν μπορεί να ξέρει. Όμως δεδομένα θα πρέπει ο κόσμος να πάψει να πιστεύει πως ότι κάνουν οι πολιτικοί του για τη χώρα, γίνεται υπέρ του. Το να ανοίξουν επαγγέλματα και να υπάρξει ελεύθερη αγορά, δεν σημαίνει αυτομάτως πως οι πολίτες θα ευνοηθούν. Μπορεί να ευνοηθούν τα νούμερα της οικονομίας, ο δείκτης στο χρηματιστήριο. Μπορεί και όχι. Αν είναι αυτά καλά, όμως, δεν σημαίνει πως θα είναι καλά και ο πολίτης.
Ούτε νομίζω συμφέρει το μαρτύριο της σταγόνας και η σταδιακή πτώση του βιοτικού μας επιπέδου. Νομίζω αυτό το σταδιακό συμφέρει όλους τους άλλους, πλην εμάς. Μπορεί να χρεοκοπήσουμε (και ατομικά και σαν κράτος) σε πέντε χρόνια. Να έχουμε φτάσει στα 100 ευρώ μισθό. Και μπορεί να καταρρεύσουμε τελείως και να γίνει αυτό αύριο. Μας συμφέρει, όμως, να γίνει σε πέντε χρόνια; Δεν νομίζω. Μάλλον οι εταίροι βρίσκουν χρόνο να οχυρωθούν. Εμείς θα έχουμε χάσει μια πενταετία και δεν θα έχουμε βελτιώσει τίποτα.
Θα ήταν καλύτερο να πάει σιγά-σιγά η Αργεντινή και να χάσει μια 10ετία ή όπως εξελίχθηκαν για’ αυτή τα πράγματα. Σε αυτό το ερώτημα νομίζω αξίζει να απαντήσουμε.
Γενικά πάντως τα πράγματα θα είναι εξαιρετικά δύσκολα νομίζω για τη μεσαία τάξη σε όλο τον Δυτικό Κόσμο, εκτός και αν γίνει κάτι το συνταρακτικό.
ΔΝΑΦ. Δεν Νομίζω ΑΦ. Αν εγώ παίρνω μισθό 100 ευρω ή 1000 ευρω και για να ζήσω αναγκάζομαι να τα ξοδεύω όλα, τότε η διαφορά δεν αφορά εμένα, άλλους νομίζω ότι αφορά. Άσε που δεν μπορώ να θυμηθώ, σε ποια περίοδο και που, οι μισθοί ανέβηκαν λόγω “αισιοδοξίας”. Και το παράδειγμα της Ν. Κορέας , καμιά σχέση με μας, γκουγκλάρησα και τάχασα, αυτοί εξάγουν και του πουλιού το γάλα.
Paulus, το κάθε σχόλιο σου ξεχωριστά το κατάλαβα. Στο συνδυασμό τους μπερδεύτηκα λίγο. Και η αλήθεια- από την ετυμολογία της λέξης- νομίζω πως άμα έχεις όλα τα στοιχεία είναι μία. Και σκληρή. Γίνεται υποκειμενική και μαλακιά άμα δεν έχεις όλα τα στοιχεία μπροστά σου. Να πληρώσουμε ναι, τα λάθη μας. Μήπως όμως είναι σωστό να πληρώσουμε μόνο τα δικά μας λάθη; Τα λάθη των άλλων, γιατί να τα πληρώσουμε εμείς;
ΑΦ: Μα η Ν. Κορέα και η Ιαπωνία, όταν ήταν να βγουν από το στάδιο των ισχνών αγελάδων ξεκίνησαν από την αφετηρία "τι κάνουμε λάθος, τι κάνουν οι άλλοι σωστά και πως θα πάμε σε αυτήν την κατεύθυνση". Όταν τελείωσε η Ιαπωνία από τον απομονωτισμό σχεδόν μουτζώναν τα μούτρα τους.
Εδώ στην Ελλάδα βλέπει κανείς να υπάρχει όρεξη για αποδοχή ότι κάτι δεν πάει καλά με μας, ή για να βγούμε στους δρόμους να τα ρίξουμε σε ξένους συστήματα συσχετισμούς και εις τας εντολοδόχους αυτών;
Όλη η Ευρώπη μας το λέει, έχετε νεποτισμό, έχετε διαφθορά, έχετε διογκωμένο κράτος, που δίνει ευκαιρίες για διαφθορά, έχετε κουλτούρα που σχεδόν δαιμονοποιεί την επιχειρηματικότητα, είστε σε έναν είδος φανατισμού βαλμένοι που για σας (οικονομικός) ρεαλισμός σημαίνει "γμτ άρα κάποιος θα μας πιει το αίμα πάλι", κοντέψατε να διαλύσετε τον Παναθηναικό για να κάνει μόστρα ο Τσίπρας πόσο προοδευτικός ecofighter είναι, και όλα αυτά εμείς τα γράφουμε στα τέτοια μας, κρατάμε μόνο το ότι θα μας "υποδουλώσουν σε έναν εργασιακό μεσαίωνα" και περιμένουμε ότι όλα θα λυθούν με την αντίσταση και τον ιδεολογικό πόλεμο.
Ρε υπάρχει έστω και μια χώρα στην ιστορία που να πήγε μπροστά "με την αντίσταση" και όχι με την δουλειά το inventiveness και το να βελτιστοποιεί την εκμετάλευση πόρων; Λες και είμαστε σε μια βάση ρε φίλε που ο μοναδικός τρόπος να πετύχεις κάτι είναι με το να αντιστέκεσαι "στους ισχυρούς" ότι και αν σημαίνει αυτό.
Εδώ στο άρθρο κάνει λόγο για στάδιο αποδοχής αλλά παραπάνω εγώ βλέπω κυρίως την αποδοχή ότι "δεν είμαστε αρκετά επαναστάτες φοβόμαστε να αγωνιστούμε" .
Για να δούμε και ποιος τα βλέπει μαύρα και άσπρα. Οι μπακογιανομάνοι κρίνουν την στάση της κυβέρνησης με πολύ γκρίζο τρόπο, σου λένε κάνουν ένα βήμα πίσω και ένα βήμα μπρος, προσπαθούν να περισώσουν το δημόσιο. Η άλλη πλευρά έχει κάτι ανάλογο να πει; Ότι η κυβέρνηση τουλάχιστον δείχνει διάθεση να περισώσει δουλειές στο κράτος, όχι βέβαια, η άλλη πλευρά έχει την τελείως τελειωμένη θέση ότι η κυβέρνηση είναι ανίκανοι, είναι ηλίθιοι, είναι πουλημένοι, μας ρουφάνε το αίμα κτλ. Σιγά μην αναγνωρίσει ελαφρυντικά όταν είναι "στον δρόμο της ανυπακοής". Πως ακούγεται το ότι ο δεξιός Σαμαράς είναι κατά του ΔΝΤ, και η κεντρώα Μπακογιάννη όχι. Πως να ακουστεί ρε, όσο φεύγεις από το κέντρο δεν σου λένε τι μπορεί να γίνει, αλλά σου λένε τι θέλεις να ακούσεις και σου υπόσχονται ότι θα γίνει με τον αγώνα με τις ψήφους κτλ. Ε όσο είχε ευρωδάνεια αυτό έπιανε τώρα τον πουλόπουλο.
Michael, το συμμάζεμα που έκανε η Θάτσερ στην Βρεττανία δεν υπάρχουν λόγια να το περιγράψει κανείς. Ο πληθωρισμός είχε φτάσει το 25%, ο Κεϋνσιανισμός και τα σοσιαλιστικά πειράματα είχαν παραλύσει την οικονομία, το καρβουνάδικα πουλούσαν μονοπωλιακά ακριβά στους καταναλωτές ΚΑΙ έπαιρναν και επιδότηση, και απεργούσαν μέχρι και οι νεκροθάφτες. Αν ήταν σκληρά και αναπόδραστα τα μέτρα είναι μια κουβέντα μεγαλύτερη. Πάντως σε σχέση με την ανισότητα δεν νομίζω να διαφωνείς ότι είναι προτιμότερος ο ανισομερής πλούτος από την ισομερή φτώχια.
Σωτήρη, ναι βγαίνεις τσίμα-τσίμα και έχεις ολόκληρη οικοσυσκευή, σύγχρονο διαμέρισμα, αυτοκίνητο και κινητό, και κάθε μέρα πας βόλτα με το μετρό που στοίχισε δισεκατομύρια. Δεν λέω ότι πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι κοιτάζοντας τα χειρότερα, αλλά δεν αντέχω πλέον τις υπεραπλουστεύσεις της πλάκας τι να είμαι Ευρωπαίος με 1000 ευρώ, τι Ινδός με 10, έτσι και αλλιώς και ο ένας και ο άλλος ίσα που ζουν. Όταν λέω αισιοδοξία εννοώ το οικονομικό κλίμα και τις προοπτικές ανάπτυξης, δεν εννοώ χαρωπούς εργαζόμενους. Δεν μου λες ακόμα, το τι εξάγει κάποιος λαός είναι θέσφατο; Είναι γραμμένο στο DNA του; Τι σόι επιχείρημα είναι αυτό, τι μπορεί να απαντήσει κανείς; Και έπρεπε να γκουγκλάρεις για να μάθεις ότι η Ν.Κορέα εξάγει αυτοκίνητα, καράβια και τηλεοράσεις; ΠΑΣ. Πόσο Απογοητευτικό Σωτήρη.
Ανώνυμε δεν το έπιασα το νόημα αυτού που μου λες.
ΑΦ, Ο Κέυνς πρότεινε μόνο σε καιρούς ύφεσης να γίνεται κρατική δαπάνη, που θα κινεί την οικονομία (το παράδειγμα με τον εργάτη που θα ανοίγει την τρύπα το πρωί και θα την κλείνει το βράδυ). Αλλά συστηματικά ο λόγος του έχει διαστρεβλώνεται, γιατί είχε την πιο πρακτική λύση, η οποία όμως χτυπάει "ψηλά". Η Βρετανία ακριβώς τις δεκαετίας του 50' και του 60', που ακολούθησε τις κεϋνσιανές πολιτικές, πήρε μπροστά. Τότε απέκτησαν υπόσταση και οι κατώτερες τάξεις, που σε μια βαθιά ταξική κοινωνία όπως η αγγλική, δεν είχαν δει ποτέ μοίρα.
Φαντάζομαι μετά από 30 χρόνια θα βγει κάποιος και θα πει, να ορίστε ο κεϋνσιανός Κρούγκμαν έφερνε το 2008 ως παράδειγμα το κοινωνικό κράτος της Ευρώπης και μετά από τρια χρόνια αυτή κατέρρευσε. Δεν θα εξετάζει όμως το συστημικό πρόβλημα της Ευρωζώνης, που χτίστηκε πάνω στην ακραία ελεύθερη αγορά. Θα φταίνε οι σπατάλες στο κοινωνικό κράτος.
Και ανισομερής πλούτος υπάρχει παντού. Ισομερής φτώχια δεν ξέρω αν υπήρξε ποτέ.
«Πάντως σε σχέση με την ανισότητα δεν νομίζω να διαφωνείς ότι είναι προτιμότερος ο ανισομερής πλούτος από την ισομερή φτώχια».
Διαφωνεί πάντως ο μεγάλος νεοφιλελεύθερος (αυτός ελπίζω να μην αμφισβητούμε ότι είναι νεοφιλελεύθερος) Τάκης Μίχας:
«Το σωστό επιχείρημα είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχουν δυο κατηγορίες θέσεων εργασίας και δυο κατηγορίες εργαζομένων: Οι «προνομιούχοι» που έχουν διασφαλισμένη θέση εργασίας ανεξάρτητα από την ζήτηση για τις υπηρεσίες και την παραγωγικότητα τους και οι μη προνομιούχοι των οποίων η θέση εργασίας θα εξαρτάται από τις συνθήκες της ζήτησης και την αποδοτικότητα τους.
Δεν είναι δίκαιο να υπάρχει μια κατηγορία εργαζομένων που καθημερινά κρίνεται από την αγορά και μια άλλη που έχει νομοθετικά τεθεί στο απυρόβλητο. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μια κατηγορία εργαζομένων των οποίων η προαγωγή και τα επιδόματα να εξαρτάται από το ταλέντο τους και μια άλλη όπου προαγωγές και επιδόματα αποτελούν νομοτελειακές διαδικασίες που όλοι δικαιούνται με το πέρασμα του χρόνου».
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=8943
Τώρα θα μου πεις ότι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Είναι όμως κατ' αναλογία το ίδιο πράγμα, είναι ίδια η λογική από πίσω: καλύτερα όλοι ανασφαλείς, όλοι ανά πάσα στιγμή επίφοβοι να απολυθούν, παρά να υπάρχουν κάποιοι που δεν έχουν αυτόν τον φόβο. Καλύτερα όλοι με λιγότερα δικαιώματα, παρά όλοι με περισσότερα.
Ανώνυμε, προφανώς και κάτι δεν πάει καλά με μας για να είμαστε οι πρωτοπόροι σε αυτή την κατάρρευση.
Εξίσου προφανώς όμως κάτι δεν πάει καλά και με το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Πόσο μυαλό θέλει άραγε για να διαπιστώσει κανείς πως το θέμα μας είναι ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ;
Τι ακριβώς θα πρέπει να συμβεί (3ος Παγκόσμιος;) για να υποψιαστούν ορισμένοι πως οι αναφορές σε σχολές (lol) είναι πως να το πω α this was last year(s)?
Για τους Μουρλοί του Σικάγο τα καλύτερα τους χρόνια ήταν σε κάτι δικτατορίες όπως λέμε της Κορέας για να μην ξεχνιόμαστε.Κάπως μπρουτάλ αλλά οι δείχτες τέτοιοι που να γκαβλώνεις μάνα μου.
Ο Καπιταλισμός είναι το μόνο σύστημα που αντιλήφθηκε τον πλανήτη σαν οικόπεδο του.Με εξαιρετική επιτυχία στις μεταμορφώσεις το περιέφραξε αλλά τώρα είναι το σημείο το το οικοπεδάκι πέφτει ολίγον στενό.
Να ζήσουμε να μας θυμόμαστε.....
Oldboy, έχεις την τάση να πιστεύεις ότι η παραγωγικότητα εξατμίζεται προς το σύμπαν. Όχι, ως θετικό αποτέλεσμα γυρίζει πίσω στην κοινωνία. Ένα σύστημα που στηρίζεται στην αμοιβή ή στην απόδοση κεφαλαίου ανάλογα το πως σε κρίνει η αγορά, ανάλογα δηλαδή με το τι ζητάνε από την εργασία σου οι άλλοι άνθρωποι, είναι οικονομικά πιο παραγωγικό και ευπροσάρμοστο από το σύστημα που σε βάζω και σε καμαρώνω να δουλέυεις, χωρίς να μπορεί η κοινωνία να κρίνει αν είναι χρήσιμο αυτό που κάνεις, και ακόμα και έτσι να μην μπορεί να σε κρίνει ο εργοδότης σου (!), για να λέμε ότι δουλεύεις. Αργά ή γρήγορα θα πάνε περίπατο και οι διαθέσιμοι πόροι και η συνολική ασφάλεια. Δηλαδή φαντάσου όταν πήγαινες σχολείο να είχες εξασφαλισμένο εκ των προτέρων το άριστα. Για την ανασφάλεια επιβίωσης δεν θα διαφωνήσω. Εννοείται ότι μέσα στις φροντίδες του κράτους οφείλουν να είναι η εξασφάλιση ενός μίνιμουμ εισοδήματος και δωρεάν πρόσβαση σε υγεία και παιδεία, σε επίπεδο υπηρεσιών εντός ορίων του προϋπολογισμού του.
Michael, συμφωνώ για την διαστρέβλωση του λόγου του Κέυνς αλλά νομίζω ότι κάνεις το ίδιο πράγμα. Πως ήταν δυνατό να είχαμε επί δυο δεκαετίες συνεχή κρίση, και συνεχή αντιμετώπισης της κρίσης. Είναι τελικά Κεϋνσιανσμός ή όχι η κρατική αναδιονομή πλούτου και τάση προς κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό; Κατά τα άλλα γενικά διαφωνώ με τα συμπερασματά σου, και όπως λέω και στον Oldboy πιστεύω περισσότερο σε μια οικονομία που στηρίζεται στην παραγωγικότητα και την επιχειρηματική καινοτομία παρά στην κρατική φροντίδα. Αναγνωρίζω βέβαια ότι κυρίως σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις κατήργησαν κοινωνικά ταμπού και συντηρητικές περιχαρακώσεις μεταξύ των ανθρώπων, ένα προαιώνιο βέβαια αίτημα του φιλελευθερισμού.
Όπως είχα γράψει και παραπάνω, συμφωνώ ότι επειδή το σημερινό σύστημα είναι μεικτό η κάθε οικονομική τάση προσπαθεί να κρατήσει τα καλά για λογαριασμό της, να κατηγορεί τους άλλους για τα κακά, και προτείνει τα δικά της. Εγώ ας πούμε δεν πιστεύω σαν τον Κρούγκμαν ότι η λύση σε μια κρίση χρέους είναι να ρίξουμε και άλλο κρατικό χρήμα (χρέος) στην οικονομία. Και είδαμε και κάτι ξεφτιλίκια σαν του Ρουμπινί να ανακαλύπτει το Μαρξ.
Ισομερής φτώχια υπάρχει/υπήρξε ενδεικτικά στις φυλές του Αμαζονίου, στη Β.Κορέα και το ανατολικό μπλοκ έφθασε πολύ κοντά (με την εξαίρεση μιας ελάχιστης ελίτ).
Προς όλους: Προτείνω τη σειρά ντοκυμαντέρ Commanding heights (πρέπει να υπάρχει και ελεύθερα στο internet). Θα το βρείτε ιδεολογικά υπέρ του νεοφιλελευθερισμού αλλά παρουσιάζει την σύγχρονη οικονομική ιστορία με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο.
Καλύτερα όλοι με λιγότερα δικαιώματα, παρά όλοι με περισσότερα.
Καλά, στην πραγματικότητα αυτό που λέει (αν κάνουμε πως στέκει η μετάβαση που επιχειρείς από το πεδίο των προνομίων στο πεδίο των δικαιωμάτων) είναι καλύτερα όλοι με λιγότερα δικαιώματα, παρά κάποιοι με περισσότερα, άλλα μάλλον αυτό δεν ακουγόταν αρκετά άσχημο :-)
Ειδικά αν συνυπολογίσεις ότι το κόστος των επιπλέον προνομίων (ή δικαιωμάτων) των κάποιων το επωμίζονται όλοι.
Oldboy, και μια συμπλήρωση: ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ ότι δεν διαφωνώ αν κάποιος εργοδότης, για τους λόγους του, επειδή θέλει πχ να επενδύσει σε ανθρώπινο κεφάλαιο, ή τον ενδιαφέρει να δημιουργήσει θετικό και ομαδικό πνεύμα στην εταιρεία του, ή έχει πολλά κέρδη και θέλει να διατηρήσει τη δομή της εταιρείας του, ή είναι πιο φιλάνθρωπος, να δίνει περισσότερα λεφτά ή οφέλη στους εργαζόμενούς του. Εννοείται πως όχι, αυτό υπάγεται στην ανισότητα που δημιουργείται εντός της ελεύθερης αγοράς που προανέφερα, και αυτές οι εταιρίες είναι υπαρκτές ακόμα και στην Ελλάδα του τώρα. Το κάνει όμως με τα δικά του λεφτά. Το κράτος δεν δέχομαι να κάνει λαρτζιλίκια με τα λεφτά τα δικά μου, ή με χρέη που φορτώνει σε μένα. Πάντα δε μιλάς αόριστα για τα δικαιώματα των ΔΥ και δεν μπορώ να ξέρω αν σε αυτά υπάγονται οι χωρίς συνέπειες χαμηλή παραγωγικότητα, το χαμηλό ενδιαφέρον ή ακόμα και το μηδενικό αντικείμενο (χωρίς να ευθύνονται οι ίδιοι για όλα αυτά, μιλάω για την οικονομική ουσία).
Δε μπορώ άλλο ρε Old...Πες σε παρακαλώ στον ΑΦ να μην spamαρει.
Έρχομαι εδώ να διαβάσω τα άρθρα σου και κάνα σχόλιο. Κατανοητή η άποψη του ΑΦ, τη ξέρω, την άκουσα, τη ξανακουσα, για περαιτέρω εμπέδωση πάω αμα θέλω και στο E-rooster.
Σε αριθμό λέξεων έχει περισσότερες απο σένα εδω μέσα πια. Μπορεί να καταλάβει ότι δεν έχετε απο κοινού το site? Εφόσον έχει να πεί τόσα πολλά ας φτιάξει δικό του μπλόγκ για να τον ακολουθεί όποιος θέλει. Αυτό που κάνει, συγνώμη, αλλά είναι λίγο καβάλημα πάνω στο έργο σου και την όποια φήμη σου.
Ένας ολόκληρος λαός έχει παραλύσει. Σαν μια αλεπού μπροστά στους προβολείς αυτοκινήτου. Κοιτάμε μαρμαρωμένοι τα φώτα που πλησιάζουν, περιμένοντας το μπαμ της σύγκρουσης... Εξαιρετικό ποστ.
Eντάξει, υπερβάλλεις κάπως νομίζω.
Ανώνυμε, έχεις δίκιο για την κατάχρηση που έχω κάνει κατά καιρούς. Δεν παρατήρησες όμως (ή έκανες ότι δεν παρατήρησες) ότι στο συγκεκριμένο ποστ προέκυψε ένας διάλογος όπου μου απεύθηναν το λόγο άλλοι σχολιαστές αρκετές φορές. Οπότε ήταν εύλογο να παρασυρθώ, και μάλλον τουλάχιστον 3-4 άνθρωποι θεώρησαν ότι δεν σπάμαρα.
@Σωτήρης
κράτα σαν απάντηση ότι αυτό που διάβασες, ενώ έχει μια δόση αλήθειας, είναι και ταυτόχρονα πολύ γραφικό.
@Επάρατη παπαρολογία
παραείναι απλοϊκό το σκεπτικό σου. Μακάρι να ήταν τα πράγματα τόσο εύκολα, αλλά τέτοια νομοτέλεια έτσι όπως την θέτεις, βλέπουν μόνο οι αρθρογράφοι του ριζοσπάστη (όχι ότι έχω θέμα μαζί τους) οι οποίοι, εδώ και δεκαετίες, σε κάθε γεγονός βλέπουν την κατάρρευση του συστήματος.
Όσον αφορά τον καπιταλισμό, αυτά που λες μας τα'παν κι άλλοι. Μια φορά το 1878 κι άλλη μία το 1929. Κι ο καπιταλισμός όχι μόνο δεν κατέρρευσε αλλά επανερχόταν όλο και δριμύτερος.
Θα μπορούσε αυτή η συστημική κρίση να οδηγήσει στην κατάρρευσή της, αλλά νομίζω ότι στην πραγματικότητα αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός, οπότε εγώ θα επιμείνω στις σχολές, αφού αν θα αλλάξει κάτι θα είναι αυτές και όχι το σύστημα, σ'αρέσει δεν σ'αρέσει.
To «υπερβάλλεις» το έλεγα στον ανώνυμο, δεν είχα δει ότι μεσολάβησε άλλο σχόλιο.
ΑΦ, όχι η θέση μου δεν είναι ότι οι Δημόσιοι Υπάλληλοι πρέπει να είναι ανέλεγκτοι. Αν θες δεν έχω ιδεολογικό πρόβλημα στο να μην είναι και μόνιμοι. Αλλά υπάρχουν δυο βασικές ενστάσεις. Η πρώτη είναι ότι η μονιμότητα θεσπίστηκε ως αντίδοτο στην κομματοκρατία. Και τώρα αυτή -ή εν πάση περιπτώσει η ευνοιοκρατία και η αναξιοκρατία- θα έρθει από ακόμη χειρότερη πλευρά, θα έρθει κρίνοντας ποιός θα συνεχίσει να έχει δουλειά και ποιός όχι. Η δεύτερη είναι πως είναι διαφορετικό να πεις ότι κάποιος χάνει τη δουλειά του επειδή δεν την κάνει καλά και άλλο να πεις ότι πολλές χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους γιατί «πρέπει να κοπεί δημόσιο».
«καλύτερα όλοι με λιγότερα δικαιώματα, παρά κάποιοι με περισσότερα»
Μitsaras, ακόμη κι έτσι αν είναι, από που κι ως πού είναι προτιμότερη η εξίσωση προς τα κάτω. Ιδιαίτερα όταν τίθεται σε βάση δικαίου - αδίκου. Ότι ο ιδιωτικός υπάλληλος που ανά πάσα στιγμή μπορεί να απολυθεί θα αισθανθεί δικαιοσύνη αν συμβεί αυτό και με τον δημόσιο.
Oldboy, ας πούμε ότι η μονιμότητα ήταν απαραίτητη. Θα έπρεπε με την ίδια απολυτότητα να ισχύουν και αντικειμενικά αξιολογικά κριτήρια και κάποιο άνω όριο κρατικού μεγέθους, να μην λειτουργεί σαν τη μουσουλμανική πίστη, μπαίνει όποιος θέλει και δεν βγαίνει κανείς. Δεν μπορώ να σου πω, πως θα περιοριστεί το δημόσιο τώρα, ούτε έχω καμιά εμπιστοσύνη στη κυβέρνηση για τα κριτήρια της. Είναι πιθανό να συμβεί αυτό που λες. Υπάρχει όμως το βέβαιο ότι θα μειωθούν οι δαπάνες, και το ενδεχόμενο ότι λόγω του συμμαζέματος (και το φόβου όπως αναφέρεις συχνά) θα καταφέρει το δημόσιο να λειτουργεί ικανοποιητικά. Επίσης προκύπτουν και διαφοροποιήσεις αδικίας, πχ ένας που έκανε μια άχρηστη δουλειά ή δεν υπήρχε δουλειά να του δώσουν αδικείται αν μέρει, αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος από να τη χάσει. Αν προσθέσεις στην επιχειρηματολογία αυτή, και την αντίσταση των ΔΥ στην αξιολόγηση στο παρελθόν, παρατηρούμε πόσο moral hazard προκάλεσε ο (χυδαίου τύπου) κρατισμός στην Ελλάδα.
ΑΦ, ο φόβος αποκλείεται να λειτουργήσει. Δεν το λέω εγώ, μελέτη του Columbia http://www.slate.com/id/2288377/pagenum/2
Αυτό που γίνεται τώρα είναι η ιδανική συνταγή για να βυθίσει η κυβέρνηση ακόμα περισσότερο την όποια παραγωγικότητα στο δημόσιο.
Και κάτι που ξέχασα να το αναφέρω προηγουμένως. Διαφωνώ με την τελείως ελεύθερη αγορά, όχι γιατί θέλω το κράτος σε ρόλο επιχειρηματία, αλλά γιατί πιστεύω πως ο άνθρωπος και ηλίθιος είναι και άπληστος. Και ο συνδυασμός αυτός σκοτώνει. Το ιδανικό νομίζω θα ήταν το κράτος να επιβλέπει την αγορά και να φροντίζει να παρεμβαίνει προκειμένου αυτή να μένει "ελεύθερη" από μονοπώλια.
Michael, η τελείως ελεύθερη αγορά δεν υπάρχει, άρα η διαφορά στη φιλοσοφία μας είναι το που είναι η ιδανική ισορροπία κράτους-αγορών. Το άρθρο δεν μπορώ να το διαβάσω άμεσα και δεν ξέρω όλα όσα αναφέρει, μα λέγοντας φόβο δεν εννοώ τη μιζέρια των χαμηλών μισθών, αλλά την ανασφάλεια της θέσης σου, την ανάγκη να αποδεικνύεις καθημερινά την αξία σου, κάτι που συμβαίνει στην ελεύθερη αγορά και στη ζωή γενικά. Για αυτό και θεωρώ ότι αντί να μιζεριάζουν τους μισθούς, θα έπρεπε να κάνουν μια μεγάλη μείωση του δημοσίου (μιλώντας κάπως ετεροχρονισμένα γιατί τώρα φαίνεται διανύουμε το τέλος των ημερών).
Η ανθρώπινη ηλιθιότητα και η απληστία είναι και θα είναι παρούσες, όμως εγώ πιστεύω ότι η ελεύθερη αγορά είναι η λειτουργεία εκείνη που τιμωρεί πιο αυστηρά την πρώτη και καθιστά πιο χρήσιμη τη δεύτερη. Για τον αντιμονοπωλιακό ρόλο του κράτους θα συμφωνήσω, αλλά και αυτό γενικά σηκώνει πολύ κουβέντα.
Μitsaras, ακόμη κι έτσι αν είναι, από που κι ως πού είναι προτιμότερη η εξίσωση προς τα κάτω.
Δεν είναι, με την προϋπόθεση πως είναι εφικτή η εξίσωση προς τα πάνω (και η Μαρία Αντουανέτα να τους δώσει παντεσπάνι υποτίθεται ήθελε αλλα δεν...) Εκτός αν λεφτά υπάρχουν και μας δουλεύουνε. Φοβάμαι όμως πως δεν υπάρχουν.
Ότι ο ιδιωτικός υπάλληλος που ανά πάσα στιγμή μπορεί να απολυθεί θα αισθανθεί δικαιοσύνη αν συμβεί αυτό και με τον δημόσιο.
Μόνο οι χαιρέκακοι και οι ζηλιάρηδες θα αισθανθούν δικαιοσύνη; Το ότι το κόστος της εργασιακής ασφάλειας του δημοσίου υπαλλήλου το πληρώνει ο εργασιακά ανασφαλής ιδιωτικός υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας δεν έχει σημασία;
Δεν γνωρίζω αν στις σχολές (lol) διδάσκουν ασήμαντα γεγονότα όπως πχ ο Βου Παγκόσμιος Πόλεμος που ένα χεράκι το έδωσε όσο να πεις για να ξεπεραστεί το ΄29.....
Μάλλον δεν θα διδάσκουν τα μοντελάκια τύπου Τσικαγκο Μποϊζ + δικτατορίες που πολύ φορέθηκαν ειδικά στο Λατιν Αμερικα που ωραία περάσαν τότενες
Σίγουρα διδάσκουν τεχνικές μαγικές που σε κάνουν να έχεις βαθειά ανησυχία για ποιο είναι το κατάλληλο χρώμα στον τοίχο του σαλονιού σου αλλά καμιά σχετικά με τις επιπτώσεις στις ζωές των ανθρώπων εαν τυχόν εφαρμοστούν οι συνταγές σου. για την ανόρθωση νουμερων και νομισματων
Το «τελείως ελεύθερη» για την αγορά δεν είναι αυστηρά κυριολεκτικό. Κανείς πάνω σε αυτό τον κόσμο δεν είναι τελείως «ελεύθερος», αλλά αυτό είναι άλλη (φιλοσοφική) συζήτηση. Το θέμα είναι πως τώρα για παράδειγμα η αγορά είναι ελεύθερη, γιατί είναι σε δεσπόζουσα θέση. Αυτή επιβάλει τους κανόνες της. Δεν ρυθμίζεται από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις των κρατών. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι και γενικά όλος ο κόσμος προσπαθεί να ερμηνεύσει τις διαθέσεις των αγορών, όπως έκαναν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι με τους θεούς τους.
"Δεν ρυθμίζεται από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις των κρατών. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι και γενικά όλος ο κόσμος προσπαθεί να ερμηνεύσει τις διαθέσεις των αγορών, όπως έκαναν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι με τους θεούς τους."
Συμφωνώ και ίσως εκεί είναι η ουσία της φιλοσοφικής διαφοράς μας. Ότι έγω δεν έχω πρόβλημα με αυτό, γιατί δεν πιστεύω ότι σε ένα υπερορθολογικό επίπεδο ο άνθρωπος μπορεί να σχεδιάσει συνειδητά την κοινωνία του, όπως σχεδιάζει ένα κινητήρα. Θυμήσου που οδήγησαν τέτοιου τύπου προσπάθειες ακόμα και από λαοπρόβλητους ή με τις καλύτερες προθέσεις ηγέτες. Οι αγορές είναι η συλλογικές μας οικονομικές αποφάσεις και ως τέτοιες τις θεωρώ εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο ανάπτυξης και ελευθερίας.
Βρε παπαρολογία (το ποιος απ'τους δυο μας παπαρολογεί, δεν ξέρω) ξαναδιάβασε λίγο τα παραπάνω γιατί δεν φαίνεται να το έχεις πιάσει το νόημα.
Τα σικάγο μπόϊζ είναι επισήμως γνωστά και ως ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΣΙΚΑΓΟ ΑΚΑ ΜΟΝΕΤΑΡΙΣΤΕΣ, Από την μία ειρωνεύεσαι κάτι και από την άλλη το χρησιμοποιείς???? Σε πιάνω αδιάβαστο.
Επειδή δεν φαίνεται να έχεις ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα, τα παιδιά του σικάγο είναι ένα μάτσο οικονομολόγων, με αρχηγό τον Φρίντμαν, που έδρευαν στο πανεπιστήμιο του Σικάγο (εξού και το όνομα) που έφτιαξαν όλη αυτήν την φιλολογία περί νεοφιλελευθερισμού και την κόπιαραν αρχικά οι Ρήγκαν-Θάτσερ. Τώρα, τόσο οι μονεταριστές (οι του σικάγο) όσο και ο Κέύνς λειτουργούν μέσα στον καπιταλισμό. Αν νομίζεις ότι είναι το ίδιο και το αυτό, κούνια που σε κούναγε.
Τέλος(για να ξεκολλήσουμε από τον καπιταλισμό) αν θες να λες κομμουνισμός αντί για σχολή των μαρξιστών είναι δικαίωμά σου αλλά αν νομίζεις ότι είναι κάτι διαφορετικό, πες το και σε μας για να καταλάβουμε.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home